[Η Συνθήκη του Μάαστριχ (1992) είναι η τρίτη Πράξη με την οποία ολοκληρώθηκε η Ευρωπαϊκή Ενωση. Προηγήθηκαν η Συνθήκη της Ρώμης (1957), με την οποία δημιουργήθηκε η ΕΟΚ, και η Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη (Λουξεμβούργο και Χάγη 1986). Τη Συνθήκη του Μάαστριχ υπέγραψε η κυβέρνηση Κων. Μητσοτάκη δια των υπουργών Εξωτερικών Αντ. Σαμαρά και Εθνικής Οικονομίας Ευθ. Χριστοδούλου.
Τον Μάιο του 1992 η γαλλική κυβέρνηση εισήγαγε προς συζήτηση στην Εθνοσυνέλευση, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα της Συνθήκης, Σχέδιο συνταγματικού νόμου, με τον οποίο μεταφέρονταν κρατικές αρμοδιότητες στις Βρυξέλλες για τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης.
Στην δίωρη παρέμβασή του, ο γκωλικός, πρώην υπουργός, Φιλίπ Σεγκέν καυτηρίασε τη διορισμένη και όχι εκλεγμένη «φωτισμένη δεσποτεία» των Βρυξελλών και προείδε την κατάργηση του εθνικού κράτους και την περιθωριοποίηση των λαών. Ελπίζουμε να βρείτε ενδιαφέροντα τα αποσπάσματά του. Ε.Δ.Ν.]
Φιλίπ Σεγκέν, πάντα επίκαιρος: «Τριάντα πέντε χρόνια τώρα μια ολόκληρη ολιγαρχία ειδικών, δικαστών, δημοσίων υπαλλήλων, κυβερνώντων, αποφασίζει στο όνομα του λαού, χωρίς να έχει λάβει εντολή».
Κ. Philippe Séguin.…Θα ήθελα να πιστεύω ότι όλοι συμφωνούμε τουλάχιστον σε ένα σημείο: την εξαιρετική σημασία, τη θεμελιώδη σημασία της επιλογής την οποία έχουμε ενώπιόν μας, και, λέγοντας αυτό, δεν έχω την εντύπωση ότι θα αρκεστούμε στα λόγια!
Σε κάθε περίπτωση, με σοβαρότητα έρχομαι να καλέσω αυτή τη συνέλευση να διατυπώσει ένσταση απαραδέκτου στο σχέδιο συνταγματικού νόμου που μας παρουσιάζει η κυβέρνηση ως προϋπόθεση για την επικύρωση των συμφωνιών του Μάαστριχτ που διαπραγματεύτηκαν στις 10 Δεκεμβρίου 1991 οι επικεφαλής του κράτους και της κυβέρνησης των χωρών μελών των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και υπεγράφη στις 7 Φεβρουαρίου [1992].
Το απαράδεκτό μου βασίζεται στο γεγονός ότι το νομοσχέδιο παραβιάζει κατάφωρα την αρχή ότι η εθνική κυριαρχία είναι αναφαίρετη και απαράγραπτη, καθώς και την αρχή της διάκρισης των εξουσιών, χωρίς την οποία μια κοινωνία πρέπει να θεωρείται ότι στερείται Συντάγματος.
[…]
Κα Nicole Catala. Αυτό είναι αλήθεια!
Αυτό που θέλω μόνο να πω είναι ότι η προσφυγή στην κοινοβουλευτική οδό είναι αντίθετη με το πνεύμα του κοινωνικού μας συμβολαίου γιατί αυτό που εγκρίνει ο λαός μόνο ο λαός μπορεί να το αναιρέσει. ( Χειροκροτήματα από πολλά έδρανα της ομάδας του Συναγερμού για τη Δημοκρατία.)
Επιπλέον, είναι σοβαρό πολιτικό λάθος να αρνούμαστε να αναλάβουμε μια δέσμευση στο ύψος της αγιοποίησης που απαιτείται. Και ο ελιγμός, να επικυρώσει μετά ο λαός μόνο όσα έχει ήδη αποφασίσει το Κοινοβούλιο, δεν θα άλλαζε τίποτα.
κ. Philippe Seguin . Όχι, όχι κουβεντούλες! Πρέπει να πω μαζί με πολλούς άλλους, εξ ονόματος πολλών άλλων, ότι είναι καιρός να ενημερώσουμε τον λαό μας για το ευρωπαϊκό ζήτημα. Επειδή έχουν περάσει τριάντα πέντε χρόνια από τότε που υπογράφηκε η Συνθήκη της Ρώμης και που, από μεμονωμένες πράξεις σε κανονισμούς, από κανονισμούς σε οδηγίες, από οδηγίες σε νομολογία, η ευρωπαϊκή οικοδόμηση γίνεται χωρίς τους ανθρώπους, γίνεται κρυφά , στη μυστικότητα των γραφείων, στο σκοτάδι των επιτροπών, στο ημίφως των δικαστηρίων. ( Χειροκροτήματα από πολλά έδρανα του Συναγερμού για τη Δημοκρατία και από μερικά έδρανα του Σοσιαλιστικού Κόμματος.)
[…]
Τριάντα πέντε χρόνια τώρα μια ολόκληρη ολιγαρχία ειδικών, δικαστών, δημοσίων υπαλλήλων, κυβερνώντων, στο όνομα του λαού αποφασίζει, χωρίς να έχει λάβει εντολή ( Επιφωνήματα από τα έδρανα της σοσιαλιστικής ομάδας .) …
κ. Pierre Métais . Δεν είπες ποτέ τίποτα!
κ. Philippe Seguin . … αποφάσεις των οποίων μια τρομερή συνωμοσία σιωπής κρύβει τα διακυβεύματα και ελαχιστοποιεί τις συνέπειες.
[…]
Η Ευρώπη που μας προτείνουν δεν είναι ούτε ελεύθερη, ούτε δίκαιη, ούτε αποτελεσματική. Θάβει την έννοια της εθνικής κυριαρχίας και τις βασικές αρχές που προέκυψαν από την Επανάσταση: το 1992 είναι κυριολεκτικά το αντι-1789. (Διαμαρτυρίες στα έδρανα της σοσιαλιστικής ομάδας.) Όμορφο δώρο της κάνουν οι Φαρισαίοι αυτής της Δημοκρατίας για τα 200ά γενέθλιά της…
[…]
κ. Didier Migaud . Ευτυχώς το αναφέρετε!
κ. Philippe Seguin . … που λιβανίζουν στις ομιλίες τους και κινδυνεύει να καταστραφεί από τις πράξεις τους! ( Χειροκροτήματα από πολλά έδρανα της ομάδας Συναγερμού για τη Δημοκρατία.)
[…]
Σε αυτήν την κατεξοχήν πολιτική υπόθεση, η πραγματική και η μόνη συζήτηση αντιπαραθέτει, αφενός, αυτούς που θεωρούν το έθνος ως ένα απλό τρόπο κοινωνικής οργάνωσης, ξεπερασμένο πλέον στον αγώνα για την παγκοσμιοποίηση που επιδιώκουν και, από την άλλη, αυτούς που έχουν τελείως διαφορετική άποψη.
Το έθνος για αυτούς είναι κάτι που έχει συναισθηματική και πνευματική διάσταση. Είναι το αποτέλεσμα μιας ολοκλήρωσης, προϊόν μιας μυστηριώδους μεταμόρφωσης με την οποία ένας λαός γίνεται κάτι περισσότερο από μια αλληλέγκυα κοινότητα, σχεδόν ένα σώμα και μια ψυχή. Ομολογουμένως, οι λαοί δεν έχουν όλοι την ίδια αντίληψη για το έθνος: οι Γάλλοι έχουν τη δική τους, που διαφέρει από αυτή των Γερμανών ή των Άγγλων, αλλά όλα τα έθνη μοιάζουν και πουθενά τίποτα το διαρκές δεν εκπληρώνεται έξω από αυτά. Η ίδια η δημοκρατία είναι αδιανόητη χωρίς το έθνος.
Ο Ντε Γκωλ έλεγε: «Για μένα η δημοκρατία συνυπάρχει μόνο με την εθνική κυριαρχία. Για να υπάρξει δημοκρατία πρέπει να υπάρχει ένα αίσθημα αρκετά ισχυρό ότι ανήκεις σε μια κοινότητα ώστε να οδηγεί τη μειοψηφία να αποδέχεται το νόμο της πλειοψηφίας!
[…]
Πίσω από το ζήτημα του να ξέρουμε ποια Ευρώπη θέλουμε, μοιραία τίθεται το κρίσιμο ζήτημα του να ξέρουμε ποια Γαλλία θέλουμε.
Φυσικά, η Γαλλία είναι αλληλέγγυα με την υπόλοιπη Ευρώπη. («Α!» Στα έδρανα της σοσιαλιστικής ομάδας .) Φυσικά, η συμμετοχή της στην ευρωπαϊκή οικοδόμηση είναι εξαιρετικό σχέδιο. Φυσικά, πρέπει να συνενώσει ιδιαίτερα τη Μεσογειακή Ευρώπη. Φυσικά, πρέπει να ανακαλύψει εκ νέου τις ευθύνες της έναντι της Παραδουνάβιας Ευρώπης.
[…]
Αλλά η Γαλλία δεν μπορεί να έχει την Ευρώπη ως μοναδικό της ορίζοντα, ως μοναδικό σχέδιο, ως αποκλειστική αποστολή. Αρκεί να κοιτάξει κανείς τον χάρτη του γαλλόφωνου κόσμου για να καταλάβει πώς η αποστολή της Γαλλίας ξεπερνά κατά πολύ τα σύνορα της Ευρώπης.
[…]
Είναι απαραίτητο να αποφασίσουμε χωρίς περιστροφές. Είναι απαραίτητο να αποφασίσουμε σκεφτόμενοι τα δικαιώματα του λαού μας. Αυτός θα αποφασίσει. Ψηφίζοντας την ένσταση απαραδέκτου σημαίνει, νομίζω, ότι διακηρύτουμε ότι αρνούμαστε να τον αντικαταστήσουμε εμείς, αποφασίζοντας για κάτι που ανήκει στη δική του αρμοδιότητα και μόνον.
Πρέπει να αποφασίσουμε σκεφτόμενοι τη Γαλλία. Στις 24 Νοεμβρίου 1953 – ίσως πρόκειται για μια συζήτηση στην οποία συμμετείχατε, κύριε Υπουργέ Εξωτερικών – ο Pierre Mendès France εκφραζόταν με αυτούς τους όρους: «Συχνά μιλάμε για επιλογές, έκανα τη δική μου, επιλέγω την Ευρώπη, αλλά θέλω τις προϋποθέσεις της επιτυχίας της, που είναι και οι προϋποθέσεις για την ανανέωση της Γαλλίας. ”
Αυτό που προβληματίζει τη συζήτηση είναι ότι για άλλη μια φορά μας προτείνεται ξεχωριστά ένας στόχος του οποίου την αξία και το μεγαλείο νιώθουμε, αλλά φοβόμαστε ότι δεν πληροί τις προϋποθέσεις για την επιτυχία του.
Νομίζω ότι σαράντα χρόνια μετά το πρόβλημα δεν τίθεται με ριζικά διαφορετικούς όρους. Το μέλλον της Γαλλίας δεν εξαρτάται μόνο από την επιτυχία της Ευρώπης, αλλά το μέλλον της Ευρώπης, σε αυτή την κρίσιμη στιγμή της ιστορίας της, εξαρτάται ασφαλώς από την ανάκαμψη της Γαλλίας. Περιορίζοντας την ελευθερία της να ενεργεί, αναγκάζοντάς την να εγκαταλείψει λίγο περισσότερο τον εαυτό της, θα προσφέραμε πολύ κακή υπηρεσία στην Ευρώπη. Γιατί η Γαλλική Δημοκρατία θα μπορούσε να είναι η ψυχή ή το πρότυπο αυτής της νέας Ευρώπης, που σήμερα εκμηδενίστηκε από το κενό και που διστάζει ανάμεσα στην ελπίδα και την αγωνία, τον πόθο της ελευθερίας και τον φόβο της αταξίας, αδελφοσύνη και απομόνωση.
Ψηφίζοντας την ένσταση απαραδέκτου, πιστεύω λοιπόν ότι θα αρχίσουμε να εργαζόμαστε για να αποκαταστήσουμε στους Γάλλους λίγη από αυτή τη μυστηριώδη περηφάνια από την οποία προς το παρόν -όπως είπε ο André Malraux- γνωρίζουν μόνο ένα πράγμα, ότι γι’ αυτούς η Γαλλία την έχει χάσει.
Πρέπει επιτέλους να αποφασίσουμε ποια Ευρώπη θέλουμε. Ψηφίζοντας την ένσταση απαραδέκτου, δεν στέλνουμε μήνυμα απομάκρυνσης, εκφράζουμε τη βούληση να οικοδομήσουμε μια άλλη Ευρώπη, τη μόνη Ευρώπη που αξίζει ια μας.
Το 1958, ο στρατηγός ντε Γκωλ ανέλαβε την εξουσία τη στιγμή που, μετά από μια δεκαετία ευρωπαϊκών άκαρπων διαβουλεύσεων, η Τέταρτη Δημοκρατία βρισκόταν στη διαδικασία να ζητήσει από τους εταίρους μας ρήτρα διασφάλισης, αναβάλλοντας την είσοδο της Γαλλίας στην Κοινή Αγορά. Λέγεται ότι ο Ζακ Σαμπάν-Ντελμάς, που είχε αναλάβει να διαβιβάσει τις ανησυχίες όλων όσων είχαν πειστεί ότι η Συνθήκη της Ρώμης ήταν καταδικασμένη, άκουσε τον στρατηγό Ντε Γκωλ να του απαντά: «Θα μπούμε, όπως συμφωνήθηκε, στην Κοινή Αγορά, θα μπούμε, ναι, αλλά όρθιοι!”
Στην πραγματικότητα, η εθνική ανάκαμψη που οι κυρίαρχες ελίτ της εποχής δεν πίστευαν πλέον ότι ήταν δυνατή, επέτρεψε στη Γαλλία να γίνει η μηχανή της Ευρώπης.
Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι υπουργοί, αγαπητοί μου συνάδελφοι, η ερώτηση και η απάντηση δεν έχουν αλλάξει: ναι, θέλουμε την Ευρώπη, αλλά όρθιοι, γιατί όρθιοι γράφουμε ιστορία! ( Χειροκροτήματα από πολλά έδρανα όλων των παρατάξεων.)
*Σύντομα το 30 ΧΡΟΝΙΑ ΜΑΑΣΤΡΙΧ (2).
Μετάφραση: Ευάγγελος Δ. Νιάνιος
Πηγή: https://www2.assemblee-nationale.fr/decouvrir-l-assemblee/histoire/grands-discours-parlementaires/philippe-seguin-5-mai-1992
