της Myriam Charabaty
Η Myriam Charabaty είναι πολιτική αναλύτρια και Αραβίδα δημοσιογράφος που ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για την αραβική απελευθέρωση, την πολιτική επιρροή και την αποικιοποίηση της χριστιανικής ταυτότητας στην περιοχή, με ειδική έμφαση στον ρόλο των Αράβων χριστιανών ως αναπόσπαστου μέρους του κοινωνικού και πολιτισμικού ιστού του αραβικού κόσμου.
Όταν τα Χριστούγεννα αποπολιτικοποιήθηκαν, το μήνυμά τους σε μεγάλο βαθμό εξουδετερώθηκε, αποκρύπτοντας μια σύγκρουση που η ίδια η Γέννηση καθιστά σαφή: την ανθρώπινη απληστία και τη δίψα για εξουσία απέναντι στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Σε αυτές τις ημέρες, όπου ο κόσμος γιορτάζει τα Χριστούγεννα εν μέσω γενοκτονίας, εθνοκάθαρσης και υπαρξιακών απειλών, το μήνυμα της Γέννησης δεν πρέπει να παραμένει αφηρημένο, όπως συνέβαινε επί δεκαετίες, αν όχι επί αιώνες.
Το μήνυμα της Γέννησης σηματοδοτεί μια σύγκρουση ανάμεσα στην ανθρώπινη επιθυμία για απληστία και εξουσία και στην αδιαπραγμάτευτη υπεράσπιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας· στην ουσία του, δεν μπορεί να είναι ούτε ουδέτερο ούτε αποπολιτικοποιημένο.
Αυτή η σύγκρουση αρχίζει με τη γέννηση του Βασιλέως των Βασιλέων σε μια ταπεινή φάτνη, σε μια εγκαταλελειμμένη αγροικία, από γονείς που είχαν ήδη θυσιάσει τα πάντα για να προστατεύσουν ένα παιδί-θαύμα, έχοντας πλήρη επίγνωση του βάρους που έφεραν στους ώμους τους.
Όταν ο Ηρώδης έμαθε ότι το παιδί αυτό θα ήταν ο Βασιλεύς των Βασιλέων, ο Υιός του Θεού, κατάλαβε ότι η αυτοκρατορία του αντιμετώπιζε μια πρόκληση που δεν θα μπορούσε να υπερβεί.
«Τότε ο Ηρώδης, βλέποντας ότι τον είχαν εξαπατήσει οι μάγοι, εξοργίστηκε και έστειλε να θανατώσουν όλα τα αγόρια ηλικίας δύο ετών και κάτω στη Βηθλεέμ και σε όλη την περιοχή.»
(Κατά Ματθαίον 2:16)
Ενώ ο Ηρώδης διέταζε τη σφαγή όλων των παιδιών στα οποία μπορούσε να φτάσει ο στρατός του, η Αγία μας Μητέρα Μαρία θα μπορούσε να είχε πει: «Δεν μπορώ να αντέξω στη συνείδησή μου τον θάνατο αυτών των παιδιών, γνωρίζοντας ότι ο Ηρώδης αναζητεί μόνο τον γιο μου». Δεν το έκανε όμως. Πίστευε ότι ο Χριστός θα λύτρωνε τον κόσμο, έχοντας πλήρη επίγνωση ότι η αυτοκρατορία του Ηρώδη ήταν μια αυτοκρατορία καταπίεσης, που τρεφόταν από τη δυστυχία των φτωχών και των λησμονημένων.
Ο Ηρώδης δεν έκανε καμία διάκριση. Σκότωσε όλα τα παιδιά χωρίς εξαίρεση. Κάποια φανερά, άλλα σιωπηλά. Κάποια ακαριαία, άλλα αργά. Η αυτοκρατορία του στηριζόταν στην επίγεια επιθυμία για πλούτο και εξουσία, με πλήρη περιφρόνηση προς την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Δεν πρόκειται απλώς για ένα ιστορικό περιστατικό, ούτε για μια συμβολική στιγμή περιορισμένη στην ατομική πνευματικότητα. Αν πιστεύουμε αληθινά στον Λόγο του Θεού, στον Πατέρα, στον Υιό και στο Άγιο Πνεύμα, τότε είμαστε υποχρεωμένοι να τον τιμούμε μέσα από τη ζωή μας.
Η αυτοκρατορία του Ηρώδη επιβιώνει. Και οι μαθητές του Χριστού οφείλουν να είναι έτοιμοι για θυσία — όχι για να υπερασπιστούν τους θεσμούς που οικοδομήθηκαν γύρω από το όνομά Του, αλλά από πίστη σε αυτό που Εκείνος εκπροσώπησε.
Το να ακολουθείς τον Χριστό σημαίνει να πιστεύεις σε Αυτόν. Σημαίνει να κατανοείς την καρδιά του μηνύματός Του. Να βλέπεις τις επιλογές Του, τη ζωή Του και την πρόκλησή Του προς την αυτοκρατορία ως πρότυπο προς μίμηση. Είναι ένα μήνυμα θυσίας, σήμερα, κάθε ημέρα. Και είναι ένα πολιτικό μήνυμα.
Η αποπολιτικοποίηση της Γέννησης του Χριστού σημαίνει τον διαχωρισμό της από το τίμημα που αυτή συνεπαγόταν. Μετατρέπει μια στιγμή σημαδεμένη από φόβο, βία και επιλογή σε μια ακίνδυνη εορταστική τελετουργία. Έτσι, αφαιρεί κάθε ευθύνη από την Ιστορία και τη μεταθέτει εξ ολοκλήρου στο άτομο, ενώ η Γέννηση ουδέποτε υπήρξε ατομική υπόθεση.
Η απόφαση της Μαρίας δεν αφορούσε μόνο την ίδια. Γνώριζε ότι η βία του Ηρώδη δεν θα σταματούσε στο κατώφλι της. Γνώριζε ότι παιδιά θα πέθαιναν, είτε εκείνη διέφευγε είτε όχι. Κι όμως, επέλεξε να προστατεύσει το παιδί που πίστευε ότι θα λύτρωνε τον κόσμο. Αυτή η επιλογή δεν ήταν συμβολική. Βιώθηκε στην πράξη. Εκτυλίχθηκε μέσα σε μια αυτοκρατορία που κυβερνούσε μέσω του φόβου, της φτώχειας και της ωμής δύναμης.
Όταν απογυμνώνουμε αυτή την ιστορία από την πολιτική της πραγματικότητα, την απογυμνώνουμε από το νόημά της. Αποσυνδέουμε τον Χριστό από τις συνθήκες μέσα στις οποίες γεννήθηκε και τον Χριστιανισμό από τους ανθρώπους που κλήθηκε να υπερασπιστεί. Η πίστη γίνεται ιδιωτική, ουδέτερη και ασφαλής, ενώ οι δομές καταπίεσης παραμένουν ανέπαφες.
Δεν πρόκειται για άρνηση της ατομικής πορείας της πίστης. Όμως καμία πίστη δεν υπάρχει εκτός των συνθηκών της. Η Μαρία δεν ενήργησε μόνη. Ο Ιωσήφ δεν ενήργησε μόνος. Η απόφασή τους είχε συνέπειες για μια ολόκληρη κοινότητα που ζούσε υπό την εξουσία μιας αυτοκρατορίας.
Ο Χριστιανισμός εκτρέπεται όταν το ξεχνά αυτό. Όχι επειδή οι άνθρωποι χάνουν την πίστη τους, αλλά επειδή εγκαταλείπεται η συλλογική ευθύνη που βρίσκεται στον πυρήνα του μηνύματος. Η Γέννηση του Χριστού δεν ήταν ουδέτερη. Απαιτούσε θυσία. Και εξακολουθεί να το απαιτεί και σήμερα.
Είθε η δόξα της Γεννήσεως να δώσει στους λαούς του αραβικού κόσμου τη δύναμη να παραμείνουν πιστοί στην αλήθεια και, μέσα από αυτή την πίστη, να βαδίσουν προς την ειρήνη. Διότι η ειρήνη δεν γεννιέται από τη συνθηκολόγηση απέναντι στην καταπίεση, ούτε από τη σιωπή που επιλέγεται από φόβο για τον θάνατο ή για το τίμημα της αντίστασης. Η ειρήνη γεννιέται εκεί όπου η ανθρώπινη αξιοπρέπεια υπερασπίζεται.
Είθε η δόξα της Γεννήσεως να ενισχύσει τους λαούς της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής, καθώς και όλους τους καταπιεσμένους λαούς, ώστε να υπερασπιστούν την ίδια τους την ύπαρξη, παραμένοντας ταυτόχρονα ριζωμένοι στις αξίες του Χριστού Λυτρωτή, ο οποίος στάθηκε στο πλευρό των φτωχών, των αποστερημένων και των διωκόμενων.
Είθε ο Θεός να αναδείξει σε μάρτυρες εκείνους που κατανόησαν τη θυσία όχι ως απώλεια, αλλά ως πίστη βιωμένη μέχρι τέλους· εκείνους που δεν διέφυγαν από τις ευθύνες τους, αλλά τις ανέλαβαν για να υπερασπιστούν τους καταπιεσμένους, τους πεινασμένους, τους ξεχασμένους και τους περιθωριοποιημένους.
Και είθε όσοι έχουν απομακρυνθεί να επιστρέψουν μέσω της αλήθειας, απορρίπτοντας την ψευδή ουδετερότητα και διεκδικώντας την ανθρώπινη αξιοπρέπεια ως συλλογικό και αδιαίρετο δικαίωμα. Όχι ως προνόμιο που παραχωρείται από την εξουσία, αλλά ως απαίτηση θεμελιωμένη στη δικαιοσύνη, βιωμένη στην πράξη και υπερασπισμένη με δράση.
Είθε αυτή η Γέννηση να ανανεώσει μέσα μας το θάρρος να επιλέγουμε τη ζωή αντί για την αυτοκρατορία, την αλληλεγγύη αντί για τον φόβο και την πίστη αντί για την υποταγή.
