Η ύπαρξη Επιτηρούμενων Zωνών (EZ), εντός της ελληνικής επικράτειας, χρονολογείται από τη δικτατορία του Μεταξά. Το καθεστώς Μεταξά, τον Δεκέμβριο του 1936, κύρωσε τον Αναγκαστικό Νόμο 736/1936 «περί μέτρων ασφαλείας οχυρών θέσεων». Ο Νόμος αφορούσε έντεκα συνολικά παραμεθόριους νομούς της χώρας. Η Ε.Ζ. ήταν μια λωρίδα γης κατά μήκος των συνόρων, το βάθος της οποίας κυμαινόταν από 15 – 45 χλμ.
Μέχρι τη δεκαετία του 1960, η ΕΖ περιελάμβανε το βόρειο τμήμα της Κέρκυρας, περνούσε νοτιότερα της Ηγουμενίτσας, βόρεια των Ιωαννίνων, έξω από την Καστοριά και Φλώρινα, Βόρεια από την Έδεσσα, από την Αριδαία, το Πολύκαστρο, βόρεια από το Κιλκίς, βόρεια από τη Δράμα, έξω από την Ξάνθη, βόρεια από την Κομοτηνή και τελείωνε στην Καστανέα (απέναντι απ’ την Αδριανούπολη) (λεπτομέρειες στο Χάρτη).
Πλέον της ΕΖ, υπήρχε και η Απαγορευμένη Ζώνη (ΑΖ), η οποία εφαπτόταν συνήθως των συνόρων και είχε περιορισμένο βάθος. Στην ΑΖ απαγορευόταν η είσοδος όλων, πλην των στρατιωτικών. Στην Επιτηρούμενη Ζώνη, η είσοδος και η κυκλοφορία προσώπων ή οχημάτων γινόταν υπό αυστηρούς όρους και περιορισμούς. Στις περιοχές αυτές είχαν τοποθετηθεί ειδικές πινακίδες, οι οποίες επεσήμαναν την ιδιαιτερότητα του χώρου. Οι κάτοικοι των περιοχών αυτών είχαν εφοδιαστεί με ειδικές ταυτότητες, ενώ χρειαζόταν ειδική άδεια από τη αστυνομία και τον στρατό για όποιον δεν ήταν μόνιμος κάτοικος.
Το σύστημα των επιτηρούμενων ζωνών επιβίωσε και μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, εξαιτίας του από βορρά κομμουνιστικού κινδύνου. To βάθος της Ε.Ζ. παρουσιάζει μια συνεχή συρρίκνωση στην πορεία του χρόνου σε όλους τους νομούς της χώρας. Εξαίρεση αποτελεί ο νομός Έβρου, όπου από το 1967 η Ε.Ζ. επεκτάθηκε για να καλύψει και τα σύνορα με την Τουρκία, απόρροια της αλλαγής του αμυντικού δόγματος της χώρας. Από την δεκαετία του 1970 και ιδιαίτερα μετά το 1974, όταν οι ελληνικές κυβερνήσεις εγκατέλειψαν το αμυντικό δόγμα που στηριζόταν στο ότι ο κίνδυνος προέρχεται απ’ το Βορρά, οι επιτηρούμενες ζώνες καταργήθηκαν σε όλο το εύρος των βόρειων ελληνικών συνόρων, πλην του Εχίνου Ξάνθη, του οποίου η μπάρα άνοιξε οριστικά τον Νοέμβριο του 1995.
Όλος ο Δήμος Κάτω Νευροκοπίου, αποτελούσε μέρος της Επιτηρούμενης Ζώνης. Ο έλεγχος των μετακινήσεων του πληθυσμού γινότανε στο Γρανίτη, όπου υπήρχε εγκατεστημένη ανάλογη στρατιωτική δύναμη και ο ανάλογος υλικός εξοπλισμός.
Αναντίρρητα, οι επιτηρούμενες ζώνες αποτελούσαν ανάχωμα στην ανάπτυξη της περιοχής, δεδομένου ότι δημιουργούσαν συνθήκες κοινωνικού και οικονομικού αποκλεισμού. Σε καμία περίπτωση όμως δεν μπορούν να θεωρηθούν η μοναδική αιτία της οικονομικής και πληθυσμιακής κατάρρευσης όπως απέδειξε η μετά την ΄΄μπάρα΄΄ εποχή, στις πρώην επιτηρούμενες περιοχές.
Οι φωτογραφίες είναι ευγενική παραχώρηση του κ Νικόλαου Σίμου στην μνήμη του πατέρα του. Ο Πατέρας του κ Σίμου υπηρέτησε μέρος της θητείας του στο φυλάκιο Γρανίτη το έτος 1977.
