Σε αναζήτηση εθνικής στρατηγικής

Print Friendly, PDF & Email
- Advertisement -

Του Θάνου Π. Ντόκου

Η διατύπωση κατευθύνσεων για τους εθνικούς στόχους και τα μέσα υλοποίησής τους στο δεδομένο διεθνές περιβάλλον αποτελεί ζωτικής σημασίας ζήτημα

Η αναζήτηση εθνικής στρατηγικής στη χώρα μας θυμίζει σε έναν βαθμό την αναζήτηση του Ιερού Δισκοπότηρου. Ολοι συμφωνούν για την αναγκαιότητά της, υπάρχει σε γενικές γραμμές συναίνεση για τις κύριες παραδοχές και κατευθύνσεις, αλλά η χώρα εξακολουθεί να στερείται ενός θεσμικού κειμένου που να καθορίζει τα εθνικά συμφέροντα, να αξιολογεί τις απειλές και τις προκλήσεις, να θέτει στόχους και προτεραιότητες στη βάση των υφισταμένων συντελεστών εθνικής ισχύος και να αναθέτει αποστολές στους αρμόδιους κρατικούς φορείς. Το ζήτημα της εθνικής στρατηγικής πραγματεύονται τα προσφάτως εκδοθέντα και εξαιρετικά ενδιαφέροντα βιβλία του αντιναυάρχου Γρηγόρη Δεμέστιχα και του υποστρατήγου Γιώργου Χατζηθεοφάνους, αλλά και το κατά τι παλαιότερο του πρέσβεως Γεωργίου Σέκερη.

Οι συγγραφείς παραθέτουν ορισμούς της εθνικής στρατηγικής («ο προσδιορισμός των εθνικών συμφερόντων και η εκπόνηση ενός σχεδίου για την προώθηση-υποστήριξή τους στο διεθνές περιβάλλον»), αναφέρονται σε εθνικά συμφέροντα, εθνικούς αντικειμενικούς σκοπούς και παράγοντες εθνικής ισχύος, ενώ παραθέτουν τις σκέψεις τους σχετικά με τον μηχανισμό χάραξης και υλοποίησης της εθνικής στρατηγικής. Αναφέρονται στον «προσδιορισμό εθνικών στόχων, η επίτευξη των οποίων στο σύνολό τους εξασφαλίζει την προώθηση των εθνικών μας συμφερόντων. Η επίτευξη των στόχων ανατίθεται με τη μορφή έργων στους θεσμικούς φορείς του κράτους, οι οποίοι με τη σειρά τους εκπονούν τον επιχειρησιακό σχεδιασμό (επιχειρησιακό επίπεδο) και σχέδια δράσης (λειτουργικό – τακτικό επίπεδο) για την εκτέλεση των έργων και την επίτευξη των στόχων που τους έχουν ανατεθεί». Προσθέτουν δε ότι «ο μακροχρόνιος σχεδιασμός και η συνέχεια στη διαχείριση των εθνικών θεμάτων δίνουν τη δυνατότητα εφαρμογής μιας επιθετικής εξωτερικής πολιτικής. Δίνουν τη δυνατότητα σε ένα κράτος να διαμορφώνει τις εξελίξεις και όχι να τρέχει συνεχώς ασθμαίνοντας πίσω από αυτές, υποχρεωμένο να αντιμετωπίζει μονίμως κρίσεις, τις οποίες δρομολογεί ο “αντίπαλος” στη βάση μιας δικής του επιθετικής εξωτερικής πολιτικής για την επίτευξη των στόχων του, όπως αυτοί προκύπτουν από την εθνική του στρατηγική, που φρόντισε να διαμορφώσει». Κοινή δε είναι η διαπίστωση ότι «η χάραξη ολοκληρωμένης εθνικής στρατηγικής – ο καθορισμός εθνικών στόχων και η εξασφάλιση των μέσων υλοποίησής τους, σε συνάρτηση με το νέο διεθνές περιβάλλον και τις πραγματικές εθνικές μας δυνατότητες – παραμένει κρίσιμο ζητούμενο».

Σχεδιασμός και πρωτοβουλίες

Ενα ιδιαίτερα σημαντικό συστατικό στοιχείο της χάραξης μιας εθνικής στρατηγικής είναι η Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας (ΣΤΕΑ). Ας σημειωθεί εδώ ότι πλέον το Γραφείο του Συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας, σε συνεργασία με το σύνολο των άλλων εμπλεκομένων φορέων, εκπονεί την πρώτη ελληνική Στρατηγική Εθνικής Ασφαλείας, από την οποία θα προκύψουν στο μέλλον σειρά άλλων θεσμικών κειμένων, όπως η Πολιτική Εθνικής Αμυνας (Υπουργείο Εθνικής Αμυνας), η Πολιτική Εσωτερικής Ασφάλειας (Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη) και η Εθνική Στρατηγική Κυβερνοασφάλειας (Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής). Στο πλαίσιο της ΣΤΕΑ, καταγράφονται τα ζωτικά εθνικά συμφέροντα και οι βασικές στρατηγικές παραδοχές, περιγράφεται το στρατηγικό και περιφερειακό περιβάλλον ασφαλείας, αξιολογούνται και ιεραρχούνται οι απειλές για την ελληνική ασφάλεια, αναζητούνται πειστικές και ρεαλιστικές απαντήσεις στις διάφορες προκλήσεις, καθώς και τρόποι αύξησης της ανθεκτικότητας (resilience), ενώ κεντρικό στόχο αποτελεί η αξιοποίηση στον βέλτιστο βαθμό κάθε υπάρχοντος συντελεστή εθνικής ισχύος. Η ΣΤΕΑ θέτει στόχους κατά σειρά σπουδαιότητας και χρονικής αλληλουχίας και αναθέτει αποστολές στους αρμόδιους κρατικούς φορείς. Τέλος, αναφέρεται τόσο στον μηχανισμό παρακολούθησης της υλοποίησης της ΣΤΕΑ όσο και στη διαδικασία περιοδικής ενημέρωσής της. Για την ετοιμασία της χρησιμοποιούνται σύγχρονα εργαλεία στρατηγικού σχεδιασμού και ανάλυσης όπως η πρόγνωση (foresight), η ανίχνευση ορίζοντα, η ανάλυση ισχυρών σημείων και αδυναμιών (SWOT). Παράλληλα με την ετοιμασία της ΣΤΕΑ, προχωρά και η υλοποίηση του οδικού χάρτη για τη θεσμοθέτηση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας.

Οπως αναφέρει ο Γ. Χατζηθεοφάνους, μια Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας πρέπει να είναι γνωστή τόσο στους πολίτες της χώρας και στα στελέχη των αρμόδιων φορέων όσο και σε φίλους, συμμάχους και εχθρούς στο πλαίσιο εξασφάλισης πρωτίστως της αποτροπής. Για τον σκοπό αυτόν, η υπό ετοιμασία ΣΤΕΑ θα δημοσιευθεί ως αδιαβάθμητο κείμενο (αν και θα υπάρχει μια διαβαθμισμένη μορφή της). Τέλος, ενδιαφέρον παρουσιάζει η παρατήρηση του Γ. Σέκερη ότι «πέραν από συμμαχίες και συμπράξεις, για να κατακτήσει στον κόσμο του 21ου αιώνα τη θέση και τον ρόλο που αντικειμενικά της ανήκουν, η Ελλάδα οφείλει πρωτίστως να στηριχθεί στις δικές της δυνάμεις, στην εθνική της ισχύ – και να το θελήσει». Εφθασε, νομίζω, ο καιρός να αποδείξουμε εμπράκτως ότι υπάρχει μια κρίσιμη μάζα ικανών και ορθολογικά σκεπτόμενων Ελλήνων – αξιωματούχων, στελεχών, απλών πολιτών, ανεξαρτήτως ιδεολογικής/κομματικής τοποθέτησης – που θέλει να αφήσει πίσω νοοτροπίες και παθογένειες του παρελθόντος και να διεκδικήσει αυτό που αναλογεί και αξίζει στη χώρα μας.

“Το Βήμα”

spot_img

1 ΣΧΟΛΙΟ

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
29,900ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
- Advertisement -

Τελευταία Άρθρα