Οι ΗΠΑ και η Τουρκία ξεκινούν εκτενείς συνομιλίες με στόχο την επανεκκίνηση των σχέσεων τους. Στόχος η διερεύνηση των δυνατοτήτων να ξεπεραστούν βαθιές διαφωνίες ώστε να προωθηθούν τα κοινά συμφέροντα, όπως επισημαίνουν αξιωματούχοι των δύο πλευρών.
Ανώτεροι Αμερικανοί και Τούρκοι αξιωματούχοι συναντώνται στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ για έναν νέο γύρο συνομιλίων, κατά τους οποίους αναμένεται να τεθούν επί τάπητος όλα τα κρίσιμα θέματα από τη Συρία, τους πολέμους στην Ουκρανία και στη Λωρίδα της Γάζας μέχρι την αμυντική συνεργασία, την ενέργεια και την αντιτρομοκρατία.
Οι συνομιλίες, που τιτλοφορούνται «Στρατηγικός Μηχανισμός», σύμφωνα με το Reuters, αναμένεται να διαμορφώσουν τις βάσεις για τη συνάντηση της Παρασκευής μεταξύ του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν και του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν.
Το ιστορικό μιας θυελλώδους σχέσης
Οι σχέσεις των δύο χωρών βρέθηκαν στο ναδίρ τα τελευταία χρόνια, καθώς οι εστίες αντιπαράθεσης στο σύνθετο σύγχρονο γεωπολιτικό σκηνικό αυξήθηκαν δραματικά και οι διαφωνίες των δύο νατοϊκών συμμάχων διευρύνθηκαν και το ρήγμα μεταξύ των δύο πλευρών βάθυνε.
Η ρήξη επήλθε τελικά μετά την απόφαση της Άγκυρας να αποκτήσει το ρωσικό πυραυλικό σύστημα S-400. Οι ΗΠΑ επέβαλαν κυρώσεις στην Τουρκία και την απέβαλαν από το πρόγραμμα προμήθειας των μαχητικών αεροσκαφών F-35. Από την άλλη η Ουάσιγκτον παραβίασε την τουρκική «κόκκινη γραμμή» με την υποστήριξη των Κούρδων μαχητών στη Βόρεια Συρία, τους οποίους η Άγκυρα αναγνωρίζει ως τρομοκράτες και συνεργάτες του PKK.
Η Άγκυρα άσκησε βέτο στην ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ ζητώντας ανταλλάγματα, τα οποία και τελικά έβαλε για να ξεμπλοκάρει τη διαδικασία. Τελικά ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υπέγραψε την ένταξη της Σουηδίας και το αμερικανικό Κογκρέσο ενέκρινε την πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-16 στην Τουρκία.
Από εκείνη τη στιγμή, οι δύο πλευρές έχουν τείνει χείρα φιλίας. Αμερικανοί αξιωματούχοι εγκατέλειψαν τις επικρίσεις και την επιθετική ρητορική και άρχισαν να μιλούν για κοινή επιθυμία των δύο πλευρών να εμβαθύνουν τις σχέσεις τους σε τομείς που μπορούν να συνεργαστούν.
«Αυτές θα είναι πιθανότητα οι πιο θετικές συνομιλίες που είχαμε εδώ και χρόνια», υπογράμμισε ανώτερος Αμερικανός αξιωματούχος για τις τρέχουσες επαφές. Είναι ενδεικτικό πως στα τέλη Ιανουαρίου δύο Δημοκρατικοί Γερουσιαστές, οι Ζαν Σαχίν και Κρις Μέρφι, «απεσταλμένοι» του Τζο Μπάιντεν, επισκέφτηκαν την Τουρκία και συναντήθηκαν με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. «Υπάρχει τώρα μια σημαντική δυναμική στους διμερείς δεσμούς», υπογράμμισε ο Μέρφι, ενώ η Σαχίν, μιλώντας στο Reuters, περιέγραψε την επίσκεψή τους ως «αρκετά θετική όσον αφορά τη δυνατότητα επανεκκίνησης των σχέσεων ΗΠΑ – Τουρκίας».
«Θετική διάθεση»… χωρίς αυταπάτες
Ωστόσο οι δύο πλευρές δεν τρέφουν αυταπάτες, υπογραμμίζεται σε δημοσίευμα του Reuters. Οι συναντήσεις στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ δεν πρόκειται να λύσουν όλα τα βαθιά και μακροχρόνια προβλήματα και οι συζητήσεις δεν θα είναι εύκολες.
Οι πιο σκληρές συνομιλίες πιθανότατα θα πραγματοποιηθούν γύρω από τη Συρία και τους ισχυρούς οικονομικούς δεσμούς της Άγκυρας με τη Ρωσία. Η Ουάσιγκτον, όπως και οι περισσότερες δυτικές δυνάμεις, είναι πεπεισμένη πως η Άγκυρα έχει βοηθήσει τη Μόσχα να παρακάμψει ορισμένες κυρώσεις των ΗΠΑ στη Μόσχα.
Η Σαχίν δήλωσε πως στην πρόσφατή συνάντησή τους συζήτησε με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τις σχέσεις του με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, υπογραμμίζοντας πως δεν είναι προς το συμφέρον τα Τουρκίας να αισθάνεται ο Ρώσος Πρόεδρος πως «μπορεί να ελέγχει όποια χώρα θέλει». «Τα οφέλη και οι δυνατότητες είναι πολύ μεγαλύτερα με μια συνεργασία της Τουρκίας με τις ΗΠΑ από ό,τι της Τουρκίας με τη Ρωσία», επισήμανε η Σαχίν.
Υπενθυμίζεται πως η Άγκυρα από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία κινείται σε διπλό ταμπλό, προωθώντας τα συμφέροντάς της με μια πολύπλευρη διπλωματία. Από τη μια έχει εκφράσει την αντίθεσή της με τις κυρώσεις της Δύσης κατά της Ρωσίας, παρόλο που έχει επικρίνει τη ρωσική εισβολή. Διατηρεί στενές σχέσεις τόσο με το Κίεβο όσο και με τη Μόσχα, επιχειρώντας μάλιστα να μεσολαβήσει μεταξύ των δύο πλευρών για το ενδεχόμενο τερματισμού του πολέμου, ενώ είχε καθοριστικό ρόλο και στη συμφωνία για τα σιτηρά στη Μαύρη Θάλασσα.
«Νομίζω ότι βλέπουμε πολύ καλύτερη συνεργασία πλέον», δήλωσε ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Τουρκία Τζεφ Φλέικ και πρόσθεσε: «Προσπαθούμε να οικοδομήσουμε στους τομείς που έχουμε συλλογικά συμφέροντα παρά τις διαφορές».
https://www.ieidiseis.gr/kosmos/238389/agkyra-kai-ouasigkton-teinoun-xeira-filias-stenes-epafes-gia-epanekkinisi-ton-sxeseon-ipa-tourkias
