Επιμέλεια Μαριάννα Κουτέλα
O 18χρονος Ταλ Μίτνικ, φυλακίστηκε για 30 ημέρες επειδή αρνήθηκε τη στράτευση στην αμυντκή δύναμη του Ισραήλ και έγινε ο πρώτος αντιρρησίας συνείδησης που φυλακίστηκε από την έναρξη του πολέμου μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς. «Αρνούμαι να πιστέψω ότι η περισσότερη βία θα φέρει ασφάλεια. Αρνούμαι να συμμετάσχω σε έναν πόλεμο εκδίκησης», έγραψε ο Μίτνικ σε δήλωσή του.
Η στράτευση στο Ισραήλ, θεωρείται ζωτικής σημασίας για την κοινωνία. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του IDF, το 69% των ανδρών και το 56% των γυναικών στρατολογούνται για υπηρεσία στα 18 τους χρόνια. Η στρατιωτική στολή αποτελεί έμβλημα συλλογικής εθνικής ταυτότητας, ίσως ακόμη πιο σημαντικό και από τη σημαία, πράγμα που περιγράφεται από το ισραηλινό ρητό: «Ένα έθνος που χτίζει έναν στρατό είναι ένα έθνος που χτίζει τον εαυτό του».
Ο στρατός είναι τόσο ριζωμένος στον ιστό της κοινωνίας, τόσο ως κοινωνιολογικό φαινόμενο όσο και ως ιδεολογικό καθήκον. Οι περισσότεροι στρατιώτες δεν είναι μαχητές. Έχουν ρόλους από μάγειρες, μέχρι DJ και δασκάλους. Ο στρατός έχει μάθει να απορροφά ομάδες που απέρριψε στο παρελθόν, όπως άτομα της LGBTQ+ κοινότητας, ενώ σερβίρει ακόμη και vegan φαγητό. Μπορεί κανείς να υπηρετήσει στον στρατό και να συνεχίσει να μένει στο σπίτι του, αντιμετωπίζοντάς το ως μια… κανονική καθημερινή εργασία, εξομολογείται ο κορυφαίος Ισραηλινός δημοσιογράφος και συγγραφέας Etan Nechin σε άρθρο του στον Guardian.
«Ενώ η στρατιωτική θητεία στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο θεωρείται «διέξοδος» από τη φτώχεια, στο Ισραήλ, συμβαίνει το αντίθετο. Είναι ένας τρόπος για να εισέλθετε στην κοινωνία, όπου διαφημίζονται θέσεις εργασίας για «μεταστρατευμένους» ανθρώπους, όπου η κοινωνική επιρροή μετριέται από τα επιτεύγματά σας στο στρατό και όπου οι περιστασιακές συζητήσεις οδηγούν πάντα στο «πού υπηρέτατε;» Ο στρατός χρησιμεύει ως πύλη για μια πλήρη ισραηλινή ταυτότητα, γεφυρώνοντας όλα τα στρώματα της κοινωνικής ιεραρχίας.
Ωστόσο, ακόμη και με την πανταχού παρουσία του στρατού, υπάρχει ένα κρυφό ρεύμα διαφωνίας. «Όπως ο Μίτνικ, αρνήθηκα και εγώ τη στράτευση στον IDF. Παραδείγματα άρνησης είναι σπάνια, αλλά έχουν συμβεί σε όλη την ιστορία του Ισραήλ. Υπάρχουν οι 3.000 έφεδροι στρατιώτες που διαμαρτυρήθηκαν για τον πρώτο πόλεμο του Λιβάνου το 1983, εκ των οποίων οι 160 φυλακίστηκαν για την άρνησή τους να υπηρετήσουν. Επίσης υπάρχουν προσωπικότητες όπως ο Ofer Cassif, μέλος της Κνεσέτ (το κοινοβούλιο του Ισραήλ), που αντιτάχθηκε να υπηρετήσει στη Δυτική Όχθη, καθώς και πιλότοι που απέρριπταν αποστολές που θεωρούσαν παράνομες, αλλά και μια χούφτα εφήβων, που αντιμετωπίζουν κάθε χρόνο φυλακή για αντιτιθέμενη υπηρεσία στα κατεχόμενα.
«Στο Ισραήλ η διαφωνία εξισώνεται με την παραφροσύνη»
Σε αντίθεση με την πλειοψηφία των αντιρρησιών συνείδησης που αποτελούν ένα λεπτό κομμάτι του πληθυσμού του Ισραήλ και συχνά προέρχονται από τις ανώτερες βαθμίδες του, κατάγομαι από ένα μικρό χωριό στην περιφέρεια του Ισραήλ και πήγα στο σχολείο σε ένα κιμπούτς, όπου το ήθος της υπηρεσίας και της θυσίας ήταν έντονα αισθητό. Εκφράζοντας δισταγμό για τη μιλιταριστική κουλτούρα, την οποία θεωρώ ήδη προβληματική από το σχολείο μου, κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής μου επεξεργασίας κλήθηκα να σταλώ σε μια επιτροπή αξιολόγησης.
Η εξαίρεση από την υπηρεσία δεν είναι απλή. Η άρνηση είναι σπάνια, εν μέρει επειδή ο στρατός αφήνει λίγα περιθώρια για διαφωνία. Το ισραηλινό ανώτατο δικαστήριο έκρινε ότι, ενώ ο απόλυτος ειρηνισμός είναι έγκυρος λόγος εξαίρεσης, η «επιλεκτική άρνηση», η απόρριψη συγκεκριμένων καθηκόντων – είναι παράνομη. Αυτή η στάση, ιδιαίτερα η άρνηση να υπηρετήσει στα κατεχόμενα, θεωρείται απειλή για την εθνική ενότητα. Αυτοί οι λίγοι που εξαιρούνται για λόγους ειρηνισμού, περιορίζονται επίσης να συζητήσουν ευρύτερα την πολιτική του Ισραήλ.
Ο χειρισμός των αρνητών από τον IDF δεν είναι επίσης συνεπής. Μερικοί αντιμετωπίζουν δίκες και ποινές φυλάκισης προτού απολυθούν από στρατιωτικό ψυχιατρικό συμβούλιο. Άλλοι, όπως εγώ, αποστέλλονται απευθείας σε ένα δικαστήριο αξιωματικών. Εκεί, έπρεπε να διατυπώσω τις πεποιθήσεις μου. Η κύρια μέθοδος που χρησιμοποιεί ο στρατός για να απελευθερώσει τους αρνητές είναι να τους κηρύσσει ψυχικά ανίκανους για υπηρεσία, υπονοώντας ότι στο Ισραήλ η διαφωνία εξισώνεται με την παραφροσύνη», συνέχισε ο ίδιος
«Στην περίπτωσή μου, ως ανειδίκευτος, κατέληξα στις κατασκευές, ένα πεδίο που μοιράζονται Παλαιστίνιοι, μετανάστες εργάτες και περιθωριοποιημένες ομάδες. Οι επιλογές είναι ελάχιστες για όσους έκαναν την ηθική επιλογή να αρνηθούν τη στράτευση, με πολλές προσωπικές και κοινωνικές προεκτάσεις.
Η άρνησή μας να υπηρετήσουμε δεν ήταν μια χειρονομία για εξωτερική επικύρωση ή ακόμη και για να ζητήσουμε αναγνώριση από Παλαιστίνιους που ήταν διαχωρισμένοι από εμάς λόγω γλώσσας και φράχτες, αλλά για να πάρουμε θέση ενάντια στην ηθική παρακμή μέσα μας – να δείξουμε στους άλλους και στον εαυτό μας ότι υπάρχει άλλος δρόμος.
Αλλά οι αρνητές δεν είναι ήρωες. Κανείς που έχει αρνηθεί δεν πιστεύει ότι είναι. Δεν βρήκα ανδρεία στην απόφασή μου – αλλά αποξένωση. Η επιλογή να απορρίψω κάτι κεντρικό για την κοινωνία μου σήμαινε ότι δεν θα μπορούσα ποτέ να γίνω πλήρως μέρος της. Υπάρχουν ακόμη και στιγμές αμφιβολίας για τον εαυτό μου και ενοχής, μήπως έχω παραμελήσει το καθήκον μου;
Η άρνηση δεν είναι ηρωική, αλλά εκφράζει ένα διαφορετικό είδος επίλυσης των προβλημάτων: την απόφαση να μείνετε μόνοι, να περιηγηθείτε στην πολυπλοκότητα της διαφωνίας και να παραμείνετε πιστοί στις πεποιθήσεις σας ενόψει της κοινωνικής παραφωνίας, να συνειδητοποιήσετε ότι απαιτείται εξέγερση ενάντια σε ένα βίαιο και μη βιώσιμο status quo», κατέληξε ο
https://www.ieidiseis.gr/kosmos/228904/i-eksomologisi-enos-koryfaiou-israilinoy-syggrafea-giati-arnithika-na-ypiretiso-tin-patrida-mou-san-stratiotis
