Ντε Γκωλ, Ουκρανία και Ευρωπαϊκή Ασφάλεια

του Μάριου Ευρυβιάδη

6/3/2014

Φώτο Αρχείου / Άγαλμα του Γάλλου Προέδρου Σάρλ Ντε Γκωλ μπροστά από το ξενοδοχείο COSMOS στη Μόσχα

Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι το μόνο άγαλμα σύγχρονου Ευρωπαίου ηγέτη που υπάρχει στη Μόσχα είναι αυτό του Γάλλου Προέδρου και Στρατηγού Σιάρλς Ντε Γκωλ. Βρίσκεται στην πλατεία Κόσμος, εκεί όπου επί τσαρικής εποχής αναπτύχθηκε η Γαλλική κοινότητα. Το επιβλητικό οκτάμετρο άγαλμα του Γάλλου ηγέτη με στρατιωτική ενδυμασία επικάθεται μιας δεκάμετρης εξέδρας απο γρανίτη. Τα εγκαίνια του μνημείου έγιναν στις 9 Μαίου 2005, 60ην επέτειο της ήττας του χιτλερικού εθνικοσοσιαλισμού, παρουσία του Πρωθυπουργού Πούτιν και του Γάλλου Προέδρου Σιράκ. Ναι μεν η τελετή έγινε επί ημερών Πούτιν, αλλά η απόφαση για να τιμηθεί ο Ντε Γκωλ ελήφθη επί Σοβιετικής Ενώσεως το 1990, χρονολογία που σηματοδοτούσε εκατό χρόνια από της γεννήσεώς του.

Οι Σοβιετικοί-Ρώσοι αποφάσισαν να τιμήσουν τον Ευρωπαίο ηγέτη για δύο λόγους. Ο πρώτος αφορούσε τον ηρωικό και ηγετικό του ρόλο κατά τον Β´ΠΠ. Ο δεύτερος, και μακροπρόθεσμα πιο σημαντικός αλλά και απόλυτα επίκαιρος σήμερα με αφορμή την ουκρανική κρίση , αφορούσε τόσο το όραμά του όσο και την πολιτική Ντε Γκώλ για μιά Ευρώπη “από τον Ατλαντικό μέχρι τα Ουράλια”. Για την οικοδόμηση δηλαδή ενός συστήματος ειρήνης και ασφάλειας, το οποίο θα συμπεριελάμβανε και δεν θα απέκλειε την Σοβιετική Ένωση-Ρωσία.

Εδώ πρέπει να υπογραμμισθεί οτι ο Ντε Γκώλ , θιασώτης του εθνικού κράτους, πίστευε οτι οι ιδεολογίες έρχονται και παρέρχονται, όχι ομως η ιδεολογία που έχει ως επίκεντρο το εθνικό κράτος- η ιδεολογία του εθνισμού. Και για τον λόγο αυτόν, το σημείο αναφοράς και ανάλυσής του ήταν η διαχρονική Ρωσία των Ρώσων και όχι αυτή του κομμουνισμού και των Σοβιετικών.

Ο Ντε Γκώλ υπήρξε συντηρητικός (δεξιός), υπήρξε αποικιοκράτης, ιμπεριαλιστής και βέβαια αντικομμουνιστής. Μάλιστα για τον αντικομμουνισμό του τιμήθηκε και από τους… Πολωνούς. Υπάρχει και στη Βαρσοβία άγαλμα του Ντε Γκώλ που τον τιμά για τη συμμετοχή και τον ηρωισμό που επέδειξε κατά τον Πολωνό-Σοβιετικό πόλεμο 1919-1920 με το Γαλλικό Εκστρατευτικό Σώμα.

Ευρώπη απο τον Ατλαντικό ως τα Ουράλια

 

Το όραμα του Γάλλου ηγέτη για μια Ευρώπη από τον Ατλαντικό μέχρι τα Ουράλια (1962) εδράζετο τόσο στην πεποίθησή του ότι η Ρωσία ήταν ευρωπαϊκό κράτος, όσο και στον στέρεο ρεαλισμό, ότι χωρίς την ισότιμη και ενεργό συμμετοχή της Ρωσίας δεν μπορούσε να οικοδομηθεί αποτελεσματικό σύστημα ασφάλειας στην Ευρώπη. Κατά τον Ντε Γκώλ, ο αποκλεισμός της Μόσχας από τα ευρωπαϊκά δρώμενα και η δαιμονοποίηση των (Σοβιετικών) Ρώσων, δεν εξυπηρετούσε κανένα ευρωπαϊκό συμφέρον.

Ο “Γκωλισμός”αναπτύχθηκε σε δύο φάσεις. Στην πρώιμή του μορφή ο Γάλλος ηγέτης αποπειράθηκε να αναπτύξει άξονα με τη Δυτική Γερμανία του Αντενάουερ που κορυφώθηκε με την Φραγκο-Γερμανική Συνθήκη του 1963.

Η προσπάθεια αποσκοπούσε στη δημιουργία μιας αυτόνομης Ευρώπης και ταυτόχρονα γέφυρας μεταξύ των δυό υπερδυνάμεων. Η Συνθήκη αυτή εξόργισε τους Αμερικανούς, την ισχυρότερη στρατιωτική δύναμη στη Δυτική Ευρώπη, που πειθανάγκασαν τον Αντενάουερ να την καταστήσει ανενεργό. Η έλλειψη βούλησης από τους Δυτικογερμανούς και ο αποδεδειγμένος ρόλος των Βρετανών ως Δούρειου Ίππου των Αμερικανών, οδήγησαν στη δεύτερη και πιο ώριμη φάση του “Γκωλισμού”.

Σάρλ Ντε γκώλ

Αυτή ηταν η αυτονόμηση της ίδιας της Γαλλίας με εργαλείο τα πυρηνικά της όπλα, το “άνοιγμα”προς τη Μόσχα μέσω μιας διμερούς ύφεσης και η αποχώρηση της Γαλλίας απο την στρατιωτική δομή του ΝΑΤΟ, όχι ομως απο το ΝΑΤΟ ως οργανισμό.

“Γκωλισμός” σήμαινε πλέον αυτονόμηση μέσα στη Δύση και προσέγγιση ( detente) μέ τη Μόσχα .

Αποκορύφωση της πολιτικής αυτής υπήρξε η επίσκεψή του στη Μόσχα το 1966 και άλλες επίσκεψεις του στο ανατολικό στρατόπεδο το επόμενο έτος με στόχο την εκτόνωση του ψυχροπολεμικού κλίματος που κυριαρχούσε.

Όπως είναι γνωστό η διακυβέρνηση Νίξον θα ακολουθήσει τη δική της πολιτική ύφεσης με τη Σοβιετική Ένωση που θα κλιμακωθεί με την πανηγυρική επίσκεψη του Αμερικανού Προέδρου στη Μόσχα του Μπρέζνιεφ το 1972 και την υπογραφή σημαντικών συμφωνιών επ´ωφελεία της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας.

Ελσίνσκι: Διάσκεψη για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη

Tο επόμενο βήμα για μια ουσιαστική προσέγγιση Ανατολής και Δύσης, που άρχισε ως σοβιετική πρωτοβουλία, κατέληξε στη πανηγυρική Διάσκεψη για την Ασφάλεια και Συνεργασία στην Ευρώπη (ΔΑΣΕ) στο Έλσινκι το 1975, με συμμετοχή 35 κρατών. Μόνον που δυό από αυτά ήταν οι ΗΠΑ και ο Καναδάς, γεγονός που θα έχει πολιτικές συνέπειες αργότερα. Στο μεσοδιάστημα και παράλληλα, η Δυτική Γερμανία του σοσιαλιστή Κανγκελλάριου Μπίλυ Μπράντ, θα λάβει “τοπική” πρωτοβουλία “ανοίγματος”προς την Ανατολική Γερμανία, γνωστή ως Ost-politik, η οποία θα καταλήξει στην αλληλοαναγνώριση των δύο Γερμανίων και την ένταξή τους στον ΟΗΕ (1973). Απώτερος και όχι ανομολόγητος λόγος πίσω από την πολιτική Μπραντ υπήρξε ο εθνικός στόχος της επανενοποίησης της Γερμανίας με την απαραίτητη συναίνεση της Μόσχας.

Μετά την κατάρρευση του Τείχους το 1989 ακολούθησε στο Παρίσι και ως αναγνώριση του ρόλου της Γαλλίας, το πανευρωπαϊκό Συνέδριο των Παρισίων, συνέχεια του ´Ελσίνκι και η μετεξέλιξη της ΔΑΣΕ σε ΟΑΣΕ, δηλαδή σε Οργανισμό ο οποίος υποτίθεται, μέσω της Χάρτας των Παρισίων, θα προχωρούσε στην οικοδόμηση μιας ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφάλειας με την συμμετοχή της Ρωσίας.

Κάτι τέτοιο βέβαια προϋπέθετε αν όχι τη διάλυση του ψυχροπολεμικού ΝΑΤΟ, τουλάχιστον την μετεξέλιξή του σε κάτι διαφορετικό. Αντ´ αυτού, είχαμε, όπως είναι γνωστό, την συνεχή διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς ανατολάς κατά παράβαση συμφωνηθέντων για την ενοποίηση της Γερμανίας, είχαμε τους νατοϊκούς βομβαρδισμούς της Σερβίας, το Κόσοβο όπως και την πρώτη ουκρανική κρίση το 2004 με τη λεγόμενη “Πορτοκαλί”επανάσταση. Ακολούθησε αυτή της Γεωργίας. Ο ΟΑΣΕ περιθωριοποιήθηκε και μάλιστα καταγγέλθηκε από τη Ρωσία ως αντιρωσικός μηχανισμός, όπως βέβαια και το ΝΑΤΟ.

Λεονίντ Μπράζνιεφ (αριστερά) Βίλυ Μπράντ (δεξιά)

Η απόλυτη ιστορική ειρωνεία είναι ότι επί πρωθυπουργίας Σαρκοζί ο “Γκωλισμός”εγκαταλείφθηκε σε τέτοιο βαθμό, που η Γαλλία του Σαρκοζί επέστρεψε στη στρατιωτική δομή του ΝΑΤΟ, ενώ την σκυτάλη για μια στρατηγική που δεν θα απέκλειε τη Ρωσία από τα ευρωπαϊκά δρώμενα ανέλαβε η …Γερμανία της Μέρκελ.

Είναι η Μέρκελ που ουσιαστικά φρέναρε τους Αμερικανούς, ειδικά μετά το φιάσκο της Γεωργίας το 2008, από του να δρομολογήσουν ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.

Μια τέτοια εξέλιξη θα μας έφερνε σε μια αντίστοιχη με τη σημερινή κρίση στην Ουκρανία ή σε μια ακόμη χειρότερη, αφού θα ενέπλεκε άμεσα την Αμερική σε μια νεκραναστημένη ψυχροπολεμική κρίση, πολλά χρόνια μετά τον τερματισμό του Ψυχρού Πολέμου.

Επειδή η διακύβευση στη σημερινή κρίση στην Ουκρανία αφορά ουσιαστικά στην ειρήνη και σταθερότητα στην Ευρώπη, εκτιμώ ότι η κρίση θα εκτονωθεί μέσω αμοιβαίων συμβιβασμών. Βάσει τουλάχιστον της λογικής, είναι αδιανόητη μια κλιμάκωση πέραν της υφιστάμενης. Ένα όμως μπορεί να λεχθεί με σιγουριά.

Ο όποιος “συμβιβασμός” θα είναι μια προσωρινή ανακωχή με μελλοντικές κρίσεις, οι οποίες επαναλαμβανόμενες, νομοτελειακώς θα καταλήξουν σε αναβίωση του Ψυχρού Πολέμου με ό,τι αυτό συνεπάγεται .

Η μόνη θεραπεία του χρονίζοντος ζητήματος της ευρωπαϊκης ασφάλειας είναι η “Γκωλική”.

Είναι η συμμετοχή και όχι ο αποκλεισμός της Ρωσίας στην αρχιτεκτονική ασφάλειας της Ευρώπης. Μπορεί η Ρωσία σαν “Μπαμπούλας”να εξυπηρετεί κάποια υπερατλαντικά και ευρωπαϊκά συμφέροντα, πλην όμως όσοι πιστεύουν ότι μπορούν να κοιτάζουν συνεχώς μέσα στην άβυσσο θα πρέπει να γνωρίζουν, ότι η άβυσσος τους κοιτάζει πίσω (Νίτσε).

spot_img

10 ΣΧΟΛΙΑ

  1. “Ο Ντε Γκώλ υπήρξε συντηρητικός (δεξιός), υπήρξε αποικιοκράτης, ιμπεριαλιστής”

    Μήπως θυμάται ο αρθρογράφος ποιος έδωσε στην Αλγερία την ανεξαρτησία της, υφιστάμενος γι αυτό τρεις δολοφονικές απόπειρες από τον OAS;

    • Αυτό δεν σημαίνει ότι ο Ντε γκολ δεν είχε και τους 3 χαρακτηρισμούς. Απλά, ήταν πολύ μεγάλο πολιτικό όν. Ήξερε και έκρινε μέχρι που τους έπαιρνε.
      Άλλωστε μέχρι και σήμερα, Αλγερία-Γαλλία ένα άλυτο μυστήριο παραμένει. Αν δεν κάνω λάθος κι ολας οι Αλγερινοί αποτελούν ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού της Γαλλίας.
      Μεγάλο πολιτικό ον, σημαίνει αντιλαμβάνομαι τις εξελίξεις και προσαρμόζομαι σ´αυτές. Προκειμένου να μη χάσω τα πάντα.
      Τώρα το τι θα κάνουμε με αυτούς τους πανηλιθιους της ΕΕ, που μας έχουν προκύψει, είναι άγνωστο.
      Βγάζουν κραυγές πολέμου (στο έδαφος της Ουκρανίας πάντα-όχι στο δικό τους, άπαπα…), ενώ ο Τραμπ ήδη έχει κόψει τα μάτια και τα αυτιά στους Ουκρανούς πρώτα και στους βρετανους μετα.
      Κι αν ενεργοποιηθεί κι ο Μασκ με τους δορυφόρους του;;;;

      • Πώς δεν σημαίνει; Για να ισχυρισθείς ότι υπήρξε αποικιοκράτης και ιμπεριαλιστής, πρέπει να το στηρίξεις με αποδείξεις, όπως έκαμα εγώ για το αντίθετο. Απ’ όλο το Maghreb έχει γεμίσει μετανάστες η Γαλλία και αυτό είναι φυσικό, αφού ήταν η μητρόπολη. Συμφωνώ στα υπόλοιπα.

        • Δεν καταλαβαίνω τι εννοείς ότι δεν υπήρξε αποικιοκράτης και ιμπεριαλιστής. Το ότι αποδέχθηκε το γεγονός της αλγεριας, δεν σημαίνει ότι δεν ήταν αποικιοκρατης. Κατά την άποψη μου σημαίνει ότι διάβασε σωστά τα σημάδια των καιρών και έκρινε τι θα συνέφερε στην Γαλλία.

          • Εννοώ ότι δεν προκύπτει από πουθενά. Καθαρά τα γράφω. Πού στηρίζει ο αρθρογράφος ότι ο Ντε Γκωλλ ήταν αποικιοκράτης και ιμπεριαλιστής; Να μάς δώσει αποδείξεις. Κατά την άποψή σου, η οποία όμως δεν είναι και απαραιτήτως σωστή. Ζούσαν πολλοί Γάλλοι στην Αλγερία και η εγλατάληψή τους από την Γαλλία ενείχε ρίσκο. Μην βγάζεις αυθαίρετα συμπεράσματα.

  2. https://en.wikisource.org/wiki/French_address_on_Iraq_at_the_UN_Security_Council
    Το ορόσημο για την γαλλική πολιτική ήταν το 2003, όταν η Γαλλία διαφοροποιήθηκε στο θέμα του Ιρακ.
    Έκτοτε, μεσω σκανδάλων και ”σκανδάλων” καθε πολιτικός της Γαλλίας με σπονδυλική στήλη (ντε Βιλπεν, στροςς Καν, Φιγιόν) τέθηκε εκτός μαχης, ώστε να εξασφαλιστεί η απόλυτη ευθυγραμμιση της χώρας με την υπερδύναμη.
    ———
    Μεταπολεμικά το κύριο ζήτημα στην Ευρώπη ήταν ο έλεγχος της Γερμανίας. Εγκαταλείφθηκε μεν η αρχική ιδέα κατάτμησής της σε εκατοντάδες ημιαυτόνομες κοινότητες αλλά όλες οι ρυθμίσεις μετά το 1945 είχαν το «Γερμανικό ζήτημα» και κατά άλλους «Γερμανικό ζήτημα» στο επίκεντρο των αποφάσεων: Έλεγχο των Γερμανικών επιτελείων από την Ατλαντική Συμμαχία και ένταξη στην τότε ΕΟΚ αλλά σύμφωνα και με την παραστατική δήλωση του Ντε Γκολ που συνήψε «ειδική σχέση» θα τους αγκαλιάζει σφικτά και αν λακτίσουν θα τους πνίξει.
    Τα συμβάντα την περίοδο 1989-1995 επιβεβαίωσαν το συμπέρασμα, ότι, για τους γνωστούς στρατηγικούς λόγους που κυριαρχούσαν κατά την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου «η ΕΟΚ (και στην συνέχεια η ΕΕ) είναι ένας πολιτικός και στρατηγικός νάνος και ένας οικονομικός και νομικός γίγαντας που εκκολάφθηκε μέσα στο Αμερικανικό στρατηγικό θερμοκήπιο». Η διαιώνιση των δεσμεύσεων της Γερμανίας εντός της Ατλαντικής Συμμαχίας που επαναλήφθηκαν το 1995 το επιβεβαιώνουν. Το ίδιο και το γεγονός των στάσεων των άλλων μελών της όπως η Ιταλία, Γαλλία και Βρετανία και το ελάχιστα προσεγμένο γεγονός ότι την περίοδο 1989-1992 η Γαλλία και Βρετανία παρά τις πολλές ιστορικές διαφορές τους συζητούσαν ακόμη και στρατιωτική δράση για να εμποδίσουν την Γερμανική επανένωση.
    Προστίθεται ότι η διαιώνιση της Ατλαντικής Συμμαχίας έγινε για αυτούς τους λόγους και κυρίως για να συνεχιστεί ο έλεγχος των Γερμανικών επιτελείων.
    https://ifestos.edu.gr/2025/02/22/%cf%84%ce%bf-%ce%b4%ce%b9%ce%b5%ce%b8%ce%bd%ce%ad%cf%82-%cf%83%cf%8d%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bc%ce%b1-%cf%83%ce%b5-%ce%bc%ce%b5%cf%84%ce%ac%ce%b2%ce%b1%cf%83%ce%b7-%cf%80%ce%bf%ce%bb%cf%85%cf%80%ce%bf/

  3. Δεν τα καταλαβαίνω αυτά. Εγώ αυτή τη στιγμή βλέπω μια Ευρώπη (δεν ξέρω ποια είναι αυτή- Γαλλία Αγγλία Γερμανία;;;) να πυροβολεί τα πόδια της. Δεν είχε προβλέψει καν τι θα γινόταν. Είχε την προϊστορία. Ήξερε. Και μέσα σε όλα αυτά τα μυαλά, γραφειοκρατικά, πολιτικά, ήξερε που πάει το πράγμα με την Αμερική. Αν δεν το ήξερε, τότε σημαίνει ότι όλοι τους κοιμούνται τον ύπνο του δικαίου.
    Δεν μπορεί με μια κίνηση ο τύπος, να κόβει τις επικοινωνίες στην Ουκρανία, αλλά πιο εντυπωσιακό και στην Βρετανία. Και συγνώμη δλδ η Γαλλία που θα στείλει τα πυρηνικά της;;; Στο τίποτε;;; Αν ο Μασκ επιτεθεί με τους δορυφόρους του;;; Εννοώ να της κόψει κάθε πρόσβαση;;;όπως στρώνουμε κοιμόμαστε. Έτσι δεν είναι;;;

  4. Και ποιο είναι τέλος πάντων αυτό που όλο τον 20ο αιώνα είχαμε ως Μότο.
    ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟ.
    Που είναι τώρα αυτό;;;;

  5. Ρεαλιστική η ανάλυση του Ευρυβοιάδη. Κοινή λογική. Τη συμμερίζεται η τεράστια κοινωνική πλειοψηφία στη χώρα μας.
    Ωστάσο, αυτές τις μέρες ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ συναίνεσαν και σιώπησαν στην εγκληματική απόφαση της ΕΕ για άλλα 800 δισεκατομμύρια για τη συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία.
    Το “κόμμα του πολέμου” στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, παρά την τεράστια λαϊκή αποδοκιμασία και τα διαδοχικά εκλογικά χτυπήματα που δέχεται πανευρωπαϊκά , συνεχίζει την ψύχωση μέχρι τέλους. Μέχρι την ολοκληρωτική καταστροφή της Ευρώπης. Είναι τόσο πολλά τα λεφτά; Η
    δημοσίευση των χρηματοδοτήσεων της USAID θα το δείξει…Θα δούμε ποιοί και γιατί στην Ελλάδα ,τόσο στον πολιτικό όσο και στον δημοσιογράφο ό κόσμο, διαφήμιζαν τον πόλεμο μέχρι τέλους και συκοφαντούσαν όσους από την αρχή μιλούσαν τη γλώσσα της λογικής και της ειρήνης.
    Και, για να μην ξεχνιόμαστε. Τι μετέφερε το τρένο στα Τέμπη; Γιατί την επομένη του εγκλήματος έγινε σύσκεψη με παρουσία 3 ανώτατων αξιωματικών της Πολεμικής Αεροπορίας; Γιατί έγινε περιφρούρηση τύπου ΝΑΤΟ και πού πηγαίνουν τα αεροπλάνα που σηκώνονται από τη ΝΑΤΟϊκή βάση της Λάρισας; Για πόσο ακόμα νομίζει το σημερινό Μαξίμου ότι θα αποκρύπτει και θα αποφεύγει το μοιραίο; Γιατί ταυτίζει το εθνικό συμφέρον με τη ΙΧ πολιτική μιας παρέας γύρω από τον Μητσοτάκη;

  6. Με την Γαλλία να απέχει 4.000 χιλιόμετρα από την Ρωσία μια χαρά τα λέει ο Ντε Γκωλ. Δεν ρωτά όμως τα κοντινά κράτη από Φιλανδία μέχρι Ρουμανία πόσο ασφαλή αισθάνονται μετά και την επίθεση στην Ουκρανία.
    Η Γαλλία θέλει να ηγεμονεύσει στην Ευρώπη στο πολιτικό επίπεδο σε βάρος της ακμάζουσας Γερμανίας και της αμφιταλαντευόμενης Μεγάλης Βρετανίας.
    Άρα το δόγμα Ντε Γκωλ είναι το δόγμα της Γαλλικής ηγεμονίας. Τίποτα άλλο.

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
40,000ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής

Τελευταία Άρθρα