24 Νοεμβρίου 2025
Τζάστιν Λέοπολντ-Κοέν | Ανώτερος Αναλυτής Ερευνών
Ράιαν Μπρομπστ | Αναπληρωτής Διευθυντής CMPP
Ισραηλινό πυραυλικό πυροβολικό σύστημα PULS. (μέσω Wikimedia)
Το Ισραήλ και η Ελλάδα, δύο από τους βασικούς μεσογειακούς εταίρους της Αμερικής, εμβαθύνουν τις αμυντικές τους σχέσεις καθώς και οι δύο αντιμετωπίζουν τη συνεχιζόμενη τουρκική επιθετικότητα. Αυτή η συνεργασία περιλαμβάνει πωλήσεις προηγμένων ισραηλινών όπλων, καθώς και πρόσφατες ασκήσεις αεροπορίας και ναυτικού.
Η ενίσχυση των ελληνικών στρατιωτικών δυνατοτήτων και οι στενότερες σχέσεις μεταξύ του Ισραήλ και χωρών της περιοχής μπορούν να συμβάλουν στην αποτροπή της κακόβουλης τουρκικής συμπεριφοράς. Ορισμένες αμυντικές πωλήσεις ενδέχεται να περιλαμβάνουν αμερικανικά εξαρτήματα, οπότε η Ουάσιγκτον ενδέχεται να πρέπει να δώσει την έγκρισή της πριν η Αθήνα και η Ιερουσαλήμ μπορέσουν να υλοποιήσουν τα σχέδιά τους.
«Η Τουρκία προσπαθεί να ανατρέψει τα πάντα στην Ανατολική Μεσόγειο».
Η αμυντική στάση της Ελλάδας καθορίζεται εδώ και καιρό από τις διαφορές με το επίσης μέλος του ΝΑΤΟ, την Τουρκία, σχετικά με τα όρια στο Αιγαίο Πέλαγος και την Ανατολική Μεσόγειο. Στις 18 Νοεμβρίου, τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης μετέδωσαν ότι σκάφη του ελληνικού λιμενικού πυροβόλησαν προειδοποιητικά όταν τουρκικά αλιευτικά, συνοδευόμενα από την τουρκική ακτοφυλακή, αρνήθηκαν να αποχωρήσουν από τα ελληνικά χωρικά ύδατα. «Άλλες πρόσφατες τουρκικές προκλήσεις φέρεται να περιλαμβάνουν την είσοδο οπλισμένων F-16 στο FIR Αθηνών τον Σεπτέμβριο του 2025 — για πρώτη φορά μετά από περισσότερα από δύο χρόνια — καθώς και την είσοδο ενός οπλισμένου F-16 στον ελληνικό εθνικό εναέριο χώρο τον Οκτώβριο του 2025.»
Μετά την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, η Άγκυρα ενίσχυσε περαιτέρω την υποστήριξή της προς την τρομοκρατική οργάνωση. Η Τουρκία έχει προσφέρει ασφαλές καταφύγιο στην ηγεσία της Χαμάς και απειλεί συστηματικά το Ισραήλ. Οι ενέργειες της Τουρκίας ωθούν σταθερά την Ελλάδα και το Ισραήλ πιο κοντά.
Η Ελλάδα Αγοράζει Ισραηλινά Μη Επανδρωμένα και Πυραύλους, Εξετάζει Πυραυλικό Πυροβολικό
Η επιθετικότητα της Τουρκίας αποτελεί βασικό παράγοντα στο σχέδιο της Ελλάδας να δαπανήσει περίπου 27 δισεκατομμύρια δολάρια την επόμενη δεκαετία για τον εκσυγχρονισμό των ενόπλων δυνάμεών της, όπως ανακοινώθηκε τον Απρίλιο του 2025. Η Αθήνα διαπραγματεύεται την αγορά 36 ισραηλινών πυραυλικών συστημάτων πυροβολικού PULS. Η Ελλάδα επιθυμεί επίσης ισραηλινά συστήματα για ένα πολυεπίπεδο σύστημα αεράμυνας που η Αθήνα αποκαλεί «Ασπίδα του Αχιλλέα». Οι διαπραγματεύσεις για τις δύο αγορές θα συνεχιστούν τον επόμενο μήνα. Αυτό ακολουθεί τις πρόσφατες ελληνικές προμήθειες ισραηλινών όπλων, περιλαμβανομένων των μισθώσεων μη επανδρωμένων αεροσκαφών Heron μέσου ύψους και μεγάλης αντοχής το 2020 και 2021, καθώς και των αγορών μη επανδρωμένων Orbiter-3 και πυραύλων SPIKE Non-Line-Of-Sight το 2023.
Η ελληνοϊσραηλινή συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας επεκτείνεται πέρα από τις μεταβιβάσεις οπλισμού. Το 2021, οι δύο χώρες υπέγραψαν συμφωνία ύψους περίπου 1,65 δισεκατομμυρίων δολαρίων που περιλάμβανε την ίδρυση και λειτουργία κέντρου εκπαίδευσης για την Πολεμική Αεροπορία. Αξιοσημείωτο είναι ότι το Ισραήλ διαθέτει τα αεροσκάφη F-35, και η Ελλάδα έχει παραγγείλει το συγκεκριμένο τύπο από τις Ηνωμένες Πολιτείες, με την αρχική παράδοση να αναμένεται, σύμφωνα με πληροφορίες, το 2028. Τα F-35 θα προσέφεραν ένα σημαντικό πλεονέκτημα έναντι της Τουρκίας, η οποία εξακολουθεί να είναι αποκλεισμένη από το πρόγραμμα λόγω της αγοράς του ρωσικού συστήματος αεράμυνας S-400. Οι ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ και της Ελλάδας πραγματοποίησαν επίσης κοινές αεροπορικές ασκήσεις στις 5 Νοεμβρίου και ναυτικές ασκήσεις στις 13 Νοεμβρίου για την ενίσχυση της διαλειτουργικότητας και την «ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας».
Το Ισραήλ, η Ελλάδα και η Κύπρος Είναι Εταίροι των ΗΠΑ στην Ασφάλεια της Μεσογείου
Η Ουάσιγκτον έχει αυξήσει τη συμμετοχή της στην Ανατολική Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένης της διεύρυνσης της χρήσης ελληνικών στρατιωτικών εγκαταστάσεων και λιμανιών κατά το περασμένο έτος. Αυτή η ενισχυμένη αμυντική στάση στο νοτιοανατολικό άκρο του ΝΑΤΟ αποσκοπεί κυρίως στην ενίσχυση της αποτροπής έναντι της Μόσχας, αλλά η Αθήνα πιθανότατα ελπίζει ότι θα μειώσει επίσης την επιθετικότητα της Άγκυρας.
Τα αμερικανικά συμφέροντα στην ενεργειακή ασφάλεια της Μεσογείου αυξάνονται. Στις 6 Νοεμβρίου, οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ, του Ισραήλ, της Ελλάδας και της Κύπρου εξέδωσαν κοινή δήλωση για την Υπουργική Συνάντηση Ενέργειας 3+1 με σκοπό να «επαναβεβαιώσουν τη κοινή τους δέσμευση για την προώθηση της ενεργειακής ασφάλειας και συνεργασίας». Λιγότερο από δύο εβδομάδες αργότερα, η Ουάσιγκτον διευκόλυνε συμφωνία ώστε η Ελλάδα να προμηθεύσει την Ουκρανία με αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο, έπειτα από επανειλημμένες ρωσικές επιθέσεις στις ενεργειακές υποδομές της Ουκρανίας. Η αυξημένη αμερικανική στρατιωτική παρουσία μπορεί να αποτρέψει, να παρακολουθεί ή να αποσοβήσει οποιαδήποτε διατάραξη στις ενεργειακές υποδομές της περιοχής.
Για να διασφαλιστεί ότι τα αμερικανικά στρατεύματα διαθέτουν ικανούς εταίρους, η Ουάσιγκτον θα πρέπει να εξετάσει χωρίς καθυστέρηση τις ισραηλινές πωλήσεις όπλων προς την Ελλάδα εφόσον απαιτούν έγκριση από τις ΗΠΑ λόγω της ενσωμάτωσης αμερικανικών εξαρτημάτων ή τεχνολογιών. Η Ουάσιγκτον θα πρέπει επίσης να συνεργαστεί με την Αθήνα για την επέκταση της στρατιωτικής άσκησης «Ηνίοχος» που φιλοξενεί η Ελλάδα. Το Ισραήλ, η Κύπρος, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και άλλες χώρες έχουν συμμετάσχει στο παρελθόν, και οι ΗΠΑ θα πρέπει να ενθαρρύνουν τη Σαουδική Αραβία να επεκτείνει τη συμμετοχή της. Επιπλέον, το Πεντάγωνο θα πρέπει να εξετάσει την αποστολή των δικών του αεροσκαφών ανεφοδιασμού KC-46 για την άσκηση, τύπο τον οποίο το Ισραήλ παρήγγειλε το 2022, με την παράδοση να αναμένεται, σύμφωνα με πληροφορίες, έως το τέλος του 2026. Ικανότεροι σύμμαχοι και εταίροι θα μπορούσαν να συμβάλουν στον μετριασμό της επιθετικής συμπεριφοράς της Τουρκίας και στη μείωση της περιφερειακής αστάθειας.
Ο Τζάστιν Λέοπολντ-Κοέν είναι ανώτερος αναλυτής ερευνών στο Κέντρο Στρατιωτικής και Πολιτικής Ισχύος (CMPP) του Ιδρύματος για την Προάσπιση των Δημοκρατιών (FDD), ενώ ο Ράιαν Μπρομπστ είναι αναπληρωτής διευθυντής.
