Τα γεγονότα του Ιουλίου 1917 στην Ρωσσία (Μέρος 2ο)

Τα γεγονότα του Ιουλίου

4 Ιουλίου 1917. Η διαδήλωση.

Η προσπάθεια ανατροπής βασίσθηκε, εν μέρει, στην αναταραχή που προέκυψε στους κόλπους της κυβέρνησης, καθώς στις 2 Ιουλίου το Κόμμα της Ελευθερίας του Λαού, γνωστό και ως Καντέτ, αποχώρησε από τον κυβερνητικό συνασπισμό με την απειλή της διάλυσής του. Την ίδια μέρα η αναρχοκομμουνιστική ομοσπονδία του Πέτρογκραντ, ενεργώντας ως αιχμή του δόρατος των μπολσεβίκων, μετά από μυστική σύσκεψι, αποφάσισε να καλέσει τους εργάτες και στρατιώτες της πόλεως σε αντικυβερνητική διαδήλωσι. Ήδη η υποχώρηση των ρωσσικών στρατευμάτων στο μέτωπο (μετά τις αρχικές επιτυχίες της επίθεσης) βάρυνε το κλίμα γενικώτερα, σε συνδυασμό με την μπολσεβίκικη προπαγάνδα.

Στο Πέτρογκραντ, το Πρώτο σύνταγμα Πολυβολητών συναντήθηκε με μια αναρχική αυτοαποκαλούμενη Προσωρινή Επαναστατική Επιτροπή και αποφάσισαν προκλητικά να διαδηλώσουν στις 3 Ιουλίου, καλώντας την φρουρά και τους εργάτες να κάνουν το ίδιο. Στις 7 το βράδυ, φορτηγά γεμάτα πολυβολητές κατέλαβαν στρατηγικά σημεία στην πρωτεύουσα και έστησαν τα πολυβόλα τους στις προσβάσεις των γεφυρών που οδηγούσαν προς το κέντρο τη πόλεως. Μολονότι στην κίνησι συμμετείχαν τα συντάγματα Μόσχας, Γρεναδιέρων, Παβλόβσκι, το 6^ο Τάγμα Μηχανικού, και το 180 Εφεδρείας Πεζικού και το Φινλάντσκι, αρκετά συντάγματα που συμμετείχαν στη επανάστασι κατά τον Φεβρουάριο, είτε δήλωσαν ουδετερότητα είτε αρνήθηκαν να υποστηρίξουν την κίνησι αυτή. Στις 8μμ η διαδήλωσις ξεκίνησε με επικεφαλής αρχικά την αναρχοκομμουνιστική Προσωρινή Επαναστατική Επιτροπή. Πάνοπλες φάλαγγες εργατών και στρατιωτών έφτασαν στο κέντρο της πόλης και κατευθύνθηκαν στην έδρα του κόμματος των Μπολσεβίκων. Οι μπολσεβίκοι μπήκαν επικεφαλής της ανταρσίας ενάντια στο Σοβιέτ του Πέτρογκραντ «για να περάση η εξουσία στα Σοβιέτ(!)».

Τα μεσάνυχτα χιλιάδες στρατιώτες και εργάτες παρακινημένοι από τους αναρχικούς συνωστίσθηκαν μπροστά από το ανάκτορο της Ταυρίδας, δηλώνοντας ότι δεν θα έφευγαν έως ότου πάρει την εξουσία(!) η ΚΕΕ του Συνεδρίου των Σοβιέτ.^[1] Δύο ώρες αργότερα, 30.000 εργάτες από το Πουτίλωφ ενώθηκαν με τους διαδηλωτές. Ένα οπλισμένο πλήθος 70.000 φαινόταν έτοιμο να επιτεθή, κάτι το οποίο δεν έγινε αφού η διαδήλωσις παρέμενε άμορφη και χωρίς συνοχή.

Παρά την άφιξι 10.000 ναυτών από την Κρονστάνδη, την επομένη 4 Ιουλίου, οι μπολσεβίκοι κατάλαβαν ότι το παιχνίδι είχε χαθεί. Μη τολμώντας να ακυρώσουν και πάλι την διαδήλωσι (όπως έκαναν στις 10 Ιουνίου) προσπάθησαν να ρίξουν όσο μπορούσαν πιο χαμηλά τους τόνους. Στους ναύτες που έφθασαν στο μέγαρο Ξεσίνσκαγια (έδρα των μπολσεβίκων) ο Λένιν έβγαλε έναν σύντομο λόγο στον οποίο μίλησε για αυτοσυγκράτησι. Όμως, οι άμοιροι των εξουσιαστικών τεχνικών διαδηλωτές δεν έκαναν πίσω. Μία διαδήλωσις μισού εκατομμυρίου ανθρώπων κτυπήθηκε από ομαδικά πυρά αφήνοντας στο έδαφος 400 νεκρούς διαδηλωτές. Τελικά, πλήθη συνέρρευσαν στο ανάκτορο της Ταυρίδας ζητώντας την μεταβίβασι της εξουσίας. Χωρίς αποτέλεσμα.

Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός, πως η ενδοεξουσιαστική πάλη όχι μόνο δεν γνωρίζει όρια, αλλά είναι και ανελέητη. Ας δούμε πως περιγράφει ο Αλέξανδρος Κέρενσκυ μία πολυσυζητημένη πτυχή της, η οποία έδωσε την χαριστική βολή στην ήδη παραπαίουσα κινητοποίησι.

«Στα μέσα του Απρίλη, ο Γάλλος Υπουργός Ανεφοδιασμού Αλμπέρ Τομά έφτασε στο Πέτρογκραντ. Έφερε μαζί του και έδωσε στον πρίγκηπα Λβωφ εξαιρετικά σπουδαία στοιχεία για τις στενές σχέσεις ανάμεσα στην μπολσεβίκικη ομάδα του Λένιν και σε ορισμένους Γερμανούς πράκτορες. Ο Γάλλος υπουργός τόνισε, όμως, ότι μόνο οι υπουργοί, που θα ερευνούσαν αυτήν την υπόθεση, έπρεπε να μάθουν, από ποιόν προήλθαν οι πληροφορίες.

Σε μια μυστική σύσκεψη λίγες μέρες αργότερα, ο πρίγκηπας Λβώφ, με τη συγ­κατάθεση του Τομά, εμπιστεύθηκε στον Νεκράσωφ, στον Τερεστσένκο και σε μένα την έρευνα για το σοβαρό αυτό ζήτημα.

Στις 17 Μαΐου (ή την επομένη μέρα ίσως) έλαβα εσώκλειστο σε γράμμα από τον στρατηγό Ντενίκιν ένα αντίγραφο των πρακτικών, που κράτησαν οι αξιωματικοί πληροφοριών του επιτελείου του από την ανάκριση του Γιερμολένκο, δόκιμου ανθυπολοχαγού στο 16ο Σύνταγμα Σιβηριανών Τυφεκιοφόρων. Ο νεαρός αυτός αξιωματικός, όταν αιχμαλωτίστηκε από τους Γερμανούς, δέχτηκε να εργασθή σαν κατάσκοπός τους κι έλαβε όλα τα απαραίτητα, οδηγίες, χρήματα, διευθύνσεις από δύο Γερμανούς επιτελικούς αξιωματι­κούς, τους Σιντίτσκι και Λιούμπερς, πρόσωπα υπαρκτά, όπως εξακριβώθηκε. Είπε ακόμη, ο Γιερμολένκο, ότι παρόμοια βοηθήματα τού έδωσε και κάποιος Σκόροπις-Γιολτουχόφσκυ, πρόεδρος του Ρωσσικού Τμήματος στην Ένωση για την απελευθέρωση της Ουκρανίας, μια οργάνωση, που ανέπτυσσε την δραστηριότητά της από το 1914 στην Αυστρία με κεφάλαια παραχωρημένα από τον Γουλιέλμο 2ο, καθώς και από τον Λένιν.

Όπως συμφωνήθηκε με τον Τομά, σε κανέναν άλλο στη Ρωσία δέν ει­πώθηκε τίποτα γι’ αυτά, ούτε στους άλλους υπουργούς, ούτε στον αρχιστράτηγο.

Τις πρώτες μέρες του Ιουλίου, αφού η έρευνά μας, που έδωσε λαμπρούς καρπούς, κόντευε να τελειώση, μεταβιβάστηκαν μερικά έγγραφα στον υπουργό της Δικαιοσύνης Περεβερζώφ, για να αρχίση τις ενέργειες για τις απαραί­τητες συλλήψεις. Εξηγήθηκε στον υπουργό, πως δεν έπρεπε να τα δείξη σε κανένα εκείνα τα χαρτιά χωρίς ειδική άδεια από τον Λβώφ και πως ήταν ο ίδιος υπεύθυνος γι’ αυτά.

Αλλά το βράδυ της 4ης Ιουλίου, όταν πυκνές μάζες από πάνοπλους στρα­τιώτες καί ναύτες, παίρνοντας μέρος στήν οργανωμένη από τους Μπολσε­βίκους ανταρσία, έζωσαν τό μέγαρο της Ταυρίδας, η κατάσταση φάνηκε σε μία στιγμή τόσο σοβαρή στον Περεβερζώφ και στους βοηθούς του, ώστε τους κυρίεψε πανικός και χωρίς να ζητήσουν άδεια από τον Λβώφ, έκαναν δηλώ­σεις στον Τύπο για τους δεσμούς ανάμεσα στους οργανωτές των διαδηλώσεων και στους Γερμανούς.

Οι δηλώσεις, αφού αναφέρονταν στην ανάκριση του Γιερμολένκο, συνεχίζονταν με την αποκάλυψη, ότι: “… συμφώνως προς τας προ ολίγου ληφθείσας πληροφορίας (υπογραμμίζω εγώ) οι μυστικοί αυτοί πράκτορες είναι εις την Στοκχόλμην μεν οι Μπολσε­βίκοι Γιάκωφ Φύρστενμπεργκ (γνωστός ως Γκανέτσκυ) και Πάρβους (δρ Χέλφαντ), εις δε το Πέτρογκραντ οι Μπολσεβίκοι Κοζλόφσκυ, η κυρία Σούμενσον, συγγενής του Γκανέτσκυ και επιδιδομένη μετ’ αυτού εις εκμετάλλευσιν και χρηματισμόν και αρκετοί άλλοι. Ο Κοζ­λόφσκυ είναι ο κύριος αποδέκτης του γερμανικού χρυσίου, το όποιον μεταβιβάζεται εκ Βε­ρολίνου μέσω της «Ντισκόντο Γκεζέλσαφτ» εις την εν Στοκχόλμη «Νία Μπάνκ» και εκείθεν εις την εν Πέτρογκραντ «Τράπεζαν Σιβηρίας», όπου την στιγμήν αυτήν ευρίσκονται άνω των 2.000.000 ρουβλίων εις τρέχοντα λογαριασμόν.

Η στρατιωτική λογοκρισία απεκάλυψε συνεχή ανταλλαγήν τηλεγραφημάτων πολιτικού καί οικονομικού περιεχομένου μεταξύ Γερμανών καί Μπολσεβίκων πρακτόρων„.

Πρέπει να σημειωθή, πως οι λεπτομέρειες αυτές ήταν παρμένες από την έκθεση για την αυστηρά απόρρητη έρευνα, που εκάμαμε ο Τερεστσένκο, ο Νεκράσωφ κι εγώ και δέν προερχόταν καθόλου από την ανάκριση του Γιερ­μολένκο.

Το ίδιο βράδυ, ο Ν. Σ. Καρίνσκυ, γενικός εισαγγελέας Εφετών του Πέτρογκραντ και ο Μπόντς-Μπρούγιεβιτς, στενός φίλος και συνεργάτης του Λένιν, είχαν μία σύντομη τηλεφωνική συνδιάλεξη».^[2]

Σ’ αυτήν ο Καρίνσκυ ενημέρωνε τον Μπόντς-Μπρούγιεβιτς ότι συγκεντρώνονται στοιχεία σύμφωνα με τα οποία ο Λένιν συνεργαζόταν με την γερμανική αυτοκρατορία. Ο Μπόντς-Μπρούγιεβιτς κινήθηκε αμέσως και τη νύχτα της 4ης Ιου­λίου ο Λένιν και το αχώριστο πρωτοπαλλήκαρό του, ο Άπφελμπαουμ (Ζηνόβιεφ), έγιναν άφαντοι.

Οι δηλώσεις του Περεβερζώφ, ήταν αρκετές ώστε τα ουδέτερα μέχρι εκείνη τη στιγμή συντάγματα να προστρέξουν σε βοήθεια του Σοβιέτ. Η φάρσα έλαβε τέλος, οι δε διαδηλωτές επέστρεψαν στα σπίτια τους.

Το κόμμα των μπολσεβίκων περιθωριοποιήθηκε σε απερίγραπτο βαθμό. Το μέγαρο Ξεσίνσκαγια σφραγίσθηκε. Αρκετοί μπολσεβίκοι φυλακίσθηκαν, ενώ εκδόθηκε ένταλμα σύλληψης για 21 μπολσεβίκους ηγέτες. Τα έντυπα του κόμματος απαγορεύθηκαν και οι τυπογραφικές εγκαταστάσεις της «Πράβντα» κατεδαφίσθηκαν. Ο Λένιν κατέφυγε στην Φινλανδία.

Η αποτυχία των Μπολσεβίκων να καταλάβουν την εξουσία τον Ιούλιο του 1917 εστέρησε από τους Γερμανούς την ευκαιρία μίας ξεχωριστής ειρήνης πριν από τον χειμώνα, αφαιρώντας τους, έτσι, την δυνατότητα να συντρίψουν τους αγγλογάλλους. Παρ’ όλα αυτά, οι Γερμανοί, δεν εγκατέλειψαν τις προσπάθειές τους. Εστράφησαν προς την Προσωρινή Κυβέρνησι κάνοντες κρούσι για σύναψι ξεχωριστής ειρήνης, μέσω του δόκτορος Ρούνεμπερκ, η οποία απορρίφθηκε ασυζητητί από τον Κέρενσκυ…

Συσπείρωση Αναρχικών

Από την ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, φ. 173, Ιούλιος-Αύγουστος 2017

^[1]. Μάρραιη Μπούκτσιν, Η Τρίτη επανάσταση, τόμος γ΄ σελ. 271, εκδ. Αλεξάνδρεια.

^[2]. Α. Κέρενσκυ, Η Ρωσική Επανάσταση όπως την έζησα, σελ. 263-265, έκδ. Πάπυρος.