Κωστας Βεργοπουλος
Αποτελει συνηθη επαγγελματικη διαστροφη ολων των κυβερνησεων να ευαγγελιζονται «καλυτερες μερες» για τους πολιτες τους, οτι χαρη σε αυτες τα πραγματα αλλαζουν και δεν θα ειναι πλεον οπως πριν. Ποια κυβερνηση δεν ισχυρισθηκε τα παρομοια κατα τους δυο τελευταιους αιωνες κοινοβουλευτικου βιου οχι μονον στην χωρα μας, αλλα και στο συνολο των δημοκρατικων κοινωνιων του κοσμου; Ωστοσο, παρ’ολο που οι σελιδες γυριζουν, οι επισημες δηλωσεις χανουν πολυ ευκολα την αξιοπιστια τους, οταν ερχονται σε επαφη με τα βιωματα και τις εμπειριες των απλων ανθρωπων του κοσμου της εργασιας.
Σημερα στην Ελλαδα, η κυβερνηση προαναγγελλει «καλυτερες μερες», ενω περισσοτερο απο 80% των πολιτων φοβουνται οτι οι επερχομενες θα ειναι οπωσδηποτε «χειροτερες». Δεν προκειται για ζητημα αισιοδοξιας των κυβερνωντων ουτε απαισιοδοξιας των κυβερνωμενων. Προκειται για την αντικειμενικη τεκμηριωση ή διαψευση του ενος ή του αλλου προαισθηματος.
Η χωρα μας, επειτα απο τον πρωτοφανη και μοναδικο στον κοσμο αντιπαραγωγικο εγκλωβισμο της στο σκοτεινο τουνελ της τελευταιας 7ετιας (2010-2017), βρισκεται σημερα βαρυτατα διαμελισμενη απο την πλευρα του παραγωγικου δυναμικου της, ωστε να στερειται πειστικοτητος καθε επισημη διαβεβαιωση για επερχομενη «ρωμαλεα επανεκκινηση», αλλα και το χρεος της, παρα τις ρυθμισεις του 2012, συνεχιζει να επαυξανεται, ωστε σημερα να ειναι ακομη λιγωτερο εξυπηρετησιμο, απο ο,τι ηταν προ 7ετιας. Οι θυσιες της κοινωνιας πραγματοποιηθηκαν με το παραπανω, η αναγνωριση τους απο τους ευρωπαικους θεσμους δεν παυει να τους ευλογει, ομως η κοινωνικη δυστυχια εχει επεκταθει και χωρις διολου προοπτικη ορατης βελτιωσης στη διαχειριση των προβληματων εν ονοματι των οποιων αιτιολογηθηκαν αυτες.
Εφ’οσον η προ του 2008 αναπτυξη και ευημερια εμπεριειχαν πυλωνες διαπλοκης και διαφθορας, η αποτελεσματικη και επωφελης διαχειριση θα οφειλε να τους εντοπισει και να τους εξουδετερωσει, προστατευοντας παραλληλα και οχι πληττοντας τον κοσμο της εργασιας και τους πολιτες που δεν ειχαν διολου μετασχει ουτε συμβαλει καθ’οιονδηποτε τροπο στη δημιουργια και συντηρηση των νοσηρων και απαραδεκτων φαινομενων. Αντ’αυτου, ολες οι κυβερνησεις της τελευταιας 7ετιας συναγωνιζονται μεταξυ τους στην υπερφορολογηση εισοδηματων ολων ανεξαιρετως των μισθωτων και συνταξιουχων, μεταθετοντας ετσι το κοστος της υποθετικης «εξυγιανσης» αποκλειστικα σε οσους δεν ειχαν καμια απολυτως ευθυνη για τον σχηματισμο του νοσηρου φαινομενου.
Απο την αλλη πλευρα, εαν οι κυβερνησεις της 7ετιας κατορθωσαν να μετατρεψουν το σοβαρο δημοσιο ελλειμμα σε πλεονασμα, αυτο εγινε δυνατον με κυριο εργαλειο την μειωση κατα 33% των δημοσιων δαπανων και των δημοσιων επενδυσεων, μεσω ανελεητων περικοπων ακομη και στους ευαισθητους τομεις των κοινωνικων παροχων και υποδομων. Στο τελος της 7ετιας, η χωρα μας προβαλλει θυμα αγριου ακρωτηριασμου οχι μονον επειδη εχει απωλεσει 30% του εθνικου της εισοδηματος, πραγμα που υπονομευει ακομη περισσοτερο την ικανοτητα εξυπηρετησης του χρεους της, οχι μονον επειδη εχει παροπλισει το 25% των εργαζομενων στην παραγωγη του εθνικου πλουτου, αλλα και επειδη οσοι παραμενουν ακομη ενεργοι εργαζομενοι βλεπουν τα ονομαστικα και τα πραγματικα εισοδηματα τους να συρρικωνονται σε απελπιστικα τριτοκοσμικα επιπεδα.
Ποσο αξιοπιστη ειναι η κυβερνηση οταν διαβεβαιωνει οτι με τις υπερφορολογησεις και με τις συνεχεις περικοπες εισοδηματων και δημοσιων δαπανων επερχεται η ανακαμψη της οικονομιας; Ενοσω το πραγματικο διαθεσιμο εισοδημα των νοικοκυριων διατηρειται σε διαδικασια συνεχους συρρικνωσης, ουδεμια εννοια ανακαμψης ειναι δυνατον να λαμβανεται υποψη στα σοβαρα.
Εαν στις ομοιοπαθεις χωρες του ευρωπαικου Νοτου, η ανακαμψη επιστρεφει και παλι, αυτο οφειλεται πρωτα απο ολα στις αυξησεις εισοδηματων, μισθων και συνταξεων, στις οποιες προεβησαν τοσο η προοδευτικη κυβερνηση της Πορτογαλιας, οσο και η συντηρητικη του Μαριανο Ραχου στην Ισπανια. Σε αμφοτερες τις περιπτωσεις, οι αυξησεις μισθων και συνταξεων χορηγηθηκαν με συμφωνιες των κοινωνικων εταιρων που οι αντιστοιχες κυβερνησεις προωθησαν και εσπευσαν να επικυρωσουν, παρα πασα αντιδραση απο τις Βρυξελλες και την πλευρα των δανειστων. Αξιοσημειωτο ειναι οτι οι αυξησεις αιτιολογηθηκαν οχι μονον προς απλη βελτιωση του βιωτικου επιπεδου των εργαζομενων και συνταξιουχων, αλλα προς αποκατασταση ολων των κατηγοριων των εισοδηματων απο τις απωλειες που ειχαν υποστει κατα την προηγηθεισα περιοδο με διατυπωμενο στοχο την αποκατασταση του επιπεδου λειτουργιας της οικονομιας. Η εργοδοτικη πλευρα οχι μονον δεν αντιταχθηκε στις αυξησεις, αλλα αντιθετα πρωταγωνιστησε σε αυτες, κατανοωντας οτι αυτες συνιστουν απαρακαμπτη προυποθεση για την αναπτυξη των δικων της επενδυσεων. Συνεπεια αυτου ειναι οτι σημερα η Ισπανια πραγματοποιει το δευτερο υψηλοτερο ρυθμο αναπτυξης στην Ευρωζωνη, ενω η Ελλαδα παραμενει σε εναν απο τους χαμηλοτερους και οπωσδηποτε ανεπαρκεις για τις υποχρεωσεις της εναντι των εργαζομενων, αλλα και των δανειστων της.
Κι ακομη, ποσο σοβαρη μπορει να θεωρειται η κυβερνητικη διαβεβαιωση οι η αναπτυξη βρισκεται «προ των πυλων», οταν η ιδια εχει δεσμευθει για πρωτογενες πλεονασμα 3,5% του ΑΕΠ κατα την επομενη 5ετια, ενω παραλληλα ο ρυθμος του ΑΕΠ προαναγγελλεται το πολυ μεχρι 2%; Στην πραξη, ο συνδυασμος των δυο αριθμων συνεπαγεται πραγματικη περαιτερω συρρικνωση του ΑΕΠ, δηλαδη περαιτερω κατολισθηση του βιωτικου επιπεδου των εργαζομενων, των ανεργων και των συνταξιουχων και αυτο χωρις απο την αλλη πλευρα να προωθειται ουτε η αναγκαια «εξυγιανση» της οικονομιας ουτε η ικανοτητα της να εξυπηρετει τα χρεη της.
Υπ’αυτες τις συνθηκες, ακομη και αν υποτεθει οτι χορηγειται στην χωρα μας γενναια διαγραφη του χρεους, αφου προηγουμενως αναγνωρισθει οτι αυτο δεν ειναι εξυπηρετησιμο, το μεγιστο και περισσοτερο κατεπειγον προβλημα δεν θα εχει προωθηθει ουτε κατ’ελαχιστον, ενοσω διατηρειται η περιοριστικη εισοδηματικη πολιτικη, αφου αυτη καθοριζει τον σημερινο βαθμο νεκροφανειας της οικονομιας. Σε παρομοιες συνθηκες, προσθετες νεες επενδυσεις δεν προσερχονται, αλλα και οσες υπηρχαν στην χωρα απο πριν φροντιζουν να αποσυρονται. Κι ακομη, ενοσω οι ελληνικες επιχειρησεις μετατοπιζουν τις δραστηριοτητες τους ολο και περισσοτερο στο εξωτερικο, ποσο σωφρον θα ηταν για την κυβερνηση να φανταζεται οτι ξενες επιχειρησεις θα σπευσουν να αναπληρωσουν τα κενα που αφινουν οι εγχωριες; Η επεκταση και συντηρηση της κοινωνικης δυστυχιας και απελπισιας δεν βελτιωνει την διεθνη ανταγωνιστικοτητα της οικονομιας ουτε προοιωνιζει προσελκυση σοβαρων νεων επενδυσεων, αλλα αντιθετα, στην καλυτερη περιπτωση, καθηλωνει την χωρα σε συνθηκες απλου γεωπολιτικου και διαμετακομιστικου σταθμου. Εαν πραγματι πολλα πρεπει να αλλαξουν σε αυτο τον τοπο, αυτο δεν προκειται να συμβει ουτε με ωραιες φρασεις, ουτε με κυβερνητικες φαντασιωσεις εκ των ανω, αλλα κατα κυριο λογο με την αμεση προσηλωση στην βελτιωση της καθημερινοτητος των καταπτοημενων πολιτων. Η αγνοηση της κοινωνικης δυστυχιας δεν αποτελεσε ποτε τον σωστο οδηγο για την επιτυχια οποιασδηποτε αλλαγης.-
