Οι εκλογές της περασμένης εβδομάδας στην Ολλανδία προκάλεσαν μια ριζική αλλαγή. Παραδοσιακά, η Ολλανδία είναι από τα πιο κλασικά φιλελεύθερα κράτη της Ευρώπης. Αλλά σε μια ψηφοφορία της οποίας το επίκεντρο ήταν η μετανάστευση και η κλιματική αλλαγή, ο Geert Wilders και το Κόμμα του για την Ελευθερία βρέθηκαν στην κορυφή, αν και δεν είχαν πλειοψηφία. Οι κυβερνήσεις σε περιθωριακά κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως η Ουγγαρία, έχουν λάβει παρόμοιες θέσεις στο παρελθόν (ιδιαίτερα για τη μετανάστευση), αλλά η Ολλανδία είναι ιδρυτικό μέλος της ΕΕ και παρά το μικρό της μέγεθος, ήταν πάντα στο επίκεντρο της διαμόρφωσης και της εκπροσώπησης των αξιών του μπλοκ. Σε περιόδους οικονομικής ανισότητας και διχασμού, η προθυμία των βασικών μελών της ΕΕ να σταθούν μαζί για να υπερασπιστούν ορισμένες βασικές ηθικές αρχές έχει κρατήσει το μπλοκ ενωμένο.
Ωστόσο, τα αποτελέσματα των ολλανδικών εκλογών απέρριψαν δύο βασικές αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μπορούν επίσης να δώσουν στην Ολλανδία ένα οικονομικό πλεονέκτημα στην Ευρώπη. Η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής είναι μια υπαρξιακή και ηθική επιταγή, αλλά είναι επίσης δαπανηρή, αυξάνοντας δραματικά το κόστος παραγωγής μιας σειράς προϊόντων. Εν τω μεταξύ, οι περιορισμοί στη μετανάστευση –ιδιαίτερα όταν οι μετανάστες είναι χαμηλής ειδίκευσης και προέρχονται από πολύ διαφορετική κουλτούρα– πιθανότατα θα μειώσουν το δημόσιο κόστος για την υποστήριξη των μεταναστών.
Αυτά τα φαινομενικά οικονομικά προνόμια είναι σημαντικά, αλλά δεν είναι το κρίσιμο πράγμα που πρέπει να παρακολουθήσετε μετά τις ολλανδικές εκλογές. Στην Ολλανδία και αλλού, οι υποστηρικτές της καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής ή της υποδοχής των μεταναστών έχουν την τάση να δικαιολογούν τις θέσεις τους προβάλλοντας ηθικά και οικονομικά οφέλη. Οι επικριτές και οι αμφισβητίες έχουν κατά καιρούς αντιμετωπιστεί με όχι προσεκτική διάψευση αλλά με ένα είδος ηθικής ντροπής, υπονοώντας ότι οι ίδιες οι ερωτήσεις αποτελούν ένδειξη ηθικής διαφθοράς.
Με αυτή την έννοια, οι εκλογές της περασμένης εβδομάδας έχουν σημασία. Από πολλές απόψεις, η Ολλανδία υπήρξε βασικό έθνος στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Πριν από χρόνια, όταν ζούσα στην Ολλανδία, εικαζόταν –και το πίστευα αλήθεια– ότι η χώρα αποτελούσε παράδειγμα για το πώς θα έπρεπε να είναι ένα ευρωπαϊκό έθνος (ειδικά απέναντι στο ΝΑΤΟ). Ωστόσο, το αποτέλεσμα αυτών των τελευταίων εκλογών μπορεί να νομιμοποιήσει τις αμφιβολίες σχετικά με τις επικρατούσες πολιτικές για την κλιματική αλλαγή και τη μετανάστευση με τρόπους που παρόμοια αποτελέσματα προηγούμενων εκλογών στην Πολωνία ή την Ιταλία δεν μπορούσαν. Με τον καιρό, η Ολλανδία θα μπορούσε να χάσει τη φήμη της ως πρότυπο ευρωπαϊκής χώρας, αλλά είναι επίσης πιθανό να προκύψει ένας νέος ορισμός της ευρωπαϊκής αρετής. Ίσως στο απώτερο μέλλον, μια επαναπροσδιορισμένη Ευρώπη να φέρει τις αρχές της πίσω απο εκεί που τις οδήγησαν αυτές οι εκλογές.
Από την άλλη πλευρά, ο Wilders και το κόμμα του μπορεί να κάνουν λάθος στις πολιτικές τους για την κλιματική αλλαγή και τη μετανάστευση. Δεν έχω το επιστημονικό υπόβαθρο για να έχω τεκμηριωμένη γνώμη για την υπερθέρμανση του πλανήτη, αν και δεν εμπιστεύομαι οποιαδήποτε πεποίθηση που υποστηρίζουν με πάθος άτομα που γνωρίζουν τόσο λίγα όσο εγώ. Γνωρίζω λίγα πράγματα για τα δημογραφικά στοιχεία, ιδιαίτερα ότι ο ανεπτυγμένος κόσμος αντιμετωπίζει μια επιδεινούμενη έλλειψη εργαζομένων. Μεταξύ των επιλογών που έχουμε είναι να αναγκάσουμε τους 80χρονους να κάνουν ταπεινή εργασία, να εφευρεθούν οικονομικά ρομποτικά υποκατάστατα για τον άνθρωπο ή να φέρουμε αλλοδαπούς εργάτες. Στις ΗΠΑ, η μετανάστευση ήταν η λύση από τότε που έφτασαν οι επιβάτες του Mayflower. Αλλά οι ξένοι τείνουν να έχουν ξεχωριστούς πολιτισμούς που μπορεί να έρχονται σε σύγκρουση με τις αξίες της χώρας υποδοχής, και σε ορισμένες περιπτώσεις –ιδιαίτερα όταν υπάρχουν μεγάλες εισροές μεταναστών– είναι βέβαιο ότι θα υπάρχουν εγκληματίες μεταξύ των νεοαφιχθέντων. Σε σύγκριση με τις άλλες επιλογές, ωστόσο, η μετανάστευση φαίνεται να λειτουργεί.
Η αλλαγή στην Ολλανδία, εάν διατηρηθεί και εξαπλωθεί, θα κάνει την Ευρώπη ένα πολύ διαφορετικό μέρος όχι μόνο σε αυτά τα θέματα αλλά και σε σχέση με την πολιτική της κουλτούρα και την ιδέα ότι η Ευρώπη είναι μια ενιαία οντότητα. Ή θα πρέπει να αποφύγω την Ευρώπη, μήπως αναγκαστώ να φάω τα άθλια λουκάνικα τους. Πρώτα η ασφάλεια; Θα μείνω στο Τέξας.
