Τι, πραγματικά αποφασίστηκε στο Ελσίνκι; Ήταν μια καθολική επιτυχία;

Print Friendly, PDF & Email
- Advertisement -

Ο κ. Κ. Σημίτης εξήρε, τις τελευταίες ημέρες, την απόφαση της Συνόδου Κορυφής του Ελσίνκι το Δεκέμβριο του 1999. Το ίδιο έκανε και ο κ. Γ. Παπανδρέου, χθες. Ο πρώτος ήταν πρωθυπουργός και ο δεύτερος υπουργός εξωτερικών.

Τι, πραγματικά αποφασίστηκε και ποια η βαρύτητά τους;

Το “Ελσίνκι”, όπως καθιερώθηκε να ονομάζεται χάριν συντομίας περιέλαβε στο εξαιρετικό βιβλίο του για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις το οποίο διδάσκεται σε πανεπιστήμια, ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου του Πάντειου Πανεπιστήμιου Άγγελος Συρίγος.

Επιλέξαμε ορισμένα διαφωτιστικά αποσπάσματα.

Σε αγκύλες, σχόλια των “Ανιχνεύσεων”.

ΕΛΣΙΝΚΙ 10,11 Δεκεμβρίου 1999

Λίγο πριν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στο Ελσίνκι η Ελλάδα είχε δύο στόχους:

-Η Κύπρος θα έπρεπε να μπορεί να ενταχθεί στην Ε.Ε. μαζί με τις άλλες υποψήφιες χώρες χωρίς να είναι απαραίτητη η επίτευξη λύσεως στο Κυπριακό.

-Οι όροι εντάξεως θα έπρεπε να φαίνονται ίδιοι για την Τουρκία και τις άλλες χώρες.

Στις 10 και 11 Δεκεμβρίου έγινε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στο Ελσίνκι.

Η ελληνική πλευρά, διαβλέποντας υπαρκτό τον κίνδυνο να μη γίνουν δεκτές οι θέσεις της, απείλησε ότι δεν θα δεχόταν την ένταξη των υπολοίπων κρατών της Κεντρικής Ευρώπης και της Μάλτας  που ήσαν ήδη υποψήφια.

Στο σημείο 12 των Συμπερασμάτων αναφερόταν ρητώς ότι η «Τουρκία είναι υποψήφιο κράτος που προορίζεται να προσχωρήσει στην Ένωση με βάση τα ίδια κριτήρια τα οποία ισχύουν για τα λοιπά υποψήφια κράτη»

Τρία ήταν τα σημεία που ενδιέφεραν την ελληνική πλευρά στο τελικό κείμενο.

Η Κύπρος, το Αιγαίο και ο «χάρτης διαδρομής» για την Τουρκία.

Το Ελσίνκι για την Κύπρο

«9…(β) Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει ότι η πολιτική επίλυση του προβλήματος θα διευκόλυνε την προσχώρηση της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Εάν μέχρι την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων προσχώρησης δεν έχει επιτευχθεί λύση, η απόφαση του Συμβουλίου όσον αφορά την προσχώρηση θα ληφθεί χωρίς το ανωτέρω να αποτελεί προϋπόθεση.

Εν προκειμένω, το Συμβούλιο θα λάβει υπόψη όλα τα σχετικά στοιχεία».

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

-Μεγάλη επιτυχία της ελληνικής πλευράς.

-Κάποιες πλευρές μέσα στην Ε.Ε. επιθυμούσαν να κρατήσουν ένα διαπραγματευτικό όπλο πριν την τελική ένταξη της Κύπρου.

Τη σημασία αυτής της προτάσεως παρ΄ολίγον να διαπιστώσει η ελληνική πλευρά στη Χάγη το 2003, κατά τις συζητήσεις επι του Σχεδίου Ανάν.

Το Ελσίνκι για το Αιγαίο.

«4…13 υποψήφια κράτη… συμμετέχουν στη διαδικασία προσχώρησης επι ίσοις όροις… το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει την αρχή της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών σύμφωνα με το Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και παροτρύνει τα υποψήφια κράτη να καταβάλλουν κάθε προσπάθεια για την επίλυση κάθε εκκρεμούς συνοριακής διαφοράς και άλλων συναφών θεμάτων [to resolve any outstanding border disputes and other related issues].

Άλλως, θα πρέπει να φέρουν τη διαφορά ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος.

Το αργότερο στα τέλη του 2004 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα επανεξετάσει την κατάσταση ως προς κάθε εκκρεμή  διαφορά, ιδίως, όσον αφορά τις επιπτώσεις στην ενταξιακή διαδικασία προκειμένου να προαγάγει την επίλυσή τους μέσω του Διεθνούς Δικαστηρίου».

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Η παράγραφος 4 αφορούσε γενικώς στη διαδικασία προσχωρήσεως όλων των υποψηφίων κρατών. Δεν περιοριζόταν αποκλειστικώς στην Τουρκία.  Η ανάγνωση της παραγράφου, όμως, φωτογράφιζε κυρίως το Αιγαίο.

Κατ αντιδιαστολήν προς την Κύπρο τα συμπεράσματα του συμβουλίου για το Αιγαίο ήσαν προβληματικά.

Το πρώτο πρόβλημα, ο όρος «κάθε εκκρεμής συνοριακή διαφορά και άλλα συναφή θέματα».

Ήταν προφανές ότι δεν αναφερόταν σε ένα μόνο θέμα (υφαλοκρηπίδα). Υποχώρηση.

Δεύτερον ο όρος «άλλα συναφή θέματα» επέτρεπε στην Τουρκία να απαιτήσει να συζητηθεί ακόμη και το θέμα της αποστρατικοποίησης των ανατολικών νησιών του Αιγαίου. Η ελληνική πλευρά δεν θα δεχόταν μια τέτοια συζήτηση. Η εμφιλοχώρηση, όμως, της ΕΕ ως άτυπου επιδιαιτητή της διαδικασίας μπορούσε να δημιουργήσει προβλήματα, εάν η Τουρκία στο τέλος έθετε και αυτό το ζήτημα ενώπιον του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.  Αν και υπήρχε η ελληνική δήλωση εξαιρέσεως της αρμοδιότητας του Διεθνούς Δικαστηρίου από το 1994 για την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών, τίποτε δεν θα εμπόδιζε την Τουρκία να αναδείξει το θέμα  έστω για να καταδείξει την δήθεν ελληνική κακοπιστία.

Τρίτον τα πράγματα θα ήσαν διαφορετικά εάν η διατύπωση του κειμένου στην αγγλική γλώσσα, αντί του όρου «border dispute”, περιελάμβανε τον όρο boundary dispute”

Εν αντιθέσει προς τον όρο “border” στον οποίο υπάγεται κάθε τύπος συνόρου (χερσαίο, θαλάσσιο, ή εναέριο), ο όρος «boundary» (που μεταφράζεται ως όριο) είναι συνήθως συνδεδεμένος στο διεθνές δίκαιο με τις θαλάσσιες οριοθετήσεις  (αν και όχι αποκλειστικώς). Με την υιοθέτηση αυτού του όρου θα ήταν πιο δύσκολο γα την Τουρκία να ισχυριστεί ότι είχαν περιληφθεί και οι «γκρίζες ζώνες» στα προς διευθέτηση θέματα.

Τέταρτον, η δικαστική επίλυση θα ερχόταν μόνο αφού τα ενδιαφερόμενα μέρη θα είχαν καταβάλλει κάθε προσπάθεια για να διευθετήσουν τα ίδια τις διαφορές τους. Αυτό στην πράξη σήμαινε ότι γινόταν δεκτή η πάγια τουρκική θέση για διάλογο. Λόγω της διατυπώσεως ο διάλογος θα διεξαγόταν εφ ολης της ύλης.

Πέμπτον, όπως επιθυμούσε η ελληνική πλευρά, υπήρχε ένα χρονικό σημείο πέραν του οποίου δεν θα μπορούσαν να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις. Ήταν η Σύνοδος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Δεκέμβριο του 2004. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, όμως, δεν μπορεί να υποκαταστήσει τα ενδιαφερόμενα κράτη ως προς την προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο. Θα χρειαζόταν η υπογραφή συνυποσχετικού. Κατά συνέπεια η προσφυγή στο δικαστήριο δεν ήταν απαραιτήτως μονόδρομος. Η Ελλάδα ήλπιζε ότι η Τουρκία θα αποδεχόταν την υπογραφή συνυποσχετικού.

Το κείμενο του Ελσίνκι δεν ήταν διεθνής συνθήκη. Ήταν ένα πολιτικό κείμενο το οποίο μπορούσε να αλλάξει αν άλλαζαν οι ισορροπίες.      

ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΠΟΥ ΕΠΕΦΕΡΕ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΛΕΥΡΑ ΓΙΑ ΝΑ ΑΡΧΙΣΟΥΝ ΕΝΤΑΞΙΑΚΕΣ ΣΥΝΟΜΙΛΙΕΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ

Το Δεκέμβριο του 2004 η ελληνική πλευρά επέλεξε να μην απομακρυνθεί ιδιαιτέρως από το κείμενο του Ελσίνκι. Δεν συμφωνούσε, όμως, με κάποιες από τις πρόνοιές του.

Επικεντρώθηκε στην αλλαγή ορισμένων όρων στο τελικό κείμενο. Οι πιο σημαντικές αλλαγές ήσαν:

-Το Διεθνές Δικαστήριο δεν μπορούσε , πλέον, να επιληφθεί κάθε «εκκρεμούς διαφοράς» που θα παρέμενε ανεπίλυτη. Τα ανεπίλυτα θέματα θα παραπέμπονταν στο Διεθνές Δικαστήριο μόνον «εφ όσον απαιτείται».

Απομακρύνθηκε η άμεση εμπλοκή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου από την παραπομπή θεμάτων στο Διεθνές Δικαστήριο. Το Συμβούλιο θα παρακολουθούσε γενικώς την πρόοδο επιλύσεως των ελληνοτουρκικών διαφορών «εφ όσον απαιτείται».

Παρέμεινε ο όρος «εκκρεμής συνοριακή διαφορά» αλλά απαλείφθηκαν τα «άλλα συναφή θέματα» που υπήρχαν στο κείμενο του 1999. Απομακρύνθηκε, έτσι, το ενδεχόμενο να εγείρει η Τουρκία θέματα όπως το καθεστώς αποστρατιωτικοποιήσεως των νησιών του Αιγαίου.

-Προστέθηκε ο όρος «σχέσεις καλής γειτονίας», που επέτρεπε στην ελληνική πλευρά να θέτει ενώπιον της ΕΕ την καθημερινή συμπεριφορά της Τουρκίας.

-Υπήρξε εξαίρεση ως προς την τελική καθιέρωση της ελεύθερης κυκλοφορίας των προσώπων. Αυτή η πρόβλεψη έδινε τη δυνατότητα στην ελληνική πλευρά να εξαιρέσει μονίμως περιοχές όπως η Θράκη ή τα νησιά του Αιγαίου από την ελεύθερη κυκλοφορία τούρκων υπηκόων.

Δεν υπήρχε ρητή αναφορά για την αναγνώριση της Κύπρου από την Τουρκία αλλά είχε περιληφθεί στο κείμενο η υποχρέωση της Τουρκίας για επέκταση του καθεστώτος  τελωνειακής ενώσεως και στην Κύπρο.

spot_img

5 ΣΧΟΛΙΑ

  1. Γιατι παραμενουμε ενεοί ολοι οι συνανιχνευτες και δεν συγχαιρουμε τον διαδοχο του κ.Σημιτη ,που υπεγραψε το Ελσινκι του 1999 ,κ. Κωστα Καραμανλη ,ο οποιος στην αρχη -κιολας-της πρωθυπουργιας του επετυχε με την ”αλεπου ”τον ΥΠΕΞ κ.Μολυβιατη την εξαφανιση σχεδον των αντιπατριωτικων προνοιών του Ελσινκι.
    Τοσο στενοκαρδοι και αντιδεξιοι-αντικαραμανλικοι ειμαστε ;;;.

Leave a Reply to Επισκέπτης Ακύρωση απάντησης

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
29,900ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
- Advertisement -

Τελευταία Άρθρα