Όχι η τεράστια εισβολή που φανταζόμασταν, η Ράφα είναι ωστόσο σημαντική. Η απειλή του Ισραήλ να καταλάβει τη Ράφα είναι πραγματική, ακόμα κι αν γίνει αργά και εν μέρει.
JERUSALEM POST
7 ΜΑΪΟΥ 2024 – 22:40
https://www.jpost.com/israel-hamas-war/article-800348
Ένας Παλαιστίνιος επιθεωρεί ένα σπίτι που χτυπήθηκε σε ισραηλινή επίθεση στη Ράφα, στη νότια Λωρίδα της Γάζας, 7 Μαΐου 2024 (φωτογραφία: REUTERS/Hatem Khaled)
«Ο κόσμος πρέπει να γνωρίζει, και οι ηγέτες της Χαμάς πρέπει να γνωρίζουν – Εάν μέχρι το Ραμαζάνι οι όμηροι μας δεν είναι σπίτι, οι μάχες θα συνεχιστούν παντού, συμπεριλαμβανομένης της περιοχής της Ράφα», δήλωσε ο υπουργός Εθνικής Ενότητας του Κόμματος, Beni Gantz.
Ιδού το λάκτισμα: Ο Gantz, μέλος του πολεμικού υπουργικού συμβουλίου, είπε αυτά τα λόγια στις 18 Φεβρουαρίου, περίπου τρεις εβδομάδες πριν από την έναρξη του Ραμαζανιού. Έκτοτε, υπάρχουν ασταμάτητα εικασίες για το πότε, εάν και πώς θα πραγματοποιηθεί μια εισβολή στη Ράφα – που δεν έγινε ποτέ.
Το τελευταίο προπύργιο της Χαμάς
Μέχρι το πρωί της Τρίτης 7/5, επτά ακριβώς μήνες μετά την έναρξη του πολέμου και μια μέρα αφότου οι Ισραηλινοί στρατιώτες προέτρεψαν τους κατοίκους στην ανατολική πλευρά της Ράφα να εκκενώσουν, τα στρατεύματα εισήλθαν και κατέλαβαν γρήγορα τη διάβαση της Ράφα.
Η απειλή του Gantz μπει στη Ράφα ήταν η πρώτη από τις δεκάδες που εκφράστηκαν από ανώτερους Ισραηλινούς αξιωματούχους, μεταξύ των οποίων ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο οποίος εξέδιδε απειλητικά τελεσίγραφα ξανά και ξανά. Η ήττα της Χαμάς δεν θα ήταν πλήρης, είπαν, εάν ο Ισραηλινός Στρατός δεν διέλυε τα 3 ή 4 τάγματα της Χαμάς που είχαν απομείνει εκεί, τα οποία είχαν γίνει το τελευταίο προπύργιο της Χαμάς.
Ο καπνός ανεβαίνει μετά από ισραηλινό χτύπημα καθώς οι ισραηλινές δυνάμεις ξεκινούν επιχείρηση εδάφους και αέρα στο ανατολικό τμήμα της Ράφα, στη νότια Λωρίδα της Γάζας, στις 7 Μαΐου 2024. (credit: REUTERS/Hatem Khaled)
Κάθε απειλή, ωστόσο, θα αντιμετωπιζόταν από αυστηρές προειδοποιήσεις από τη διεθνή κοινότητα, με επικεφαλής τις ΗΠΑ, εναντίον μιας τέτοιας κίνησης, τουλάχιστον μέχρι να βρεθεί ένας εφικτός τρόπος για να μετακινηθεί ο άμαχος πληθυσμός – που υπολογίζεται σε περίπου 1,5 εκατομμύριο ανθρώπους, που η πλειοψηφία του εκκενώθηκε εκεί ακίνδυνα από τα βόρεια και τα κεντρικά μέρη της Γάζας μετά την έναρξη του πολέμου.
Καθώς περνούσε ο καιρός –έχουν περάσει περίπου 13 εβδομάδες από τότε που ο Gantz εξέδωσε για πρώτη φορά την αυστηρή προειδοποίησή του– οι απειλές του Ισραήλ ακούγονταν όλο και πιο κούφιες, πράγμα που δεν είναι καθόλου καλό για την αποτρεπτική στάση της χώρας εάν τα λόγια δεν ακολουθηθούν από δράση.
Όταν ο Νετανιάχου επανέλαβε και πάλι την απειλή μιας εισβολής στη Ράφα την περασμένη εβδομάδα, λέγοντας σε μια ομάδα οικογενειών ομήρων και πεσόντων στρατιωτών ότι το Ισραήλ θα πάει στη Ράφα για να εξαλείψει τη Χαμάς και να επιτύχει «απόλυτη νίκη», θα μπορούσε να συγχωρεθεί ο σκεπτικισμός εκείνων που σούφρωσαν τα χείλη σαν να έλεγαν «εδώ είμαστε».
Ωστόσο, νωρίς το πρωί της Τρίτης 7/5, ο Ισραηλινός Στρατός ανταποκρίθηκε στις απειλές, αν και όχι με τον πιο αναμενόμενο τρόπο.
Πρώτον, δεν ήταν μια μαζική εισβολή όπως αυτές που παρατηρήθηκαν στα πρώτα στάδια του πολέμου όταν ο Ισραηλινός Στρατός μετακινήθηκε στην πόλη της Γάζας ή στο Khan Yunis. Μάλλον, επρόκειτο για μια περιορισμένη, καθορισμένη ενέργεια – μια ενέργεια που εξελίχθηκε χωρίς απώλειες του Ισραηλινού Στρατού και, σύμφωνα με τον οποίο σκοτώθηκαν περίπου 20 τρομοκράτες της Χαμάς. Η περιορισμένη δράση δείχνει ότι ο Νετανιάχου λαμβάνει σοβαρά υπόψη τις προειδοποιήσεις του Προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν να μην μετακινηθεί στην πόλη της Ράφα. Σύμφωνα με διάφορες αναφορές, οι ΗΠΑ την περασμένη εβδομάδα – για πρώτη φορά από την έναρξη του πολέμου – απέκλεισαν τις παραδόσεις όπλων στο Ισραήλ.
Δεύτερον, η προειδοποίηση του Ισραηλινού Στρατού προς τους κατοίκους της ανατολικής Ράφα να την εκκενώσουν, δημιούργησε την εντύπωση ότι οποιαδήποτε ενέργειά του θα γινόταν εκεί. Έτσι, εξέπληξε ορισμένους, η γρήγορη ενέργεια για την κατάληψη της παλαιστινιακής πλευράς του περάσματος της Ράφα, της μοναδικής διέλευσης μέσα και έξω από τη Γάζα που δεν βρίσκεται υπό τον έλεγχο του Ισραήλ. Η κίνηση εγείρει δύο ερωτήματα: γιατί τώρα και έχει σημασία;
Όσον αφορά το χρόνο, δύο πράγματα ώθησαν την κίνηση αυτή τη στιγμή. Το πρώτο ήταν η προφανής απόρριψη από τη Χαμάς το Σαββατοκύριακο (4-5/5) της συμφωνίας σχετικά με τους ομήρους που βρισκόταν στο τραπέζι, μια συμφωνία που ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Antony Blinken μόλις την περασμένη εβδομάδα χαρακτήρισε «εξαιρετικά γενναιόδωρη» προσφορά του Ισραήλ. Η αποτυχία της Χαμάς να κατανοήσει αυτή τη συμφωνία έδειξε ότι η τρομοκρατική οργάνωση ένιωθε ότι βρισκόταν σε θέση όπου μπορούσε να υπαγορεύσει όρους. Και αυτό δεν ήταν ένα παράλογο συμπέρασμα.
Η πίεση του IDF στην οργάνωση είχε μειωθεί σημαντικά. Το Ισραήλ δεχόταν έντονη πίεση από τη διεθνή κοινότητα να μην μπει στη Ράφα και να σταματήσει τον πόλεμο. Και ο Νετανιάχου αντιμετώπιζε θορυβώδεις διαμαρτυρίες στο εσωτερικό που τον προέτρεπαν να κάνει μια συμφωνία για τους ομήρους σχεδόν με οποιοδήποτε τίμημα.
Άρματα μάχης των IDF εισέρχονται στην παλαιστινιακή πλευρά του περάσματος της Ράφα. 7 Μαΐου 2024. (credit: IDF SPOKESPERSON’S UNIT)
Γιατί να βιαστούμε; συμπέραναν εύλογα οι ηγέτες της Χαμάς. Αντί να κάνει τη συμφωνία, η Χαμάς προσπάθησε να καθυστερήσει περισσότερο τις διαπραγματεύσεις, πιθανώς με το σκεπτικό ότι η διεθνής και η εσωτερική πίεση στον Νετανιάχου θα αυξανόταν και τελικά θα τον ανάγκαζε να αναδιπλωθεί.
Η απόρριψη αυτής της συμφωνίας από τη Χαμάς –που περιελάμβανε όρους που είχε απορρίψει νωρίτερα το Ισραήλ– έδειξε ότι το Ισραήλ είχε χάσει δυνατότητα πίεσης και έπρεπε να ξαναπάρει το πάνω χέρι ώστε να ασκήσει πίεση στον επικεφαλής της Χαμάς, Γιαχία Σινγουάρ. Σύμφωνα με αυτό το σκεπτικό, αυτό ακριβώς θα έκανε μια εισβολή στη Ράφα.
Προφανώς, αυτό λειτούργησε, επειδή τη Δευτέρα 6/5, λίγες ώρες αφότου ο Ισραηλινός Στρατός έδωσε εντολή σε περίπου 110.000 κατοίκους στην ανατολική Ράφα να εκκενώσουν την περιοχή, η Χαμάς εξέδωσε δήλωση λέγοντας ότι αποδέχθηκε τη συμφωνία.
Ξεχάστε για μια στιγμή ότι η συμφωνία που αποδέχθηκε η Χαμάς δεν ήταν αυτή που συμφώνησε το Ισραήλ, αλλά η χρονική στιγμή της ανακοίνωσής της κατέστησε σαφές ότι οι ηγέτες της έδιναν προσοχή σε αυτά που έλεγε ο Ισραηλινός Στρατός – μέσω των ειδοποιήσεων για εκκένωση.
Ο δεύτερος λόγος που ξεκίνησε τώρα η κίνηση στη Ράφα είχε να κάνει με τη φονική επίθεση της Χαμάς με όλμους στο Κερέμ Σαλόμ που σκότωσε 4 στρατιώτες και τραυμάτισε άλλους 10 Ισραηλινούς την Κυριακή 5/5.
Αυτή η επίθεση, που προήλθε από τη Ράφα, έδειξε ότι η Χαμάς παρέμενε μια θανάσιμη απειλή εκεί και ότι εάν τα τάγματα της Χαμάς δεν διαλύονταν, θα συνέχιζαν να βάλουν εναντίον στρατιωτών και κοινοτήτων στο δυτικό Νεγκέβ.
Εάν το Ισραήλ θέλει οι άνθρωποι που έχουν εκκενωθεί από αυτές τις κοινότητες να επιστρέψουν στα σπίτια τους, δεν μπορεί να αντέξει αυτού του είδους τις επιθέσεις. Επιπλέον, η φύση της επίθεσης –ο αριθμός των όλμων που εκτοξεύτηκαν με ακρίβεια– υποδηλώνει όχι μια αυθόρμητη επίθεση από μεμονωμένους τρομοκράτες, αλλά μάλλον μια συντονισμένη επίθεση από μια μονάδα που εργάζεται με οργανωμένο τρόπο. Αυτό, επίσης, είναι κάτι που –μετά την 7η Οκτωβρίου– το Ισραήλ δεν μπορεί πλέον να ανεχθεί.
Όσον αφορά το αν έχει σημασία η κατάληψη της διάβασης της Ράφα και η ύψωση της ισραηλινής σημαίας εκεί, η απάντηση είναι ότι έχει. Έχει σημασία γιατί αυτό είναι ένα από τα κύρια σύμβολα του πολιτικού ελέγχου της Γάζας από τη Χαμάς. Μέχρι τώρα, το Ισραήλ είχε επικεντρωθεί στην εξάρθρωση των στρατιωτικών δυνατοτήτων της Χαμάς, παραβλέποντας το γεγονός ότι η οργάνωση εξακολουθεί να διεκδικεί τον έλεγχο των πολιτών στη Λωρίδα και τους κατοίκους της.
Από το πέρασμα της Ράφα, η Χαμάς μπορούσε να ελέγχει ποιός και τι μπαίνει και βγαίνει από τη Γάζα. Όποιος φεύγει από τη Γάζα για την Αίγυπτο πρέπει να περάσει από τη διάβαση, και η Χαμάς έχει τη δυνατότητα να εκβιάζει, αποσπώντας τεράστια ποσά από πλούσιους κατοίκους της Γάζας που αναζητούν διέξοδο.
Επιπλέον, αυτή η διέλευση, ήταν ο κύριος τρόπος μεταφοράς στη Γάζα τόσο όπλων όσο και υλικών διπλής χρήσης. Ενώ η Αίγυπτος έχει σταματήσει μέρος του υπόγειου λαθρεμπορίου, η Χαμάς έχει διακινήσει λαθραία μεγάλο μέρος των όπλων που έχει εισέλθει στη Λωρίδα της Γάζας δωροδοκώντας απλώς Αιγύπτιους αξιωματούχους στο πέρασμα.
Ο Ισραηλινός διοικητής που ανακοίνωσε στο ραδιόφωνο την Τρίτη 7/5 το πρωί μετά την παγίωση του ελέγχου του ισραηλινού στρατού στην περιοχή ότι «η διάβαση της Ράφα είναι στα χέρια μας» – απηχώντας την εμβληματική κραυγή του Motta Gur μετά την κατάληψη της Παλιάς Πόλης της Ιερουσαλήμ από το Ισραήλ κατά τη διάρκεια του Πολέμου των 6 Ημερών ότι «Το Όρος του Ναού είναι στα χέρια μας» – ίσως υπερέβαλε τη σημασία αυτής της συγκεκριμένης στρατιωτικής δράσης. Ωστόσο, δεν είναι χωρίς σημασία, ειδικά επειδή υποδηλώνει ότι η απειλή του Ισραήλ να καταλάβει τη Ράφα είναι πραγματική, ακόμα κι αν γίνει αποσπασματικά και για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Η απάντηση της Χαμάς τις επόμενες ημέρες στη συμφωνία για τους ομήρους στην οποία συμφώνησε το Ισραήλ –και όχι αυτή που προσπάθησε να αλλάξει η Χαμάς– θα δείξει εάν οι ηγέτες της κατανοούν την κατάστασή τους.
