7 + 3: Η Ελλάδα ως μέρος ενός μεσογειακού μπλοκ

Print Friendly, PDF & Email
- Advertisement -

Rauf Baker

Besa Center

ΠΕΡΙΛΗΨΗ: Λαμβάνοντας υπόψη τους ιστορικούς δεσμούς της Αθήνας με τις χώρες της Μέσης Ανατολής, η Ελλάδα είναι ο ιδανικός υποψήφιος για να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο σε ένα μεσογειακό μπλοκ για να συμπεριλάβει το Ισραήλ, τα κράτη του Κόλπου και τις ευρωπαϊκές χώρες με στόχο να αποκρούσει τις επεκτατικές φιλοδοξίες της Τουρκίας. Η συμμετοχή της Ελλάδας θα μπορούσε να βοηθήσει την περιοχή να αξιοποιήσει το οικονομικό και πολιτικό δυναμικό της εν μέσω της διαμάχης για τα τοπικά αποθέματα ενέργειας.

Η μετατόπιση της εξουσίας στη Μέση Ανατολή τα τελευταία χρόνια έχει αναδιαμορφώσει τις πολιτικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν πολλές από τις χώρες που την αποτελούν, και τους οδήγησε να εξετάσουν μια πιθανή επέκταση του πλαισίου των σχέσεών τους. Λαμβάνοντας υπόψη τις επανειλημμένες παρεμβάσεις της Τουρκίας σε υποθέσεις περισσοτέρων του ενός κρατών και την πιθανή απειλή που θέτουν οι φιλοδοξίες της για το μέλλον της περιοχής, τα στρατηγικά συμφέροντα του Ισραήλ και πολλών αραβικών χωρών –ιδίως των ΗΑΕ και της Σαουδικής Αραβίας– απαιτούν ενίσχυση των σχέσεων μεταξύ χωρών που μπορούν να αντισταθμίσουν την επιθετικότητα της Άγκυρας.

Η Ελλάδα είναι ίσως μοναδικά κατάλληλη για να βοηθήσει σε αυτήν τη συνεργασία. Η Ιερουσαλήμ ενίσχυσε τους δεσμούς της με την Αθήνα την τελευταία δεκαετία παράλληλα με ολοένα και πιο σταθερές κοινές προσπάθειες μεταξύ Ισραηλινών και ελληνικών λόμπι στις ΗΠΑ μέσω της δημιουργίας του Κογκρέσου Ελληνο-ισραηλινής Συμμαχίας (CHIA) το 2013. Τα τελευταία χρόνια, η στρατιωτική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών ενισχύθηκε μετά το Ισραήλ άνοιξε στρατιωτικό γραφείο στην Αθήνα. Όταν ολοκληρωθεί, το EuroAsia Interconnector, ένα προγραμματισμένο καλωδιακό σύστημα για τη σύνδεση των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας του Ισραήλ, της Κύπρου και της Ελλάδας με το ευρωπαϊκό δίκτυο μεταφοράς, θα είναι το μεγαλύτερο υποβρύχιο καλώδιο ισχύος στον κόσμο. Το 2015, το Ισραήλ και η Ελλάδα υπέγραψαν συμφωνία «καθεστώτος δυνάμεων Status of Forces”» που που παρέχει νομική υπεράσπιση στους στρατιωτικούς  των δύο χωρών, ενώ εκπαιδεύονται στη χώρα του άλλου.

Στο άλλο άκρο, οι Άραβες και οι Έλληνες μοιράζονται πολλά κοινά, από την ιστορία έως τη γεωγραφία, τον πολιτισμό και τα τρόφιμα (πολλά ελληνικά πιάτα θεωρούνται λανθασμένα ότι είναι Τουρκικά) Οι ελληνικές μειονότητες σε αραβικές πόλεις όπως η Αλεξάνδρεια, το Χαλέπι και η Βηρυτός έχουν σημαντικές πολιτιστικές επιδράσεις. Αξίζει επίσης να σημειωθούν οι κοινωνικές σχέσεις των Αράβων Χριστιανών με Έλληνες και η παρουσία τριών πατριαρχείων που ακολουθούν την Αθήνα (τα Πατριαρχεία της Ιερουσαλήμ, της Αντιόχειας και της Αλεξάνδρειας). Για δεκαετίες, η πολιτική στάση της Ελλάδας έχει υποστηρίξει την αραβική ρητορική στη διεθνή σκηνή, και τα αραβικά κράτη επέστρεψαν την εύνοια αρνούμενα να αναγνωρίσουν τη λεγόμενη Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου παρά τις προσπάθειες της Άγκυρας να παίξει το θρησκευτικό χαρτί.

Η γεωγραφική θέση της Ελλάδας μπορεί επίσης να αποτελέσει βασικό παράγοντα για την προσέλκυση χωρών της Μέσης Ανατολής προς μια σταθερή σχέση με την Αθήνα. Η τοποθεσία έχει μεγάλη στρατηγική σημασία από δύο απόψεις: η Ελλάδα είναι μέλος της ΕΕ και μπορεί έτσι να ενεργήσει ως πολιτική και οικονομική φωνή των τοπικών συμμάχων της στις Βρυξέλλες. και είναι δίπλα στη Βαλκανική Χερσόνησο, η οποία της δίνει τη βαρύτητα να αντιμετωπίσει τις επεκτατικές φιλοδοξίες του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Δεν είναι μυστικό ότι η Άγκυρα έχει σημαντική επιρροή στη Βοσνία, το Κοσσυφοπέδιο και την Αλβανία λόγω ιστορικών και θρησκευτικών δεσμών. Ωστόσο, η Ελλάδα μπορεί να είναι το παράθυρο μέσω του οποίου οι Άραβες και οι Ισραηλινοί φτάνουν στα Βαλκάνια. Μαζί, μπορούν να διερευνήσουν μεγαλύτερες ευκαιρίες συνεργασίας με την περιοχή, ιδίως λαμβάνοντας υπόψη τις βαθιές σχέσεις της Αθήνας με τη Σερβία και τους πολύ βελτιωμένους δεσμούς με τη Βόρεια Μακεδονία, και οι δύο είναι κυρίως Ορθόδοξοι, όπως και η Ελλάδα. Η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ, με τη σειρά τους, βοήθησαν τους Βόσνιους κατά τον πόλεμο της ανεξαρτησίας τους και αναγνώρισαν την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου, και υποστήριξαν την ένταξη του Σεράγεβο και της Πρίστινα στον Οργανισμό Ισλαμικής Συνεργασίας. Το Ισραήλ ψήφισε υπέρ της αποδοχής της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης ως πλήρους μέλους του ΟΗΕ το 1992 και η διπλωματία του πέτυχε πρόσφατα κάτι σημαντικό: τη δημιουργία πλήρων διπλωματικών σχέσεων μεταξύ Ιερουσαλήμ και Κοσσυφοπεδίου.

Οι εντάσεις έχουν αυξηθεί πρόσφατα στα ύδατα της Ανατολικής Μεσογείου, όπου ο Ερντογάν αυξάνει τον ανταγωνισμό για τα αποθέματα ενέργειας ακολουθώντας μια εχθρική πολιτική εξερεύνησης φυσικού αερίου. Μια απτή πολυμερής περιφερειακή πρωτοβουλία για την καταπολέμηση της τουρκικής περιπετειας γίνεται ολοένα και πιο ζωτικής σημασίας. Καθώς η Ελλάδα είναι απαραίτητη σε αυτό το πλαίσιο, φαίνεται θεμελιώδες να καθοριστεί ένας οδικός χάρτης για ένα αραβικό-μεσογειακό μπλοκ που μπορεί να περιλαμβάνει τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ελλάδα, την Κύπρο, το Ισραήλ, την Αίγυπτο, τη Σαουδική Αραβία, τα ΗΑΕ, το Μπαχρέιν (γείτονας του Ιράν που πρόσφατα αναγνώρισε το Ισραήλ) και τη Λιβύη (εξαιρουμένων των εξτρεμιστικών δυνάμεων). Ένα τέτοιο μπλοκ θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα σαφές όραμα για το μέλλον της περιοχής και τις διάφορες πτυχές της πολιτικής συνεργασίας και των αμοιβαίων επενδύσεων με τρόπο που να εξυπηρετεί τα συμφέροντα κάθε χώρας, ενώ επιτυγχάνει περιφερειακούς στόχους.

Αυτή η συμμαχία, η οποία θα μπορούσε να ονομαστεί «7 + 3» ως αναφορά στις επτά μεσογειακές χώρες συν τα ΗΑΕ, τη Σαουδική Αραβία και το Μπαχρέιν, θα λειτουργούσε ως εμπόδιο ενάντια στις προσπάθειες της Άγκυρας να εκμεταλλευτεί το ζήτημα των φυσικών πόρων στην προσπάθειά της να δημιουργήσει de facto κατάσταση και να ενισχύσει τους αντιπροσώπους της σε βάρος της ασφάλειας και της σταθερότητας της Μέσης Ανατολής και της Μεσογείου (Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που ο Ερντογάν προκάλεσε διεθνείς ταραχές · το έπραξε το 2015 με την ευρωπαϊκή μεταναστευτική κρίση.)

Σε στρατιωτικούς όρους, η Γαλλία, η Ιταλία και η Ελλάδα είναι όλες μέλη του ΝΑΤΟ, ενώ το Ισραήλ, η Αίγυπτος και το Μπαχρέιν χαρακτηρίζονται ως «μείζονες σύμμαχοι εκτός του ΝΑΤΟ». Ομοίως, η Κύπρος, η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ απολαμβάνουν όλες εξαιρετικές στρατηγικές σχέσεις με το ΝΑΤΟ, με το Αμπού Ντάμπι να προσθέτει το προηγμένο μαχητικό αεροσκάφος F-35 στο οπλοστάσιό του – την πρώτη αραβική χώρα που το έκανε.

Σύμφωνα με τον δείκτη Global Firepower “PwrIndx”, πέντε από αυτές τις 10 χώρες κατατάσσονται μεταξύ των 20 κορυφαίων στρατών του κόσμου από στρατιωτική δύναμη.

Τόσο για τους Ισραηλινούς όσο και για τους Άραβες, η επένδυση σε σχέσεις με την Αθήνα σε όλα τα επίπεδα εντός ενός ευρύτερου συνασπισμού θα πρέπει να θεωρηθεί ως μια μακροπρόθεσμη στρατηγική επένδυση που ξεκινά στη Μέση Ανατολή και τη Μεσόγειο, διέρχεται από τα Βαλκάνια και επεκτείνεται στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Besa Center

To Besa (Begin-Sadat Center) είναι ισραηλινό think tank

O  Rauf Baker  είναι δημοσιογράφος και ερευνητής με ειδίκευση στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή.

 

spot_img

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
29,800ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
- Advertisement -

Τελευταία Άρθρα