Γράφει ο Μουρτζούκος Χρήστος

Η Φλώρινα βρέθηκε για ακόμη μία φορά στο επίκεντρο μιας έντονης δημόσιας αντιπαράθεσης, με αφορμή ξανά την μουσική.

Μια ορχήστρα που εμφανίστηκε σε εκδήλωση της περιοχής ερμήνευσε τραγούδια στη σλαβική γλώσσα, γεγονός που προκάλεσε την άμεση παρέμβαση του δημάρχου Φλώρινας, ο οποίος διέκοψε την ορχήστρα.

Η εξέλιξη αυτή άνοιξε έναν νέο κύκλο συζητήσεων, αντιδράσεων και διχασμού, δημιουργώντας δύο σαφή στρατόπεδα.

Από τη μία πλευρά βρίσκονται όσοι υποστηρίζουν ότι τα σλαβόφωνα τραγούδια αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της πολιτιστικής ιστορίας της περιοχής. Τραγούδια που, όπως λένε, μεταδόθηκαν από γενιά σε γενιά, συνδέθηκαν με τη λαϊκή παράδοση, τους χορούς και τις μνήμες των ανθρώπων της Φλώρινας και των γύρω χωριών.

Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν εκείνοι που εκφράζουν έντονο προβληματισμό, θεωρώντας ότι πίσω από τέτοιες εκδηλώσεις κρύβεται μια συστηματική προσπάθεια προπαγάνδας και εκμετάλλευσης από το κράτος των Σκοπίων και οργανώσεις της διασποράς του.

Η συζήτηση αυτή δεν είναι ούτε καινούργια ούτε αθώα. Το έχουμε αναδείξει επανειλημμένα μέσα από ρεπορτάζ και παρεμβάσεις, ιδίως την καλοκαιρινή περίοδο, όταν στα πανηγύρια και τις πολιτιστικές εκδηλώσεις της βόρειας Ελλάδας παρατηρείται έντονη παρουσία τραγουδιών και χορών που στα Σκόπια παρουσιάζονται ως «μακεδονικά», ενταγμένα σε ένα ευρύτερο αλυτρωτικό αφήγημα. Εκεί ακριβώς εντοπίζεται το πρόβλημα.

Η άγνοια ή η ημιμάθεια δημιουργούν σύγχυση. Το ζήτημα που ανέκυψε στη Φλώρινα δεν αφορά τη χρήση ενός σλαβόφωνου ιδιώματος. Στην Ελλάδα ουδέποτε απαγορεύτηκε σε οποιονδήποτε να μιλά βλάχικα, αρβανίτικα, τοπικά ιδιώματα ή άλλες γλώσσες. Το πραγματικό πρόβλημα είναι η προσπάθεια ορισμένων κύκλων να αξιοποιήσουν τη μουσική ως όχημα ανθελληνικής προπαγάνδας, με σαφείς αλυτρωτικές αιχμές, απαιτώντας μάλιστα κοινωνική και πολιτική ανοχή.

Αυτό ακριβώς το σημείο ρυθμίζεται, θεωρητικά τουλάχιστον, από τη Συμφωνία των Πρεσπών. Η συμφωνία προβλέπει ρητά ότι τα κοινά σύνορα Ελλάδας και του Βόρειου γείτονά μας, είναι απαραβίαστα και ότι οι δύο πλευρές δεσμεύονται να αποφεύγουν αλυτρωτικές δηλώσεις, σύμβολα και πρακτικές. Προβλέπει επίσης τη διόρθωση λανθασμένων αναφορών και την επίλυση διαφορών μέσω διμερούς διαλόγου ή διεθνών θεσμών.

Το ερώτημα είναι απλό: θα εφαρμοστεί η συμφωνία ή απλώς υπογράφηκε και εγκαταλείφθηκε;

Το γεγονός ότι υπήρξε άμεση κινητοποίηση οργανώσεων σκοπιανών της διασποράς μετά τη διακοπή της εκδήλωσης στη Φλώρινα μόνο τυχαίο δεν μπορεί να θεωρηθεί. Αν τα τραγούδια και η εκδήλωση ήταν απολύτως αθώα, γιατί να υπάρξει τέτοια αντίδραση; Ποιοι έφεραν την «Banda Entopica» και από ποιες πηγές χρηματοδοτήθηκε; Τα ερωτήματα αυτά παραμένουν αναπάντητα και εντείνουν τις εύλογες υποψίες.

Κανείς δεν αμφισβητεί τους πολιτιστικούς δεσμούς των πληθυσμών της περιοχής. Ως άνθρωπος που μεγάλωσα στη Φλώρινα και γνωρίζω σε βάθος την πραγματικότητα, αναγνωρίζω το δικαίωμα των πολιτών να ακούν τη μουσική που αγαπούν. Όμως, σήμερα τα δεδομένα έχουν αλλάξει. Η άλλη πλευρά εκμεταλλεύεται συστηματικά τέτοια γεγονότα, τα παρουσιάζει με στρεβλό και προπαγανδιστικό τρόπο και τα εντάσσει σε ένα εθνικό αφήγημα που στρέφεται ευθέως κατά της Ελλάδας.

Οι αντιδράσεις συλλόγων της σκοπιανής ομογένειας, αλλά και η ένταση που πήρε το θέμα εντός των Σκοπίων, αποδεικνύουν ότι δεν πρόκειται για ένα απλό πολιτιστικό επεισόδιο. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσονται και πολιτικές παρεμβάσεις, όπως εκείνη της βουλευτού της Νέας Αριστεράς, κυρία Πέρκα, η οποία έκανε λόγο για «σκοτάδι και μετριότητα». Οι λέξεις όμως έχουν βαρύτητα, ιδίως όταν αγγίζουν ζητήματα εθνικού ενδιαφέροντος.

Το θέμα δεν αφορά μόνο τη Φλώρινα. Αφορά συνολικά τη βόρεια Ελλάδα, τη Δυτική και Κεντρική Μακεδονία. Το ελληνικό κράτος διαχρονικά δεν επέδειξε την απαιτούμενη μέριμνα, ενώ η Συμφωνία των Πρεσπών υπήρξε, κατά γενική ομολογία, ένα σοβαρό πολιτικό σφάλμα με μακροπρόθεσμες συνέπειες.

Σε κάθε περίπτωση, η ελληνική πολιτεία οφείλει πλέον να αντιμετωπίσει το ζήτημα με σοβαρότητα, χωρίς να θίγει προσωπικές ταυτότητες και πολιτιστικές μνήμες, αλλά με απόλυτη προσήλωση στο εθνικό συμφέρον.

ΥΓ: Η πολιτιστική έκφραση δεν μπορεί και δεν πρέπει να μετατρέπεται σε εργαλείο προπαγάνδας. Και αυτό είναι ένα όριο που οφείλουμε να θέσουμε με καθαρότητα.

e-enimerosi.com