Σε μια προσπάθεια «να λιώσουν οι πάγοι» στις εδώ και περίπου έξι χρόνια τεταμένες διμερείς σχέσεις, συναντήθηκαν στην Ινδονησία ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας Άντονι Αλμπανήζι και ο πρόεδρος της Κίνας Σι Ζινπίνγκ.
Η συνάντηση έγινε στο περιθώριο της Συνόδου της Ομάδας των G 20 στο Μπαλί. Ο πήχης των προσδοκιών κρατήθηκε χαμηλά και από τις δύο πλευρές, οι οποίες ωστόσο, βάσει των δηλώσεων των ηγεσιών τους, ευελπιστούν σε εξομάλυνση των σχέσεών τους.
Το όλο θέμα έχει να κάνει και με την ολοένα και αυξανόμενη οικονομική και στρατιωτική διείσδυση της Κίνας στο χώρο του Ινδοειρηνικού, κάτι που αλλάζει ισορροπίες δεκαετιών στην περιοχή, με την Καμπέρα, αλλά και την Ουάσιγκτον, να μην κρύβουν τον προβληματισμό, αν όχι και την ενόχλησή τους. «Θέλουμε έναν Ινδοειρηνικό με σταθερότητα, ευημερία και ειρήνη», ήταν τα λόγια του κ. Αλμπανήζι, ο οποίος πρόσθεσε ότι η Αυστραλία επιδεικνύει καλή θέληση και θέλει τον διάλογο ώστε να αναπτυχθεί αμοιβαία κατανόηση.
Η κινεζική πλευρά, αναγνωρίζοντας και εκείνη το υφιστάμενο χάσμα στις διμερείς επαφές, ανέφερε ότι είναι ζωτικής σημασία να ξαναμπούν οι σχέσεις στο σωστό δρόμο.
Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε σε πολύ καλό κλίμα, με τα χαμόγελα των ηγετών να περισσεύουν στις φωτογραφίες και σχολιαστές έσπευσαν να κάνουν λόγο για άρση του διπλωματικού αδιεξόδου. Για την Αυστραλία η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός της εταίρος σε εισαγωγές και εξαγωγές. Η Κίνα από τη μεριά της εν πολλοίς στηρίζεται στις πρώτες ύλες (χαλκό, ασβέστη, τσιμέντο, πετρολιθώματα, γύψο και άλλα) που αντλεί από την Αυστραλία για να κρατηθεί σε υψηλούς ρυθμούς η ετήσια οικονομική της ανάπτυξη και ειδικά ο κατασκευαστικός της τομέας. Υψηλές είναι επίσης οι εισαγωγές της σε αυστραλιανά σιτηρά και γαλακτοκομικά προϊόντα.
Εντάσεις και κυρώσεις
Συνάντηση των G20 στο Μπαλί
Αρκετοί είναι οι λόγοι που οι διμερείς σχέσεις έχουν επιδεινωθεί εδώ και πάνω από πέντε χρόνια. Ο κυριότερος είναι η απαγόρευση που επέβαλε η Αυστραλία το 2018 στον κινεζικό τηλεπικοινωνιακό γίγαντα Huawei από συμμετοχή στο δίκτυο τεχνολογίας 5G. Η Καμπέρρα είχε επικαλεστεί λόγους εθνικής ασφαλείας. Επίσης, η Αυστραλία το 2020 είχε ανακοινώσει πως η χώρα θα ζητούσε τη διενέργεια διεθνούς ανεξάρτητης έρευνας για την προέλευση του Covid 19, στοχοποιώντας εμμέσως πλην σαφώς την Κίνα. Το Πεκίνο απάντησε τότε με εμπορικές κυρώσεις, ύψους $20 δισεκατομμυρίων δολλαρίων, σε αυστραλιανά προϊόντα όπως κρασιά και σιτηρά, με την Καμπέρρα να προσφεύγει στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου.
Άλλο αγκάθι που ήρθε να προστεθεί ήταν η σύναψη αμυντικής συμφωνίας ανάμεσα στην Κίνα και τις Νήσους του Σολομώντος, κίνηση που η Αυστραλία αλλά και οι Ηνωμένες Πολιτείες θεώρησαν ως απειλητική για τις ισορροπίες στην περιοχή Ινδοειρηνικού.
Οι Κινέζοι επίσης είναι σφόδρα ενοχλημένοι με τις παραινέσεις των Αυστραλών υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ορισμένων θρησκευτικών κοινοτήτων στην Κίνα, αλλά είναι προβληματισμένοι και με τις στενές σχέσεις της Αυστραλίας με την Ταϊβάν. Επιπλέον οι δύο χώρες, έχουν διαφορετικές προσεγγίσεις στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Η τελευταία ουσιαστική συνάντηση κορυφής ανάμεσα στις δύο χώρες αναφέρεται η προ εξαετίας, που ήταν πάλι σε σύνοδο της G20, που τότε είχε διεξαχθεί στην Κίνα. Πρόεδρος της Κίνας ήταν και τότε ο Σι Ζιπίνγκ και πρωθυπουργός της Αυστραλίας ήταν ο Μάλκομ Τερνμπάλ.
Είχε υπάρξει και άλλη μία το 2019, στην G 20 εκείνης της χρονιάς, με πρωθυπουργό τότε τον Σκοτ Μόρισον, αλλά όπως το ίδιο το αυστραλιανό υπουργείο Εξωτερικών ανέφερε ήταν σύντομη και ουδόλως συνέβαλε στην αναθέρμανση των σχέσεων όπως έδειξε οι κινήσεις που ακολούθησαν και από τις δύο χώρες.
Θέμης Καλλός, Σύδνεϋ
DW
