ΤΟ ΔΙΛΗΜΜΑ ΜΕ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΟΡΙΑ ΙΣΧΥΟΣ ΤΩΝ ΗΠΑ

Print Friendly, PDF & Email
- Advertisement -

ΣΗΜΕΙΩΣΗ “ΑΝΙΧΝΕΥΣΕΩΝ”: Στις 12 Ιανουαρίου, οι “Ανιχνεύσεις” είχαν μεταφράσει απο το αμερικανικό CounterPunch και είχαν δημοσιεύσει ΕΔΩ  άρθρο που υποστήριζε πως ” μέσα σε μια δεκαετία, η ανάπτυξη ενός πολυπολικού κόσμου θα αντικαταστήσει σιγά σιγά τα όνειρα της Ουάσιγκτον για παγκόσμια ηγεμονία με πολυεθνικές συμμαχίες όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση ή ανερχόμενες περιφερειακές δυνάμεις όπως η Βραζιλία, η Ινδία, η Νιγηρία και η Τουρκία”. Το άρθρο αφού διαπίστωνε πως οι Ηνωμένες Πολιτείες θα γίνουν αναμφίβολα μια πολύ πιο περιφερειακή δύναμη, πρότεινε οι ΗΠΑ να κοιτάξουν τα της ηπείρου τους και να οργανώσουν καλύτερα διεθνικούς θεσμούς, όπως η Ε.Ε.

Αν και το CounterPunch θεωρείται, για τα αμερικανικά δεδομένα, αριστερό ιστολόγιο, ο Alfred “Al” William McCoy, συντάκτης εκίνου του ενδιαφέροντος άρθρου, είναι καθηγητής ιστορίας στο πανεπιστήμιο Wisconsin–Madison.

Ακόμη και αν τέτοιοι προβληματισμοί απασχολούν την ακαδημαϊκή κοινότητα, τα όσα γράφει το γνωστό The Hill, που απηχεί προβληματισμούς του Κογκρέσου, είναι, επίσης, ανησυχητικά, για όσους πιστεύουν πως η αμερικανική παρουσία στον κόσμο, για λόγους εξισορρόπησης, είναι, ακόμη αναγκαία.

Ο Robert A. Manning διακεκριμένος συνεργάτης στο Stimson Center, υπηρέτησε ως ανώτερος σύμβουλος του υφυπουργού Εξωτερικών για τις παγκόσμιες υποθέσεις, μέλος του επιτελείου σχεδιασμού πολιτικής του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ και μέλος στην Ομάδα Στρατηγικών Μελετών του Εθνικού Συμβουλίου Πληροφοριών, προτείνει με το άρθρο του να αποδεχθούν οι ΗΠΑ ότι Ουάσιγκτον και Άγκυρα έχουν διαφορετικές ατζέντες και συμφέροντα και η Τουρκία πρέπει να γίνει αποδεκτή σε μια πιο ρεαλιστική σχέση, με την αποδοχή, εκ μέρους των ΗΠΑ, των ορίων της ισχύος τους σε έναν όλο και πιο πολυπολικό κόσμο.

Η διαπίστωση της αναδυόμενης αδυναμίας των ΗΠΑ πρέπει να απασχολήσει τους διαμορφωτές της ελληνικής εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής.

ROBERT A. MANNING

The Hill

Made Nagi/Pool Photo via Associated Press

Ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αριστερά, περπατά με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής των ηγετών της G20 στη Νούσα Ντούα του Μπαλί της Ινδονησίας στις 15 Νοεμβρίου 2022.

Μερικοί βουλευτές επιδιώκουν να εμποδίσουν την κυβέρνηση Μπάιντεν να πουλήσει αεροσκάφη F-16 στην Τουρκία και έχουν έναν μακρύ κατάλογο παραπόνων κατά του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν — από τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τους δεσμούς του με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν μέχρι τον αποκλεισμό Σουηδίας και Φινλανδίας απο την ένταξη στο ΝΑΤΟ.

Η Τουρκία, ένας παράξενος σύμμαχος του ΝΑΤΟ, είναι συχνά ερεθιστικός, πιο πρόσφατα λόγω της αγοράς του ρωσικού αμυντικού συστήματος S-400.

Ο Ερντογάν και το Κόμμα Ειρήνης και Δικαιοσύνης (AKP) με ισλαμικό προσανατολισμό κυριαρχούν στην τουρκική πολιτική από το 2003, πρώτα ως πρωθυπουργός και στη συνέχεια, από το 2014, ως πρόεδρος. Κατά τη διάρκεια της θητείας του στην εξουσία, ο Ερντογάν έχει εξελιχθεί από δημοκρατικός εκσυγχρονιστής σε καταπιεστικό αυταρχικό [ηγέτη] με τη δική του ατζέντα.

Αυτή η ατζέντα κατανοείται ελάχιστα στις ΗΠΑ. Ο Ερντογάν αποδεικνύεται ρεαλιστής πολιτικός διαστάσεων Κισίνγκερ , καθοδηγούμενος από τη γεωγραφία, την ιστορία, τον πολιτισμό, τη θρησκεία και τις φιλοδοξίες του.

Η θέση της Τουρκίας στο σταυροδρόμι της Ευρασίας, του Ισλάμ και της τουρκικής εθνότητας επέτρεψε στον Ερντογάν να οικοδομήσει επιρροή σε όλη την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή, την Κεντρική Ασία και τον Καύκασο. Διαχωρίζει τους οικονομικούς και γεωπολιτικούς δεσμούς με τη Ρωσία και το Ιράν, διατηρώντας συνεργασία και με τους δύο.

Η Άγκυρα είχε στρατιωτικές ή ειρηνευτικές δυνάμεις σε δώδεκα έθνη, από τη Βοσνία μέχρι το Κατάρ. Έχει παρέμβει σε εμφύλιους πολέμους στη Λιβύη και τη Συρία και απειλεί με πόλεμο την Ελλάδα, επίσης σύμμαχο του ΝΑΤΟ. Τα στρατιωτικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη της είναι ένα καυτό εμπόρευμα, βοηθώντας το Αζερμπαϊτζάν να αντιστρέψει το ρεύμα εναντίον της συμμάχου της Ρωσίας Αρμενίας σε μια σύγκρουση για το αμφισβητούμενο έδαφος του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Ο πόλεμος της Ουκρανίας έχει προκαλέσει μεγάλη ικανοποίηση στην ανεξάρτητη ρεαλπολιτικ του Ερντογάν. [Ο Ερντογάν] επέκρινε το ΝΑΤΟ ότι δεν απέτρεψε τον πόλεμο και στη συνέχεια ότι τον προκάλεσε. Καταδίκασε τη ρωσική εισβολή, αλλά απέρριψε τις δυτικές κυρώσεις και επεξέτεινε τους οικονομικούς δεσμούς με τη Μόσχα. Ωστόσο, ο Ερντογάν, με ισχυρούς οικονομικούς και στρατιωτικούς δεσμούς με την Ουκρανία, παρείχε στο Κίεβο αποτελεσματικά drones, διαπραγματεύτηκε το άνοιγμα των εξαγωγών ουκρανικού σιταριού μέσω της Μαύρης Θάλασσας και έχει τοποθετηθεί ως μεσολαβητής, ζητώντας ενεργά κατάπαυση του πυρός. Σύμφωνα με τη Σύμβαση του Μοντρέ του 1936, η Άγκυρα ελέγχει τα στενά των Δαρδανελίων και του Βοσπόρου, που συνδέουν τη Μαύρη Θάλασσα με τη Μεσόγειο. Η Μαύρη Θάλασσα είναι ζωτικής σημασίας ναυτιλιακή οδός και για τη Ρωσία.

Υπάρχουν προφανείς αντιφατικές συνέπειες για τα συμφέροντα των ΗΠΑ. Από τη μία πλευρά, η Τουρκία έχει παράσχει στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία και βοήθησε στη διαπραγμάτευση ενός ανοίγματος στις εξαγωγές σιταριού μέσω της Μαύρης Θάλασσας. Από την άλλη πλευρά, η Άγκυρα έχει αποστασιοποιηθεί από την αντίδραση των ΗΠΑ/ΝΑΤΟ και έχει βαθείς οικονομικούς δεσμούς με τη Ρωσία.

Υπάρχει μια ένταση αδέσμευτου τουρκικού εθνικισμού στην τουρκική ρητορική και στην κοινή γνώμη, εμφανής στις συγκρούσεις με τις ΗΠΑ για την Κύπρο, τη Συρία και ζητήματα πώλησης όπλων.

Ακόμη, ο Ερντογάν έχει επιτύχει μια εξισορρόπηση, υπογραμμίζοντας την ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική του με εθνικιστικά συνθήματα κατά των ΗΠΑ με την επιδίωξη συμφερόντων του, ανεξάρτητα από αυτά των Η.Π.Α.

Ομοίως, οι προσπάθειες του Ερντογάν να είναι ένας σημαντικός παίκτης στη Μέση Ανατολή εν μέσω κατανοητών περικοπών από τις ΗΠΑ είναι περίπλοκες. Η Τουρκία επενέβη στρατιωτικά στη Λιβύη κατά των δυνάμεων που υποστηρίζονται από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη Ρωσία. Η Τουρκία έχει περίπου 10.000 στρατιώτες στη Συρία, άλλοτε συνεργάζεται με τη Μόσχα, άλλοτε εναντίον της. Το κύριο μέλημα του Ερντογάν είναι η κουρδική μειονότητα της Τουρκίας. Ανησυχεί ότι εάν οι Κούρδοι στη Συρία αποκτήσουν υπερβολική αυτονομία, αυτή θα διαχυθεί στην εσωτερική πολιτική της Τουρκίας.

Ο περιφερειακός ακτιβισμός του Ερντογάν στον ισλαμικό κόσμο τα τελευταία χρόνια έχει εξοργίσει την Αίγυπτο, τη Σαουδική Αραβία και τα κράτη του Κόλπου. Τους τελευταίους μήνες, ωστόσο, λόγω της αλλαγής των περιφερειακών ευθυγραμμίσεων και της οικονομικής αναγκαιότητας, έχει επιδιορθώσει τους δεσμούς με το Ριάντ, τα κράτη του Κόλπου καθώς και με το Ισραήλ.

Επιστροφή στο θέμα των F-16. Τι σημαίνουν όλα αυτά για τα συμφέροντα των ΗΠΑ;

Ο Ερντογάν φαίνεται να πιστεύει ότι το ΝΑΤΟ χρειάζεται την Τουρκία, μια άγκυρα στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα, περισσότερο από το αντίστροφο.

Η Ουκρανία φαίνεται να ενισχύει αυτή την άποψη.

Οι ΗΠΑ πρέπει να κατανοήσουν ότι η Ουάσιγκτον και η Άγκυρα έχουν διαφορετικές ατζέντες και συμφέροντα. Είτε είναι σύμμαχος στο ΝΑΤΟ είτε όχι-  –είτε πρόκειται για τη Ρωσία, Ουκρανία, Συρία είτε μπλοκάρει την επέκταση του ΝΑΤΟ– υπάρχει περιορισμένη διασταύρωση των συμφερόντων ΗΠΑ και Τουρκίας.

Κάποιοι υποστηρίζουν την αποβολή της Τουρκίας από το ΝΑΤΟ, αν και δεν υπάρχει επίσημος μηχανισμός για να γίνει κάτι τέτοιο. Εάν το ΝΑΤΟ αφορά κοινές αξίες, από τον περιορισμό των ελευθεριών στο εσωτερικό έως τη συμπεριφορά στο εξωτερικό, ο ακραίος εθνικισμός της Τουρκίας και οι παγκόσμιες φιλοδοξίες του Ερντογάν μπορεί να μην είναι συμβατοί με το ΝΑΤΟ. Υπενθυμίζεται ότι ο Λευκός Οίκος δεν κάλεσε την Τουρκία στην παγκόσμια διάσκεψη του Μπάϊντεν για τη δημοκρατία. Ο Ερντογάν σίγουρα δεν ταιριάζει πολύ στην ιδεολογία του Μπάιντεν «δημοκρατία εναντίον απολυταρχίας».

Ωστόσο, η Τουρκία είναι ένας σημαντικός περιφερειακός και παγκόσμιος παράγοντας του οποίου τα συμφέροντα διασταυρώνονται αρκετά με αυτά των ΗΠΑ, ώστε η συνεργασία, όπου είναι δυνατόν, απαιτεί τουλάχιστον κάτι σαν επιχειρηματική σχέση. Αναμφισβήτητα καλύτερα να παραμείνει στη σκηνή παρά έξω από αυτήν.

Το θέμα είναι να μειωθούν οι προσδοκίες των ΗΠΑ για την Τουρκία υπό τον Ερντογάν. Αντί να θεωρείται η Τουρκία ως ένας λανθασμένος σύμμαχος που πρέπει να επανέλθει στο μαντρί, απαιτείται κάποια στρατηγική ενσυναίσθηση. Κατανοήστε πώς βλέπει η Άγκυρα τα συμφέροντά της, ποια είναι η ουσία τους και τι είναι δυνατό. Αυτό θα δημιουργούσε μια πιο ρεαλιστική σχέση, τη συνεργασία σε συγκεκριμένη βάση για το [εκάστοτε] θέμα με περιορισμένες προσδοκίες.

Μια τέτοια αναθεωρημένη προσέγγιση του Ερντογάν και της Τουρκίας θα πρέπει να είναι η βάση για να αποφασιστεί εάν η προτεινόμενη πώληση F-16 θα πρέπει να εγκριθεί. Είναι μια απαγόρευση της πώλησης των F-16 επιβεβλημένη για λόγους ηθικής καταισχύνης, ακόμη κι αν δεν θα αλλάξει συμπεριφορά;  Η απαγόρευση πωλήσεων F-16 για να τιμωρηθεί ο Ερντογάν για τις κατασταλτικές του πολιτικές στο εσωτερικό και τις ανεπιθύμητες ενέργειες στο εξωτερικό είναι απίθανο να αλλάξει τις πολιτικές του. Η Άγκυρα μπορεί να βρει εναλλακτικές πηγές μαχητικών.

Γενικότερα, η Τουρκία είναι ένα καλό παράδειγμα της ανάγκης αποδοχής των ορίων της ισχύος των ΗΠΑ σε έναν όλο και πιο πολυπολικό κόσμο.

Το δίλημμα της Τουρκίας υποδηλώνει ότι οι ΗΠΑ, για να πρωτοστατήσουν με επιτυχία στον αναδυόμενο κόσμο μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, χρειάζονται περισσότερη ταπεινότητα, περισσότερη διπλωματική ευελιξία και μια πιο ευφάνταστη πολιτεία.

*Ο Robert A. Manning είναι διακεκριμένος συνεργάτης στο Stimson Center. Υπηρέτησε ως ανώτερος σύμβουλος του υφυπουργού Εξωτερικών για τις παγκόσμιες υποθέσεις, ως μέλος του επιτελείου σχεδιασμού πολιτικής του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ και στην Ομάδα Στρατηγικών Μελλετών του Εθνικού Συμβουλίου Πληροφοριών. Ακολουθήστε τον στο Twitter @Rmanning4.

The Hill

spot_img

1 ΣΧΟΛΙΟ

  1. Η στρατηγική της ενσυναίσθησης θα πρέπει να εφαρμοστεί από την πλευρά της Τουρκίας. Να καταλάβει ότι έχει ξεπεράσει πολλές κόκκινες γραμμές με τις ΗΠΑ, την ΕΕ, τους Άραβες, το Ισραήλ και την Ελλάδα-Κύπρο. Βασικά χρειάζεται ένα δυνατό επιχειρησιακό κτύπημα, όχι απαραίτητα στρατιωτική σύγκρουση.
    Ο Μπλίνκεν τα είπε με διπλωματική γλώσσα στον Τσαβούσογλου. Η Τουρκία έχει απολέσει την εμπιστοσύνη και στις διεθνείς σχέσεις η εμπιστοσύνη είναι το Α και Ω. Είναι αργά για δάκρυα και πληρωμένες γραφίδες.
    Ο Economist και τα άλλα μεγάλα διεθνή έντυπα υπαγορεύουν τις εξελίξεις. Το θέμα τώρα για την Τουρκία είναι το πως θα διαχειριστεί τον χτύπο από το πέσιμο. Η επόμενη ημέρα θα είναι πολύ δύσκολη για τον τουρκικό λαό.

Leave a Reply to Αναίσθητος Ακύρωση απάντησης

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
29,900ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
- Advertisement -

Τελευταία Άρθρα