Σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ: Το άγνωστο «τελεσίγραφο» της Κομισιόν για την καρατόμηση Τυχεροπούλου

• Από τον Νοέμβριο του 2024 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΓΔ AGRI) απαιτούσε εξηγήσεις από τον τότε πρόεδρο του ΟΠΕΚΕΠΕ Κυριάκο Μπαμπασίδη για την καθαίρεση της Παρασκευής Τυχεροπούλου.   
• Η ΓΔ AGRI καλούσε το υπουργείο να απαντήσει «το συντομότερο δυνατόν» και έδινε διορία 30 ημερών.

Νέα στοιχεία αναφορικά με το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ φέρνουν στο «φως» της δημοσιότητας οι Data Journalists. Πρόκειται για επιστολή-καταπέλτη της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης (ΓΔ AGRI), της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προς το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, που εστάλη το Νοέμβριο του 2024.

Στην επιστολή, η Κομισιόν ζητεί «εξηγήσεις» από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για τους λόγους που αποφασίστηκε η καθαίρεση της Παρασκευής Τυχεροπούλου από τη θέση της τότε Προϊσταμένης της Διεύθυνσης Εσωτερικού Ελέγχου του ΟΠΕΚΕΠΕ, ενώ εκφράζονταν ανησυχίες για το κατά πόσο η υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου του ΟΠΕΚΕΠΕ λειτουργούσε με βάση διατάξεις του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 2022/127.

Στην επιστολή η ΓΔ AGRI, ζητούσε από το ΥΠΑΑΤ να δώσει όλα τα απαιτούμενα στοιχεία το «συντομότερο δυνατόν» και  το αργότερο μέσα σε ένα μήνα. Πράγματι το ΥΠΑΑΤ απάντησε εγγράφως, διαβιβάζοντας απαντητική επιστολή του τότε προέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ, Κυριάκου Μπαμπασίδη, στην οποία εξηγούσε τους λόγους που οδήγησαν στην καθαίρεση Τυχεροπούλου. Είναι άγνωστο κατά πόσο η απάντηση Μπαμπασίδη κρίθηκε ως πειστική από την ΓΔ Agri. Το σίγουρο είναι ότι οι Ευρωπαίοι Εισαγγελείς που διερευνούν το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ έχουν μάλλον διαφορετική άποψη.

Στις 8 Νοεμβρίου του 2024 η Γενική Διεύθυνση Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης (ΓΔ AGRI) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής απέστειλε στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης μία δισέλιδη επιστολή. Το έγγραφο αφορούσε στην καθαίρεση της Παρασκευής Τυχεροπούλου από τη θέση της τότε Προϊσταμένης της Διεύθυνσης Εσωτερικού Ελέγχου του ΟΠΕΚΕΠΕ. Είναι η υπάλληλος του ΟΠΕΚΕΠΕ που αποκάλυψε σωρεία παρανομιών παραβάσεων σε ό,τι αφορά στις επιδοτήσεις του Οργανισμού, με αποτέλεσμα να βρεθεί στο στόχαστρο διοικήσεων και να ξεκινήσει σε βάρος της ένας ανελέητος εσωτερικός πόλεμος με πειθαρχικές διαδικασίες, ακόμη και μηνυτήριες σε βάρος της αναφορές.

Η απόφαση καθαίρεσης είχε πραγματοποιηθεί τον Οκτώβριο του 2024 με απόφαση της τότε διοίκησης υπό τον τότε πρόεδρο Κυριάκο Μπαμπασίδη. Ο λόγος για την απομάκρυνση ήταν «υπηρεσιακή ανεπάρκεια», σύμφωνα με τα έγγραφα που έχουν αναρτηθεί στη Διαύγεια.

Γιατί αντικαταστάθηκε η Τυχεροπούλου;

Το έγγραφο λοιπόν της Κομισιόν που δημοσιεύουν οι Data Journalists είχε τίτλο «συμμόρφωση του ελληνικού οργανισμού πληρωμών GR01, Οργανισμού Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ), με τα κριτήρια διαπίστευσης που καθορίζονται στον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) 2022/127 της Επιτροπής».

Όπως αναφερόταν στο έγγραφο, «η Γενική Διεύθυνση Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης (ΓΔ AGRI) παρακολουθεί στενά τα μέτρα που λαμβάνουν οι ελληνικές αρχές στο πλαίσιο του σχεδίου διαπίστευσης για την αντιμετώπιση των ελλείψεων που εντοπίστηκαν όσον αφορά στη συμμόρφωση του Οργανισμού Πληρωμών (ΟΠΕΚΕΠΕ) με τα κριτήρια διαπίστευσης».

Στη συνέχεια γινόταν ονομαστική αναφορά στην αντικατάσταση της Παρασκευή Τυχεροπούλου από τη θέση της Προϊσταμένης της Διεύθυνσης Εσωτερικού Ελέγχου του ΟΠΕΚΕΠΕ. Ήταν η περίοδος που κάποιοι στον ΟΠΕΚΕΠΕ αποφάσισαν να σφραγίσουν μέχρι και τον φοριαμό με υπηρεσιακά έγγραφα στο γραφείο της, όπως προκύπτει από δημοσιεύματα της εποχής.

«H πρόσφατη δημοσίευση (298/14.10.2024) της απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου του Οργανισμού Πληρωμών για την αντικατάσταση της Προϊσταμένης της Διεύθυνσης Εσωτερικού Ελέγχου του ΟΠΕΚΕΠΕ στις 14.10.2024 περιήλθε σε γνώση της Επιτροπής. Σύμφωνα με την ίδια δημοσίευση, η απόφαση αυτή ελήφθη λόγω ανησυχιών σχετικά με την παρεμπόδιση της ανεξαρτησίας ή της αντικειμενικότητας (πρότυπο 1130 του Ινστιτούτου Εσωτερικών Ελεγκτών), καθώς και λόγω υπηρεσιακής ανεπάρκειας δυνάμει του άρθρου 47 παράγραφος 1β΄ του κανονισμού κατάστασης προσωπικού του ΟΠΕΚΕΠΕ», αναφερόταν αρχικά στην επιστολή της ΓΔ AGRI της Κομισιόν.

Στη συνέχεια όμως γινόταν άμεση σύνδεση με την απόφαση της καθαίρεσης και «ποινικής έρευνας που βρίσκεται σε εξέλιξη για παρατυπίες με δημόσιους βοσκότοπους».

H επιστολή της Κομισιόν στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης με την οποία ζητεί εξηγήσεις για την καθαίρεση της Τυχεροπούλου.

Πιο αναλυτικά αναφερόταν στην επιστολή:

«Σύμφωνα με διάφορα άρθρα στον Τύπο και δημοσιεύσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η ίδια πρώην Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Εσωτερικού Ελέγχου άσκησε προσφυγή κατά της εν λόγω απόφασης, ενώ ο Οργανισμός Πληρωμών κίνησε επίσης νομικές διαδικασίες σε συνέχεια της απόφασής του να καθαιρέσει την Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Εσωτερικού Ελέγχου. Επιπλέον, τα εν λόγω άρθρα στον Τύπο υποδεικνύουν πιθανή σύνδεση μεταξύ της εν λόγω απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου και μιας εικαζόμενης εν εξελίξει ποινικής έρευνας για παρατυπίες που σχετίζονται με δημόσιους βοσκότοπους».

Δώστε όλες τις πληροφορίες εντός μήνα

Στο πλαίσιο αυτό, η ΓΔ AGRI καλούσε το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης να της παρέχει «όλες τις πληροφορίες» για την «καθαίρεση» της κας Τυχεροπούλου, όπως επίσης «και τα μέτρα που λαμβάνονται για να διασφαλιστεί η ορθή λειτουργία των διαδικασιών της υπηρεσίας εσωτερικού ελέγχου» με βάση διατάξεις του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 2022/127. Μάλιστα η ΓΔ AGRI καλούσε το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης να απαντήσει «το συντομότερο δυνατόν», ενώ έδινε χρονική διορία ενός μηνός.

«Υπό το πρίσμα των εξελίξεων αυτών, η αρμόδια αρχή καλείται να παράσχει στη ΓΔ AGRI όλες τις σχετικές με τα ανωτέρω πληροφορίες, ιδίως όσον αφορά στην καθαίρεση της Προϊσταμένης της Διεύθυνσης Εσωτερικού Ελέγχου, καθώς και τα μέτρα που λαμβάνονται για να διασφαλιστεί η ορθή λειτουργία των διαδικασιών της υπηρεσίας εσωτερικού ελέγχου του Οργανισμού Πληρωμών που περιγράφονται στα κριτήρια διαπίστευσης της παραγράφου 4 σημείο Β i), ii) και iii) του παραρτήματος I του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2022/127. Παρακαλείστε να απαντήσετε στην παρούσα επιστολή το συντομότερο δυνατόν και το αργότερο εντός 1 μηνός από την παραλαβή της παρούσας επιστολής στην ελληνική γλώσσα. Τα σημεία αυτά θα συζητηθούν κατά την αποστολή που έχει προγραμματιστεί από τις 4 έως τις 6 Δεκεμβρίου» υπογραμμιζόταν στην επιστολή της ΓΔ AGRI.

Ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός και οι ανησυχίες της Κομισιόν

Ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός 2022/127 εξεδόθη στις 7 Δεκεμβρίου του 2021 για «τη συμπλήρωση του κανονισμού (ΕΕ) 2021/2116 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου με κανόνες για τους οργανισμούς πληρωμών και άλλους οργανισμούς, τη δημοσιονομική διαχείριση, την εκκαθάριση λογαριασμών, τις εγγυήσεις και τη χρήση του ευρώ».

Μεταξύ άλλων ο Κανονισμός προβλέπει «χωριστές αξιολογήσεις μέσω της υπηρεσίας εσωτερικού ελέγχου». Συγκεκριμένα όπως επισημαίνεται, ο «Οργανισμός πληρωμών θεσπίζει διαδικασίες για τη συμμόρφωση με μία σειρά από κανόνες. Ειδικότερα, «η υπηρεσία εσωτερικού ελέγχου είναι ανεξάρτητη από τα άλλα τμήματα του οργανισμού πληρωμών και υπάγεται απευθείας στον διευθυντή του οργανισμού πληρωμών». Επίσης, «η υπηρεσία εσωτερικού ελέγχου εξακριβώνει κατά πόσον οι διαδικασίες που θεσπίζονται από τον οργανισμό πληρωμών είναι κατάλληλες προκειμένου να εξασφαλίσουν ότι ελέγχεται η συμμόρφωση με τους ενωσιακούς κανόνες και ότι οι λογαριασμοί είναι ακριβείς, πλήρεις και έχουν καταρτιστεί έγκαιρα», ενώ «το έργο της υπηρεσίας εσωτερικού ελέγχου εκτελείται σύμφωνα με διεθνώς αποδεκτά πρότυπα, καταγράφεται σε έγγραφα εργασίας και οδηγεί σε εκπόνηση εκθέσεων και συστάσεων που απευθύνονται στα ανώτατα διοικητικά στελέχη του οργανισμού πληρωμών». Αντιλαμβάνεται κανείς γιατί η ΓΔ AGRI της Κομισιόν ζητούσε με κοφτό τρόπο και δίχως μεγάλα χρονικά περιθώρια εξηγήσεις από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για την καθαίρεση της Παρασκευής Τυχεροπούλου.

O ευρωπαϊκός κανονισμός που επικαλείται η DG Agri στην Επιστολή 

Η απάντηση του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης

Λίγες ημέρες μετά, το υπουργείο Αγροτικής  Ανάπτυξης απέστειλε απαντητική επιστολή στην Κομισιόν. Επρόκειτο για επιστολή του Κυριάκου Μπαμπασίδη προς τον γενικό γραμματέα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, Κωνσταντίνο Μπαγινέτα. Σε αυτή, ο κ. Μπαμπασίδης, προσπάθησε να δικαιολογήσει το «κυνήγι» σε βάρος της κας Τυχεροπούλου, καθιστώντας την σχεδόν υπεύθυνη για ό,τι συμβαίνει στον ΟΠΕΚΕΠΕ.

Όπως αναφερόταν, η αντικατάσταση της κας Τυχεροπούλου έγινε επειδή η ίδια φέρεται να ενέκρινε την πληρωμή ενισχύσεων ύψους 52,328 εκατ. ευρώ το 2022, η οποία χαρακτηριζόταν ως «εσφαλμένη». Από την πλευρά της πάντως, η πρώην ελέγκτρια του ΟΠΕΚΕΠΕ αρνείται ότι επρόκειτο για δικό της σφάλμα.

Επιπλέον ο κ. Μπαμπασίδης, ανέφερε στην επιστολή ότι η κα Τυχεροπούλου απουσίαζε την περίοδο Ιανουάριος – Οκτώβριος 2024 από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, καθώς φέρεται να είχε εμφανιστεί με φυσική παρουσία μόλις 87 μέρες. Την περίοδο εκείνη όμως η κα Τυχεροπούλου συνεργαζόταν ως επιστημονική συνεργάτης με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και επομένως κάποιες μέρες η απουσία της ήταν δικαιολογημένη. Το γεγονός αυτό δεν αναφέρεται από τον κ. Μπαμπασίδη στην επιστολή παρότι είναι κομβικής σημασίας.

Επίσης ο κ. Μπαμπασίδης αποσυνδέει την «καθαίρεση» της κας Τυχεροπούλου από την ποινική έρευνα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας.

«Σας γνωρίζουμε ότι ουδεμία σύνδεση υφίσταται μεταξύ της εν λόγω απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου και οποιασδήποτε εν εξελίξει ποινικής έρευνας, δεδομένου ότι η θέση του Προϊσταμένου της Δ/νσης Εσωτερικού Ελέγχου, όπως και των υπαλλήλων της εν λόγω Δ/νσης, είναι ασυμβίβαστη με διερεύνηση υποθέσεων απάτης, σύμφωνα με το Ν. 4795/2021, άρ. 20, παρ. 2, που διέπει τη λειτουργία των εσωτερικών ελεγκτών στις δημόσιες υπηρεσίες της Ελλάδας» υπογραμμιζόταν μεταξύ άλλων.

H απάντηση Μπαμπασίδη στην Κομισιόν

H Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έχει διαφορετική άποψη

Είναι άγνωστο έαν η απάντηση Μπαμπασίδη έπεισε την ΓΔ Agri για το θέμα Τυχεροπούλου. Πάντως οι Ευρωπαίοι Εισαγγελείς που διερευνούν το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ έχουν μάλλον διαφορετική άποψη. Χαρακτηριστικά είναι όσα αναφέρουν στην πρόταση των Ευρωπαίων Εισαγγελέων προς το 10ο Μόνιμο Τμήμα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελία για την παραπομπή της υπόθεσης στις εθνικές αρχές.

Συγκεκριμένα στην πρόταση γίνεται αναφορά σε πειθαρχικές διαδικασίες που έγιναν σε βάρος υπαλλήλων του ΟΠΕΚΕΠΕ τις οποίες συνδέουν με τις «ελεγκτικές τους δραστηριότητες».

«Κατέστη προφανές ότι πειθαρχικές διαδικασίες και άλλα ένδικα μέσα, τα οποία είτε κινήθηκαν, είτε διευκολύνθηκαν από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, κατά υπαλλήλων, μπορεί να συνδέονται με τις προηγούμενες ελεγκτικές τους δραστηριότητες κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους, και να συντονίζονται από την ίδια ομάδα προσώπων που τελεί υπό έρευνα» επισημαίνεται χαρακτηριστικά.

Υπενθυμίζεται ότι οι Data Journalists είχαν αναφερθεί στις «διώξεις» που αντιμετώπιζε η κα Τυχεροπούλου από τον Απρίλιο του 2025. Πρόκειται για τρεις πειθαρχικές διαδικασίες που έχουν κινηθεί σε βάρος της από Διοικήσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ  ενώ έχει κατατεθεί και μήνυση σε βάρος της για υπεξαίρεση εγγράφων. Σύμφωνα με πληροφορίες των Data Journalists επρόκειτο για υπηρεσιακά έγγραφα τα οποία βρέθηκαν στο προσωπικό της γραφείο στον ΟΠΕΚΕΠΕ. Κάτι που εγείρει ερωτήματα σχετικά με το κατά πόσο πρόκειται για υπεξαίρεση εγγράφων. Είναι πράγματι εντυπωσιακή η στάση των διοικήσεων του ΟΠΕΚΕΠΕ απέναντι σε μια υπάλληλο που εντόπισε παρατυπίες για τις οποίες εμπλεκόμενοι έχουν παραπεμφθεί σε δίκες ενώπιον της Δικαιοσύνης, ενώ έχουν υπάρξει πρωτόδικες καταδίκες.

Σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ: Το άγνωστο «τελεσίγραφο» της Κομισιόν για την καρατόμηση Τυχεροπούλου