Η «Τρίτη ιστορική ρωσική εισβολή στην Τουρκία» για πολλούς, είχε θλιβερό τέλος.
Μετά την έναρξη του πολέμου μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας στις 24 Φεβρουαρίου 2022, πολλοί άνθρωποι και από τις δύο χώρες διέφυγαν στο εξωτερικό.
Εκατομμύρια Ουκρανοί έτρεχαν να σώσουν τη ζωή τους. Από την άλλη εκατοντάδες χιλιάδες Ρώσοι πολίτες τράπηκαν σε φυγή:
Κάποιοι από αυτούς (συνήθως λίγο μετά την έναρξη του πολέμου) βρήκαν τη λύση να φύγουν στο εξωτερικό, φοβούμενοι την αύξηση της πολιτικής πίεσης από την κυβέρνηση στη χώρα τους και το ενδεχόμενο της σύλληψης τους. Επομένως, σχεδόν όλοι ήταν αντιφρονούντες ή συγγενείς αντιφρονούντων, γράφει ο Τούρκος αρθρογράφος Χασάν Ακσάι.
Μια άλλη ομάδα Ρώσων –αντιπολιτευόμενων ή μη– εγκατέλειψαν τη χώρα επειδή φοβήθηκαν ότι θα επιστρατευτούν και θα σταλούν στον πόλεμο. Οι περισσότεροι από αυτούς εγκατέλειψαν τη χώρα μετά την πρώτη κήρυξη μαζικής επιστράτευσης τον Σεπτέμβριο του 2022.
Αν και υπάρχουν εκείνοι που υποστηρίζουν ότι ο αριθμός των Ουκρανών στην Τουρκία έφτασε τις εκατοντάδες χιλιάδες κάποια στιγμή, μπορούμε να πούμε ότι ο αριθμός αυτός ήταν κοντά στις 50 χιλιάδες στα τέλη του 2022 και στις αρχές του 2023, και κάποιοι από αυτούς αργότερα έφυγαν από την Τουρκία…
Οι Ουκρανοί στρέφονται προς τις ευρωπαϊκές χώρες όπου οι συνθήκες είναι καλύτερες για αυτούς. Δεν είναι λίγοι αυτοί που επέστρεψαν στις γενέτειρές τους.
Πού πήγαν αυτοί που έφυγαν από τις χώρες τους;
Πριν από περίπου ένα μήνα, ο ΟΗΕ ανακοίνωσε τον αριθμό των Ουκρανών που εγκατέλειψαν τη χώρα τους και να ζήσουν στο εξωτερικό σε 6,3 εκατομμύρια (ενώ άλλα 3,7 εκατομμύρια μετανάστευσαν εντός της χώρας).
Η ρωσική επίσημη στατιστική υπηρεσία Rosstat αναφέρει ότι ο αριθμός των ατόμων που διέφυγαν από τη Ρωσία το 2022 καθορίστηκε σε 668,4 χιλιάδες άτομα. Ορισμένες πηγές δείχνουν ότι αυτός ο αριθμός είναι περίπου 1 εκατομμύριο.
Τους τελευταίους μήνες, επίσημα ιδρύματα υποστηρίζουν ότι το 40-50 τοις εκατό όσων έφυγαν έχουν επιστρέψει. Το συνδεδεμένο με την ΕΕ Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο ισχυρίζεται ότι το 15 τοις εκατό από το σύνολο των 820 χιλιάδων ανθρώπων που πήγαν στο εξωτερικό, δηλαδή περίπου 120 χιλιάδες, επέστρεψαν στη χώρα.
Λοιπόν, πού πήγαν οι Ρώσοι που έφυγαν από τη χώρα τους;
Ορισμένοι από αυτούς πήγαν σε πρώην σοβιετικές δημοκρατίες όπως η Γεωργία, η Αρμενία και το Καζακστάν, και ένα άλλο μέρος είναι κυρίως σε χώρες όπως η Τουρκία, το Ισραήλ και η Φινλανδία.
Ο συνολικός αριθμός των ατόμων που ήρθε στην Τουρκία είναι άγνωστος. Υπάρχουν αξιώσεις 200 χιλιάδων, 300 χιλιάδων και άνω, αλλά αυτό είναι δύσκολο να προσδιοριστεί. Γιατί μπορεί να υπάρχουν πολλά άτομα που έρχονται ως τουρίστες και να μην μπορούν να εντοπιστούν πλήρως στα αρχεία.
Στις αρχές του 2023, ο αριθμός των Ρώσων που ζουν στην Τουρκία με άδεια παραμονής ξεπέρασε τις 154 χιλιάδες. (Οι Ρώσοι ήταν πρώτοι στη σειρά για αλλοδαπούς που ζουν στην Τουρκία με άδεια παραμονής για μεγάλο χρονικό διάστημα).
Από τον Φεβρουάριο του 2024, ο αριθμός των Ρώσων που ζουν ως κάτοικοι μειώθηκε σε 100 χιλιάδες. (Σύμφωνα με τα στοιχεία της διοίκησης μετανάστευσης, ο αριθμός των αλλοδαπών με άδειες παραμονής ήταν 110.863 πολίτες του Τουρκμενιστάν, 99.978 Ρώσοι πολίτες και 37.336 Ουκρανοί).
Με άλλα λόγια, περίπου 55 χιλιάδες Ρώσοι έφυγαν από τη χώρα μας. Και αυτή η διαδικασία συνεχίζεται.
Ο κυβερνήτης της Αττάλειας Χουλουσί Σακίν λέει ότι ο αριθμός των αλλοδαπών στην πόλη θα μειωθεί από 167 χιλιάδες σε 125 χιλιάδες το 2023.
Γιατί φεύγουν από την Τουρκία;
Οι Ρώσοι άρχισαν να έρχονται στην Τουρκία στα τέλη Φεβρουαρίου και Μαρτίου 2022. Από τον Νοέμβριο-Δεκέμβριο του 2022, έχουν τεθεί σε ισχύ πρακτικές που δυσκολεύουν την παραμονή των Ρώσων στην Τουρκία.
Έτσι, μετά τους πρώτους 9 μήνες περίπου, τα μέτρα έγιναν αυστηρότερα και το να είσαι «Ρώσος κάτοικος Τουρκίας» ήταν δύσκολη υπόθεση εδώ και σχεδόν 15 μήνες.
Πρώτον, επιβλήθηκαν περιορισμοί σε ορισμένες περιοχές
Για παράδειγμα, 10 γειτονιές της Αττάλειας έκλεισαν για άδειες παραμονής αλλοδαπών.
Έπειτα, κατέστη σχεδόν αδύνατο για τους Ρώσους να λάβουν άδειες παραμονής σε όλη την Τουρκία και να ξαναχορηγήσουν άδειες σε όσους τις είχαν αποκτήσει προηγουμένως (φυσικά οι «υψηλού επιπέδου γνωστοί» έλυσαν τα προβλήματά τους, αλλά ο αριθμός τους ήταν πολύ λίγος).
Εν τω μεταξύ, η στάση των εκπροσώπων μεγάλων και μικρών κρατών, που «συνήθιζαν να σκουπίζουν τους Ρώσους», γινόταν όλο και πιο αγενής. Ξέρω πολύ καλά ότι πολλοί Ρώσοι που γνωρίζω είναι πολύ αναστατωμένοι, προσβεβλημένοι και θυμωμένοι με την αντιμετώπισή τους. Και ντρέπομαι για την Τουρκία.
Όταν μιλάμε για την αρνητική στάση απέναντι στους αλλοδαπούς μετανάστες στη χώρα μας, έρχονται στο μυαλό Σύριοι, Αφγανοί και άλλοι πολίτες της Μέσης Ανατολής, της Ασίας και της Αφρικής.
Να τονίσουμε ότι η προσέγγιση απέναντι στους Ρώσους και τους Ουκρανούς είναι πολύ καλύτερη.
Ωστόσο, στη χώρα μας, της οποίας η οικονομία έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο, δεν είναι λίγοι εκείνοι που θέλουν να χρεώσουν όλες τις πωλήσεις και τα ενοίκια κατοικιών στους Ρώσους και Ουκρανούς που ήρθαν μαζικά στην Τουρκία σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Μιλώντας για την οικονομία, ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους οι Ρώσοι εγκαταλείπουν τη χώρα μας είναι ο πληθωρισμός και το ακριβό κόστος.
Η Αττάλεια και η Κωνσταντινούπολη, που οι Ρώσοι γνωρίζουν και αγαπούν εδώ και πολύ καιρό, δεν είναι πλέον τόπος για να ζήσουν. Οι τιμές αυξάνονται συνεχώς και ραγδαία. Να προσθέσω ότι άκουσα αυτή την έκπληξη από πολλούς Ρώσους και Ουκρανούς.
Φυσικά, να σημειώσουμε εδώ ότι στη διαδικασία «πώλησης ιθαγένειας για χρήματα» , που πολλοί επικρίνουν, η αξία του ακινήτου που θα αγοραστεί αυξήθηκε από 250 χιλιάδες δολάρια σε 400 χιλιάδες δολάρια και η αξία του σπιτιού κρίθηκε επαρκής να αγοράσει για άδεια παραμονής αυξήθηκε από 50-75 χιλιάδες δολάρια σε 200 χιλιάδες δολάρια.
Οι Ρώσοι που έφυγαν από εδώ πρόσφατα, αν δεν επέστρεψαν στην πατρίδα τους, συνήθως πηγαίνουν στη Σερβία, την Κροατία, το Ντουμπάι, την Ταϊλάνδη, το Μπαλί και τις Μαλδίβες, λέγοντας συχνά ότι αυτά τα μέρη προσφέρουν καλύτερες συνθήκες από την Τουρκία.
Οι προηγούμενες εισβολές των Ρώσων στην Τουρκία
Το 2022-2023 ήταν τα χρόνια της «τρίτης ρωσικής εισροής» στην Τουρκία. Να δούμε ποια ήταν τα προηγούμενα.
Μετά την επανάσταση των Μπολσεβίκων του 1917, πολλοί Ρώσοι ήρθαν στην Τουρκία (όσοι δραπέτευσαν από τους «κόκκινους» κομμουνιστές ονομάζονταν «λευκοί Ρώσοι», αλλά, μην τους μπερδεύετε με τους «Λευκορώσους πολίτες»)
Περίπου 200 χιλιάδες Ρώσοι, οι περισσότεροι μορφωμένοι και διανοούμενοι, άφησαν σημαντικά κοινωνικά, πολιτιστικά και οικονομικά ίχνη, ιδιαίτερα στην Κωνσταντινούπολη, ιδιαίτερα στο Beyoğlu.
Έφεραν τότε στη χώρα μας το μπαλέτο, την όπερα, την διαχείριση εστιατορίων ακόμη και τα ταξί.
Η Τουρκία επωφελήθηκε πολύ από αυτό το πρώτο ρωσικό κίνημα. Αλλά οι περισσότεροι από αυτούς που ήρθαν σύντομα πήγαν στη Δύση. Να υπογραμμίσουμε ότι υπέφεραν πολύ κάτω από τις τότε πολύ δύσκολες συνθήκες.
Το δεύτερο κύμα
Το «δεύτερο ρωσικό κύμα» εμφανίστηκε τη δεκαετία του ’90. Θυμηθείτε, η Σοβιετική Ένωση κατέρρευσε και η οικονομία βρισκόταν σε ερείπια. Από τη μια, το «εμπόριο βαλιτσών» γινόταν ευρεία διάδοση, ιδιαίτερα στο Λαλελί της Κωνσταντινούπολης, και από την άλλη, οι Ρώσοι ανακάλυπταν τον «μαζικό τουρισμό» στο εξωτερικό κυρίως στην Τουρκία, ιδιαίτερα στην Αττάλεια.
Εκείνα τα χρόνια έγιναν πολλοί γάμοι και δημιουργήθηκαν πολλές τουρκο-ρωσικές οικογένειες.
Σήμερα, δεκάδες χιλιάδες ρωσο-τουρκικά παιδιά, μερικά γύρω στα 30 αλλά τα περισσότερα νεότερα, μια εντελώς νέα γενιά, έχουν αναδυθεί και σταδιακά επεκτείνονται.
Οι Ρώσοι, ή μάλλον όσοι προέρχονται από την πρώην σοβιετική γεωγραφία, βρίσκονται στην πρώτη γραμμή μεταξύ των ξένων που ζουν μόνιμα στην Τουρκία.
Δεν γνωρίζουμε ούτε τον ακριβή αριθμό τους. Κάποιοι λένε 100 χιλιάδες, 200 χιλιάδες άνθρωποι, άλλοι λένε πάνω από μισό εκατομμύριο. Σημαντική μερίδα από αυτούς είναι πλέον Τούρκοι πολίτες.
Και αυτοί που θα έρθουν από το 2022 και μετά…
Είναι σχεδόν όλοι πεφωτισμένοι, μορφωμένοι άνθρωποι, πολλοί από τους οποίους έχουν διπλώματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, μεταξύ των οποίων υπάρχουν χιλιάδες ειδικοί της πληροφορικής… Επιπλέον, ήρθαν στην Τουρκία με κάποιο οικονομικό υπόβαθρο. Αγόρασαν σπίτια, τα νοίκιασαν και μερικοί από αυτούς έκαναν σοβαρές επενδύσεις εδώ ( Οι Ρώσοι ήταν είτε πρώτοι είτε δεύτεροι στην κατάταξη «ξένοι που αγοράζουν σπίτια στην Τουρκία» και «εταιρείες ξένων κεφαλαίων εγκατεστημένων στην Τουρκία» τα τελευταία δύο χρόνια).
Η συμβολή των Ρώσων μεταναστών στην οικονομική ανάπτυξη της Γεωργίας και της Αρμενίας τα τελευταία δύο χρόνια έχει συμπεριληφθεί στα επίσημα στοιχεία.
Αλλά οι Ρώσοι είχαν «λίγη χρησιμότητα» στην Τουρκία , δεν έγιναν αντιληπτοί, δεν τους εκμεταλλευτήκαμε.
Δεν ξέρω αν η «φιλία και αλληλεγγύη» μεταξύ των πολιτικών κυβερνήσεων των δύο χωρών είχε αρνητικό αντίκτυπο στις νομικές προκλήσεις που είχαμε εναντίον τους …
Από αυτή την άποψη, Ρώσοι και Ουκρανοί εμπλούτισαν και προώθησαν την ανάπτυξη της Τουρκίας.
Τους χρωστάμε ένα ευχαριστώ.
Και δυστυχώς μια συγγνώμη…
