του Ελευθέριου Τζιόλα
-
Με έκπληξη διάβασα για τη ”νέα μεγάλη πρωτοβουλία Μητσοτάκη” για την Ευρωπαϊκή Αεράμυνα (σε συνεργασία με τον Πολωνό ομόλογο του κ. Τούσκ).
Στο άρθρο μου, που δημοσιεύθηκε, στις 21/5., στις ΑΝΙΧΝΕΥΣΕΙΣ & στο ”Δίαυλο” (στο κεφάλαιο: Οι πόλεμοι, η γεωπολιτική της Ευρώπης, ο Ενιαίος Ευρωπαϊκός Αμυντικός Χώρος) είχα αναφερθεί συνολικότερα στο ζήτημα του Ευρωστρατού και του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Αμυντικού Χώρου και είχα θίξει και το ζήτημα αυτό (του ευρωπαϊκού iron dom), χαρακτηρίζοντας ελαφρότητα μια τέτοια πρόταση στις υφιστάμενες (πολιτικές, εθνικές, στρατιωτικές κλπ) συνθήκες, τις υπάρχουσες προϋποθέσεις της Ε.Ε., καθώς και τις αναγκαίες για μια τέτοια προοπτική.
Παραθέτω το πλήρες σχετικό κεφάλαιο του άρθρου μου, στο οποίο με italics έχω προσθέσει ορισμένα επιπλέον στοιχεία ανάλυσης για την ”πρόταση Μητσοτάκη” .
-
ΕΔΩ, το σχετικό κεφάλαιο >
Η Ε. Ένωση, ανάμεσα σε δύο πολέμους πρέπει να αναζητήσει την γεωπολιτική ταυτότητα και το αποτύπωμά της, να σχεδιάσει και να παίξει αποφασιστικά το ρόλο της, όχι ως παρακολούθημα των ΗΠΑ, όχι ταλαντευόμενη ουραγός, αλλά ως Ευρώπη πρωταγωνίστρια. Υπάρχουν στον υψηλής προτεραιότητας αυτό τομέα ορισμένα σοβαρά θέματα που απαιτείται να θιχτούν και να αποφασιστούν.
Πρώτ΄απ΄όλα, η Ευρώπη πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλίες να κλείσουν και τα δύο πολεμικά μέτωπα. Η γραμμή της «πολεμικής οικονομίας», με σκέψεις αποτελμάτωσης του Ουκρανικού, που εκτός της Ουάσιγκτον εμφανίζεται και στο Βερολίνο και στο Παρίσι είναι αδιέξοδη για την Ευρώπη. Η Ευρώπη δεν έχει κανέναν λόγο να εμπλακεί πολεμικά -το αντίθετο. Ούτε μπορεί -και ούτε πρέπει- να αναπτύξει κυρίαρχα (σχεδόν αποκλειστικά -αυτό σημαίνει η έννοια: «πολεμική οικονομία») μια βιομηχανία και κάθετι περιφερειακό της προσανατολισμένη σε πολεμικούς εξοπλισμούς. Για τον πόλεμο στη λωρίδα της Γάζας η άμεση κατάπαυση του πυρός πρέπει να συνοδευθεί από τη λύση των δύο κρατών, με την αναγνώριση και λειτουργία αυτόνομου Παλαιστινιακού Κράτους (στα όρια του ’67).
Πέραν αυτών, στο εσωτερικό του συστήματος διοίκησης των Βρυξελλών και στις μητροπολιτικές πρωτεύουσες (Βερολίνο, Παρίσι) μιλούν για την ανάγκη δημιουργίας Ευρωστρατού. Η Ελλάδα οφείλει να είναι προσεκτική, καλά προετοιμασμένη και παρεμβατική στο θέμα αυτό, πολύ περισσότερο από κάθε άλλο.
Τα καίρια ζητήματα που ανακύπτουν είναι: ποιον γεωγραφικό χώρο, ποια σύνορα θα υπερασπίζεται αυτός ο Στρατός (αν θεωρήσουμε ότι τα καθήκοντα του είναι αμυντικά); Ο Ενιαίος Ευρωπαϊκός Χώρος (Ε.Ε.Χ.) είναι ζήτημα πρωτεύον διότι ορίζει την κυριαρχία και το απαραβίαστο. Θέτοντας ταυτόχρονα το θέμα ενιαίου ευρωπαϊκού πολιτικού κέντρου εξουσίας -την ύπαρξη και νομιμοποίησή του- που θα καλύπτει, θα αποφασίζει και θα ενεργεί σχετικά με τον Ενιαίο Ευρωπαϊκό Χώρο. Θέτοντας, δηλαδή, επί της ουσίας το ζήτημα της Πολιτικής Ενοποίησης της Ε.Ε. και μέσω αυτού, ως απότοκο, να προχωρήσουν τα λογικά και πολιτικά συναρτώμενα περί του ενιαίου Χώρου, της Άμυνας και του Ευρωστρατού.
Σε κάθε περίπτωση πάντως το ζήτημα του Στρατού (Ευρωστρατού), θέτει θέμα: πολιτικού κέντρου εξουσίας (πολιτικής-θεσμικής ηγεσίας) και θέμα στρατιωτικού κέντρου ευθύνης (στρατιωτικής ηγεσίας). Παράλληλα, στη συγκεκριμένη περίπτωση τίθεται και θέμα σχέσεων με το ΝΑΤΟ και όλο το σχετικό πλέγμα. Ενώ δεν μπορεί να υποβαθμισθεί το κρίσιμο και σύνθετο θέμα των πολεμικών/εξοπλιστικών μέσων, της έρευνας, της ανάπτυξης νέων τεχνολογικά προηγμένων συστημάτων, της ίδιας της πολεμικής βιομηχανίας (για αέρα, ξηρά, θάλασσα, κατασκοπία κλπ). Ζητήματα που με τη σειρά τους εισάγουν την αναγκαιότητα στρατηγικής και αποφάσεων όχι απλά στρατιωτικού, αλλά πολιτικού και γεωπολιτικού χαρακτήρα.
Ορισμένα ζητήματα είναι κεντρικά: Ποιος είναι ο Ενιαίος Ευρωπαϊκός Χώρος (Ε.Ε.Χ.) και πως ορίζεται στη θάλασσα και στον αέρα, π.χ., σχετικά με τα 12 ναυτικά μίλια ή με την ΑΟΖ ; Επειδή δε ο Ε.Ε.Χ., δηλαδή, τα σύνορα των κρατών-μελών της Ε.Ε. συνιστά και τον Αμυντικό Ευρωπαϊκό Χώρο, είναι έτοιμη και αποφασισμένη η Ε.Ε. να αντιμετωπίσει στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο την επεκτατική-αναθεωρητική στρατηγική της Τουρκίας; Ακόμα, πιο συγκεκριμένα, μπορούν να μιλάνε για υπεράσπιση των συνόρων και του Ενιαίου του Ευρωπαϊκού Χώρου όταν υπάρχει ένα τμήμα του Χώρου αυτού, της Ε.Ε., το οποίο είναι κατειλημμένο-κατεχόμενο: το 38% της Κυπριακής Δημοκρατίας, χώρας-μέλους της Ε.Ε.. Θα ενεργήσει, θα δράσει ο Ευρωστρατός για την απελευθέρωσή του; Με την ευκαιρία αυτή, πρέπει να τονισθεί ότι ούτε οικονομικός, ούτε πολιτικός ενιαίος ευρωπαϊκός χώρος υπάρχει με κατεχόμενο-κατειλημμένο τμήμα χώρας-μέλους της Ε.Ε. (το 38% της Κύπρου). Ούτε μπορεί να νοηθεί Ενιαία οντότητα, όπως η Ε.Ε., που ανέχεται αποσχιστικές τακτικές κάτω από την επίδραση και για τα συμφέροντα εξωτερικής δύναμης -τρίτης χώρας, όπως το κάνει η Τουρκία καθοδηγώντας του τμήμα της κατεχόμενης Βόρειας Κύπρου. Αυτή η πρωτοφανής ανωμαλία, αυτή η ‘’αναπηρία’’ στο εσωτερικό Ένωσης κρατών-μελών, της Ε.Ε., πρέπει να επιλυθεί αποκαθιστώντας με κάθε τρόπο τον ενιαίο χαρακτήρα του κράτους-μέλους της (της Κύπρου), με πρώτο άμεσο μέτρο την απομάκρυνση των στρατευμάτων κατοχής από τμήμα του Ενιαίου Χώρου της Ε.Ε., δηλαδή από το 38% του κυπριακού-ευρωπαϊκού εδάφους. Οποιαδήποτε συζήτηση για την αναβάθμιση των σχέσεων της Τουρκίας με την Ε.Ε. (τελωνειακές σχέσεις κλπ) πρέπει να περιλαμβάνει ως προαπαιτούμενο την αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η Τουρκία παρανομεί και προκαλεί μη αναγνωρίζοντας κράτος-μέλος της Ε.Ε. (και του ΟΗΕ) από την οποία μάλιστα επιζητά θετικές ρυθμίσεις-αποφάσεις!
Ενώ, λοιπόν, έχει ανοίξει θέμα περί Ευρωστρατού και Ενιαίου Ευρωπαϊκού Αμυντικού Χώρου, θεωρούμε ως πιθανότερο ενδεχόμενο, σύμφωνα και με τον τρόπο και τον χρόνο που εισάγεται και διακινείται το θέμα, ότι αποτελεί μια προσχηματική τακτική, έναν μανδύα, για να εξυπηρετηθούν τρέχουσες στρατιωτικές σκοπιμότητες σχετικές με το Ουκρανικό. Η ελαφρότητα, πάντως, αντιμετώπισης ενός τέτοιου και τόσου σοβαρού θέματος εμφανίσθηκε γλαφυρά στα λόγια του Έλληνα πρωθυπουργού ο οποίος έσπευσε να ανακοινώσει «πρωτοβουλία του» περί iron dome του Χώρου της Ε.Ε.!!
To iron dome της Ε.Ε., στα πρότυπα του αντίστοιχου Ισραηλινού, θα αποτελούσε ένα τμήμα, ένα μέρος του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Αμυντικού Χώρου, τεραστίου σε έκταση και πυκνών και πολλαπλών θέσεων επίβλεψης-ελέγχου του Ευρωπαϊκού Εναέριου Χώρου όταν και όπως αυτός θα αποφασιζόταν (στο Αιγαίο υπάρχουν και τα ζητήματα επεκτατικής αμφισβήτησης της Τουρκίας που θα έχρηζαν αντιμετώπισης, ενώ στην Κύπρο υπάρχει το μείζον θέμα της κατοχής τμήματός της). Η αμυντική δε κάλυψη σε ενδεχόμενη πραγματική απειλή θα απαιτούσε μεγάλες και σοβαρές υποδομές (τεχνικές και τεχνολογικές/ηλεκτρονικές), καθώς και προηγμένα εναέρια μέσα που θα ανταπαντούσαν αχρηστεύοντας/καταρρίπτοντας στον αέρα τα αντίστοιχα εχθρικά/επιτιθέμενα μέσα. Υπογραμμίζω ότι το Ισραηλινό iron dome στην πρόσφατη δοκιμασία από την μεγάλης πυκνότητας επίθεση με drones από το Ιράν κατόρθωσε να αποκρούσει την επίθεση (με περιπτώσεις διάτρησης της άμυνας αυτής) μόνο μετά από σοβαρή εναέρια εμπλοκή όχι μόνον των Ισραηλινών αμυντικών συστημάτων του iron dome, αλλά και των εναέριων δυνάμεων των ΗΠΑ, της Μεγ. Βρετανίας και της Γαλλίας. Ενώ η εκτίμηση ήταν -και είναι -ότι σε πιθανή πυκνότερη επίθεση με περισσότερα και πιο εξελιγμένα εναέρια μέσα το κορεσμένο Ισραηλινό iron dome και οι δυνάμεις των κρατών που συνέδραμαν στην προηγούμενη περίπτωση (ΗΠΑ, Μ. Βρετανία, Γαλλία) δεν θα κατόρθωναν να εξουδετερώσουν πλήρως την εναέρια επίθεση. Πέραν αυτών, ισχύουν όλες οι σοβαρές επισημάνσεις και οι κρίσιμες παρατηρήσεις που έχω παραπάνω αναφέρει για τη συνολική Στρατηγική Ευρωπαϊκής Άμυνας και για Κέντρα Ευθύνης και Αποφάσεων (πολιτικής εξουσίας, στρατιωτικής ηγεσίας, πολεμικών μέσων, επιχειρησιακών σχεδίων κλπ). Ας το πούμε, απλούστερα, η φον ντε Λαιεν ή ο Μπορέλ θα δίνει στρατιωτικές εντολές (και σε ποιόν και με ποια μέσα και με ποια σχέδια); Αν είναι δυνατόν!… Η ελαφρότητα σε τέτοια ζητήματα μπορεί να χαρακτηρίζει την αντίληψη και την υπευθυνότητα εκείνου που ανάλογα ομιλεί, αλλά δεν μπορεί να αποτελεί σοβαρή επιχειρησιακή-αμυντική πρόταση και μάλιστα για τον Ευρωπαϊκό Χώρο…
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, να γνωρίζουμε τούτο ότι: την Πατρίδα μας θα την υπερασπιστούμε εμείς. Και επειδή, βρισκόμαστε υπό απειλή, σε σταθερή και διαρκή βάση απαιτείται σωστός σχεδιασμός, αποτρεπτική ικανότητα, ετοιμότητα, ενότητα και ισχύς.
