του Στράτου Σιμιτζή*
Η πρώτη αποδίδεται στον σπουδαίο ζωγράφο Γιάννη Τσαρούχη και είναι “στην Ελλάδα είσαι ό,τι δηλώσεις”.
Μια άλλη εκδοχή την αποδίδει στον Χαρίλαο Τρικούπη. Όποια εκδοχή κι αν είναι πιο ισχυρή, η ρήση αυτή κυριαρχεί στη ζωή του Έλληνα.
Οι ιδιότητες που συνηθίζονται είναι του αναλυτή γενικώς, του συμβούλου, του ειδικού συνεργάτη, του διεθνολόγου και όποια άλλη εμπεριέχει άποψη επί ειδικών θεμάτων.
Όμως, εκείνο που καθιστά ύποπτη την επίσημη ιδιότητα του δηλώνοντος είναι ότι συνήθως αόριστα λέει πως σπούδασε π.χ. στις ΗΠΑ χωρίς άλλες λεπτομέρειες – τι σπουδές έκανε, τι τίτλο σπουδών κατέχει και από ποιο Πανεπιστήμιο. Γενικώς, αόριστα και ασαφή πράγματα.
Η δεύτερη ρήση είναι η “Έλληνες αεί παίδες”, που είναι το πρώτο μέρος και αυτό που συνήθως αναφέρεται.
Σύμφωνα με τον Πλάτωνα αυτή αποδίδεται σε Αιγύπτιο ιερέα που την απηύθυνε στον νομοθέτη Σόλωνα, όταν εκείνος ζούσε αυτοεξόριστος στην Αίγυπτο. Η πλήρης ρήση έχει ως εξής: “Έλληνες αεί παίδες εστε, γέρων δε Έλλην ου η έστι”.
Δηλαδή, οι Έλληνες παραμένετε πάντοτε παιδιά και Έλληνας σώφρων-μυαλωμένος (γέρων) δεν υπάρχει”.
Η ρήση αυτή του ιερέα δεν είναι κολακευτική για τους Έλληνες, όμως υπάρχει και η εκδοχή ότι το “παίδες” σημαίνει νεανικό πνεύμα.
Η τρίτη ρήση αποδίδεται στον πρώην Πρόεδρο της Δημοκρατίας Χρήστο Σαρτζετάκη και είναι η “είμαστε ανάδελφο έθνος (ανάδελφος λαός).
Δεν είμαστε σε θέση να ερμηνεύσουμε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, εμείς όμως θα δώσουμε την ερμηνεία πως ως λαός δεν έχουμε ταίρι στον κόσμο, είμαστε μοναδικός, στη συμπεριφορά, τη νοοτροπία, τις ενέργειες και τον τρόπο ζωής.
Τρεις μνημειώδεις ρήσεις που “ζωγραφίζουν” ανάγλυφα τον Έλληνα και όπως εκείνος πορεύεται.
*Ο Στράτος Σιμιτζής είναι Δημοσιογράφος και Συγγραφέας. Από τα βιβλιοπωλεία διατίθεται η νέα συλλογή διηγημάτων του με τίτλο: “Η αρχόντισσα του κάμπου”. Εκδόσεις “Μέθεξις”.
““είμαστε ανάδελφο έθνος (ανάδελφος λαός)”
Μία διόρθωση. Ο Χ,Σ, είπε “έθνος ανάδελφον”, όχι λαός. Λαός είναι οι κάτοικοι ενός τόπου (πόλης, περιοχής, κράτους κλπ,). Το έθνος είναι άλλο πράγμα. Νομίζω πως το νόημα είναι ξεκάθαρο. Δεν έχομε έθνος συγγενές προς εμάς. Π.χ. οι Γάλλοι είναι συγγενείς με τους Ιταλούς, τουλάχιστον μερικώς και οι γλώσσες των είναι ρομανικές, λατινογενείς. Οι Γερμανοί είναι συγγενείς με τους Σκανδιναβούς κι έχουν την ίδια μυθολογία. Εμείς δεν έχομε κανέναν συγγενή, ως έθνος, ούτε κανείς μιλά την γλώσσα μας.
” “Έλληνες αεί παίδες εστε, γέρων δε Έλλην ου η έστι”.
Το είπε ο γέρων ιερεύς τής Σαΐδος στον Σόλωνα, όπως γράφει ο Πλάτων στον Κριτία, εκεί που γίνεται λόγος για την Ατλαντίδα.