Κάθε μέρα η ίδια εικόνα: πυρετώδεις προεκλογικές συζητήσεις και αντιπαραθέσεις ανεβάζουν το προεκλογικό θερμόμετρο στην Τουρκία, με τα πολιτικά κόμματα να στέλνουν στα τηλεοπτικά πάνελ κάθε τόσο τους ίδιους, προφανώς δοκιμασμένους, εκπροσώπους. Με 1.500 τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά προγράμματα θα είχε κανείς την εντύπωση ότι στη γειτονική χώρα επικρατεί μία αξιοθαύμαστη πολυφωνία.
Στην πραγματικότητα μάλλον το αντίθετο συμβαίνει, επισημαίνει ο Ιλχάν Ταστσί, εκπρόσωπος του αντιπολιτευόμενου κεμαλικού κόμματος CHP στο Ανώτατο Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (RTÜK), τη ρυθμιστική Αρχή των τουρκικών ΜΜΕ. «Οι πολιτικές θέσεις δεν έχουν καμία σημασία», λέει. «Για ελάχιστα θέματα γίνεται συζήτηση, και αυτό συνήθως με κριτήρια θρησκευτικά ή αυστηρά κομματικά. Ωσάν η Τουρκία να μιλάει με μία φωνή…»
Προεκλογικός αγώνας χωρίς τον Κιλιτσντάρογλου;
Ο εκπρόσωπος της αντιπολίτευσης εκτιμά ότι το 95% των τουρκικών ΜΜΕ είναι πιστά στην κυβέρνηση. Γι αυτό κανέναν δεν εκπλήσσει το γεγονός ότι ο Ταγίπ Ερντογάν είναι πανταχού παρών, σε όλες τις συχνότητες. Αλλά αυτό που είναι άνω ποταμών, λέει ο Τουντσάι Οζκάν, επίσης στέλεχος του αντιπολιτευόμενου CHP, είναι ότι επί οκτώ ολόκληρες ημέρες η κρατική τηλεόραση TRT δεν μετέδισε καν τα προεκλoγικά σποτ του κοινού υποψηφίου της αντιπολίτευσης, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου.
«Δυστυχώς, η διεύθυνση της κρατικής ραδιοτηλεόρασης έχει απομακρυνθεί από το ιδρυτικό όραμα του TRT, που ήταν να καθιερωθεί ως μία ανεξάρτητη, ακομμάτιστη φωνή στο τοπίο των ΜΜΕ», λέει. «Σήμερα δεν είναι τίποτε άλλο από το ραδιοφωνικό και τηλεοπτικό δίκτυο του Ερντογάν».
Όταν η αντιπολίτευση εξορίζεται στο… ίντερνετ
Χρειάστηκε να προσφύγει η αντιπολίτευση στα δικαστήρια, για να της επιτραπεί η μετάδοση προεκλογικών μηνυμάτων. Ασφαλώς ο Ταγίπ Ερντογάν, ως εν ενεργεία πρόεδρος, εξακολουθεί να προηγείται στην κατανομή του τηλεοπτικού χρόνου.
Η 19χρονη Ζεϊνέπ δεν θυμάται κανέναν άλλον πρόεδρο από τον Ερντογάν. Δεν παρακολουθεί όμως ούτε την παλιά, καλή αναλογική τηλεόραση. Όπως πολλά νέα παιδιά, λέει ότι ενημερώνεται σχεδόν αποκλειστικά από το Ίντερνετ και από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Και εδώ η αντιπολίτευση δίνει το παρών, όπου και όπως μπορεί. Ένας από τους πρωταγωνιστές στο Tik Tok- εφαρμογή ιδιαίτερα δημοφιλής στις νεότερες γενιές- είναι ο Μουχαρέμ Ιντζέ, άλλοτε συνεργάτης του Κιλιτσντάρογλου, που εν τω μεταξύ έχει αυτονομηθεί, κατεβαίνει με δικό του ψηφοδέλτιο στις εκλογές και μάλιστα συγκεντρώνει γύρω στο 5% των προτιμήσεων, σύμφωνα με τελευταίες δημοσκοπήσεις.
«Η γενιά μας είναι δεκτική στην εύπεπτη διασκέδαση», λέει η Ζεϊνέπ. «Ο Μουχαρέμ Ιντζέ έβαλε ένα μουσικό ‘χαλί’ στις κινήσεις του και αυτό είχε μεγάλη επιτυχία στο Tik Tok. Γι αυτό τον προτιμούν και οι πιο νέοι. Αλλά είναι αυτός λόγος για να τον ψηφίσεις κιόλας; Επειδή χορεύει καλά; Σίγουρα όχι…»
Τί γίνεται μετά τις εκλογές;
Ο Ιλχάν Ταστσί πιστεύει πάντως ότι σε αυτόν τον προεκλογικό αγώνα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο. Άλλωστε, επισημαίνει, τους αφήνουν λαμπρό πεδίο δράσης τα παραδοσιακά ΜΜΕ, τα οποία δεν ανταποκρίνονται στον ρόλο τους, που θεωρητικά θα ήταν να ελέγχουν την εξουσία.
«Όχι μόνο δεν αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους τα παραδοσιακά ΜΜΕ, αλλά συναγωνίζονται μεταξύ τους σε θωπείες προς την κυβέρνηση», λέει ο Ταστσί. «Με αυτή τη νοοτροπία οδεύουμε προς τις εκλογές…»
Τί θα γίνει άραγε μετά τις εκλογές; «Μα είναι απλό», λέει ο Ιλχάν Ταστσί. «Ορισμένοι δημοσιογράφοι ήδη εφαρμόζουν την τακτική ‘όπου φυσάει ο άνεμος’ και αρχίζουν να διατυπώνουν πιο ήπια σχόλια για τη σημερινή αντιπολίτευση. Οπότε, μετά τις εκλογές θα συνεχίσουν να παίζουν το ίδιο παιχνίδι, αλλά με διαφορετικό πρόσημο…»
Φιλίζ Κιουκρεκόλ (SWR)
Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου
DW
