Michael Warren DavisΗ κυβέρνηση των ΗΠΑ επιβάλλεται στην εσωτερική πολιτική της Ορθοδοξίας.
Όλοι γνωρίζουν ότι το Πατριαρχείο της Μόσχας είναι σε συμφωνία με το Κρεμλίνο. Λίγοι συνειδητοποιούν ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης οφείλει πολλά στην κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών.
Αυτή η άγνοια είναι εκπληκτική, δεδομένου ότι πολλοί Έλληνες Ορθόδοξοι ηγέτες είναι ιδιαίτερα υπερήφανοι γι’ αυτή την κατάσταση. Το 1942, ο Αθηναγόρας Σπύρου — ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας — έγραψε σε έναν πράκτορα του Office of Strategic Services. «Έχω τρεις Επισκόπους, τριακόσιους ιερείς, και μια μεγάλη και εκτεταμένη οργάνωση», έγραψε ο Αθηναγόρας. «Κάθε ένας υπό τη διαταγή μου είναι υπό τη δική σας. Μπορείτε να τους διατάξετε για οποιαδήποτε υπηρεσία χρειαστείτε. Δεν θα τεθούν ερωτήσεις και οι εντολές σας θα εκτελεστούν πιστά.»
Το 1947, το OSS μετονομάστηκε σε Central Intelligence Agency, ή CIA. Ένα χρόνο αργότερα, ο Αθηναγόρας εξελέγη Οικουμενικός Πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης, ο πνευματικός ηγέτης της Ανατολικής Ορθοδοξίας.
Κάποιος μπορεί να επισημάνει πως, όταν ο Αθηναγόρας επικοινώνησε με το OSS, η μητρική του Ελλάδα ήταν υπό ναζιστική κατοχή. Είναι κατανοητό ότι ένας Έλληνας επίσκοπος στην Αμερική θα υποστήριζε την πολεμική προσπάθεια των Αμερικανών. Όμως υπήρχε κάτι περισσότερο. Ο Αθηναγόρας υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής της αμερικανικής εξαίρεσης (American exceptionalism) και ενθάρρυνε την πολεμική εξωτερική πολιτική της Ουάσιγκτον. Ο Αμερικανός Πρόξενος στην Κωνσταντινούπολη αφηγήθηκε μια συνομιλία με τον Αθηναγόρα το 1951: «Όπως πάντα, μίλησε για αρκετή ώρα για την πεποίθησή του ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να παραμείνουν στη Μέση Ανατολή για πολλά αιώνες ώστε να εκπληρώσουν την αποστολή που τους έχει δοθεί από τον Θεό, να προσφέρουν ελευθερία, ευημερία και ευτυχία σε όλους τους ανθρώπους.»
(Αυτά τα αποσπάσματα, παρεμπιπτόντως, προέρχονται από ομιλία ενός Ορθοδόξου ιστορικού με το όνομα Matthew Namee στο Holy Cross Hellenic College, το Ελληνικό θεολογικό σχολείο στη Βοστώνη. Δεν είναι κακόβουλες πλαστογραφίες που διακινούν οι ρωσικοί προπαγανδιστικοί κύκλοι — οι Έλληνες Ορθόδοξοι είναι αρκετά υπερήφανοι για τη σχέση τους με το αμερικανικό «βαθύ κράτος».)
Ο Αθηναγόρας δεν ήταν απλώς Αμερικανιστής. Ήταν επίσης γνωστός ως ανανεωτικός, όπως είναι γνωστοί οι φιλελεύθεροι Ορθόδοξοι. Το 1964, συναντήθηκε με τον Πάπα Παύλο ΣΤ’ στην Ιερουσαλήμ· μαζί, επίσημα κατήργησαν τις αμοιβαίες αφορισμούς που είχαν τεθεί από τους προκατόχους τους το 1054. Αυτή η χειρονομία προκάλεσε οργή σε όλο τον ορθόδοξο κόσμο. Κατηγορήθηκε ο Αθηναγόρας ότι συμβιβάζει την Ορθόδοξη Πίστη χάριν μιας χαρτιάς ένωσης με τη Ρώμη.
Ο σημερινός Οικουμενικός Πατριάρχης, Βαρθολομαίος, είναι κομμένος από το ίδιο ύφασμα με τον Αθηναγόρα. Διατηρεί στενή σχέση με τον Πάπα Φραγκίσκο· οι δύο τους μοιράζονται ένα κοινό πάθος για τη μαζική μετανάστευση και τον περιβαλλοντικό ακτιβισμό. Όπως και ο Αθηναγόρας, έτσι και ο Βαρθολομαίος διατηρεί στενή σχέση με την κυβέρνηση των ΗΠΑ — μια συνεργασία που έχει αποδειχθεί αμοιβαία επωφελής.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης είναι ο πνευματικός ηγέτης της Ορθοδοξίας. Ωστόσο, έχει άμεση δικαιοδοσία μόνο πάνω σε λίγες χιλιάδες Ορθόδοξους Χριστιανούς στην Τουρκία. Το υπόλοιπο Ελληνορθόδοξο πλήρωμα είναι αυτοκέφαλο, δηλαδή αυτοδιοικούμενο. Αυτό περιλαμβάνει την Εκκλησία της Ελλάδος, την Εκκλησία της Κύπρου και τις μητροπόλεις (ή επισκοπές) στην Αμερική. Πολλοί απευθύνονται στον Βαρθολομαίο για ηγεσία, αλλά δεν υπάγονται άμεσα στην εξουσία του. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η μεγάλη πλειονότητα των Ορθοδόξων Χριστιανών παγκοσμίως ανήκει στην ρωσική ορθόδοξη παράδοση. Αυτές οι εκκλησίες δεν αναγνωρίζουν στον Βαρθολομαίο κανενός είδους ουσιαστική ηγετική ιδιότητα. Κάποιες, όπως το Πατριαρχείο Μόσχας, βρίσκονται σε σχίσμα με την Κωνσταντινούπολη.
Ο Βαρθολομαίος δεν είναι ο «πάπας» της Ορθοδοξίας — αν και θα ήθελε να είναι. Τις τελευταίες δεκαετίες, ο Οικουμενικός Πατριάρχης έχει επίσης εργαστεί για την ενοποίηση σκληρής εξουσίας επί των διαφόρων ελληνορθόδοξων εκκλησιών. Αυτή η προσπάθεια έχει αποδώσει τους περισσότερους καρπούς στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Το 2014, ο Ελπιδοφόρος Λαμπρυνιάδης, σημερινός Αρχιεπίσκοπος Αμερικής και διάδοχος του Βαρθολομαίου, δημοσίευσε ένα σύντομο δοκίμιο με τίτλο «Πρώτος χωρίς ίσους». Ο τίτλος ήταν λογοπαίγνιο πάνω στην έκφραση primus inter pares, δηλαδή «πρώτος μεταξύ ίσων». Ο όρος αυτός αναφερόταν αρχικά στον Πάπα της Ρώμης, αλλά μεταφέρθηκε στον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως από τους Ορθοδόξους μετά το Μεγάλο Σχίσμα του 1054. Φυσικά, το ίδιο το Σχίσμα προκλήθηκε σε μεγάλο βαθμό από την αίσθηση ότι οι Ρωμαίοι Ποντίφικες δεν σέβονταν τα δικαιώματα και τα προνόμια των άλλων επισκόπων, ιδίως στην Ανατολή. Είναι σαφές ότι ο Αρχιεπίσκοπος εξέπεμπε το μήνυμα της επιθυμίας του να καλλιεργήσει μια περισσότερο αυταρχική, συγκεντρωτική εκκλησιολογία εντός της Ορθόδοξης Εκκλησίας — μια φιλοσοφία που έχει χαρακτηριστεί ως «ελληνοπαπισμός».
Το 2022, σε συνέντευξή του στην ελληνική εφημερίδα Τα Νέα, ο Ελπιδοφόρος ερωτήθηκε αν αναμένει να γίνει ο επόμενος Οικουμενικός Πατριάρχης. Ο Ελπιδοφόρος απάντησε με επιφυλακτικότητα, λέγοντας πως «η διαδοχή θα αποφασιστεί από τον Θεό». Και αυτό, όμως, συνιστά μια ριζική απομάκρυνση από την ορθόδοξη παράδοση. Στην πραγματικότητα, υπερβαίνει ακόμη και τον ελληνοπαπισμό. Ακόμη και η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία δηλώνει ρητώς ότι ο Πάπας δεν εκλέγεται απευθείας από τον Θεό.
Παρά ταύτα, η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών στηρίζει επίσημα τη διδασκαλία του ελληνοπαπισμού, όπως θα φανεί. Η ενίσχυση της θέσης του Οικουμενικού Πατριαρχείου εντός της παγκόσμιας Ορθοδοξίας εξυπηρετεί δύο σκοπούς. Πρώτον, αφαιρεί αναγκαστικά επιρροή από τον βασικό του αντίπαλο, το Πατριαρχείο Μόσχας. Η Ουάσιγκτον θεωρεί τη ρωσική Ορθοδοξία ως εργαλείο προπαγάνδας του Κρεμλίνου και, συνεπώς, νόμιμο στόχο αντικατασκοπευτικών επιχειρήσεων. Δεύτερον, οι ανανεωτικοί Οικουμενικοί Πατριάρχες είναι πρόθυμοι συνεργάτες στην εκστρατεία της Ουάσιγκτον για τη διάδοση φιλελεύθερων, δημοκρατικών αξιών σε παγκόσμιο επίπεδο.
Ας εξετάσουμε, για παράδειγμα, το σχίσμα στην Ουκρανική Εκκλησία. Το 1990, το Πατριαρχείο Μόσχας παραχώρησε καθεστώς αυτοδιοίκησης στην Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία (UOC). Δεν της παραχωρήθηκε όμως πλήρης αυτοκεφαλία. Ωστόσο, μια ομάδα Ουκρανών εθνικιστών υπό την ηγεσία του τότε Προέδρου Πέτρο Ποροσένκο οργάνωσε μια «ανεξάρτητη» Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας (OCU). Με την υποστήριξη των δυτικών μέσων ενημέρωσης, οι εθνικιστές αυτοί κατάφεραν να παρουσιάσουν την κανονική UOC ως τη «Ρωσική Εκκλησία».
Το 2018, όταν ρωτήθηκε για την αίτηση αυτοκεφαλίας της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας, ο Κερτ Βόλκερ — τότε Ειδικός Αντιπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ για την Ουκρανία — φάνηκε να αποφεύγει το ζήτημα. Ισχυρίστηκε ότι η αμερικανική κυβέρνηση δεν παίρνει θέση σε τέτοια θέματα και θα σεβαστεί την απόφαση του Βαρθολομαίου και της Συνόδου του.
Ας μην υπάρχει καμία αμφιβολία: με το να δηλώνει ότι η απόφαση ανήκει στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, η κυβέρνηση των ΗΠΑ λαμβάνει θέση. Πρώτον, η αυτοκεφαλία δεν μπορεί να παραχωρηθεί μονομερώς από κανέναν Πατριάρχη ή Επίσκοπο. Δεύτερον, αν η απόφαση ανήκε σε κάποιον, αυτός θα ήταν ο Πατριάρχης Μόσχας, ο πνευματικός ηγέτης της σλαβικής Ορθοδοξίας. Ακόμη και ο μεγάλος Καλλίνικος (Kallistos) Ware καταδίκασε το Οικουμενικό Πατριαρχείο για την ανάμειξή του στην Ουκρανική Εκκλησία:
«Αν και είμαι μητροπολίτης του Οικουμενικού Πατριαρχείου, δεν είμαι καθόλου ικανοποιημένος από τη στάση που έλαβε ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος. Με όλο τον σεβασμό προς τον Πατριάρχη μου, οφείλω να πω ότι συμφωνώ με την άποψη που εξέφρασε το Πατριαρχείο Μόσχας, ότι η Ουκρανία ανήκει στη Ρωσική Εκκλησία. Άλλωστε, η Μητρόπολη του Κιέβου, με συμφωνία του 1676, μεταφέρθηκε από το ομοφόριο του Οικουμενικού Πατριαρχείου σε εκείνο του Πατριαρχείου Μόσχας. Άρα, επί 330 χρόνια η Ουκρανία υπαγόταν στη Ρωσική Εκκλησία.»
Τρίτον, λίγες μόνο ημέρες πριν τη συνέντευξη του Βόλκερ, ο Τζο Μπάιντεν — τότε απλώς πρώην αντιπρόεδρος — πέταξε στην Ουκρανία για να εκφράσει τη στήριξή του προς την OCU. Μόλις ο Βαρθολομαίος αποφάνθηκε υπέρ της OCU, ο Υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο εξέφρασε τη σταθερή υποστήριξη της κυβέρνησης Τραμπ στην απόφασή του. Από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, η κυβέρνησή μας υποστηρίζει έμμεσα την πολιτική του Ουκρανού Προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι για κατάσχεση περιουσιών (συμπεριλαμβανομένων εκκλησιαστικών κτιρίων) από την UOC και τη μεταβίβασή τους στην OCU. Σε ένα ιδιαίτερα προκλητικό επεισόδιο, ένας εθνικιστικός όχλος επιτέθηκε σε ναό της UOC κατά τη διάρκεια κηδείας, διέλυσε τους πιστούς και ξυλοκόπησε τόσο άγρια τον ιερέα-λειτουργό που κατέληξε στο νοσοκομείο. Το ειρωνικό; Επρόκειτο για την κηδεία ενός Ουκρανού στρατιώτη που σκοτώθηκε πολεμώντας κατά της Ρωσίας.
Αυτή η λεπτομέρεια δεν μπορεί να τονιστεί αρκετά: ό,τι κι αν ισχυρίζονται τα μέσα ενημέρωσης, η κανονική Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία (UOC) δεν είναι βραχίονας ρωσικής επιρροής. Τα μέλη της δεν είναι «φιλορώσοι» — πόσο μάλλον συνεργάτες των Ρώσων. Και αυτοί δίνουν τη ζωή τους για να υπερασπιστούν την πατρίδα τους από τη ρωσική επιθετικότητα. Αλλά αυτό δεν ενδιαφέρει ούτε την Ουάσιγκτον ούτε την Κωνσταντινούπολη. Υποστηρίζοντας τους αποσχιστές, ο Βαρθολομαίος υπονομεύει την επιρροή της Μόσχας εντός της παγκόσμιας Ορθοδοξίας. Και αυτό εξυπηρετεί τους ρωσοφοβικούς του διπλωματικού μας κατεστημένου.
Το 2019, το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ έδωσε 100.000 δολάρια στο Orthodox Times, έναν ιστότοπο ειδήσεων που ευθυγραμμίζεται έντονα με το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Σκοπός; «Η αντιμετώπιση οντοτήτων που διαδίδουν ψευδείς ειδήσεις και παραπλανούν πιστούς σε ορθόδοξες κοινότητες» — με άλλα λόγια, ρωσική παραπληροφόρηση.
Είναι ειρωνικό το γεγονός ότι το Υπουργείο Εξωτερικών της κυβέρνησης Τραμπ προώθησε αυτή την φιλο-Κωνσταντινουπολίτικη ατζέντα, δεδομένου ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο είναι ανοιχτά και με υπερηφάνεια ευθυγραμμισμένο με το Δημοκρατικό Κόμμα. Η Ελληνορθόδοξη Αρχιεπισκοπή Αμερικής δηλώνει υπερήφανα:
«Ο Πρόεδρος Τρούμαν συχνά τόνιζε τις φιλοαμερικανικές πεποιθήσεις του Πατριάρχη Αθηναγόρα και τη σημασία και επιρροή του Οικουμενικού Πατριαρχείου, μαζί με την ελληνική ορθόδοξη κοινότητα στις ΗΠΑ, ως ζωτικής σημασίας για τους στόχους της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Πράγματι, ο Τρούμαν έβλεπε το Πατριαρχείο και τον Αθηναγόρα ως κρίσιμους παράγοντες για την ενίσχυση της φιλοδυτικής στάσης τόσο της Ελλάδας όσο και της Τουρκίας, καθώς και για την προώθηση της σταθερότητας στη Μέση Ανατολή.»
Το 2020, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος έγραψε για να συγχαρεί τον παλιό του φίλο Τζο Μπάιντεν για την ήττα του Ντόναλντ Τραμπ στις προεδρικές εκλογές. «Μπορείτε να φανταστείτε τη μεγάλη μου χαρά και περηφάνια για την επιτυχημένη εκλογή σας ως 46ου Προέδρου του εκλεκτού σας έθνους, των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής.» Ο Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος, στην ίδια συνέντευξη με Τα Νέα, προσέφερε επίσης μια έμμεση αλλά σαφή στήριξη στον Τζο Μπάιντεν:
«Στην Αμερική, το ζήτημα των αμβλώσεων έχει πλήρως πολιτικοποιηθεί… Είναι σαν να εξαρτάται η ιδιότητα του καλού χριστιανού ή του καλού πολιτικού αποκλειστικά από τη στάση του στο θέμα των αμβλώσεων. Όλες οι άλλες αρχές και διδασκαλίες του Χριστιανισμού δεν έχουν σημασία· μπορείς να είσαι απατεώνας, ψεύτης, απατηλός, πολεμοχαρής, βίαιος ή μισογύνης, αλλά αν είσαι κατά των αμβλώσεων, τότε είσαι πολιτικός επαρκής για να σε στηρίξουν οι “ευσεβείς άνθρωποι.”»
Όπως επεσήμανε ο Ροντ Ντρίχερ, αυτή η σχεδόν απαρατήρητη συνέντευξη περιέχει πολλές συγκλονιστικές αποκαλύψεις. Για παράδειγμα, ο Ελπιδοφόρος δεν εκφράζει απλώς ανησυχία για την «πολιτικοποίηση» των αμβλώσεων: δηλώνει ανοιχτά υπέρ του δικαιώματος στην επιλογή. «Οι γυναίκες φέρουν όλο το βάρος της κύησης και της ανατροφής των παιδιών τους, ενώ οι άνδρες — αν και άμεσα εμπλεκόμενοι στην εγκυμοσύνη — δεν φέρουν το ίδιο βάρος», είπε στα Νέα. «Συνεπώς, πρέπει να στηρίξουμε το δικαίωμα των γυναικών να λαμβάνουν αποφάσεις για την αναπαραγωγή κατά βούληση.» Ο Ελπιδοφόρος μιλά επίσης για το πόσο περήφανος ήταν που στήριξε τις διαδηλώσεις μετά τον θάνατο του Τζορτζ Φλόιντ, καθώς και τη διαβόητη «γκέι βάπτιση».
Για όσους δεν είναι εξοικειωμένοι με την εσωτερική πολιτική της Ορθόδοξης Εκκλησίας: Το 2022, ο Ελπιδοφόρος βάπτισε τα παιδιά δύο πλουσίων Ελληνοαμερικανών, του Ευάγγελου Μπούση και του Πίτερ Ντάντας. (Τα παιδιά είχαν συλληφθεί μέσω παρένθετης μητέρας.) Η βάπτιση έγινε στη Βουλιαγμένη. Αυτό προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων στην παγκόσμια Ορθοδοξία για δύο λόγους. Πρώτον, είναι λανθασμένο να βαπτίζεται ένα παιδί όταν υπάρχει ελάχιστη ή καθόλου πιθανότητα να ανατραφεί σύμφωνα με τις διδασκαλίες της Εκκλησίας. Οι γονείς δεσμεύονται εκ μέρους του παιδιού τους στην χριστιανική πίστη χωρίς να του παρέχουν τα μέσα να εκπληρώσει αυτή τη δέσμευση. Δεύτερον, οι επισκέπτες κληρικοί (συμπεριλαμβανομένων των επισκόπων) οφείλουν να λαμβάνουν άδεια από τον τοπικό μητροπολίτη προτού τελέσουν δημόσια μυστήρια εντός της δικαιοδοσίας του. Στην προκειμένη περίπτωση, τοπικός μητροπολίτης ήταν ο Αντώνιος Γλυφάδας. Ο Ελπιδοφόρος ζήτησε και έλαβε άδεια για να βαπτίσει τα παιδιά ενός αμερικανικού ζευγαριού, αλλά δεν ενημέρωσε τον Αντώνιο ότι οι γονείς ήταν ομόφυλο ζευγάρι.
Ο Ελπιδοφόρος καταδικάστηκε από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος καθώς και από τους μοναχούς του Αγίου Όρους, αλλά δεν έδειξε να ενδιαφέρεται. Ο Αρχιεπίσκοπος απλώς έδινε στον ορθόδοξο κόσμο μια πρόγευση για το πώς θα διοικήσει όταν γίνει Οικουμενικός Πατριάρχης.
Υπάρχει και συνέχεια. Το 2019, ο Ελπιδοφόρος διόρισε τον πατέρα Αλέξανδρο Καρλούτσο ως βικάριο-γενικό της Αρχιεπισκοπής Αμερικής. Ο πατήρ Αλέξανδρος είναι, ουσιαστικά, ο πνευματικός της οικογένειας Μπάιντεν. Είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Ιδρύματος Μπο Μπάιντεν και υπηρετεί ως πνευματικός σύμβουλος του Προέδρου. Το 2015, ο πατήρ Αλέξανδρος παρευρέθηκε σε ένα (πλέον διαβόητο) δείπνο που διοργάνωσε ο Χάντερ Μπάιντεν στο Café Milano στην Τζορτζτάουν. Το δείπνο ήταν ιδιωτική δεξίωση για αρκετούς ολιγάρχες από την Ανατολική Ευρώπη, μεταξύ των οποίων και ο Γιούρι Λουζκόφ, ο βαθιά διεφθαρμένος πρώην δήμαρχος της Μόσχας. Ήταν η βραδιά που ο Χάντερ παρουσίασε τον πατέρα του στον Βαντίμ Ποζάρσκι, στέλεχος της Burisma, φέρεται να εκπληρώθηκε τότε η συμφωνία για την οποία η Μπατουρίνα είχε πληρώσει τον Χάντερ 3,5 εκατομμύρια δολάρια τον προηγούμενο χρόνο.
Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι ο πατέρας Αλέξανδρος διατηρεί στενές σχέσεις και με τον Τζον Πούλος, τον Ελληνοκαναδό ιδρυτή της Dominion Voting Systems. Ο πατέρας Αλέξανδρος έχει κατηγορηθεί με σοβαρότητα ότι λειτούργησε ως ενδιάμεσος μεταξύ του Πούλος και της οικογένειας Μπάιντεν κατά το σκάνδαλο των εκλογών του 2020. Λέγεται ότι ο ιερέας μετέφερε πληροφορίες ανάμεσα στις δύο πλευρές, αλλά δεν μπορεί να κλητευθεί εξαιτίας των νόμων περί απορρήτου του κλήρου στην Πολιτεία της Νέας Υόρκης. Αν και όλα τα εμπλεκόμενα μέρη παραδέχονται ότι ο πατέρας Αλέξανδρος βρισκόταν σε τακτική επικοινωνία με τις δύο πλευρές εκείνη την περίοδο, επιμένουν ότι παρείχε μόνο πνευματική καθοδήγηση. Αναμφίβολα, τόσο ο Πούλος όσο και ο Μπάιντεν πέρασαν εκείνους τους δύσκολους μήνες με προσευχή και νηστεία.
Όπως συνέβη, το 2018 ο πατέρας Αλέξανδρος βρέθηκε επίσης στο επίκεντρο ενός οικονομικού σκανδάλου ύψους 80 εκατομμυρίων δολαρίων, το οποίο διερεύνησε η ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ. Η έρευνα εγκαταλείφθηκε λίγο μετά την έναρξή της, παρόλο που δεν προέκυψε ποτέ καμία επίσημη εξήγηση. Όταν ο Πρόεδρος Μπάιντεν απένειμε στον πατέρα Αλέξανδρο το Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας πέρσι, αστειεύτηκε λέγοντας: «Θα καταστρέψω τη φήμη σου αν συνεχίσω να μιλάω.»
Δυστυχώς, τέτοιες κατηγορίες για διαφθορά είναι αρκετά διαδεδομένες στην Αρχιεπισκοπή Αμερικής. Η Ελληνορθόδοξη Εκκλησία είναι με διαφορά το πλουσιότερο χριστιανικό δόγμα στις Ηνωμένες Πολιτείες σε σχέση με το μέγεθός της. (Ένας Ρωμαιοκαθολικός ιερέας μπορεί να αναμένει μισθό έως 45.000 δολάρια ετησίως· ένας Ελληνορθόδοξος ιερέας μπορεί να κερδίζει άνω των 130.000.) Υπάρχουν πολλές καθιερωμένες οικογένειες δεύτερης γενιάς που εξακολουθούν να νιώθουν βαθιά πίστη στην Εκκλησία, παρόλο που σπανίως συμμετέχουν ενεργά.
Με άλλα λόγια, η Αρχιεπισκοπή Αμερικής βρίσκεται σε περίπου την ίδια θέση που βρισκόταν η Καθολική Εκκλησία κατά την εποχή του Κένεντι. Είναι πλούσια σε κεφάλαια και περιουσιακά στοιχεία, αλλά εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από κοσμικούς, φιλελεύθερους δωρητές. Γι’ αυτό και η Ελληνορθόδοξη Θεολογική Σχολή του Τιμίου Σταυρού αποκαλεί τον πρώην βουλευτή Μάικλ Χάφινγκτον «πιστό Ορθόδοξο Χριστιανό», παρά το γεγονός ότι είναι ομοφυλόφιλος και δημοσίως διαφωνεί με τη διδασκαλία της Εκκλησίας για τη σεξουαλικότητα.
Ευτυχώς, οι περισσότερες ελληνορθόδοξες δικαιοδοσίες δεν είναι ανακαινιστικές· ούτε βρίσκονται στην τσέπη της αμερικανικής κυβέρνησης, ούτε εξαρτώνται από φιλελεύθερους, κοσμικούς δωρητές. Στην πραγματικότητα, όταν το ελληνικό κοινοβούλιο ψήφισε την επικύρωση του γάμου ατόμων του ιδίου φύλου, η Εκκλησία της Ελλάδος χαρακτήρισε την απόφαση «δαιμονική» και αφόρισε αρκετούς από τους «ανήθικους βουλευτές» που ψήφισαν υπέρ του νομοσχεδίου.
Αλλά ό,τι κι αν ισχυρίζεται η κυβέρνησή μας, θα συνεχίσει να προωθεί τον Βαρθολομαίο και τον διάδοχό του, τον Ελπιδοφόρο, ως «Έλληνες Πάπες» με σκοπό την εκκοσμίκευση της Ελληνορθοδοξίας και την αντιμετώπιση της Ρωσικής Ορθοδοξίας. Αυτή είναι η πολιτική της κυβέρνησης των ΗΠΑ. Υπάρχουν στελέχη του Στέιτ Ντιπάρτμεντ (και φορολογικά δολάρια) αφιερωμένα στην επίτευξη αυτού του στόχου ακριβώς. Το θέμα αυτό συζητείται — ανοιχτά και με ενθουσιασμό — στα σημαντικότερα ιδρύματα του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Αρχιεπισκοπής Αμερικής. Κι όμως, όποιος τολμήσει να υποστηρίξει ότι πρόκειται για προδοσία τόσο του αμερικανικού λαού όσο και των Ορθόδοξων πιστών, κατηγορείται αμέσως ότι είναι «πράκτορας των Ρώσων». Για φαντάσου.
Ο Μάικλ Γουόρεν Ντέιβις είναι συγγραφέας του βιβλίου The Reactionary Mind και συνεργάτης συντάκτης στο The American Conservative. Εγγραφείτε στο ενημερωτικό του δελτίο, Theologoumenalia. Οι απόψεις που εκφράζει είναι προσωπικές.
