Ιταλία και Βέλγιο συνεργάζονται για να πιέσουν την Κομισιόν να προτείνει εναλλακτικές λύσεις χρηματοδότησης της Ουκρανίας.
ΡΩΜΗ, ΙΤΑΛΙΑ – ΗΛΙΟΒΑΣΙΛΕΜΑ – ΒΑΤΙΚΑΝΟ
Alberto Pizzoli/AFP via Getty Images
ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ Politico
12 Δεκεμβρίου 2025, 7:06 μ.μ. CET
Του Gregorio Sorgi
ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ — Η Ιταλία ρίχνει το πολιτικό της βάρος υπέρ του Βελγίου, αντιτιθέμενη στο σχέδιο της ΕΕ να διοχετεύσει στην Ουκρανία 210 δισ. ευρώ από τα παγωμένα κρατικά περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας, σύμφωνα με εσωτερικό έγγραφο που περιήλθε σε γνώση του POLITICO.
Η παρέμβαση της Ρώμης —της τρίτης μεγαλύτερης χώρας της ΕΕ σε πληθυσμό και εκλογική ισχύ— λιγότερο από μία εβδομάδα πριν από κρίσιμη σύνοδο των Ευρωπαίων ηγετών στις Βρυξέλλες, υπονομεύει τις ελπίδες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να οριστικοποιήσει συμφωνία για το σχέδιο.
Η Κομισιόν πιέζει τα κράτη-μέλη να καταλήξουν σε συμφωνία στη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 18–19 Δεκεμβρίου, ώστε να αποδεσμευτούν δισεκατομμύρια ευρώ από τα ρωσικά αποθεματικά που τηρούνται στην τράπεζα Euroclear στο Βέλγιο, με στόχο τη στήριξη της δοκιμαζόμενης από τον πόλεμο ουκρανικής οικονομίας.
Η κυβέρνηση του Βελγίου εμφανίζεται επιφυλακτική, φοβούμενη ότι θα βρεθεί υπόχρεη για την επιστροφή ολόκληρου του ποσού εάν η Ρωσία καταφέρει να το ανακτήσει, αλλά μέχρι στιγμής στερούνταν τη στήριξη ενός ισχυρού συμμάχου ενόψει της συνόδου του Δεκεμβρίου.
Πλέον, η Ιταλία ανατρέπει τις διπλωματικές ισορροπίες, συντάσσοντας έγγραφο από κοινού με το Βέλγιο, τη Μάλτα και τη Βουλγαρία, με το οποίο καλούν την Επιτροπή να εξετάσει εναλλακτικές επιλογές αντί της χρήσης των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, προκειμένου να διασφαλιστεί η χρηματοδότηση της Ουκρανίας τα επόμενα χρόνια.
Οι τέσσερις χώρες δηλώνουν ότι «καλούν την Επιτροπή και το Συμβούλιο να συνεχίσουν να διερευνούν και να συζητούν εναλλακτικές επιλογές, σύμφωνες με το δίκαιο της ΕΕ και το διεθνές δίκαιο, με προβλέψιμες παραμέτρους και σαφώς μικρότερους κινδύνους, για την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών της Ουκρανίας, βασισμένες σε ευρωπαϊκό μηχανισμό δανεισμού ή σε λύσεις-γέφυρες».
Οι τέσσερις χώρες αναφέρονται σε ένα «Σχέδιο Β», που προβλέπει την έκδοση κοινού ευρωπαϊκού χρέους για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας τα επόμενα χρόνια.
Ωστόσο, η ιδέα αυτή παρουσιάζει επίσης σοβαρά προβλήματα. Οι επικριτές επισημαίνουν ότι θα επιβαρύνει περαιτέρω τα ήδη υψηλά επίπεδα δημόσιου χρέους της Ιταλίας και της Γαλλίας και απαιτεί ομοφωνία — κάτι που σημαίνει ότι μπορεί να μπλοκαριστεί από τον φιλοκρεμλινικό πρωθυπουργό της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν.
Οι τέσσερις χώρες —ακόμη και αν σε αυτές προστεθούν η φιλορωσική Ουγγαρία και η Σλοβακία— δεν μπορούν να συγκροτήσουν μειοψηφία αρνησικυρίας. Ωστόσο, η δημόσια κριτική τους διαβρώνει τις ελπίδες της Κομισιόν για την επίτευξη πολιτικής συμφωνίας την επόμενη εβδομάδα.
Παρότι η δεξιά πρωθυπουργός της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι, έχει σταθερά υποστηρίξει τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, ο κυβερνητικός συνασπισμός που ηγείται εμφανίζει εσωτερικές διαιρέσεις ως προς τη στήριξη της Ουκρανίας.
Ο ακροδεξιός αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Ματέο Σαλβίνι, έχει υιοθετήσει φιλορωσική στάση και έχει στηρίξει το σχέδιο του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.
Καθεστώς έκτακτης ανάγκης
Σε πρόσθετη κριτική, οι τέσσερις χώρες εξέφρασαν σκεπτικισμό απέναντι στην πρόθεση της Κομισιόν να επικαλεστεί έκτακτες εξουσίες προκειμένου να αναθεωρήσει το ισχύον καθεστώς κυρώσεων και να διατηρήσει μακροπρόθεσμα παγωμένα τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία.
Παρότι ψήφισαν υπέρ αυτής της κίνησης για λόγους διατήρησης της ενότητας της ΕΕ, δήλωσαν επιφυλακτικές ως προς την επόμενη φάση, δηλαδή τη χρήση των ίδιων των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.
«Η ψήφος αυτή δεν προδικάζει σε καμία περίπτωση την απόφαση για την ενδεχόμενη χρήση των ακινητοποιημένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, η οποία πρέπει να ληφθεί σε επίπεδο ηγετών», ανέφεραν οι τέσσερις χώρες.
Ο νομικός μηχανισμός για τη μακροπρόθεσμη δέσμευση των περιουσιακών στοιχείων αποσκοπεί στη μείωση της πιθανότητας φιλορωσικές χώρες της Ευρώπης, όπως η Ουγγαρία και η Σλοβακία, να επιστρέψουν τα παγωμένα κεφάλαια στη Ρωσία.
Αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι αυτή η λύση-παράκαμψη υπονομεύει τις πιθανότητες του Κρεμλίνου να ανακτήσει τα περιουσιακά του στοιχεία στο πλαίσιο μιας μεταπολεμικής ειρηνευτικής διευθέτησης — και, ως εκ τούτου, ενισχύει το ξεχωριστό σχέδιο της ΕΕ για την αξιοποίηση αυτών των κεφαλαίων.
Ωστόσο, οι τέσσερις χώρες έγραψαν ότι η σχετική νομική ρήτρα «υπονοεί εξαιρετικά εκτεταμένες νομικές, χρηματοοικονομικές, διαδικαστικές και θεσμικές συνέπειες, οι οποίες ενδέχεται να υπερβαίνουν κατά πολύ τη συγκεκριμένη υπόθεση».
Στη σύνταξη του ρεπορτάζ συνέβαλε και η Giovanna Faggionato.
