Δρ. Ηλίας Κονοφάγος
Μέλος της Επιτροπής Ενέργειας της ακαδημίας Αθηνών
Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος της Flow Energy S.A.
Τίποτε δεν μπορεί να θεωρηθεί δεδομένο στην Έρευνα κοιτασμάτων Υδρογοναθράκων. Το δημοσιευθέν άρθρο στον τύπο “Τεράστια Αμερικανική Επιτυχία” η οποία αναφέρεται & στο όνομα του Ηλία Κονοφάγου ήταν πολύ πρόωρη & άστοχη δήλωση βεβαιότητας που στην πράξη ακόμη δεν υφίσταται.
Και να εξηγήσουμε τις τεχνικές προκλήσεις που υπήρξαν και εξακολουθούν να υπάρχουν στην Γεώτρηση “Δελφύνη-1” του Κυπριακού Τεμαχίου 10.
Το πρωτοποριακό και το εξαιρετικά αυτό μοντέρνο Γεωτρύπανο “Stena IceMax” δεν ανήκει στην “ExxonMobil” αλλά είναι υπό Βρετανική σημαία εργολαβικά μισθωμένο από αυτήν και κατασκευασμένο to 2011 από την εταιρεία Samsung Heavy Industries. Σε κρίσιμη όμως στιγμή για την Γεώτρηση -σε στόχο κοιτάσματος “τύπου Zohr”- επονομαζόμενος “Δελφύνη”- ο υπερμοντέρνος καινοτόμος ηλεκτρο-μηχανολογικός εξοπλισμός του γεωτρύπανου δεν ανταποκρίθηκε δημιουργώντας έτσι πολύ σοβαρά προβλήματα καθυστερήσεων στην Γεώτρηση (Eik.1).
Εικ.1
Ποιες ήταν οι κρίσιμες προκλήσεις όμως που έπρεπε να ξεπεραστούν στην Γεώτρηση Δελφύνη-1;;
Σύμφωνα με το Πρόγραμμα της Γεώτρησησης το Γεωτρύπανο έπρεπε να διαπεράσει το αδιάβροχο κάλυμμα, πάχους δύο χιλιομέτρων περίπου- αλάτων του Μεσσηνίου- που βρίσκονταν πάνω από τον ασβεστολιθικό ταμιευτήρα φυσικού αερίου και ακολούθως να προχωρήσει σε τσιμέντωση σωλήνωσης ακριβώς πάνω από το αναμενόμενο κοίτασμα φυσικού αερίου. Ακολούθως μέσα από την σωλήνωση αυτή το τρυπάνι θα εισέρχονταν μέσα στους παραγωγικούς γεωλογικούς σχηματισμούς του ταμιευτήρα για να επιβεβαιώσει την ύπαρξη φυσικού αερίου, τις πιέσεις των αλλά και την ποιότητα αυτών.
Να σημειώσουμε ότι στις ανώτερες πλευρικές ενστρώσεις τους οι ταμιευτήρες καρστικού ασβεστολ΄ίθου “τύπου Zohr” είναι συχνά σπηλαιώδεις οπότε είναι δυνατόν στην μεταβατική χαλαρή ζώνη μεταξύ του καλύμματος αλάτων και του ασβεστολιθικού ταμιευτήρα να εμφανιστεί ολική απώλεια λάσπης παρουσία εξαιρετικά υψηλών πιέσεων φυσικού αερίου (να υπενθυμίσουμε ότι από παρόμοιο τεχνικό γεγονός εγκαταλειφθηκε το έτος 2000 η γεώτρηση Δήμητρα-1 στην Ήπειρο από την Enterprise Oil). Το γεγονός αυτό είναι δυνατόν να δημιουργήσει θέματα ασφαλείας στο γεωτρύπανο γι΄αυτό την στιγμή εκείνη όλα τα μηχανικά και ηλεκτρονικά συστήματα του γεωτρυπάνου πρέπει να λειτουργούν άψογα. Στην πράξη όμως και στην κρίσιμη στιγμή που το γεωτρύπανο “Stena Max” έφτασε πάνω από τον ταμιευτήρα του κοιτάσματος τίποτε δεν λειτούργησε σωστά.
Από τις μέχρι σήμερα λίγες έγκυρες πληροφορίες που υπήρξαν διαφαίνεται ότι μέσα στην λάσπη της γεώτρησης υπάρχουν και υπήρξαν σημαντικές και σαφείς ενδείξεις ύπαρξης φυσικού αερίου. Παράλληλα τα κύρια τεχνικά πρόβληματα προέκυψαν την στιγμή που το Γεωτρύπανο προέβαινε στις σχετικές εργασίες σωλήνωσης των γυμνών σχηματισμων του καλύμματος αλάτων αμέσως πριν την μεταβατική κρίσιμη ζώνη ασφαλείας, πάνω από το πιθανολογούμενο κοίτασμα γι΄αυτό και ακολουθήθηκε ανάστροφη πορεία δηλ. μερική ανύψωση σωλήνων από το τελευταίο στάδιο που βρισκόταν η γεώτρηση, ώστε να τηρηθούν όλες οι διαδικασίες ασφάλειας. Από πληροφορίες μας πιστεύουμε ότι ένα μέρος της γεώτρησης εγκαταλείφθηκε για να επαναληφθεί επιστρέφοντας -μέσω κεκλιμένης πλευρικής, side track, διάτρησης της σωλήνωσης- με επαναδιάτρηση ap;o υψηλότερο σημείο της γεώτρησης.
Με βάση όλα τα παραπάνω η δήλωση του Κύπριου Προέδρου Αναστασιαδη “Ψάχνουμε για Ποσότητες που θα Αλλάξουν την Ιστορία” δεν ανταποκρίνεται σε παραδοχή “Ανακάλυψης Κοιτάσματος Φυσικού Αερίου” αλλά απλά σε ευχή εκ μέρους του Προέδρου. Για το λόγο αυτό σχετικά με το Γεωτρητικό πρόγραμμα της Γεώτρησης Δελφύνη-1 επιμένουμε ότι η πιθανότητα ανακάλυψης κοιτάσματος οικονομικού ενδιαφέροντος εξακολουθεί να είναι περίπου 25% (δηλ. 1 επιτυχία ανά 4 γεωτρήσεις) με όλα τα ενδεχόμενα να παραμένουν ανοικτά. Εάν όμως αποδειχθεί ότι η Δελφύνη έχει πράγματι την ίδια πληρότητα σε ύψος φυσικού αέριου με αυτήν του κοιτάσματος “Ζοhr” τότε το ανακαλυφθέν κοίτασμα θα είναι βάσει της ογκομέτρησής του διπλάσιο σε μέγεθος από το κοίτασμα “Zohr”, οδηγώντας έτσι σε μία ιστορική ανακάλυψη, όπως ανέφερε ο Πρόεδρος της Κύπρου. Σημειωτέον ότι η ακαθάριστη αξία του κοιτάσματος “Ζοhr” -βάσει Ευρωπαϊκών τιμών εισαγωγής φυσικού αερίου- ξεπερνάει σήμερα τα 200 Δις Ευρώ.
Καλή τύχη λοιπόν στην Γεώτρηση “Δελφύνη” που επί της ουσίας ξαναρχίζει, με ευχές για ομαλή και επιτυχή κατάληξη.
