Η πρώτη εδώ και 11 χρόνια επίσκεψη Ερντογάν στην Αίγυπτο με θέματα: Οικονομία, Παλαιστίνιοι, Λιβύη, ΑΟΖ, Φυσικό Αέριο
Φεβρουάριος 4, 2024. Ελλάδα.
Φωτό:Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δίνει τα χέρια με τον Αιγύπτιο ομόλογό του Αμπντέλ Φατάχ Aλ Σίσι στο περιθώριο της συνόδου κορυφής της G20 στην ινδική πρωτεύουσα, Νέο Δελχί. 10 Σεπτεμβρίου 2023
Ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μεταβαίνει στο Κάιρο για επίσημη επίσκεψη, στα μέσα Φεβρουαρίου (στις 14 του μήνα), αφού γύρισε σελίδα στην ένταση με την Αίγυπτο που διήρκεσε σχεδόν 10 χρόνια, γεγονός που αποτελεί ένδειξη επιστροφής των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών στην κανονικότητα, γράφει αραβικό δημοσίευμα.
Αξιωματούχοι και ειδικοί είπαν στην “Al Sharq” ότι η πρώτη επίσκεψη μετά από περίπου 11 χρόνια θα θέσει «νέα θεμέλια» για τη σχέση σε μια «εξαιρετικά επικίνδυνη στιγμή», εν μέσω φόβων για το ξέσπασμα μιας ευρείας περιφερειακής σύγκρουσης.
Τόνισαν ότι ο ισραηλινός πόλεμος στη Λωρίδα της Γάζας, οι οικονομικές σχέσεις και το θέμα του φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο και η Λιβυκή κρίση θα είναι στην πρώτη γραμμή των συζητήσεων, επισημαίνοντας ταυτόχρονα «φυσικές διαφορές» σε ορισμένα ζητήματα.
Επίσκεψη στα σύνορα με τη Γάζα
Ενημερωμένη τουρκική πηγή αποκάλυψε ότι βρίσκονται σε εξέλιξη συνομιλίες με την αιγυπτιακή πλευρά για να κανονίσουν μια πιθανή επίσκεψη του Ερντογάν στο συνοριακό πέρασμα της Ράφα με τη Λωρίδα της Γάζας «για να επιβεβαιώσει την υποστήριξή του στους Παλαιστίνιους».
Πόλεμος της Γάζας
Η ίδια τουρκική πηγή ανέφερε ότι ο πόλεμος που ξεκίνησε το Ισραήλ εναντίον της Γάζας θα καταλάβει μεγάλο μέρος της επίσκεψης.
Ο σύμβουλος της τουρκικής κυβέρνησης Μεχμέτ Γιλντιρίμ επεσήμανε ότι το αιγυπτιακό και το τουρκικό μέρος συμφωνούν για την αναγκαιότητα κατάπαυσης του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας.
Ο Τούρκος αξιωματούχος πρόσθεσε ότι οι τουρκο-αιγυπτιακές επικοινωνίες δεν έχουν διακοπεί από τότε που το Ισραήλ ξεκίνησε τον πόλεμο στη Γάζα, τονίζοντας ότι οι δύο πλευρές συμφωνούν στις απόψεις τους για το Παλαιστινιακό ζήτημα και επεσήμανε ότι η Αίγυπτος έχει παράσχει όλες τις διευκολύνσεις για τη μεταφορά τραυματιών Παλαιστινίων στην Τουρκία μέσω αιγυπτιακού εδάφους.
Από την πλευρά του, ο Αιγύπτιος εμπειρογνώμονας για τις τουρκικές υποθέσεις στο Κέντρο Πολιτικών και Στρατηγικών Μελετών Al-Ahram, Μπασίρ Αμπντέλ Φατάχ, ανέφερε ότι η επίσκεψη του Ερντογάν έρχεται σε μια «εξαιρετικά επικίνδυνη» στιγμή εν όψει του ισραηλινού πολέμου στη Γάζα και των πιθανοτήτων των αντιπαραθέσεων που επεκτείνονται σε περιφερειακό πόλεμο στην περιοχή και περιμένει τον συντονισμό Αιγύπτου-Τουρκίας, ώστε να αναπτυχθούν μηχανισμοί για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων.
Ο Τούρκος δημοσιογράφος Μεχμέτ Γιλμάζ δήλωσε ότι «τα δύο πιο σημαντικά ζητήματα στη σύνοδο κορυφής Τουρκίας-Αιγύπτου είναι η ανάπτυξη των διμερών σχέσεων και ο ισραηλινός πόλεμος στη Γάζα».
Θεώρησε ότι η επίσκεψη Ερντογάν στην Αίγυπτο επιβεβαιώνει ότι οι σχέσεις Αιγύπτου-Τουρκίας έχουν φτάσει στα υψηλότερα επίπεδα, παρά την παρουσία «κάποιων φυσικών διαφορών» μεταξύ των δύο χωρών, όπως τις χαρακτήρισε.
Επίμαχα σημεία: Φυσικό αέριο και Λιβύη
Οι θέσεις μεταξύ Αιγύπτου και Τουρκίας είναι «ακόμη πολύ διαφορετικές» στο ζήτημα του φυσικού αερίου και στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, σύμφωνα με τον Αμπντέλ Φατάχ, καθώς είπε ότι «υπάρχουν σημεία διαφοράς μεταξύ των δύο χωρών, τα πιο σημαντικά από αυτά είναι η αποτυχία της Άγκυρας να οριοθετήσει τα θαλάσσια σύνορά της με πολλές χώρες στην ανατολική Μεσόγειο».
Πρόσθεσε, «Αυτό το θέμα πρέπει να διευθετηθεί με συμφωνία σε έναν μηχανισμό οριοθέτησης των συνόρων και να οριστεί ημερομηνία για την Τουρκία για να ενταχθεί στον Οργανισμό Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου»
Ο Αμπντέλ Φατάχ προχώρησε μιλώντας για τον φάκελο της Λιβύης, τονίζοντας την ανάγκη επίτευξης συνεννοήσεων που εγγυώνται τα συμφέροντα κάθε μέρους, χωρίς να θίγονται τα δικαιώματα του λιβυκού λαού να επιλέξει μια κυβέρνηση που τα εκφράζει.
Διαφωνία με τις συμφωνίες Τουρκίας – Λιβύης
Τον Νοέμβριο του 2019, η Τουρκία υπέγραψε συμφωνία με την κυβέρνηση του Προεδρικού Συμβουλίου, που απορρίφθηκε από το λιβυκό Κοινοβούλιο, με επικεφαλής τον Αμπντούλ Χαμίντ αλ Ντμπεϊμπά, σχετικά με τα θαλάσσια σύνορα στη Μεσόγειο, μαζί με μια άλλη συμφωνία για επέκταση του πεδίου της ασφάλειας και της στρατιωτικής συνεργασίας.
Μετά την υπογραφή της συμφωνίας, τον Ιανουάριο του 2020, το τουρκικό κοινοβούλιο επέτρεψε την ανάπτυξη τουρκικών δυνάμεων στη Λιβύη για ένα χρόνο και η εξουσιοδότηση παρατάθηκε για άλλους 18 μήνες έως τον Ιούλιο του 2022, προτού λήξει δόθηκε εκ νέου παράταση τον Ιούνιο του 2022 για άλλους 18 μήνες.
Μετά την επιστροφή των σχέσεων μεταξύ Αιγύπτου και Τουρκίας, τι περιμένει τη Λιβύη;
Η Αίγυπτος και η Τουρκία συμφώνησαν να εργαστούν για τη σταθεροποίηση της Λιβύης, σε μια προσπάθεια να ανοικοδομήσουν τις σχέσεις που έχουν ενταθεί λόγω της υποστήριξης προς τις αντίπαλες κυβερνήσεις στη βορειοαφρικανική χώρα.
Ο Μπασίρ Αμπντέλ Φατάχ επεσήμανε επίσης ότι «οι θέσεις και οι προσπάθειες πρέπει να συντονιστούν για την επίτευξη κοινών συμφερόντων μεταξύ των δύο χωρών στο Σουδάν, βοηθώντας παράλληλα τον σουδανικό λαό να διατηρήσει την εδαφική του ακεραιότητα».
Μουσουλμανική αδελφότητα και η πίεση για το νερό σε Συρία και Ιράκ
Είπε ότι η Τουρκία πρέπει να λάβει περισσότερα μέτρα για να τερματίσει την παρουσία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας ως «κάρτα πίεσης» στην Αίγυπτο, αναφέρθηκε επίσης στις «τουρκικές στρατιωτικές επεμβάσεις στη Συρία και το Ιράκ και τις άδικες πολιτικές της για το νερό έναντι των δύο χωρών, χτίζοντας φράγματα και λιμοκτονώντας τους ανθρώπους τους».
Από την πλευρά του, ο Αχμέντ Χασάν, ερευνητής στο Κέντρο Σπουδών Kandel στην Κωνσταντινούπολη, δήλωσε ότι ο Τούρκος πρόεδρος θα συζητήσει με τον Αιγύπτιο ομόλογό του τις εξελίξεις στο Σουδάν και πώς να ενοποιήσει τις προσπάθειες για την επίτευξη λύσης που οδηγεί στην ασφάλεια και σταθερότητα στο Σουδάν.
Ο Χασάν επεσήμανε ότι οι φάκελοι της Λιβύης και της Συρίας θα έχουν σημαντικό μερίδιο στις συζητήσεις μεταξύ των δύο πλευρών, πέραν του τρόπου αντιμετώπισης του Ιράν.
Θετικό βήμα η επίσκεψη Ερντογάν
Ο σύμβουλος της τουρκικής κυβέρνησης Μεχμέτ Γιλντιρίμ πρόσθεσε ότι η επίσκεψη Ερντογάν στην Αίγυπτο είναι ένα «πολύ θετικό» βήμα, επισημαίνοντας ότι «οι δύο χώρες συνειδητοποιούν την ανάγκη τους η μια για την άλλη».
Ο Γιλντιρίμ επεσήμανε ότι «η Αίγυπτος είναι μια ισχυρή χώρα, με την οποία έχουμε ιστορικές σχέσεις», προσθέτοντας: «Φυσικά, μπορεί να υπάρξουν διαφορές στις απόψεις, αλλά αυτό μπορεί να διορθωθεί μέσω διαλόγου, και αυτό συνέβη στην πραγματικότητα κατά τις συζητήσεις στα τελευταία τρία χρόνια».
Πηγές της Al Sharq στην Τουρκία ανέφεραν ότι οι τουρκικές αρχές εξέδωσαν απόφαση να περιορίσουν την κάλυψη των αιγυπτιακών καναλιών που εκπέμπουν από τη χώρα μόνο σε κοινωνικά και πολιτιστικά θέματα.
Ο Αιγύπτιος βουλευτής της Γερουσίας είπε ότι η επίσκεψη Ερντογάν στην Αίγυπτο, 10 χρόνια μετά την τελευταία του επίσκεψη, αποτελεί ένδειξη ύπαρξης συνεννόησης μεταξύ των δύο χωρών για μια σειρά περιφερειακών ζητημάτων, ενώ ο Αμπντέλ Φατάχ τόνισε ότι η επίσκεψη είναι «απαραίτητη για να λιώσει η πάγος» μεταξύ Καΐρου και Άγκυρας, και είναι επίσης σημαντικό να τεθούν… «Νέες βάσεις» στις σχέσεις.
Η ενίσχυση των οικονομικών σχέσεων
Σε οικονομικό επίπεδο, ο Τούρκος δημοσιογράφος Τζελάλ Ντεμίρ σημείωσε ότι ο οικονομικός φάκελος και η εμπορική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών είναι από τα σημαντικότερα θέματα αυτής της επίσκεψης.
Επεσήμανε ότι στις συζητήσεις θα εξεταστούν τρόποι ενίσχυσης της εμπορικής συνεργασίας και η συμφωνία οριοθέτησης των θαλάσσιων συνόρων σχετικά με τις ενεργειακές γραμμές στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ο Αμπντέλ Φατάχ επεσήμανε ότι η Αίγυπτος και η Τουρκία επιθυμούν να διατηρήσουν τις οικονομικές σχέσεις παρά τα προηγούμενα προβλήματα, θεωρώντας ότι ο όγκος των εμπορικών συναλλαγών ήταν «εντάξει», λέγοντας ότι «υπάρχει κοινή φιλοδοξία να φτάσει τα 20 δισεκατομμύρια δολάρια».
Οι εμπορικές συναλλαγές μεταξύ Αιγύπτου και Τουρκίας αυξήθηκαν φτάνοντας τα 7,7 δισεκατομμύρια δολάρια το 2022, σε σύγκριση με 6,7 δισεκατομμύρια δολάρια το 2021, σημειώνοντας αύξηση 14%, σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Υπηρεσίας Δημόσιας Κινητοποίησης και Στατιστικής στην Αίγυπτο.
Και συνέχισε: «Γίνονται προσπάθειες για αναζωογόνηση της οικονομικής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών , ιδιαίτερα στον τομέα της ενεργειακής ασφάλειας, καθώς η Τουρκία είναι ένας από τους μεγαλύτερους εισαγωγείς αιγυπτιακού υγροποιημένου αερίου».
Με τη σειρά του, ο επικεφαλής της αιγυπτιακής πλευράς στο Αιγυπτιοτουρκικό Επιχειρηματικό Συμβούλιο, Αντέλ Λάμι, ανέμενε ότι η επικείμενη επίσκεψη θα έδινε «μεγάλη ώθηση» στην αιγυπτιακή και την τουρκική οικονομία.
Επισήμανε ότι «υπάρχουν σημαντικά πλεονεκτήματα και συμφωνίες που άνοιξαν την πόρτα στους Τούρκους επιχειρηματίες μετά τη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου μεταξύ των δύο χωρών το 2007».
Ο Αντέλ Λάμι πρόσθεσε: «Η Αίγυπτος έχει περισσότερες από 200 τουρκικές εταιρείες και εργοστάσια και αιγυπτιακές εταιρείες που συνεισφέρουν σε τουρκικές επενδύσεις που ξεπερνούν τα 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με τα τελευταία στατιστικά στοιχεία».
Οι συζητήσεις μεταξύ ανώτατων αξιωματούχων των Υπουργείων Εξωτερικών της Αιγύπτου και της Τουρκίας ξεκίνησαν το 2021 και ο ρυθμός εξομάλυνσης των σχέσεων μεταξύ Αιγύπτου και Τουρκίας επιταχύνθηκε μετά από χειραψία μεταξύ Σίσι και Ερντογάν, στη Ντόχα, στο περιθώριο της έναρξης του Παγκοσμίου Κυπέλλου FIFA τον Νοέμβριο του 2022.
Asharq
—
