Ο Ιμπραήμ Καλίν, επικεφαλής των τουρκικών υπηρεσιών πληροφοριών και εκλεκτός διάδοχος του προέδρου Ερντογάν, διαδραμάτισε καίριο ρόλο στις συνομιλίες για τη Γάζα· γνωστός για τις επαφές του με Ισραηλινούς αξιωματούχους, στοχεύει στην αποκατάσταση των σχέσεων και ακόμη και στην επιστροφή Ισραηλινών τουριστών στην Τουρκία
Σμάνταρ Πέρι | 13.10.25 | 00:53
Πριν από λίγο περισσότερο από έναν χρόνο, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έκανε μια δήλωση που τράβηξε την παγκόσμια προσοχή τόσο των υπηρεσιών πληροφοριών όσο και των διπλωματικών κύκλων. Στο Ισραήλ, λίγοι εξεπλάγησαν όταν ο Ερντογάν ανακοίνωσε με θεατρικό τρόπο ότι ο στενότερος σύμβουλός του, Ιμπραήμ Καλίν, θα είναι ο διάδοχός του.
Η σχέση τους χρονολογείται πολλά χρόνια πίσω, όταν ο Ερντογάν αναζητούσε «σοβαρούς» ακαδημαϊκούς για να στελεχώσουν τον εσωτερικό του κύκλο. Έλαβε διθυραμβικές συστάσεις για τον «Δρ. Καλίν, τον ήσυχο λόγιο» και σύντομα τον ενέταξε στο προεδρικό γραφείο. Για εννέα χρόνια, ο Καλίν υπηρέτησε ως εκπρόσωπος του Ερντογάν, αν και ανώτεροι Ισραηλινοί αξιωματούχοι που τον γνωρίζουν λένε ότι ο ρόλος του ήταν πολύ ευρύτερος. Ο Ερντογάν τον εμπιστεύεται απόλυτα — τον αποκαλούν «η σκιά του προέδρου».
Όταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ πρόσθεσε την Τουρκία στην ομάδα που διαπραγματεύεται την εκεχειρία και την απελευθέρωση ομήρων στη Γάζα, ήταν η πρώτη φορά που η Άγκυρα κάθισε ως ίσος συνομιλητής δίπλα σε διαμεσολαβητές από την Αίγυπτο, το Κατάρ και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Εκπρόσωπος της Τουρκίας ήταν ο Καλίν, που υπηρετεί εδώ και δύο χρόνια ως επικεφαλής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (MIT).
Ο Καλίν γνωρίζει καλά τον αρχηγό της Μοσάντ, Νταβίντ Μπαρνέα, τον πρώην επικεφαλής της Σιν Μπετ, Ρονέν Μπαρ, και τον σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας Τσάχι Χανεγκμπί. Είχε επίσης επαφή με την Ίριτ Λίλιαν, πρώην πρέσβειρα του Ισραήλ στην Τουρκία, την οποία καλούσε σε ευρύτερες διπλωματικές συζητήσεις. «Πραγματικά άκουγε τις αξιολογήσεις της ισραηλινής πλευράς», ανέφερε Ισραηλινός αξιωματούχος.
Σε αντίθεση με τον Ερντογάν, ο οποίος συχνά καταφέρεται επιθετικά κατά του Ισραήλ, ο Καλίν βλέπει την κατάσταση με πολύ μεγαλύτερη λεπτότητα. Δημόσια επανέλαβε τις επικρίσεις του προέδρου του ότι το Ισραήλ «έχει προκαλέσει μεγάλο πόνο στους κατοίκους της Γάζας», αλλά ιδιωτικά, σύμφωνα με πηγές, η τύχη των Ισραηλινών ομήρων που κρατούνται από τη Χαμάς τον συγκίνησε ειλικρινά.
Ο Καλίν αναγνωρίζει το Ισραήλ ως κράτος και, ως επικεφαλής των πληροφοριών, διατηρεί διακριτικά επαγγελματικούς δεσμούς με Ισραηλινούς ομολόγους του. Ένα μικρό παράδειγμα ήρθε την περασμένη εβδομάδα στο Σαρμ ελ Σέιχ, όταν ο στρατηγός εν αποστρατεία Νιτζάν Αλόν, επικεφαλής της Διεύθυνσης Ομήρων και Αγνοουμένων του Ισραηλινού Στρατού, πλησίασε τον Καλίν και τον αγκάλιασε φυσικά.
«Δεν είναι αντι-Ισραηλινός», είπε ανώτατη πηγή των υπηρεσιών πληροφοριών. «Είναι οξυδερκής, ακέραιος, διανοούμενος — και άνθρωπος με ασυνήθιστα χόμπι».
Μεταξύ αυτών είναι το παίξιμο του μπαγλαμά (bağlama), ενός επτάχορδου τουρκικού λαούτου. Ο Καλίν ανεβάζει συχνά βίντεο όπου παίζει και τραγουδά παραδοσιακά τραγούδια — εικόνα αδιανόητη για αρχηγό της Μοσάντ ή της Σιν Μπετ. Άλλο πάθος του είναι η φωτογράφιση της φύσης: τοπία και άγρια ζωή, ποτέ άνθρωποι.
Κατά τις πρόσφατες συνομιλίες στο Σαρμ ελ Σέιχ, το γραφείο του Ερντογάν στην Άγκυρα τηλεφώνησε στον Καλίν τέσσερις φορές για ενημέρωση. Ο Ερντογάν χαρακτήρισε την εκεχειρία «πολύ εύθραυστη», ενώ ο Καλίν τόνισε: «Θα είμαστε στη Γάζα για να διασφαλίσουμε ότι η συμφωνία θα τηρηθεί». Ανακοίνωσε επίσης ότι η Τουρκία σχεδιάζει να στείλει εκατοντάδες εργάτες στη Γάζα για να συμβάλουν στην ανοικοδόμηση.
Ο Καλίν, σύμφωνα με άτομα του περιβάλλοντός του, ελπίζει να αποκαταστήσει σταδιακά και με προσοχή τις σχέσεις με το Ισραήλ. Η Turkish Airlines έχει αφήσει να εννοηθεί ότι σχεδιάζει να επαναφέρει τις πτήσεις προς το Ισραήλ, ζητώντας ώρες απογείωσης και προσγείωσης στο αεροδρόμιο Μπεν Γκουριόν. Μέχρι πριν από δύο χρόνια, λειτουργούσαν 14 πτήσεις την ημέρα μεταξύ των δύο χωρών, αλλά ο τουρισμός ανεστάλη λόγω εντάσεων. «Θέλει να σπάσει τον πάγο», λέει πηγή κοντά στον Καλίν, «να στείλει Τούρκο πρέσβη στο Τελ Αβίβ, να υποδεχθεί Ισραηλινό απεσταλμένο στην Άγκυρα, να επανεκκινήσει τις πτήσεις, να αναζωογονήσει τον τουρισμό και να ενισχύσει τη συνεργασία στο εμπόριο και τη γεωργία».
Είναι 54 ετών, παντρεμένος με τρία παιδιά. Τα ισραηλινά προφίλ πληροφοριών τον περιγράφουν ως «διανοούμενο, κάπως εκκεντρικό, πνευματικά προσανατολισμένο — θρησκευόμενο αλλά ανεκτικό, με σεβασμό στις άλλες πίστεις». Ο Ερντογάν τον όρισε επικεφαλής της ομάδας που διαχειρίζεται τις διαπραγματεύσεις για τη Γάζα και την επόμενη φάση της διπλωματίας, ενώ ανέθεσε στον υπουργό Εξωτερικών Χακάν Φιντάν το εξίσου ευαίσθητο χαρτοφυλάκιο της Συρίας.
Από την ισραηλινή οπτική, το βασικό πλεονέκτημα του Καλίν είναι η απευθείας επαφή του με την ηγεσία της Χαμάς στο Κατάρ και με πρόσωπα εντός της Γάζας — διασυνδέσεις που τον βοήθησαν να φτάσει σε εκείνους που κρατούν τους Ισραηλινούς ομήρους. Τέτοια άμεση επικοινωνία δεν υπήρχε πριν από την απόφαση του Τραμπ να εντάξει την Τουρκία στις συνομιλίες.
Ισραηλινοί αξιωματούχοι παραδέχονται διακριτικά ότι τις τελευταίες ημέρες η Άγκυρα άσκησε σημαντική πίεση στην ηγεσία της Χαμάς. Σε μία από τις τελευταίες τους συνομιλίες, ο Ερντογάν είπε στον Καλίν: «Μην φύγεις από το Σαρμ μέχρι να υπάρξει συμφωνία». Ο Καλίν στη συνέχεια ενημέρωσε τον πρόεδρο: «Μένουμε μέχρι να βγει λευκός καπνός».
Ο αξιωματούχος της Χαμάς Χαλίλ αλ-Χάγια, που εμφανίστηκε σε βίντεο μετά από ισραηλινό χτύπημα στο Κατάρ, δήλωσε ρητά: «Έλαβα διαβεβαιώσεις από τον Καλίν ότι ο πόλεμος έχει τελειώσει πλήρως».
Ωστόσο, πρόσωπα από το περιβάλλον του Καλίν προειδοποιούν ότι το Ισραήλ έχει «κακή φήμη» για παραβίαση συμφωνιών, επικαλούμενο «απίθανες δικαιολογίες». Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η τουρκική αντιπροσωπεία υπό τον Καλίν πίεσε να προσκληθεί ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου στη σχεδιαζόμενη «Σύνοδο Ειρήνης» στο Σαρμ ελ Σέιχ, η οποία συμπίπτει με την απελευθέρωση των ομήρων.
Γιατί; «Επειδή το Ισραήλ πρέπει να είναι παρόν όταν υπογράφονται τα επίσημα έγγραφα», ανέφερε μια πηγή. «Καμία δικαιολογία — δεν πρέπει να επιτραπεί στον Νετανιάχου να ξεγλιστρήσει».
