Η ματαίωση της επίσκεψης του υπουργού Εξωτερικών στην Τρίπολη της Λιβύης και η επόμενη ημέρα
Σε διπλωματικό επεισόδιο αντί για προσέγγιση κατέληξε το σκέλος της επίσκεψης του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια στη Λιβύη που είχε ως σταθμό την Τρίπολη, όπου εδρεύει η προσωρινή κυβέρνηση υπό τον Αμπντουλχαμίντ Ντμπέιμπα. Η διπλωματική ένταση που προέκυψε χθες βρίσκεται, πάντως, σε αναντιστοιχία με την ατμόσφαιρα η οποία είχε καλλιεργηθεί το προηγούμενο χρονικό διάστημα, κυρίως μετά τη συνομιλία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Αντονι Μπλίνκεν, στον οποίο είχε εκδηλώσει την ετοιμότητά του για συνομιλίες με τη Λιβύη, αλλά και τη δημόσια τοποθέτησή του επ’ αυτού.
Υπενθυμίζεται, ακόμα, ότι ακολουθήθηκε συγκρατημένη στάση και στην οριοθέτηση των περιοχών νοτιοδυτικά της Πελοποννήσου και της Κρήτης, στις οποίες η κοινοπραξία Exxon/Mobil πραγματοποιεί αυτή την περίοδο έρευνες. Ενώ υπενθυμίζεται ότι είχαν υπάρξει και διαφορετικές προσεγγίσεις και σχετικά με το αν θα πρέπει ο Ελληνας πρέσβης να αναλάβει τελικά καθήκοντα στην Τρίπολη υπό τις τρέχουσες συνθήκες.
Η επιστροφή του Ελληνα πρέσβη στην Τρίπολη αναμενόταν να συζητηθεί και στη συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών με τον πρόεδρο Μοχάμεντ αλ Μένφι και ως εκ τούτου αναμένεται να φανεί πώς θα προχωρήσει αυτή η υπόθεση το επόμενο χρονικό διάστημα.
Ο υπουργός Εξωτερικών παρέμεινε στο αεροπλάνο και μετέβη στη Βεγγάζη, καθώς η Νάτζλα ελ Μανγκούς είχε υπογράψει πρόσφατα το νέο τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Πάντως, χθες, ο κ. Δένδιας από τη Βεγγάζη όπου βρέθηκε υπογράμμισε ότι η Ελλάδα παραμένει έτοιμη για διάλογο με την κυβέρνηση της Λιβύης που θα προκύψει από τις εκλογές, στις οποίες είναι υποχρεωμένη να οδηγήσει τη χώρα η σημερινή προσωρινή διοίκηση της Τρίπολης, η οποία και κωλυσιεργεί.
Η τοποθέτηση Δένδια βρίσκεται σε πλήρη αρμονία με όσα εκπέμπονται και από το Μέγαρο Μαξίμου, το οποίο και γνώριζε και ενέκρινε κάθε λεπτομέρεια της χθεσινής επίσκεψης του υπουργού στη Λιβύη.
Εκείνο που αναδείχθηκε πέρα και πάνω απ’ όλα στο χθεσινό επεισόδιο στο αεροδρόμιο της Τρίπολης είναι η ουσιαστική διάσταση ενός διπλωματικού σχίσματος το οποίο βαθαίνει ολοένα και περισσότερο, ιδιαίτερα μετά την απόφαση της προσωρινής κυβέρνησης της χώρας να συνεχίσει να κινείται αγόμενη από τα κελεύσματα της Αγκυρας.
Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Δένδιας επρόκειτο, έπειτα από πολλές παρασκηνιακές διεργασίες στο διπλωματικό επίπεδο, να πραγματοποιήσει στάση στην Τρίπολη, να συναντηθεί με τον κ. Μένφι και στη συνέχεια να μεταβεί στη Βεγγάζη και στο Τομπρούκ.
Νωρίς το πρωί και ενώ το κυβερνητικό αεροσκάφος τροχοδρομούσε στο αεροδρόμιο της Τρίπολης ενημερώθηκε ότι δεν θα τον υποδεχθεί εκπρόσωπος του προέδρου Μένφι, αλλά η υπουργός Εξωτερικών της κυβέρνησης της Τρίπολης Νάτζλα ελ Μανγκούς, η οποία υπέγραψε με τον Τούρκο ομόλογό της Μεβλούτ Τσαβούσογλου το πρόσφατο, νέο τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Αμέσως ο κ. Δένδιας γνωστοποίησε ότι δεν δύναται να νομιμοποιήσει με την παρουσία του μια κυβέρνηση προσωρινή που διάκειται –με πράξεις– εχθρικά έναντι της Ελλάδος. Αποφασίστηκε η άμεση απογείωση και μετάβαση στη Βεγγάζη, μάλιστα με μια παράκαμψη μέσω του εναέριου χώρου της Μάλτας, καθώς η Τρίπολη δεν ενέκρινε το σχέδιο πτήσης προς τα ανατολικά της Λιβύης.
Ο έλεγχος και η απόλυτη επιρροή της Τουρκίας πάνω στην κυβέρνηση της Τρίπολης φάνηκαν από το γεγονός ότι οι πρώτες αντιδράσεις δημοσιοποιήθηκαν στο «Αναντολού». Ο κ. Δένδιας προσγειώθηκε πάντως κανονικά στη Βεγγάζη, όπου συναντήθηκε με τον στρατάρχη Χαφτάρ, και αργότερα στο Τομπρούκ, όπου συνομίλησε με τον πρόεδρο της Βουλής Αγκίλα Σάλεχ.
Ο κ. Δένδιας δεν πήγαινε στο τσιφλίκι του για να αξιώνει. Λειτουργούν και εκεί κάποιοι θεσμοί, όσοι απέμειναν από την εισβολή ΗΠΑ, Γαλλίας κλπ διέλυσαν τη χώρα. Είχαμε πάμπολλες ευκαιρίες να ρυθμίσουμε τα θέματα με την Λιβύη για την ΑΟΖ και δεν το πράξαμε. Τώρα εκλιπαρούμε τον Μπλίνκεν. Διαβάστε το παρακάτω::
Γιατί δεν προηγήθηκε η οριοθέτηση της ΑΟΖ Ελλάδας – Λιβύης έναντι του τουρκολιβυκού μνημονίου;
Το διπλωματικό επεισόδιο που προκλήθηκε κατά την επίσκεψη του κ. Δένδια στη Τρίπολη της Λιβύης, η νέα συμφωνία της Άγκυρας τον περασμένο Οκτώβρη με την κυβέρνηση της Λιβύης που εδρεύει στην Τρίπολη, η οποία βάζει την Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίων (ΤΡΑΟ) στη λιβυκή αγορά στα όρια της ΑΟΖ που οριοθέτησαν Άγκυρα και Τρίπολη τον Νοέμβριο του 2019 με το παράτυπο τουρκολιβυκό μνημόνιο, θέτουν εύλογα το ερώτημα: Γιατί επί τόσα χρόνια, δεκαετίες θα λέγαμε, Ελλάδα και Λιβύη δεν προέβησαν στην οριοθέτηση της ΑΟΖ, καίτοι η γεωγραφική τους θέση διευκόλυνε σε αυτό, με αποτέλεσμα μετά τον Νοέμβρη του 2019 “να τρέχουμε και να μη φτάνουμε”, όπως λέμε; Διότι η οριοθέτηση της ΑΟΖ Ελλάδας – Λιβύης δεν θα επέτρεπε στην Τουρκία να αξιοποιήσει τη Λιβυκή κρίση συνομολογώντας με την αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ κυβέρνηση της Τρίπολης το 2019 το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Σε τι βάθος χρόνου θα πρέπει να αναζητηθεί αυτή η ευθύνη, η αβελτηρία δηλαδή των κυβερνήσεων της χώρας να ρυθμίσει το θέμα της ΑΟΖ με τη Λιβύη προτρέχοντας της Τουρκίας;
Μας το αποκαλύπτει ο Ελμαχντί Ελμαρτζ, μόνιμος αντιπρόσωπος της κυβέρνησης Σάραζ της Λιβύης στον ΟΗΕ, δηλαδή της διεθνώς αναγνωρισμένης τότε κυβέρνησης της Λιβύης. Στην επιστολή του προς τον ΟΗΕ κατηγορούσε την Ελλάδα ότι προσπάθησε στο παρελθόν να διεκδικήσει επήρεια που δεν της ανήκει. «Από το 2004, έγραφε, η Λιβύη διεξήγαγε τέσσερις γύρους διαπραγματεύσεων με την Ελλάδα με τη συμμετοχή εμπειρογνωμόνων και από τις δύο χώρες. Οι διαπραγματεύσεις αυτές δεν επέφεραν κανένα αποτέλεσμα, διότι η Ελλάδα επέμενε να καθορίσει τη θαλάσσια δικαιοδοσία της έναντι της Λιβύης με βάση τα εξαιρετικά μικρά ακατοίκητα νησιά χωρίς νομική σημασία. Η Ελλάδα επέμενε να σχεδιάσει μια διάμεση γραμμή βασιζόμενη σε αυτές τις υπερβολές των νησιών και αρνήθηκε να εφαρμόσει την αρχή της αναλογικότητας που χρησιμοποιείται διεθνώς σε τέτοιες καταστάσεις. Η αλληλογραφία μεταξύ των δύο πλευρών συνεχίστηκε μέχρι το 2014. Δυστυχώς η Ελλάδα αγνόησε εντελώς τα δικαιώματα της Λιβύης και έσπευσε με τους συμμάχους της στο Φόρουμ Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου να συνάψει συμφωνίες και να εκμεταλλευτεί τις περιφερειακές εντάσεις για να επιβάλει de facto μονοπώλιο στην παραγωγή, υγροποίηση και μεταφορά αερίου (προφανώς εννοεί τον East Med)» (Καθημερινή 10/1/2020). Τα ανωτέρω επιβεβαιώνει ο Χρήστος Ροζάκης στο βιβλίο «Η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και το Διεθνές Δίκαιο», εκδ. Παπαζήση, 2013, σελ. 47: «Η αδυναμία προσέγγισης των δύο μερών (Ελλάδας – Λιβύης) στο θέμα της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών στην περιοχή πρέπει να οφείλεται στις διαμετρικά διαφορετικές απόψεις τους σε σχέση με τη μέθοδο οριοθέτησης: η Λιβύη υποστηρίζει ότι η μέθοδος οριοθέτησης πρέπει να είναι η ευθυδικία – τη στιγμή που η Ελλάδα υποστηρίζει σταθερά τη μέση γραμμή – και αντιτίθεται σε απόδοση πλήρους επήρειας των ελληνικών νησιών νοτίως της Κρήτης και των ακτών της Πελοποννήσου». Να σημειώσουμε ότι το 2020 στα πλαίσια της οριοθέτησης της ελληνοιταλικής ΑΟΖ, στις νήσους Στροφάδες αποδεχθήκαμε επήρεια μόνον 32%. Γιατί όχι τότε;
Εκείνο όμως που εντυπωσιάζει διαβάζοντας άρθρο του Χρήστου Ροζάκη πάλι, με τίτλο «Το μνημόνιο Τουρκίας – Λιβύης και τα ελληνικά νησιά» (Καθημερινή 8/12/2019) είναι ότι η Λιβύη προσέφυγε δύο φορές στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, τη μια με την Τυνησία (1982) και την άλλη με τη Μάλτα (1985) επί Καντάφι για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, δηλαδή η Τρίπολη ακολουθούσε τον δρόμο της διεθνούς Δικαιοσύνης για την επίλυση των θαλάσσιων διαφορών με τα γειτονικά κράτη. Στην Αθήνα λοιπόν εναπόκειτο επί τόσες δεκαετίες να συμφωνήσει και να πορευτεί με την Τρίπολη στη Χάγη. Ο Καντάφι το έπραξε, η Αθήνα όχι, διότι όπως αποδεικνύουν οι εξελίξεις οι ελληνικές κυβερνήσεις προτάσσουν το πολιτικό κόστος και την επανεκλογή τους, και παραπέμπουν την επίλυση των εθνικών θέματα στις καλένδες. Όμως οι εξελίξεις τρέχουν και ανατρέπουν το γεωπολιτικό σκηνικό.
Ποιά ήταν η τελευταία ευκαιρία αποτροπής του τουρκολιβυκού συμφώνου; Τον Ιούλιο του 2019 ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί κοινοποίησε στον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας επιστολή του προς στον Γ.Γ. του ΟΗΕ με την οποία πρότεινε τη συγκρότηση κοινής επιτροπής υδρογονανθράκων, για τον διαμοιρασμό των κερδών και τις υφιστάμενες αδειοδοτήσεις. Η πρόταση του Τουρκοκύπριου ηγέτη απορρίφθηκε Όμως, η πρόταση Ακιντζί είχε την έγκριση της Άγκυρας. Διότι παράλληλα με τη δημοσιοποίηση της συγκεκριμένης κίνησης του κ. Ακιντζί, ο ΥΠΕΞ της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου σε άρθρο του στην τουρκοκυπριακή εφημερίδα Kibris Postasi ανέφερε ότι σε περίπτωση απόρριψης της πρότασης Ακιντζί η Τουρκία θα συνεχίσει τις έρευνες και τις γεωτρήσεις, όπως και έγινε, ενώ αργότερα καυτηρίασε επανειλημμένα την απόρριψή της.
Ποιές ήταν οι συνέπειες της απόρριψης της πρότασης Ακιντζί; Η αποδοχή της πρότασης, η οποία προηγήθηκε μήνες του συμφώνου Ερντογάν – Σάραζ, θα αποστερούσε από την Άγκυρα, κατά τη διάρκεια των συζητήσεων των δύο κοινοτήτων για την κατανομή των ενεργειακών πηγών, κάθε επιχείρημα ώστε να προβεί στη συνομολόγηση του συμφώνου με τη Λιβύη. Διότι θα ήταν αδιανόητο να συζητούν οι δύο κοινότητες με τη συναίνεση της Άγκυρας για την κατανομή των ενεργειακών πηγών εντός της κυπριακής ΑΟΖ και ταυτόχρονα ο Ερντογάν να συνυπογράφει με τον Σάρατζ το σύμφωνο που αγνοούσε (μηδένιζε) την ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Μακροδημόπουλος Δημήτρης
Αλεξ/πολη – κιν. 6947-771412
6/10/2011
“Ο κ. Δένδιας δεν πήγαινε στο τσιφλίκι του για να αξιώνει”
Δεν χρειάζεται να είναι “τσιφλίκι του” (sic), για να επιλέξει με ποια κυβέρνηση θα διαπραγματευθεί. Απλώς, άργησαν τρία χρόνια για ν’ αποφασίσουν.
“Γιατί δεν προηγήθηκε η οριοθέτηση της ΑΟΖ Ελλάδας – Λιβύης έναντι του τουρκολιβυκού μνημονίου;”
Διότι στην Αθήνα δεν ξέρουν τι θέλουν, εκτός κι αν ακολουθούν έξωθεν εντολές και στην περίπτωση αυτή.
“το παράτυπο τουρκολιβυκό μνημόνιο”
“παράτυπο” (!!!); Κατά το … “παράτυπος” μετανάστης; Πλήρης παραβίαση τού Διεθνούς Δικαίου Θαλάσσης (UNCLOS, 1982), αλλά “δικαιολογημένη”, αφού η Ελλάδα δεν έχει ανακηρύξει ΑΟΖ και ούτε έστειλε από τον Δ/μβριο τού 2019 τις απαιτούμενες συντεταγμένες στον ΟΗΕ, ώστε να έχει βάση η διεκδίκησή της. Το γιατί δεν τις έστειλε, το γνωρίζουν μόνον οι υπεύθυνοι.
“Γιατί επί τόσα χρόνια, δεκαετίες θα λέγαμε,”
Δεν χρειάζεται λόγος υποθετικός. Η UNCLOS 1982 τέθηκε σε ισχύ το 1994, άρα εδώ και 28 χρόνια.-
Δεχτήκαμε μειωμένες επήρειες νησιών μας και προβήκαμε σε απαράδεκτες παραχωρήσεις στην Ιταλία και Αίγυπτο, διότι τρέξαμε να κάνουμε οριοθετήσεις υπό καθεστώς πανικού, αφού δεν είχαμε επί 28 χρόνια κάμει απολύτως τίποτε.
“Ο κ. Δένδιας δεν πήγαινε στο τσιφλίκι του για να αξιώνει”
Αυτό το σημείο πρέπει νομίζω να διευκρινισθεί, για να γίνει αντιληπτό τι ακριβώς συνέβη:
Tο (3) απ’ εδώ:
“Ο Μένφι ζήτησε απο τον Δένδια να συναντηθούν μεταξύ τους στην Τρίπολη. Ο Δένδιας δέχθηκε υπο τον όρο ότι θα συναντηθούν μεταξύ τους, χωρίς παρουσία κανενός άλλου“
Ο Δένδιας έθεσε έναν όρο, τον οποίον ο άλλος προφανώς απεδέχθη. Μπορούσε και να τον είχε αρνηθεί. Όχι, όμως, να πάει να τού την φέρει. Τελικά, καλά έκαμε κι έφυγε.
Αφού τα έκαναν μαντάρα το 2019 μαζί με τον Αναστασιάδη και φθάσαμε στο τουρκολιβυκό σύμφωνο. Ο ΥΠΕΞ μιας χώρας παίρνει εντολές από τον πρωθυπουργό του. Το να παρίσταται στο αεροδρόμιο ως ομόλογος δεν σημαίνει ότι θα ήταν παρούσα και στη συζήτηση μεταξύ των δύο ανδρών. Πώς θα ήταν παρούσα; Εδώ η Μπέρμποκ έδινε από το Ουζμπεκιστάν οδηγίες στον Σολτς τί θα πρέπει να πει κατά την επίσκεψή του στην Κίνα. Βέβαια άλλη περίπτωση αυτή.
“Αφού τα έκαναν μαντάρα το 2019 μαζί με τον Αναστασιάδη και φθάσαμε στο τουρκολιβυκό σύμφωνο”
Σε ποια μαντάρα αναφέρεσαι, που οδήγησε, ή έστω διευκόλυνε το τουρκολιβυκό μνημόνιο;
Ασφαλώς εντολές παίρνει από τον πρωθυπουργό του(*) κι αυτός δεν έπρεπε να τής είχε δώσει τέτοιες εντολές, αφού άλλα είχε συμφωνήσει ο Μέμφι με τον Δένδια. Ως ΥΠΕΞ τής Λιβύης θα τον υποδεχόταν κι αυτό ακριβώς δεν ήθελε ο Δένδιας να γίνει, αφού η Ελλάδα δεν αναγνωρίζει την μεταβατική κυβέρνηση. Διάβασε στον παραπάνω σύνδεσμο που έδωσα το (8) και (9).
Η Μπέρμποκ δεν έχει σχέση με όλα αυτά.
(*) Πρωθυπουργός στην Τρίπολη είναι ο Αμπντέλ Χαμίντ Ντμέϊμπα, θείος τής ΥΠΕΞ. Ο Δένδιας μιλούσε με τον Μοχάμεντ Μένφι, Πρόεδρο του Προεδρικού Συμβουλίου της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας. Τα πράγματα στην Λιβύη είναι αρκετά μπερδεμένα.