του Σπύρου Παυλίδη, καθηγητή Γεωλογίας ΑΠΘ.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Γεωλογική Υπηρεσία (USGS) στις 11:49 μ.μ. τοπική ώρα χθες, ένας σεισμός M = 8.1 έπληξε το Μεξικό σε βάθος 69 χιλιομέτρων (σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό-Μεσογειακό Σεισμολογικό Κέντρο (EMSC) το βάθος ήταν 61 χλμ.). Τις έξι ώρες που ακολούθησαν τον κύριο σεισμό, σημειώθηκαν 28 μετασεισμοί της τάξης M = 4.3 +, οι οποίοι προκάλεσαν περαιτέρω πανικό στο Μεξικό. Ο σεισμός αυτός έγινε περίπου 80 χλμ. ανοικτά στη θαλάσσια περιοχή του Ειρηνικού και ακλούθησε προειδοποίηση για το τσουνάμι για το Μεξικό, τη Γουατεμάλα, τον Παναμά, το Ελ Σαλβαδόρ, την Κόστα Ρίκα, τη Νικαράγουα, την Ονδούρα και τον Ισημερινό, το οποίο συνέβη στις 6 π.μ. ώρα Ειρηνικού. Τα μεγαλύτερα κύματα που καταγράφηκαν ήταν 2,3 πόδια (0,65 m).
Αυτός ο ισχυρότατος σεισμός συνέβη στην Κεντρική Αμερική , όπου η τεκτονική Πλάκα Cocos υποβυθίζεται κάτω από τη βορειοαμερικανική πλάκα με ρυθμό περίπου 80 mm / έτος. Λόγω του μεγέθους του, έγινε ιδιαίτερα αισθητός τόσο μακριά όσο η Πόλη του Μεξικού και η πόλη της Γουατεμάλας, με πάνω από 10 εκατομμύρια ανθρώπους. Με βάση τους χάρτες (Shake Map), της USGS περισσότεροι από 40 εκατομμύρια άνθρωποι αισθάνθηκαν αυτόν τον σεισμό σε ποικίλους βαθμούς έντασης. Παρόλο που το σύστημα USGS PAGER (σενάρια καταστροφών) προβλέπει ότι οι θάνατοι θα είναι μεταξύ 1.000 και 10.000, μέχρι στιγμής, υπάρχουν μόνο 34 επιβεβαιωμένοι. Ωστόσο, επειδή ο σεισμός αυτός συνέβη τη νύχτα, ο αριθμός αυτός είναι σίγουρο ότι θα αυξηθεί. Το σύστημα USGS PAGER προβλέπει επίσης ότι οι οικονομικές απώλειες πιθανόν θα ανέλθουν σε περισσότερα από 1 δισ. Δολάρια.
Παρά το γεγονός ότι ο σεισμός αυτός συνέβη κοντά στην τάφρο (Trench) της Κεντρικής Αμερικής, γεωλογικά ένα περιβάλλον τεκτονικής συμπίεσης, ο μηχανισμός γένεσης του σεισμού (USGS) αντίθετα δείχνει ότι ο σεισμός αυτός οφειλόταν παραδόξως σε εφελκυσμό (επέκταση κίνησης κατάβυθιζόμενου τμήματος λιθόσφαιρας). Πάντα η Φύση μας εκπλήσσει (Φύσις κρύπτεσθαι φιλεί). Με βάση το βάθος του σεισμού (69 χλμ.) υποθέσαμε ότι η διάρρηξη συνέβη σε τμήμα της λιθόσφαιρας σε τμήμα της με διαφορετική συμπεριφορά, πράγμα που σημαίνει ότι η εκτατική κατασταση μπορεί να οφείλεται σε μεταβαλλόμενη γωνία βύθισης στην υποβυθιζόμενη πλάκα. Νέα δεδομένα θα επιβεβαιώσουν ή θα διαφοροποιήσουν αυτήν την ερμηνεία .
Σύμφωνα με το μοντέλο υπολογισμού αναμενόμενων σεισμών της USGS (Global Earthquake Activity Rate (GEAR (*) mode) στην περιοχή έξω από την ακτή του Μεξικού, το πιθανό αναμενόμενο μέγεθος υπολογιζόταν σε Μ 7,25. Και η περίπτωση αυτή υπογραμμίζει τον απρόβλεπτο χαρακτήρα των σεισμών και ότι σε σεισμογενείς περιοχές με μεγάλους σεισμούς, οι κάτοικοι πρέπει να γνωρίζουν τους κινδύνους και ο σχεδιασμός αντισεισμικής προστασίας να είναι διαφορετικός από το συνηθισμένο. Δυστυχώς, στις περισσότερες περιπτώσεις η χειρότερη εκδοχή (worst case scenario) είτε δεν γίνεται κατανοητή ή αγνοείται ή δεν λαμβάνεται σοβαρά υπόψη. Και όμως συμβαίνει !.
(*) «This model uses global strain rates and the last 40 years of seismicity to forecast the likely earthquake magnitude in your lifetime anywhere on earth. Based on this model, tonight’s M=8.0 earthquake can be considered surprising as the expected magnitude to occur in your lifetime in this area is M=7.25.»
(Πηγή Templor)
Σπύρος Β. Παυλίδης
Καθηγητής Γεωλογίας Α.Π.Θ.
Πρόεδρος ΔΣ Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρίας
