Δ. Μακροδημόπουλος: Ιδιωτικά ΑΕΙ; Με 6.672 μόρια σε Ιατρική, Νομική, Πολυτεχνεία, παντού;

του Δημήτρη Μακροδημόπουλου

1. Η παγκόσμια πρωτοπορία που χάνεται

Ο αείμνηστος καθηγητής του Harvard και ακαδημαϊκός Δ. Τριχόπουλος σε άρθρο του στην Καθημερινή στις 17 Οκτωβρίου 2010 έγραφε: «Το επίπεδο των φοιτητών στα ελληνικά πανεπιστήμια είναι υψηλό, κατά τη γνώμη μου υψηλότερο εκείνου των καλών αμερικανικών πανεπιστημίων. Αυτό δεν οφείλεται μόνον στην παιδειοκεντρική φιλοσοφία της ελληνικής οικογένειας αλλά και στο γεγονός ότι οι εισαγωγικές εξετάσεις για τα πανεπιστήμιά μας είναι αδιάβλητες, δίκαιες και αξιοκρατικές. Αν δεν υπήρχαν τα “παράθυρα” μετά τις εισαγωγικές, η Ελλάδα θα μπορούσε να διεκδικήσει παγκόσμια πρωτοπορία όσον αφορά την ποιοτική στάθμη του προπτυχιακού φοιτητικού σώματος στα πανεπιστήμια».  Αντίστοιχη ήταν και η εκτίμηση του καθηγητή Σταμάτη Κριμιζή. Έλεγε σε συνέντευξή του στις 10 Δεκεμβρίου 2012 πάλι στην Κ:  «Η χώρα έχει ερευνητικό δυναμικό υψηλότατου επιπέδου. Υπάρχουν νησίδες αριστείας που παρά τα εμπόδια που υψώνει το κράτος, έχουν δυνατότητα να κάνουν έρευνα πρώτης γραμμής. Όταν προκηρύξαμε το πρόγραμμα “Αριστεία” οι προτάσεις που κατατέθηκαν ήταν στο ίδιο και καλύτερο επίπεδο από το National Science Foundation των ΗΠΑ ή το European Researce Council». Αυτά όμως με τη “μεταρρύθμιση” της κυβέρνησης, με την αποδόμηση του Συντάγματος δηλαδή, θα πρέπει να τα ξεχάσουμε. Της κυβέρνησης που υπεραμύνονταν δήθεν σθεναρά της αριστείας όταν ασκούσε αντιπολιτευτική πολιτική. Ισοπεδώνει τα πάντα αν και με τα “παράθυρα” και με τα κολλέγια η προσπάθεια για την ισοπέδωση ήταν διαχρονική. Συνήθως με την επίκληση ως Δούρειου Ίππου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που στην περίπτωση των ιδιωτικών ΑΕΙ ούτε αυτό ισχύει.

2. Ο “οδικός χάρτης” του κ. Πιερρακάκη για τα ιδιωτικά ΑΕΙ

Ανακοινώνοντας ο κ. υπουργός τον “οδικό χάρτη” για τα μη κρατικά ΑΕΙ στις 7/2/2024 γνωστοποίησε ότι η εισαγωγή στα ιδιωτικά ΑΕΙ που θα ιδρυθούν στη χώρα μας θα γίνεται με τη συμμετοχή των υποψηφίων φοιτητών στις πανελλαδικές εξετάσεις, όμως θα εισάγονται με την ελάχιστη βάση εισαγωγής (ΕΒΕ) του επιστημονικού πεδίου (και όχι τμημάτων) που ενδιαφέρει τον υποψήφιο η οποία θα πολλαπλασιάζεται επί 0,8. Μάλιστα όπως διευκρινίστηκε αργότερα, για λόγους συνταγματικής ισονομίας (θυμήθηκαν το Σύνταγμα κατεδαφίζοντας το άρθρο 16!) θα ισχύσει η χαμηλότερη ΕΒΕ από όλα τα πεδία και άρα στην περίπτωση του 2023 το 8,34, με άλλα λόγια με: 8,34 x 0,8 =  6672 μονάδες θα εισάγεσαι παντού (Καθημερινή 7 & 8/2/2024).

Ανέφερε ο κ. υπουργός για πολλοστή φορά ότι “μεγάλα ξένα πανεπιστήμια ενδιαφέρονται ήδη για συνεργασία με ελληνικά” και έφερε ως παραδείγματα ξένων πανεπιστημίων τη Sorbonne, το Yale, το Johns Hopkings, το Duke, New York University και το Rochester Institute of Technology που έχουν, όπως είπε, ιδρύσει παραρτήματα σε άλλες ευρωπαϊκές και ασιατικές χώρες όπως πχ η Sorbonne στο Άμπου Ντάμπι! Όμως, πώς μπορούν και ιδρύουν παραρτήματα σε άλλες χώρες διατηρώντας το επίπεδο των σπουδών τους πουδιαφημίζουν; Κλωνοποιούν τους καθηγητές τους; Δημιουργούν εγκαταστάσεις εφάμιλλες των μητρικών; Βιβλιοθήκες, εργαστήρια campus; Προφανώς πρόκειται για ταμπέλες με κερδοσκοπικές στοχεύσεις. Όσον αφορά το προσωπικό, κάθε ιδιωτικό ΑΕΙ υποχρεούται να έχει διδακτικό προσωπικό τα μέλη του οποίου σε ποσοστό 80% θα πρέπει να είναι κάτοχοι διδακτορικού. Όταν όμως μόνον το 2022 αναγορεύτηκαν από τα ελληνικά ΑΕΙ 1923 διδάκτορες υπάρχει έλλειψη διδακτόρων ώστε οι υποχρεώσεις των ιδιωτικών ΑΕΙ σε διδάκτορες να περιορίζεται στο 80% του αναγκαίου διδακτικού προσωπικού; Και αρκεί ένα διδακτορικό για να καλύψει την ακαδημαϊκή ιεραρχία; Τακτικός, αναπληρωτής, επίκουρος καθηγητής, λέκτορας; Δεν απαιτείται ερευνητικό έργο, δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά διεθνούς κύρους, ετεροαναφορές; Επικαλείται επίσης ως επιχείρημα τον αριθμό των Ελλήνων που σπουδάζουν στο εξωτερικό ενώ με τη θεσμοθέτηση ιδιωτικών ΑΕΙ θα παραμένουν στη χώρα μας. Όμως εκεί σπουδάζουν στα μητρικά πανεπιστήμια και όχι στα παραρτήματά τους με καθεστώς franchising, όπως δημιουργήθηκαν τα κολλέγια και θα ακολουθήσουν τα ΑΕΙ. που θα δημιουργηθούν. Η εμπειρία μας από τα κολλέγια είναι διαφωτιστική για το τί πρόκειται να ακολουθήσει στη χώρα μας. Και τα κολλέγια τη συνεργασία τους με ξένα πανεπιστήμια διαφημίζουν. Το γεγονός ότι τα ιδιωτικά ΑΕΙ πρόκειται να λειτουργήσουν από το 2025 επιβεβαιώνει τους χειρότερους φόβους. Πότε θα προλάβουν να δημιουργήσουν υποδομές, βιβλιοθήκες, campus, από πού θα αντλήσουν διδακτικό προσωπικό εφάμιλλο των κρατικών ΑΕΙ;

Η αξιολόγηση των πανεπιστημίων διεθνώς, λαμβάνει σοβαρά υπόψη τις υποδομές, campus, βιβλιοθήκη, κ.α,, στα οποία υστερούμε λόγω της αβελτηρίας των κυβερνώντων γιαυτό η κατάταξη των ελληνικών ΑΕΙ είναι δυσανάλογη της αξίας τους. Όμως τα τοπ ΑΕΙ δεν διαθέτουν «τη παγκόσμια πρωτοτυπία όσον αφορά την ποιοτική στάθμη του προπτυχιακού φοιτητικού σώματος στα πανεπιστήμια» που δημιουργείται στη χώρα μας λόγω της στράτευσης των παιδιών μας από το δημοτικό ακόμη με στόχο να πετύχουν στις πανελλαδικές εξετάσεις.

3. Το κυπριακό μοντέλο

Μας έφερναν εξ αρχής ως παράδειγμα για τα ιδιωτικά ΑΕΙ το κυπριακό μοντέλο, όπως το ονομάζουν, προβάλλοντας το γεγονός ότι το ΑΕΠ της Κύπρου ενισχύεται κατά 6 – 7% που αποκαλύπτει παράλληλα και τα κέρδη που καρπούνται όσοι επιχειρηματίες επενδύουν στην ανώτατη εκπαίδευση αλλά και το κόστος των σπουδών. “Μελετούμε με μεγάλο ενδιαφέρον το αντίστοιχο μοντέλο της Κύπρου” είπε ο κ. Πιερρακάκης σε συνέντευξή του στις 10/9/2023 (Καθημερινή). Είναι όμως λογικό η Ελλάδα να προβάλλει ως πρότυπο την Κύπρο; Στην Κύπρο το 40% των φοιτητών, δηλαδή πάνω από 20 χιλιάδες είναι Έλληνες. Ποιά ελληνόπουλα μεταβαίνουν στην Κύπρο για να σπουδάσουν; Όσα απέτυχαν να εισαχθούν με τις πανελλαδικές εξετάσεις στη σχολή της επιθυμίας τους ενώ στα ελληνικά πανεπιστήμια σπουδάζουν οι επιτυχόντες. Επομένως, αν και στις εξετάσεις υπεισέρχεται σε ένα βαθμό ο παράγων της τύχης, κυρίως της ψυχολογίας λόγω του υψηλού ανταγωνισμού, τα ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια απευθύνονται σε υψηλότερο ακροατήριο. Διαβάσαμε στον Τύπο ότι προχωρούν οι απαραίτητες εταιρικές προεργασίες για την ίδρυση του πρώτου παραρτήματος ξένου ΑΕΙ στην Ελλάδα, το οποίο θα είναι κυπριακό, συγκεκριμένα το ιδιωτικό Πανεπιστήμιο της Λευκωσίας, και θα αφορά την ίδρυση Ιατρικής Σχολής στο Ελληνικό. Το ερώτημα που τίθεται είναι αυτονόητο: Ένας ασθενής θα προτιμούσε να προστρέξει σε έναν ιατρό απόφοιτο των ελληνικών κρατικών πανεπιστημίων, που εισάγονται με εισαγωγικές εξετάσεις και βαθμολογική βάση εισαγωγής τις 18 και 19 χιλιάδες μονάδες, δηλαδή στην αφρόκρεμα της ελληνικής σπουδάζουσας νεολαίας ή στον απόφοιτο ιατρικής σχολής που λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια και βάση εισαγωγής τις 6672 μονάδες;;  Ας μη ξεχνάμε ότι ΑΕΙ στην Κύπρο δημιουργήθηκαν μετά το 1992, πότε πρόλαβαν και δημιούργησαν το ακαδημαϊκό background των ελληνικών ΑΕΙ;  Διαβάζουμε επίσης για τη Νομική σχολή, όπου εισάγονται στη χώρα μας οι άριστοι του πρώτου πεδίου, σχόλιο με τίτλο “Φοιτητής Αθηνών – φοιτητής Λευκωσίας: οι μεγάλες ανισότητες”, όπου σημειώνεται ότι ενώ στη χώρα μας ο φοιτητής εισάγεται  αξιοκρατικά με τις πανελλαδικές εξετάσεις, στην Λευκωσία απλά εγγράφεται και ο κύκλος των σπουδών διαρκεί τρία χρόνια αντί τεσσάρων στην Ελλάδα.  (Καθημερινή 20/11/2022)

Τελικά γιατί να απεμπολήσουμε την «παγκόσμια πρωτοτυπία όσον αφορά την ποιοτική στάθμη του προπτυχιακού φοιτητικού σώματος στα πανεπιστήμια» που διαπίστωνε ο καθηγητής του Harvard και ακαδημαϊκός Δ. Τριχόπουλος, και διασφαλίζεται με τις πανελλαδικές και με το δημόσιο πανεπιστήμιο; Μπορεί οι γονείς να θέλουν τα παιδιά τους να παίρνουν με κάθε τρόπο πτυχία, όμως όταν θα βρεθούν οι ίδιοι ασθενείς σε νοσοκομείο ή θα αναζητήσουν τις νομικές υπηρεσίες ενός δικηγόρου, μηχανικού, οικονομολόγου, γεωπόνου, κ.α., δεν τους ενδιαφέρει να τύχουν υπηρεσιών από τους αρίστους; Μια ευνομούμενη και δημοκρατική πολιτεία έχει την υποχρέωση να επιβάλει κριτήρια αξιολόγησης, όπως οι εισαγωγικές εξετάσεις που οδηγούν στο δημόσιο πανεπιστήμιο, ώστε να προστατεύει τα μέλη της. Πώς αλλιώς θα διασφαλίσει η πολιτεία το κοινωνικό σύνολο;

Μακροδημόπουλος Δημήτρης

Αλεξ/πολη – κιν. 6947-771412

9/2/2024