Ένας διάλογος του Πρέσβη κ. Κανέλλου και της συγγραφέως κας Έρις
Μιλένα Έρις: Όλοι, λίγο ή πολύ, έχουμε ακούσει και γνωρίζουμε τι είναι η Διπλωματία. Συνοπτικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι μια δραστηριότητα που σχετίζεται με την άσκηση της εξωτερικής πολιτικής της κάθε χώρας με σκοπό την προώθηση των διμερών και πολυμερών σχέσεων και συνεργασιών. Το τελευταίο διάστημα, εκτός από τη Διπλωματία με την αυστηρή έννοια της λέξης, αναπτύσσονται και άλλες μορφές της. Μια από αυτές, στην οποία αποδίδεται πολύ μεγάλη σημασία, είναι και η Πολιτιστική Διπλωματία.
Ο πλέον αρμόδιος που θα μπορούσε να μας κατατοπίσει είναι ο Πρέσβης κ. Νικόλαος Δ. Κανέλλος. Ο
συνομιλητής μου σπούδασε στο Πάντειο Πανεπιστήμιο με μεταπτυχιακό́ στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Νίκαιας της Γαλλίας. Ως μαχόμενος Διπλωμάτης υπηρέτησε στο Στρασβούργο, στα Τίρανα, στο Χιούστον (ΗΠΑ), στο Αργυρόκαστρο, στη Βαρκελώνη, στη Χάγη, στην Πρίστινα, στη Σλοβακία, στο Βιετνάμ και στο Αζερμπαϊτζάν με ενδιάμεσες αποστολές στην Ουάσιγκτον και στη Νέα Υόρκη.
Μετά τον τερματισμό της γόνιμης θητείας του στο Υπουργείο Εξωτερικών ανέλαβε τη θέση του Αντιπροέδρου του Ελληνικού Ινστιτούτου Πολιτιστικής Διπλωματίας (Ε.Ι.Π.Δ).
Είναι, λοιπόν, ο καταλληλότερος άνθρωπος για να αναπτύξει το ερώτημα σχετικά με την έννοια της Πολιτιστικής Διπλωματίας και σε τι διαφέρει από την κλασική, που έχουμε εμείς στο μυαλό μας:
Πρέσβης Νικόλαος Δ. Κανέλλος: Τα πλεονεκτήματα της πολιτιστικής διπλωματίας έχουν πολλαπλές στοχεύσεις και χρησιμότητα. Το γνώθι σ’αυτόν είναι η πρώτη αρχή. Το παράδειγμα προς μίμηση από όλες τις γειτονικές χώρες είναι το δεύτερο. Με την πρώτη σωκρατική μέθοδο μπαίνεις σε μια αέναη πορεία αλλαγής και βελτίωσης. Με τη δεύτερη διαμορφώνεις το επίπεδο επιρροής πολύ σημαντικό σε κάθε χώρα.
Μιλένα Έρις: Αναφέρθηκα προηγουμένως στις διάφορες θέσεις που υπηρετήσατε, προωθώντας τα ελληνικά συμφέροντα. Γνωρίζω, όμως, ότι παράλληλα έχετε ασχοληθεί τόσο με τη μουσική, με τη ζωγραφική και είστε συγγραφέας πολιτικών μυθιστορημάτων. Ομολογώ ότι λάτρεψα το τραγούδι όπου τραγουδάτε με τη κόρη σας, το «Yellow Flower» Music and Lyrics by Hollywood Award Winning International Composer Demetrios Katis. Είστε ένας πολυτάλαντος άνθρωπος κ. Πρέσβη. Μ’ αυτή, λοιπόν, τη διπλή ιδιότητα ποια θεωρείτε ότι είναι τα πλεονεκτήματα της Πολιτιστικής Διπλωματίας;
Πρέσβης Νικόλαος Δ. Κανέλλος: Τα έργα τέχνης ζουν σ’ απέραντη μοναξιά, και η κριτική είναι το χειρότερο μέσο για να τα ζυγώσεις. Μονάχα η αγάπη μπορεί να τα «συλλάβει», να τ’ αγκαλιάσει, να σταθεί δίκαιη απέναντί τους. Τι νόημα θα είχε μια μοναξιά που δε θα ’ταν αληθινά μεγάλη; Μονάχα μια μοναξιά υπάρχει, κι είναι μεγάλη και βαραίνει πολύ στους ώμους μας… Ένα και μόνο μας είναι απαραίτητο: η Μοναξιά, η μεγάλη εσώτερη Μοναξιά. Να βυθίζεσαι στον εαυτό σου και, ώρες ολόκληρες, να μην ανταμώνεις εκεί κανέναν -αυτός πρέπει να είναι ο απώτερος στόχος του καθενός. Να είσαι μονάχος…
Μιλένα Έρις: Ο Φρανσουά Μιτεράν έλεγε πως εάν ήταν πρωθυπουργός της Ελλάδας δεν θα έκανε τίποτε που να
μην περνά μέσα από τον Πολιτισμό. Αναμφίβολα, ο πολιτισμός αποτελεί πλεονέκτημα για μια χώρα σαν την Ελλάδα, καθώς είναι αναγνωρίσιμος σε όλον τον κόσμο. Πώς η ελληνική διπλωματία θα μπορούσε να «χρησιμοποιήσει» αυτό το πλεονέκτημα;
Πρέσβης Νικόλαος Δ. Κανέλλος: : Η ελληνική διπλωματία θα έπρεπε να ήταν το ίδιο χαρισματική όσο και ο πολιτισμός μας. Αναπτύξαμε πολιτικές σε συγκυρίες ξένων επιρροών. Δεν καταφέραμε να δημιουργήσουμε δομές σε βάθος και αξιόπιστες. Ούτε μπόρεσε το ελληνικό κράτος να δαμάσει την λαιμαργία των πολιτικών κομμάτων και των πολιτικών. Έστω και τώρα πάντως μπορούμε με μια
α. Ανάδειξη έξυπνων πολιτικών και διπλωματικών κινήσεων με βάση τον πολιτισμό και β. Με την απόλυτη κατίσχυση μιας νέας πολιτικής αισθητικής και ήθους στη χώρα μας.
Μιλένα Έρις: Αντιλαμβανόμαστε ότι οι χώρες με μεγάλη ιστορία και συμβολή στο Παγκόσμιο πολιτισμό μπορούν να μεταδώσουν ευκολότερα το μήνυμα του πολιτισμού. Οι χώρες που δεν έχουν τόσο μεγάλο πολιτιστικό απόθεμα πως θα μπορούσαν να προωθήσουν την Πολιτιστική Διπλωματία;
Πρέσβης Νικόλαος Δ. Κανέλλος: Όλες οι χώρες έχουν κάποιες γραμμένες σελίδες πολιτισμού. Ίσως μάλιστα όσες από αυτές έχουν μικρή ιστορία και συνεισφορά όπως λέτε να είναι περισσότερο διαυγείς να δουν καθαρά το μέλλον τους. Σε κάθε περίπτωση όμως ο πολιτισμός και η διπλωματική του προώθηση δεν είναι παρά μια συλλογική προσπάθεια. Ένας ενιαίος χώρος. Όπως και ο άνθρωπος.
Μιλένα Έρις: Γνωρίζουμε ότι ο πολιτισμός μπορεί να συμβάλλει στην αντιμετώπιση του ρατσισμού, της μισαλλοδοξίας και των αρνητικών στερεότυπων. Με ποιο τρόπο η Πολιτιστική Διπλωματία μπορεί να συμβάλλει στην βελτίωση της εικόνας του κράτους στην κοινή γνώμη ενός αλλού κράτους;
Πρέσβης Νικόλαος Δ. Κανέλλος: Συμβάλω σημαίνει μόνο κατανοώ και αντιλαμβάνομαι. Δεν σημαίνει ούτε ανέχομαι ούτε υπομένω. Όσο για τα φαινόμενα που αναφέρετε υπάρχουν γιατί πολλές από τις εξελίξεις στο σύγχρονο κόσμο μας επιβάλλονται και έρχονται ως αφύσικα υποπροϊόντα έλλειψης παιδείας.
Μίλενα Έρις: κ. Πρέσβη σας ευχαριστώ για την πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση και σας εύχομαι να διατηρήστε την ίδια ακούραστη ενέργεια και πάθος στη δουλεία σας.
