Ισραήλ – Πολιτικές διεργασίες : Πέντε βασικοί λόγοι που καθιστούν δύσκολο το εγχείρημα σχηματισμού μίας κυβέρνησης που θα αντικαταστήσει τον Βενιαμίν Νετανιάχου.

Όλα δείχνουν ότι η εβδομάδα που διανύουμε θα διαφωτίσει σκοτεινές πτυχές της πολιτικής πραγματικότητας στο Ισραήλ αφ’ενός, αφ’ετέρου όλα κινούνται στη σκιά της επερχόμενης παλαιστινιακής “Ημέρας της Νάκσα” το Σάββατο 5/6 που διαθέτει την δυναμική να ανατρέψει κάθε προσπάθεια της Αιγύπτου για μονιμοποίηση της εύθραυστης συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς. Εν τω μεταξύ, καλό θα ήταν να εξετάσουμε με περισσότερη ενδελέχεια – και χωρίς συναισθηματισμούς ή ευσεβείς πόθους – τις πολλά υποσχόμενες διακηρύξεις περί σχηματισμού νέας κυβέρνησης από τα κόμματα που αντιπολιτεύονται τον Βενιαμίν Νετανιάχου, το κόμμα του, Λικουντ, και τις άλλες πολιτικές δυνάμεις της δεξιάς που τον στηρίζουν.

Ας πάρουμε όμως αυτά τα περίπλοκα θέματα από την αρχή, λαμβάνοντας υπ’όψιν ότι το παρελθόν μας έχει διδάξει πόσο ευμετάβλητες είναι οι ισορροπίες σε ένα πολιτικό σύστημα που ουσιαστικά δοκιμάζει τις ίδιες του τις αντοχές επί δυόμισι χρόνια ακυβερνησίας.

Για να κατανοήσουμε την σημερινή πολιτική πραγματικότητα, είναι απαραίτητο να ανατρέξουμε μία εβδομάδα πριν την πρόσφατη σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς που κράτησε 11 ημέρες. Ήταν τότε που ο Γιαΐρ Λαπίντ, ηγέτης του κεντροαριστερού κόμματος “Υπάρχει Μέλλον” (Yesh Atid), ανέλαβε την εντολή από τον Πρόεδρο του Κράτους, Ρεουβέν Ρίβλιν να σχηματίσει κυβέρνηση, μιας και ο Βενιαμίν Νετανιάχου δεν είχε καταφέρει να σχηματίσει κυβέρνηση όταν η εντολή βρισκόταν στα χέρια του επί 28 ημέρες – όπως προβλέπει η οικεία νομοθεσία.

Ενώ οι εθνοτικές ταραχές στην Ανατολική Ιερουσαλήμ άρχισαν σταδιακά να ενδυναμώνονται, σε διακομματικό επίπεδο αυξανόταν και η συχνότητα των συναντήσεων του Γιαΐρ Λαπίντ με τον Ναφτάλι Μπένετ, αρχηγό του εθνοθρησκευτικού κόμματος “Γιεμίνα” – που υποστηρίζεται από σημαντική μερίδα Εβραίων εποίκων και τάσσεται εναντίον επί της αρχής “δύο έθνη – δύο κράτη” ως βάση επίλυσης του Παλαιστινιακού. Ήταν εντυπωσιακό ότι ενώ οι δρόμοι της Ιερουσαλήμ έπαιρναν φωτιά, το θέμα των συνομιλιών Λαπίντ-Μπένετ περιστρεφόταν με ποιο τρόπο θα τεθεί ένα τέρμα στην πολυετή διακυβέρνηση Νετανιάχου,

Το ζήτημα αυτό δικαίως είχε τεθεί στο επίκεντρο του δημόσιου λόγου καθ’ όλες τις προηγούμενες προεκλογικές και μετεκλογικές ζυμώσεις. Ήταν όμως αξιοπρόσεκτο το γεγονός ότι ενώ η ατζέντα της ισραηλινής καθημερινότητας επέστρεψε στο γνωστό εθνοθρησκευτικό αραβοϊσραηλινό μοτίβο, οι πολιτικές δυνάμεις της αντιπολίτευσης απασχολούνταν στην ποινική δίκη του Νετανιάχου, η οποία ούτως ή άλλως βρισκόταν , και βρίσκεται ακόμα και σήμερα, σε πλήρη εξέλιξη ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου της Ιερουσαλήμ. Ωστόσο, ακόμα εντυπωσιακότερο ήταν αυτό που συνέβη την Δευτέρα 10/5, ανήμερα της “Ημέρας της Ιερουσαλήμ”. Ήταν 6 το απόγευμα όταν ήχησαν οι σειρήνες και κατέπεσαν στα περίχωρα της Ιερουσαλήμ ρουκέτες της οργάνωσης Χαμάς από την Γάζα, και η στιγμή εκείνη αποτέλεσε την απαρχή ακόμα ενός γύρου σκληρής αναμέτρησης μεταξύ του Ισραήλ, της Χαμάς και της Ισλαμικής Τζιχάντ που έμελλε να διαρκέσει τις επόμενες 11 ημέρες, έως τα ξημερώματα της Παρασκευής 21/5. Όσα διαδραματίσθηκαν και επακολούθησαν στις σχέσεις Ισραήλ-Γάζας είναι γνωστά.

Ενώ την Κυριακή 9/5 το βράδυ είχε διαρρεύσει στα τοπικά ΜΜΕ ότι ουσιαστικά οι Λαπίντ και Μπένετ είχαν συμφωνήσει την σύνθεση της κυβέρνησης, στην οποία θα συμμετείχαν τα κόμματα της σιωνιστικής Αριστεράς (Κόμμα Εργατικών και “Μέρετς”), το κόμμα του Αβιγκντόρ Λίμπερμαν “Ισραήλ το Σπίτι μας”) με κύριο αίτημα τον διαχωρισμό Θρησκείας-Κράτους, και το κόμμα “Νέα Ελπίδα” του Γκιντόν Σάαρ, τέως σημαίνοντος στελέχους του δεξιού Λικούντ – μόλις ήχησαν οι πρώτες σειρήνες και οι εκτοξεύσεις των ρουκετών της Χαμάς στην Ιερουσαλήμ, όλες ανεξαιρέτως οι αντιπολιτευτικές φωνές ξαφνικά σιώπησαν. Ήταν εντυπωσιακό πώς ο Γιαΐρ Λαπίντ, έχοντας μάλιστα στα χέρια του την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης με την ανάθεση των υπουργικών θέσεων συμφωνημένες, να αποφασίζει να παραμένει κυριολεκτικά εξαφανισμένος επί 11 ολόκληρες μέρες και νύχτες τη στιγμή που η εθνοτική βία έπαιρνε το πάνω χέρι στις μεικτές πόλεις και οι κάτοικοι του Τελ Αβίβ να βρίσκονται στα καταφύγια. Παράλληλα, ο Ναφτάλι Μπένετ προέβη στην πρώτη και τελευταία του δήλωση την δεύτερη μέρα της αντιπαράθεσης Ισραήλ-Χαμάς, την Τρίτη 12/5, ανακοινώνοντας ότι “δεν υπάρχει καμία πιθανότητα σχηματισμού κυβέρνησης με την Αριστερά και με την υποστήριξη του κόμματος “Ράαμ” που εκφράζει το ισλαμιστικό κίνημα του Νοτίου Ισραήλ”. Η ηχηρή σιωπή των κομμάτων της αντιπολίτευσης υπερκαλύφθηκε από ολιγόλεπτα λακωνικά, σχεδόν θυμωμένα μαγνητοσκοπημένα ανακοινωθέντα του υπηρεσιακού πρωθυπουργού Νετανιάχου, του Υπουργού Άμυνας Μπένι Γκαντς και των επικεφαλής του στρατού και των μυστικών υπηρεσιών. Άλλη μία έκπληξη: Ο μοναδικός πολιτικός αρχηγός που εντυπωσίασε με την δημόσια παρέμβασή του ήταν ο αρχηγός του αραβικού κόμματος “Ράαμ”, Μανσούρ Αμπάς, ο οποίος – σε μία κίνηση πρωτοφανή για τα ισραηλινά δεδομένα – επισκέφθηκε την μεικτή πόλη Λοντ, και συνομιλώντας μπροστά στις κάμερες μαζί με Εβραίους θρησκευτικούς ηγέτες της πόλης, υποσχέθηκε ότι το κόμμα του θα συνεισφέρει οικονομικά στην αποκατάσταση τω

ν ζημιών που προκλήθηκαν σε δέκα εβραϊκές συναγωγές, οι οποίες είχαν καεί από βόμβες μολότωφ που είχαν ρίξει Άραβες νεαροί τις προηγούμενες μέρες. Η κίνησή του αυτή είχε εξαιρετική επίδραση στην τοπική κοινή γνώμη, και κυρίως, αύξησε την δημοτικότητά του στους μετριοπαθείς κύκλους της αραβικής κοινωνίας στο Ισραήλ, την ύπαρξη και την δυναμική των οποίων καλό θα ήταν να μην αγνοούμε εάν θέλουμε να αναγνώσουμε με ακρίβεια την ανθρωπογεωγραφία της χώρας.

Κατά τα άλλα, η πικρή αλήθεια είναι ότι τα υπόλοιπα κόμματα της αντιπολίτευσης έλαμψαν δια της απουσίας τους. Αυτό το αδιαμφισβήτητο (θλιβερό) δεδομένο δεν είναι δυνατόν να παραβλέπεται.

Ο κύκλος βίας Ισραήλ-Χαμάς-Τζιχάντ τερματίσθηκε ύστερα από ισχυρές διπλωματικές πιέσεις των ΗΠΑ, του ιδίου του Προέδρου Μπάιντεν και χάρη στην αποτελεσματική αιγυπτιακή διπλωματία που καταβάλει εντατικές προσπάθειες μέχρι σήμερα, επί των οποίων θα ασχοληθούμε παρακάτω λεπτομερέστερα.

Με την εφαρμογή της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός, ο Γιαΐρ Λαπίντ επανήλθε στο πολιτικό προσκήνιο, προσπαθώντας να επιφέρει απτά αποτελέσματα προκειμένου να σχηματίσει κυβέρνηση συνεργασίας με βασικό του εταίρο τον ηγέτη του εθνοθρησκευτικού κόμματος “Γιεμίνα”, Ναφτάλι Μπένετ. Και πράγματι, οι πολιτικές δυνάμεις της αντιπολίτευσης έπιασαν ξανά το νήμα των διαπραγματεύσεων, αφήνοντας μάλιστα να γίνει γνωστή η ‘πρώτη εικόνα’ της κατανομής των υπουργείων της μελλοντικής κυβέρνησης με ετερόκλητες ιδεολογικές τάσεις. Μάλιστα, ο Ναφτάλι Μπένετ ανακοίνωσε το βράδυ της Κυριακής 30/5 σε τηλεοπτικό του διάγγελμα ότι πράγματι έχει σκοπό να αποτελέσει πολιτικό εταίρο μίας κυβέρνησης που θα συμμετέχουν κόμματα της σιωνιστικής Αριστεράς ως επίσης και δύο κόμματα της Δεξιάς (αφ’ενός το δικό του, που συσπειρώνει τους Εβραίους εποίκους της Δυτικής Όχθης, αφ’ετέρου του κόμματος του Γκιντόν Σάαρ ο οποίος έχει επανειλημμένα ταχθεί κατά της λύσης “δύο έθνη-δύο κράτη” και επικρίνει τα διαλαμβανόμενα των Συμφωνιών του Όσλο). Ωστόσο, το θέμα δεν είναι τόσο απλό, όσο ακούγεται, για τους ακόλουθους πέντε πολύ απλούς λόγους:

1.

Η ανακοίνωση του Ναφτάλι Μπένετ χαρακτηριζόταν από μία διάθεση σχεδόν απολογητική. Ο Μπένετ απευθυνόταν πρώτα και κύρια στους ψηφοφόρους του, με πρώτους και κύριους τους Εβραίους εποίκους, οι οποίοι ποτέ δεν φαντάζονταν ότι η ψήφος τους θα έφερνε στην εξουσία τις εξής πολιτικές δυνάμεις: Το αριστερό κόμμα “Μέρετς” που επί δεκαετίες θέτει στην πρώτη θέση της ατζέντας του την αποχώρηση του Ισραήλ από τα εδάφη που κατέλαβε στον Πόλεμο των Έξι Ημερών το 1967 και αποδέχεται το ενδεχόμενο εκκένωσης των εβραϊκών εποικισμών. Το κόμμα “Ισραήλ το Σπίτι μας” υπό τον Αβιγκντόρ Λίμπερμαν, ο οποίος αξιώνει την αποδυνάμωση του ιερατικού ραβινικού κατεστημένου και τον όσο το δυνατόν περισσότερο διαχωρισμό της Θρησκείας από το Κράτος. Το κόμμα “Υπάρχει Μέλλον” του Γιαΐρ Λαπίντ που αξιώνει την άρση των προνομίων που απολαμβάνουν οι Υπερορθόδοξοι Εβραίοι που αποτελούν το 20% των πολιτών της χώρας. Και τέλος, δεν θα φαντάζονταν ποτέ ότι η ψήφος τους θα έδινε ρόλο ρυθμιστή στο αραβικό κόμμα “Ράαμ” που εκφράζει μία μετριοπαθέστερη μεν φωνή της παραδοσιακής αραβικής κοινωνίας, πλην όμως, με πολύ πρόσφατες τις εικόνες των συγκρούσεων μεταξύ Εβραίων και Αράβων νεαρών, άφηναν μία αίσθηση ανησυχίας για τα μελλούμενα – ειδικά όταν ο ηγέτης του “Ράαμ” Μανσούρ Αμπάς επιθυμεί να καταστεί μέλος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ασφάλειας και Άμυνας, που διαχειρίζεται ευαίσθητα δεδομένα που σχετίζονται με την ασφάλεια της χώρας.

Ήδη από το ίδιο βράδυ της ανακοίνωσης του Ναφτάλι Μπένετ, ακτιβιστές της εθνοθρησκευτικής δεξιάς δεν έχασαν χρόνο: Τα κοινωνικά δίκτυα πήραν φωτιά, αφίσες κυκλοφόρησαν με το πρόσωπο του Μπένετ να φορά την παλαιστινιακή καφίγια, διοργανώθηκαν διαδηλώσεις έξω από το σπίτι το δικό του και το σπίτι της κομματικής του εταίρου Αγιέλετ Σακέντ – εξελίξεις που ανάγκασαν τις δυνάμεις ασφαλείας να αυξήσουν την φύλαξή τους και να παραχωρήσουν στον Μπένετ αλεξίσφαιρο όχημα για τις μετακινήσεις του επειδή εκφράσθηκαν απειλές κατά τις ακεραιότητάς του. Παράλληλα, βουλευτές του κόμματός του παραχωρούσαν συνεντεύξεις στα κρατικά ΜΜΕ εκφράζοντας την ιδεολογική τους αντίθεση στην απόφαση του κομματικού τους ηγέτη. Παρότι ο Μπένετ φέρεται να έχει καταφέρει να ελέγξει την ενότητα της κοινοβουλευτικής του ομάδας, τίποτα δεν προλέγει ότι θα διατηρηθεί. Και αυτό συμβαίνει για τον εξής απλούστατο λόγο:΅Ανεξάρτητα από την βούληση του Ναφτάλι Μπένετ να “ρίξει το γάντι” στην πολυετή διακυβέρνηση Νετανιάχου, ο μέσος Εβραίος έποικος που ζει στην Δυτική Όχθη που ψήφισε το κόμμα “Γιεμίνα” δεν θα ήθελε με κανέναν τρόπο να υποθηκεύσει τόσο εύκολα την περιουσία που εκλαμβάνει ή θεωρεί δική του – ή έστω, την περιουσία που του αποδόθηκε από το δικό του κράτος δεκαετίες πριν (συμπεριλαμβανομένων και των κυβερνήσεων στις οποίες προΐστατο το αριστερό Κόμμα των Εργατικών). Αυτό το δεδομένο είναι αδιαμφισβήτητο, ιστορικά και ιδεολογικά.

2.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες που διαρρέουν για την σύνθεση της κυβέρνησης Μπένετ-Λαπίντ, τίποτα δεν προλέγει για την μακροημέρευσή της, ούτε και την σαφήνεια του ιδεολογικού της στίγματος.

– Το Κόμμα των Εργατικών, το οποίο υπό την ηγεσία της Μεράβ Μιχαέλι έχει θέσει πολύ ψηλά στην ατζέντα του την προώθηση μέτρων για την ισότητα των φύλων, την προστασία των ασθενέστερων οικονομικά τάξεων και την επανεκκίνηση των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων με τους Παλαιστινίους, αρκέστηκε να αναλάβει το Υπουργείο Συγκοινωνιών. Εντύπωση προκαλούν οι δηλώσεις της Μιχαέλι, θέλοντας να προσδώσει ιδεολογική διάσταση σε αυτήν υπουργοποίηση.

– Το αριστερό κόμμα “Μέρετς”, που συσπειρώνει γύρω του σημαντικές ακτιβιστικές ιδεολογικές συλλογικότητες στον χώρο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πέραν της καθαρής του θέσης περί της αποχώρησης του Ισραήλ από την Δυτική Όχθη και τους εποικισμούς, αρκέστηκε να αποδεχθεί να αναλάβει το Υπουργείο Υγείας. Άραγε, ποια περιθώρια θα έχει να εφαρμόσει όσα πρεσβεύει με σταθερότητα όλα αυτά τα χρόνια, αναλαμβάνοντας την διοίκηση π.χ. των δημόσιων νοσοκομείων; Άδηλον.

– Το κόμμα του Αβιγκντόρ Λίμπερμαν “Ισραήλ το Σπίτι μας” θα αναλάβει το Υπουργείο Οικονομικών – κάτι που περισσότερο θα ταίριαζε στο Κόμμα των Εργατικών –

. Ο Λίμπερμαν κατά το παρελθόν δεν διαφώνησε σε καμία κυβέρνηση υπό τον Νετανιάχου όταν υιοθετείτο μία καθαρά νεοφιλελεύθερη πολιτική κατά την δεκαετία του ’90. Με ποιον άραγε τρόπο θα εφαρμόσει τον θεσμικό διαχωρισμό Θρησκείας-Κράτους, είναι και αυτό άξιο ενδιαφέροντος. Εάν σκοπός είναι η μείωση των κονδυλίων που, καλώς ή κακώς, παρέχονται στην κοινότητα των Υπερορθοδόξων, άραγε με αυτόν τον τρόπο θα τους αναγκάσει να ενσωματωθούν στο εργατικό δυναμικό της χώρας; Θα εκληφθεί ως τιμωρία και ως ακόμα μία αιτία πολώσεων. Αντιθέτως, η θητεία του Αβιγκντόρ Λίμπερμαν στο Υπουργείο Εξωτερικών είχε αποδειχθεί εξαιρετικά επιτυχής. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Λίμπερμαν ήταν ο πρωταγωνιστής των επαφών με την Ελλάδα και την Κύπρο μετά το αιματηρό επεισόδιο του Μαβί Μάρμαρα και έδωσε πραγματικά ρεσιτάλ διπλωματίας στις σχέσεις της χώρας του με τη Ρωσία και την Ουκρανία, ή με άλλες χώρες-μέλη της ΕΕ στην ανατολική Ευρώπη. Τέλος, καθότι ο ίδιος κατοικεί σε εβραϊκό οικισμό της Δυτικής Όχθης, τι κοινό θα μπορούσε να έχει με το αριστερό “Μέρετς”, το οποίο, όπως ειπώθηκε ανωτέρω, τάσσεται κατά των εποικισμών;

– Ο νυν Υπουργός Άμυνας, Μπένι Γκαντς, προορίζεται για το ίδιο ακριβώς υπουργείο και στο νέο κυβερνητικό σχήμα. Κατά τον πρόσφατο γύρο αντιπαράθεσης με την Χαμάς, ο Γκαντς απέδειξε πόσο αρμονικά μπορεί να συνεργαστεί με τον νυν υπηρεσιακό πρωθυπουργό Νετανιάχου. Άραγε, καταλαμβάνοντας τα ίδια καθήκοντα επί πρωθυπουργίας Ναφτάλι Μπένετ και μετέπειται επί πρωθυπουργίας Γιαΐρ Λαπίντ, θα αναμένεται κάτι διαφορετικό στον τρόπο αντιμετώπισης ανάλογων προκλήσεων σε επίπεδο εθνικής ασφαλεία; Και εάν ναι, ποιος θα ήταν αυτός; Με ποιο διαφορετικό ιδεολογικό πρόσημο;

– Η περίπτωση του Υπουργείου Εξωτερικών είναι ιδιαίτερη, μιας και θα αποδοθεί στον Γιαΐρ Λαπίντ. Είναι δεδομένο ότι κανένας ισραηλινός πολιτικός κατά τη συγκεκριμένη συγκυρία δεν έχει το διεθνές προφίλ του Νετανιάχου. Ακόμα και οι πολιτικοί του αντίπαλοι παραδέχονται ότι τα ανοίγματα που έκανε το Ισραήλ στην εξωτερική του πολιτική δεν οφείλονται αποκλειστικά και μόνο στη στήριξη που είχε από τον τ. Πρόεδρο Τραμπ τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Μετράει 13 χρόνια θητείας στον νευραλγικό αυτό τομέα και η συμβολή του υπήρξε σημαντικότατη. Δεν αποκλείεται ο κ. Λαπίντ να έχει τα ίδια ή και περισσότερα ταλέντα. Πλην όμως, τώρα, που η αμερικανική θεώρηση περί τα της Μέσης Ανατολής έχει δώσει σαφή δείγματα μεταβολής, θα είναι ενδιαφέρον με ποιον τρόπο θα ανταποκριθεί στις νέες απαιτήσεις. Οι σχέσεις Ισραήλ-ΗΠΑ ήδη αρχίζουν να δοκιμάζονται υπό την νέα διακυβέρνηση των Δημοκρατικών. Σαφές είναι το μήνυμα που αποστέλλει η Ουάσιγκτον, τοποθετώντας στο πόστο του Πρέσβη της στην Ιερουσαλήμ στενό σύμβουλο του τ. Προέδρου Μπαράκ Ομπάμα – όταν οι σχέσεις Ισραήλ-ΗΠΑ περνούσαν δυσάρεστες στιγμές που στο τέλος δεν κρύβονταν εύκολα.

– Ίσως η φερόμενη πιο “λογική” υπουργοποίηση είναι αυτή της βουλευτού Πνίνα Ταμάνο Σάτα, Εβραίας αιθιοπικής καταγωγής, στο Υπουργείο Απορρόφησης Εβραίων Παλιννοστούντων, που προέρχεται από το κόμμα “Υπάρχει Μέλλον” του Γιαΐρ Λαπίντ. Η κοινωνική της δράση και η προσωπική της πείρα αποτελεί εγγύηση για μία θητεία αποτελεσματική. Αλλά το ζήτημα της απορρόφησης παλιννοστούντων δεν είναι αυτό που “καίει” την ισραηλινή κοινωνία σήμερα, όπως και να το κάνουμε.

3.

Ένα άλλο πολύ ενδιαφέρον δεδομένο που προκύπτει από τις διαρροές σχετικά με τον τρόπο λήψεως αποφάσεων σε μία κύβέρνηση Λαπίντ-Μπένετ δημιουργεί ακόμα περισσότερα ερωτηματικά.

Στο διάγγελμά το βράδυ της 30/5, ο Ναφτάλι Μπένετ υποστήριξε ότι “η κυβέρνηση που θα σχηματισθεί με τον Γιαΐρ Λαπίντ και τα υπόλοιπα κόμματα της Αριστεράς θα είναι ‘περισσότερο δεξιά’ από οποιαδήποτε άλλη”. Όσο παράλογος κι αν ακούγεται αυτός ο ισχυρισμός, παραδόξως είναι αληθινός.

Στην νέα κυβέρνηση θα συμμετέχουν δύο κόμματα της Δεξιάς (“Γιεμίνα” και “Νέα Ελπίδα”) έναντι τεσσάρων αριστερών (Μέρετς, Εργατικοί, Ισραήλ το Σπίτι μας, Υπάρχει Μέλλον). Και όμως, επειδή στη σημερινή σύνθεση της Κνέσετ η παράταξη της Δεξιάς είναι πολυπληθέστερη σε κοινοβουλευτικές έδρες έναντι της Αριστεράς, σύμφωνα με πληροφορίες που μετέδωσε το βράδυ της 30/5 η κρατική ισραηλινή τηλεόραση, φέρεται να έχει συμφωνηθεί ότι σε περίπτωση διχογνωμίας στο υπουργικό συμβούλιο, η βαρύτητα που θα έχει η ψήφος των “δεξιών” υπουργών θα είναι μεγαλύτερη έναντι της ψήφου των “αριστερών” υπουργών. Προβλήθηκε μάλιστα και ένα υποθετικό σενάριο “λήψεως υπουργικής απόφασης”, σύμφωνα με το οποίο οι δύο “δεξιές” υπουργικές ψήφοι επικρατούν των υπολοίπων “αριστερών”.. Άραγε, πόσες άλλες πρωτοτυπίες θα μπορέσει να αντέξει το ισραηλινό πολιτικό σύστημα;

4.

Η στάση των αραβικών κομμάτων μπορεί να αποβεί καθοριστική, μιας και η νέα κυβέρνηση Μπένετ-Λαπίντ χρειάζεται την ψήφο εμπιστοσύνης 61 από τις συνολικά 120 έδρες της Κνέσετ. Οι τελευταίες δημοσιογραφικές πληροφορίες αναφέρουν ότι το αραβικό ισλαμιστικό κόμμα “Ράαμ” θα ψηφίσει υπέρ της νέας κυβέρνησης αφού υπογραφεί σχετική προγραμματική συμφωνία με αντισυμβαλλόμενους τους Μπένετ και Λαπίντ, στην οποία θα προβλέπονται μέτρα, οικονομικά και κοινωνικά, υπέρ της αραβικής μειονότητας της χώρας. Ωστόσο, υπάρχει και ο Ενιαίος Αραβικός Συνδυασμός, στον οποίον συμμετέχουν το αριστερό δικοινοτικό αραβικό κόμμα “Χαντάς”, το εθνικιστικό “Μπάλαντ” και το ισλαμιστικό κόμμα “Τάλ”, που εκφράζει το ισλαμιστικό κίνημα του Βορείου Ισραήλ – που θεωρείται περισσότερο ριζοσπαστικό. Ο Ενιαίος Αραβικός Συνδυασμός παραδοσιακά δεν ψηφίζει υπέρ καμίας ισραηλινής κυβέρνησης, λόγω της ιδεολογικής του αντίθεσης στο σιωνιστικό κίνημα εν γένει. Λέγεται ότι ο Γιαΐρ Λαπίντ έχει καταφέρει να πείσει τους αριστερούς βουλευτές του Ενιαίου Αραβικού Συνδυασμού (που ανήκουν στο “Χαντάς”) να μην παραστούν κατά την διαδικασία της ψήφου εμπιστοσύνης (επειδή λογίζεται η ψήφος των παρόντων). Όμως, οι βουλευτές των εθνικιστών του “Μπάλαντ” ως επίσης και των ισλαμιστών του “Τάλ” δεν έχουν δεσμευθεί ακόμα. Και εδώ υπάρχει μία σημαντική λεπτομέρεια που έχει περάσει τεχνηέντως “στα ψιλα” της τοπικής επικαιρότητας: Κατά την διάρκεια της πρόσφατης αναμέτρησης Ισραήλ-Χαμάς, σημειώθηκαν σοβαρές εκδηλώσεις διαμαρτυρίες στις αραβικές πόλεις του Βορείου Ισραήλ, στις οποίες έχουν απήχηση τα στελέχη του ισλαμιστικού κόμματος “Τάλ”, με αποτέλεσμα οι ισραηλινές αρχές ασφαλείας να συλλάβουν τον κληρικο, ηγέτη του κινήματος, ο οποίος συνεχίζει να κρατείται ως ύποπτος ενθάρρυνσης εθνοτικής βίας και διατάραξης της δημόσιας τάξης. Αυτό το δεδομένο δεν αποκλείεται να προβληματίσει όχι μόνο τους βουλευτές του “φιλοκυβερνητικού” ισλαμιστικού “Ράαμ” , αλλά και τους βουλευτές και των υπολοίπων κομμάτων που συμμετέχουν στον Ενιαίο Αραβικό Συνδυασμό.

5.

Τέλος, ας μην ξεχνούμε ότι το ερχόμενο Σάββατο , 5/6, είναι η “Ημέρα της Νάκσα”, δηλαδή της επετείου κατάληψης της Δυτικής Όχθης και της Ανατολικής Ιερουσαλήμ από το Ισραήλ κατά τον Πόλεμο των Έξι Ημερών του 1967. Ουδείς γνωρίζει ποια κατάσταση θα επικρατεί εκείνη την ημέρα στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, στην Δυτική Όχθη και στις μεικτές πόλεις του Ισραήλ. Οι τοπικές αρχές ασφαλείας βρίσκονται ήδη σε επιφυλακή, θεωρώντας πολύ πιθανό έναν “δεύτερο γύρο” εθνοτικών συγκρούσεων εντός και εκτός Ισραήλ. Η βιασύνη που παρατηρείται στο “μέτωπο της Γάζας”, με τους Αιγυπτίους να προωθούν την απελευθέρωση δύο Ισραηλινών ομήρων και τον επαναπατρισμό δύο σορών Ισραηλινών οπλιτών που βρίσκονται στην Γάζα σε αντάλλαγμα την απελευθέρωση Παλαιστινίων κρατουμένων στις φυλακές υψίστης ασφαλείας στο Ισραήλ οφείλεται ακριβώς σε αυτόν τον λόγο: Να μην ξεσπάσουν ακόμα μια φορά εθνοτικές συγκρούσεις κατά την φετινή “Ημέρα της Νάκσα”, δηλαδή τόσο γρήγορα όσο το ερχόμενο Σάββατο. Εάν τελικά οι προσπάθειες αυτές δεν ευοδωθούν και οι συγκρούσεις ξαναρχίσουν, η στήριξη της νέας κυβέρνησης από τους Άραβες βουλευτές εκτιμάται ως εξαιρετικά αμφίβολη.

Στο Ισραήλ, τα τελευταία δυόμισι χρόνια, η απλή φράση “Σχηματισμός Κυβέρνησης” είναι μία πολύ περίπλοκη υπόθεση.

Όταν ο Ναφτάλι Μπένετ αποφάσισε να την πει μπροστά στις κάμερες και τα μικρόφωνα, ανέλαβε μία ευθύνη εξαιρετικά βαριά, που αποδεικνύεται δύσκολη τόσο στην θεωρία, όσο και στην πράξη. Ιδεολογικά, το εγχείρημα σίγουρα πάσχει.

Ωστόσο, δεν αποκλείεται τελικά να τα καταφέρει. Όπως επίσης να μην σημειωθούν επεισόδια το ερχόμενο Σάββατο, να πετύχει η αιγυπτιακή διαπραγμάτευση και να γίνει η ανταλλαγή αιχμαλώτων, να κερδίσει η νέα κυβέρνηση την ψήφο εμπιστοσύνης 61 βουλευτών της Κνέσετ και έτσι η εποχή Νετανιάχου να αποτελέσει παρελθόν , είτε για πάντα είτε προσωρινά.

Θα μπορούσαν να βγουν αληθινά και όσα είπε την Δευτέρα το μεσημέρι (31/5) ο Αβιγκντόρ Λίμπερμαν ενώπιον της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματός του “Ισραήλ το Σπιτι μας”, ο οποίος παρομοίασε την νέα κυβέρνηση με μία “ορχήστρα”, λέγοντας περίπου τα εξής: “Εάν θέλουμε αυτή η κυβέρνηση να πετύχει, θα πρέπει να μάθουμε να μην είμαστε σολίστες. Κάθε υπουργός θα πρέπει να είναι επικεντρωμένος στον δικό του ρόλο και να μην ανακατεύεται στις αρμοδιότητες των άλλων υπουργών. Και ο πρωθυπουργός, είτε ο Ναφτάλι Μπένετ στην αρχή της κυβερνητικής θητείας, είτε ο Γιαΐρ Λαπίντ στο δεύτερο μέρος της θητείας, θα πρέπει να έχει τον ρόλο του διευθυντή της ορχήστρας..”

Την μελωδία όμως, ποιός θα είναι σε θέση να την καθορίσει;

Και ποια ηχεία θα είναι δυνατότερα;

Τα αριστερά ή τα δεξιά;

Στην φωτογραφία: Γιαΐρ Λαπίντ και Ναφτάλι Μπένετ, οι φερόμενοι δύο εκ περιτροπής πρωθυπουργοί της υπό σύσταση νέας κυβέρνησης, αρχηγοί των κομμάτων “Υπάρχει Μέλλον” (Yesh Atid) και “Γιεμίνα”, αντίστοιχα.

Γαβριήλ Χαρίτος 1/6/2021