Πολίτες παρακολουθούν τηλεοπτική οθόνη ειδήσεων που δείχνει εικόνα του ηγέτη της Βόρειας Κορέας Κιμ Γιονγκ Ουν να παρακολουθεί την πρόσφατη δοκιμαστική εκτόξευση διηπειρωτικού βαλλιστικού πυραύλου Hwasong-17 (ICBM), σε σιδηροδρομικό σταθμό στη Σεούλ στις 17 Μαρτίου 2023. Η Βόρεια Κορέα είπε ότι Το βλήμα που δοκίμασε στις 16 Μαρτίου ήταν ένας διηπειρωτικός βαλλιστικός πύραυλος γνωστός ως Hwasong-17, μετέδωσε το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων KCNA. (Φωτογραφία Jung Yeon-je / AFP)
του Abdullah Bozkurt/Στοκχόλμη
Ο τουρκικός στρατός κανόνισε κρυφά μια επίσκεψη στην Άγκυρα ενός Βορειοκορεάτη στρατηγού που ήταν υπεύθυνος για την ανάπτυξη τεχνολογίας βαλλιστικών πυραύλων για να συζητήσει τους όρους συνεργασίας και μεταφοράς τεχνολογίας, σύμφωνα με επίσημα έγγραφα που έλαβε το Nordic Monitor.
Η αποκάλυψη έγινε από τον Aydın Köstem, έναν Τούρκο λαθρέμπορο όπλων που είχε συνεργαστεί επί μακρόν με τον τουρκικό στρατό και την υπηρεσία πληροφοριών, σε μια ακροαματική διαδικασία στην Άγκυρα τον Φεβρουάριο του 2023. Καθώς προσπαθούσε να εξηγήσει το ιστορικό του σε μια επιτροπή δικαστών για να αποδείξει τον πατριωτισμό του , ο Köstem παρείχε λεπτομέρειες για μια μυστική επίσκεψη ενός Βορειοκορεάτη στρατηγού στην Τουρκία τη δεκαετία του 1990.
Είπε ότι η αποστολή να προσεγγίσει τη Βόρεια Κορέα του δόθηκε από τον στρατηγό Ahmet Çörekçi, τον τότε αναπληρωτή αρχηγό του γενικού επιτελείου, με τον οποίο εργαζόταν από τότε που ο Çörekçi υπηρετούσε ως γραμματέας του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας (MGK), του ανώτατου οργάνου ασφαλείας στην Τουρκία, το οποίο επίσης περιγράφεται ως σκιώδης κυβέρνηση.
«Με κάλεσε να συναντηθώ μαζί του όταν ήταν αναπληρωτής αρχηγός του γενικού επιτελείου, οπότε πήγα στο αρχηγείο του γενικού επιτελείου. Είπε ότι αντιμετωπίζουν ελλείψεις στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας και αντιμετωπίζουν προβλήματα. Με ρώτησε αν μπορούσα να εξερευνήσω πού θα μπορούσαμε να βρούμε όπλα και πυρομαχικά που θα βοηθούσαν τα στρατεύματά μας. Είπα ότι θα ήμουν ευτυχής να το κάνω», είπε ο Köstem κατά τη διάρκεια της κατάθεσής του στο 28ο Ανώτατο Ποινικό Δικαστήριο της Άγκυρας.
«Συμμετείχα σε μια προσπάθεια να αποκτήσω άλλα πράγματα [για τον τουρκικό στρατό] με σκοπό τη μεταφορά τεχνολογίας από το εξωτερικό. Ένα από αυτά ήταν να φέρω στην Τουρκία έναν υποστράτηγο υπεύθυνο για το πρόγραμμα πυραύλων της Βόρειας Κορέας. Ήρθε με ειδική άδεια [από την κυβέρνηση] παίρνοντας ειδική βίζα από την πρεσβεία μας στο Πεκίνο. Τον χαιρέτησα στο αεροδρόμιο και τον συνόδευσα στο αεροδρόμιο όταν τον έστειλα πίσω στο σπίτι», πρόσθεσε ο Köstem.
Δεν έδωσε το όνομα του Βορειοκορεάτη στρατηγού ούτε την ακριβή ημερομηνία του ταξιδιού ή τι προέκυψε από τις μυστικές συναντήσεις που είχε με τους Τούρκους στρατηγούς. Αλλά δεδομένου του γεγονότος ότι ο Çörekçi ήταν ο αριθμός 2 του γενικού επιτελείου εκείνη την εποχή, έπρεπε να μεσολαβήσει κάποιο διάστημα μεταξύ 1993 και 1995. Ο Çörekçi έγινε διοικητής της αεροπορίας τον Αύγουστο του 1995 και αποσύρθηκε από τον στρατό δύο χρόνια αργότερα.
aydin_kosteM_north_koreaΟ Çörekçi είναι μέλος μιας νεοεθνικιστικής ομάδας στον τουρκικό στρατό και, όπως και άλλοι νεοεθνικιστές, είναι γνωστός για τις αντι-ΗΠΑ και αντι-ΝΑΤΟικές του απόψεις και υποστηρίζει στενότερους δεσμούς με τη Ρωσία και την Κίνα. Ήταν ένας από τους βασικούς παράγοντες στην αναγκαστική απομάκρυνση της κυβέρνησης Refahyol, ενός συνασπισμού του πολιτικού ισλαμικού Κόμματος Πρόνοιας (RP) του Necmettin Erbakan και του κεντροδεξιού Κόμματος True Path (DYP) της Tansu Çiller στις 28 Φεβρουαρίου 1997.
Τον Μάιο του 2012 συνελήφθη στο πλαίσιο έρευνας για τα γεγονότα του 1997 και αργότερα κατηγορήθηκε. Αποφυλακίστηκε τον Σεπτέμβριο του 2013 εν αναμονή της ολοκλήρωσης της δίκης. Τον Απρίλιο του 2018 δικάστηκε και καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη και στάλθηκε πίσω στη φυλακή όταν επικυρώθηκε η ετυμηγορία από το Ανώτατο Εφετείο τον Ιούλιο του 2021. Τον Μάρτιο του 2023 ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν χορήγησε αμνηστία στον 91χρονο Ahmet Çörekçi,, αναφέροντας τα γηρατειά και την υγεία.
Τα δικαστικά έγγραφα δεν δείχνουν τι συνέβη μετά την επίσκεψη του Βορειοκορεάτη στρατηγού στην Τουρκία τη δεκαετία του 1990 ή αν υπήρξε συνέχεια αυτής της επίσκεψης. Ο Köstem δεν έδωσε άλλες λεπτομέρειες στο δικαστήριο σχετικά με αυτή τη μυστική αποστολή. Ανέφερε την επίσκεψη για πρώτη φορά για να αποδείξει ότι ήταν πατριώτης και πιστός στην τουρκική κυβέρνηση. Το δικαστήριο εκδίκαζε μια παλιά υπόθεση σχετικά με τη δολοφονία ενός ακαδημαϊκού το 2002, και ο ίδιος και πολλές άλλες νεοεθνικιστικές προσωπικότητες αναφέρονταν ως ύποπτοι.
Ο Köstem είπε επίσης ότι υπέβαλλε τακτικές αναφορές από το Ιράκ τις δεκαετίες του 1980 και του 1990, όταν εργαζόταν για τουρκικές εταιρείες που λειτουργούσαν στο βόρειο Ιράκ. Γνωρίσθηκε στον Çörekçi μέσω ενός ανώτερου αξιωματούχου του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών και οι δυο τους είχαν διατηρήσει επαφή από τότε.
Φαίνεται ότι η προσέγγιση της Τουρκίας προς τη Βόρεια Κορέα συνεχίστηκε ακόμη και κατά τη διάρκεια της θητείας του Προέδρου Ερντογάν, ο οποίος εκφράζει όλο και πιο έντονα τη δυσαρέσκεια του για το ΝΑΤΟ και λαμβάνει μέτρα για να υπονομεύσει την ενότητα και τη συνοχή της διατλαντικής συμμαχίας.
Στις 4 Οκτωβρίου 2018, το Γραφείο Ελέγχου Ξένων Περιουσιακών Στοιχείων του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ (OFAC) προσδιόρισε την εταιρεία SIA Falcon International Group με έδρα την Κωνσταντινούπολη, τον μοναδικό της ιδιοκτήτη Hüseyin Şahin και τον γενικό διευθυντή της Erhan Çulha για συμμετοχή στο εμπόριο όπλων και αγαθών πολυτελείας με τη Βόρεια Κορέα.
Απλώς δεν ήταν δυνατό για την εταιρεία και αυτά τα δύο άτομα να έχουν λειτουργήσει εύκολα και χωρίς να προσελκύσουν τον έλεγχο σε μια αγορά όπλων που ρυθμίζεται στενά και υπόκειται σε ένα αυστηρό σύνολο κανόνων. Η ομαλή λειτουργία τους μπορεί να εξηγηθεί μόνο από την πολιτική κάλυψη που παρέχει η κυβέρνηση Ερντογάν.
Ο Şahin και η Çulha προσδιορίστηκαν από την OFAC ότι συναλλάσσονταν με τον Ri Song Un, τον οικονομικό και εμπορικό σύμβουλο της πρεσβείας της Βόρειας Κορέας στη Μογγολία. Ο Ri Song Un, που επίσης ορίστηκε από την OFAC, φιλοξενήθηκε από αξιωματούχους της SIA Falcon στην Τουρκία το 2018 για να διαπραγματευτεί εμπορικές συμφωνίες που αφορούσαν όπλα και είδη πολυτελείας. «Ο όμιλος SIA Falcon International και άτομα που ενεργούν για λογαριασμό του προσπαθούν κατάφωρα να παραβιάσουν τις μακροχρόνιες κυρώσεις του ΟΗΕ στο εμπόριο όπλων και ειδών πολυτελείας με τη Βόρεια Κορέα. Η διεθνής κοινότητα δεν πρέπει να μείνει άπραγη καθώς οι κυρώσεις του ΟΗΕ παρακάμπτονται», φέρεται να είπε ο τότε υπουργός Οικονομικών Στίβεν Μνούτσιν στο δελτίο τύπου του OFAC.
Όσον αφορά τη Βόρεια Κορέα, ο Ερντογάν απολαμβάνει επίσης την υποστήριξη μιας υπερεθνικιστικής ομάδας με επικεφαλής τον Doğu Perinçek, του οποίου οι πράκτορες κατέχουν καίριες θέσεις στην κυβέρνηση, ειδικά στον στρατό, τις υπηρεσίες πληροφοριών, τη δικαιοσύνη και την αστυνομία. Το φερέφωνο της ομάδας, η εφημερίδα Aydınlık, έχει σταθερά υποστηρίξει τη Βόρεια Κορέα κατά των Ηνωμένων Πολιτειών, η οποία είναι σύμφωνη με την παραδοσιακά σταθερή αντιδυτική στάση της.
Η Τουρκία επισημάνθηκε το 2021 από την ομάδα εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ που παρακολουθεί τη συμμόρφωση των κρατών μελών με τις κυρώσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών (ΣΑΗΕ) στη Βόρεια Κορέα. Οι ειδικοί του ΟΗΕ διαπίστωσαν ότι η Τουρκία είχε παραβιάσει τις κυρώσεις εισάγοντας απαγορευμένα υλικά από τη Βόρεια Κορέα. Η Άγκυρα απάντησε λέγοντας ότι η προέλευση της ταξινόμησης των εμπορικών αγαθών καταγράφηκε κατά λάθος ως Βόρεια Κορέα, ενώ στην πραγματικότητα ήταν από τη Νότια Κορέα, η οποία δεν υπόκειται σε κυρώσεις του ΟΗΕ.
