Το γλωσσάρι της ελληνοτουρκικής κρίσης – Τι σημαίνουν οι επίμαχοι όροι-έννοιες

Print Friendly, PDF & Email
- Advertisement -

Για πέντε σχεδόν δεκαετίες οι ελληνοτουρκικές σχέσεις γυρίζουν γύρω από τα ίδια προβλήματα. Έννοιες και όροι του διεθνούς δικαίου έχουν μέσω της καθημερινής ειδησεογραφίας γίνει οικείες στους Έλληνες, αν και είναι αμφίβολο εάν πολλοί κατανοούν ακριβώς περί τίνος πρόκειται. Ως εκ τούτου είναι χρήσιμο να διευκρινίσουμε πολύ γνωστούς όρους που τους εισέβαλαν και πάλι στη δημοσιότητα τις προηγούμενες ημέρες, όταν το θερμόμετρο στο ελληνοτουρκικό μέτωπο είχε ανεβεί.

Η υφαλοκρηπίδα είναι μία γεωφυσική έννοια. Αποτελεί την ομαλή προέκταση της ακτής κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, ως το σημείο στο οποίο αυτή διακόπτεται απότομα (κλίση 30-45 μοιρών). Με άλλα λόγια, είναι ο θαλάσσιος βυθός πέρα από τα χωρικά ύδατα ενός κράτους. Στην περίπτωση της Ελλάδας, πέρα από τα 6 μίλια. Αμέσως μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο πρόεδρος Τρούμαν, για πρώτη φορά, ανακοίνωσε την δικαιοδοσία έρευνας και οικονομικής εκμετάλλευσης του βυθού και του υπεδάφους του βυθού πέρα από χωρικά ύδατα μέχρι και εκεί όπου η θάλασσα έχει βάθος έως και 200 μέτρα.

Η εκμετάλλευση της υφαλοκρηπίδας εισήλθε ως έννοια όταν η τεχνολογία επέτρεψε την εκμετάλλευση υποθαλάσσιων κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου. Το παράκτιο κράτος έχει κυριαρχικό δικαίωμα να εκμεταλλεύεται τέτοια κοιτάσματα στην υφαλοκρηπίδα του, σύμφωνα με τη Σύμβαση της Γενεύης του 1958. Οι Τούρκοι αυθαίρετα δεν αναγνωρίζουν ότι τα νησιά έχουν δική τους υφαλοκρηπίδα και από το 1973-74 έθεσαν θέμα η υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου να μοιραστεί στη μέση με βάση τις ακτές της Τουρκίας και της ηπειρωτικής Ελλάδας.

Η Ελλάδα ποτέ δεν δέχτηκε την εκτός διεθνούς δικαίου τουρκική θέση, γεγονός που εμπόδισε να υπάρξει συμφωνία οριοθέτησης. Η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας είναι εξάλλου η μοναδική ελληνοτουρκική διαφορά που αναγνωρίζει η Αθήνα. Τα άλλα προβλήματα θεωρεί ότι αποτελούν μονομερείς τουρκικές επεκτατικές διεκδικήσεις. Αντιθέτως, η Άγκυρα, παρακάμπτοντας με αυθαίρετες ερμηνείες το διεθνές δίκαιο και τις υφιστάμενες συνθήκες, προσπαθεί να μετατρέψει σε νομιμοποιημένες διαφορές τις δικές της διεκδικήσεις

Η σύμβαση που εισήγαγε την ΑΟΖ

Οι εξελίξεις στην τεχνολογία και στις διεθνείς σχέσεις οδήγησαν τη διεθνή κοινότητα το 1982 στην υπογραφή της Σύμβασης του Μοντέγκο Μπέι, η οποία εκσυγχρόνισε το Δίκαιο της Θάλασσας. Η Τουρκία και ελάχιστες χώρες δεν την έχουν υπογράψει. Η Σύμβαση έγινε διεθνές δίκαιο στα μέσα της δεκαετίας του 1990, όταν κυρώθηκε από τον προβλεπόμενο αναγκαίο αριθμό χωρών-μελών του ΟΗΕ (60) και ως τέτοια δεσμεύει και την Τουρκία.

Αυτή η Σύμβαση εισήγαγε την έννοια της ΑΟΖ (Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη). Πρόκειται για οικονομική-νομική έννοια, η οποία περιγράφει τα κυριαρχικά δικαιώματα του παράκτιου κράτους σε μια θαλάσσια ζώνη, η οποία εκτείνεται το πολύ μέχρι τα 200 μίλια προς την ανοικτή θάλασσα. Στην περίπτωση της Μεσογείου, λόγω του κλειστού χαρακτήρα της, δεν υπάρχουν τέτοιες αποστάσεις.

Στην ΑΟΖ του ένα παράκτιο κράτος έχει κυριαρχικό δικαίωμα να εκμεταλλεύεται υποθαλάσσια κοιτάσματα (υφαλοκρηπίδα), τον βυθό (π.χ. φύκια και υδρίτες μεθανίου), τη στήλη του θαλάσσιου ύδατος (αλιεία), αλλά και την επιφάνεια της θαλάσσης. Στην ΑΟΖ του ένα κράτος μπορεί να κατασκευάσει ακόμα και τεχνητές νησίδες, καθώς και εγκαταστάσεις για την εκμετάλλευση της ενέργειας από τα κύματα.

Κάθε παράκτιο κράτος μπορεί να αποκτήσει ΑΟΖ, ανακηρύσσοντάς την μονομερώς με μία επιστολή στην αρμόδια υπηρεσία του ΟΗΕ. Η Ελλάδα δεν έχει ανακηρύξει ΑΟΖ για λόγους που ποτέ καμία κυβέρνηση δεν εξήγησε. Προφανώς για να μην ερεθίσει την Τουρκία. Ακόμα και οι συμφωνίες οριοθέτησης με την Αλβανία, που δεν κυρώθηκε ποτέ και με την Ιταλία, που είναι σε ισχύ, γίνεται λόγος για θαλάσσιες ζώνες.

για την συνέχεια https://slpress.gr/ethnika/to-glossari-tis-ellinotoyrkikis-krisis-ti-simainoyn-oi-epimachoi-oroi-ennoies/

 

spot_img

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
29,900ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
- Advertisement -

Τελευταία Άρθρα