Θέλει να αλλάξει το γεωπολιτικό χάρτη της Ανατολικής Μεσογείου ο Ερντογάν – Έχει έτοιμη τη νομική απάντηση για ακύρωση των συμφωνιών της Αιγύπτου με Κύπρο και Ελλάδα – Ύπουλες προσεγγίσεις, πάγια συμπεριφορά αμφισβητήσεων – Ξεκάθαρη η θέση του Καΐρου
Η ιστορική επίσκεψη του Ερντογάν στο Κάιρο, μέσα στην εβδομάδα, επανέφερε στο προσκήνιο τα σκοτεινά σχέδια της Άγκυρας να βάλει χέρι στα ενεργειακά αποθέματα της Ανατολικής Μεσογείου. Με τα λεγόμενα του πίσω από τις κλειστές πόρτες προανήγγειλε μια νέα περίοδο έντασης, αναβιώνοντας τη λεγόμενη Γαλάζια Πατρίδα. Ζητούμενο για τον Τούρκο Πρόεδρο είναι να προωθήσει τις αξιώσεις του να αποκτήσει δικαιοδοσία σε θάλασσες στις οποίες δεν έχει κανέναν δικαίωμα, ρόλο και λόγο. Επιχειρεί να το πετύχει σε βάρος της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου και της Ελλάδας.
Η πάγια τουρκική θέση είναι πως τα νησιά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα, παρά μόνο χωρικά ύδατα 6 ναυτικών μιλίων. Εδώ και δεκαετίες προσπαθεί ανεπιτυχώς να πείσει τη διεθνή κοινότητα πως η χάραξη θαλάσσιων ζωνών θα πρέπει να γίνεται μόνο ανάμεσα σε δύο ηπειρωτικές χώρες.
Εξαιτίας αυτής της προσέγγισης, η Άγκυρα δεν επικύρωσε τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) του 1982. Είναι το μοναδικό νομικό καθολικό πλαίσιο που διέπει όλες τις θαλάσσιες δραστηριότητες διεθνώς. Στο άρθρο 121 αναφέρεται ρητώς πως τα νησιά έχουν τα ίδια δικαιώματα με τις ηπειρωτικές περιοχές σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ.
Για μια ακόμη φορά η Τουρκία επιχειρεί να αλλάξει το γεωπολιτικό χάρτη, προτείνοντας στην Αίγυπτο συμφωνία για τον καθορισμό της μεταξύ τους ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας. Τουλάχιστον αυτό μεταδίδουν τουρκικά Μέσα Ενημέρωσης τις τελευταίες ημέρες, χωρίς να υπάρχει μέχρι στιγμής επίσημη τοποθέτηση από το Παλάτι του Ερντογάν.
Μετά το φιάσκο του τουρκολυβικού μνημονίου, ο Τούρκος Πρόεδρος γνωρίζει πως οι πιθανότητες να προχωρήσει κάτι τέτοιο είναι απειροελάχιστες. Ακόμη κι αν θεωρητικά είναι προς το συμφέρον του Καΐρου, το οποίο έτσι κι αλλιώς εμφανίζεται αρνητικό να συνηγορήσει σε μια κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Για να προχωρήσει το τουρκικό σχέδιο, θα πρέπει η Αίγυπτος να ακυρώσει τις συμφωνίες για οριοθέτηση ΑΟΖ που έχει συνάψει με την Κύπρο και την Ελλάδα.
Το τουρκικό αφήγημα έχει απάντηση και για αυτό. Το επιχείρημα τους είναι πως η Αίγυπτος μπορεί να ακυρώσει δικαστικώς τις συμφωνίες όπως έγινε με την αντίστοιχη σύμβαση ανάμεσα στην Ελλάδα και την Αλβανία το 2009. Η τουρκική αιτιολογία είναι πως νομικά οι υφιστάμενες συμφωνίες μπορούν να θεωρηθούν ότι είναι ενάντια στα εθνικά συμφέροντα της Αιγύπτου.
Αυτό που δεν υπολογίζει η Άγκυρα είναι πως ο Πρόεδρος Σίσι δεν ενδιαφέρεται να χορέψει αυτό το ταγκό με τον Ερντογάν. Το κατέστησε σαφές και μέσω της δημόσιας τοποθέτησης του στο πλαίσιο του ραντεβού των δύο στο Κάιρο. Αν, δηλαδή, η Τουρκία ενδιαφέρεται να μπει στο ενεργειακό παιχνίδι της περιοχής θα πρέπει πρώτα να λύσει ειρηνικά τις διαφορές της με την Κύπρο και την Ελλάδα. Μόνο σε αυτή την περίπτωση θα μπορούσαν όλα τα κράτη της περιοχής να συνεργαστούν για την αξιοποίηση του φυσικού πλούτου και να επωφεληθούν συνολικά.
Εξάλλου, η αιγυπτιακή πλευρά το κατέστησε σαφές προς την Λευκωσία και την Αθήνα σε όλα τα μέχρι τώρα στάδια της διαδικασίας επαναπροσέγγισης με την Τουρκία τον τελευταίο χρόνο. Η συμμαχία των τριών και η πολυετής αγαστή συνεργασία δεν μπορεί να απειληθεί από οποιοδήποτε θέλει να επιβάλει τους δικούς του κανόνες.
