Λαζόνικ: «Η εκλογή Τραμπ είναι ένδειξη παρακμής της κοινωνίας των ΗΠΑ»

Print Friendly, PDF & Email
- Advertisement -
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ

Σύμπτωμα των παθογενειών της αμερικανικής οικονομίας, όπως έχει εξελιχθεί τα τελευταία τριάντα χρόνια, θεωρεί την εκλογή Τραμπ ο Ουίλιαμ Λαζόνικ. Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης-Λόουελ (UMass Lowell), που θεωρείται αυθεντία στα οικονομικά της καινοτομίας και του ανταγωνισμού, θα βρεθεί στην Αθήνα την προσεχή εβδομάδα για να συμμετάσχει στο 15ο διεθνές συνέδριο καινοτομίας Globelics, που διοργανώνει το Εργαστήριο Βιομηχανικής και Ενεργειακής Οικονομίας του ΕΜΠ. Με αυτήν την ευκαιρία, απάντησε σε ερωτήσεις της «Κ» τόσο για την πραγματική οικονομία όσο και για τις συχνά προβληματικές θεωρίες στις οποίες βασίζεται η σύγχρονη οικονομική πολιτική.

«Το ότι ο Τραμπ έλαβε σχεδόν 63 εκατ. ψήφους είναι το αποτέλεσμα παρακμής πολλών δεκαετιών της αμερικανικής οικονομίας και κοινωνίας», λέει ο Λαζόνικ. «Στον πυρήνα της βρίσκεται η μετατροπή του κυρίαρχου μοντέλου εταιρικής κατανομής πόρων: Οι μεγάλες επιχειρήσεις στράφηκαν από τη διακράτηση και την παραγωγική επανεπένδυση των κερδών τους στη συρρίκνωση του εργατικού δυναμικού και του εργατικού κόστους (μέσω μαζικών απολύσεων, μετεγκατάστασης παραγωγικών μονάδων στο εξωτερικό και μειώσεων μισθών) και στη διανομή των κερδών στους μετόχους, με τη μορφή μερισμάτων και επαναγοράς μετοχών [stock buybacks]».

Αυτή η διαδικασία –«η λεηλασία της βιομηχανικής επιχείρησης», όπως την αποκαλεί– «ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του ’80». Σύμφωνα με τον Λαζόνικ, «η απελπισία γι’ αυτήν την εξέλιξη της λευκής εργατικής τάξης, η οποία είχε ευεργετηθεί περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη κοινωνική ομάδα από την ευημερία των πρώτων δεκαετιών μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έχει οδηγήσει σε ακραία πολιτικά φαινόμενα, οδηγώντας στο ύπατο πολιτικό αξίωμα ό,τι χειρότερο έχει να επιδείξει η Αμερική».

Η αλλαγή πορείας, σύμφωνα με τον Καναδοαμερικανό οικονομολόγο, προϋποθέτει «δραματικές αλλαγές στην εταιρική διακυβέρνηση και στην κατανομή των πόρων», μεταξύ των οποίων την «κατάργηση της επαναγοράς μετοχών», την αποσύνδεση των αποδοχών των στελεχών από τις βραχυπρόθεσμες διακυμάνσεις των τιμών των μετοχών αλλά και την αντικατάσταση επιθετικών «ακτιβιστών» στα διοικητικά συμβούλια με εκπροσώπους των εργαζομένων και των φορολογουμένων. Κατά την εκτίμησή του, οι ίδιες αρπακτικές πρακτικές κερδίζουν έδαφος και στην Ευρώπη, «παρά τις αντιστάσεις που ενίοτε προβάλλουν οι Σοσιαλδημοκράτες».

«Οι εταιρείες πρέπει να ανταγωνίζονται για την παραγωγή προϊόντων που οι καταναλωτές έχουν ανάγκη ή επιθυμούν, σε τιμές τις οποίες μπορούν και θέλουν να πληρώσουν», εξηγεί ο Λαζόνικ. «Αντί γι’ αυτό, στην εποχή της “χρηματοοικονομικοποιημένης” επιχείρησης, οι εταιρείες ανταγωνίζονται για να ωθήσουν ανοδικά τιμές των μετοχών τους και αυτό που αποκαλείται “συνολική απόδοση των μετόχων” – δηλαδή μερίσματα συν την αύξηση της τιμής των μετοχών. Ολοένα και περισσότερο οι τιμές των μετοχών διαμορφώνονται από τη χειραγώγηση και την κερδοσκοπία, όχι από την καινοτομία της επιχείρησης».

Ο Λαζόνικ πηγαίνει το επιχείρημά του ένα βήμα ακόμα πιο πέρα, ισχυριζόμενος ότι νέα πρακτική «λεηλασίας» των εταιρειών είναι βασικός λόγος για την αύξηση της ανισότητας στις Ηνωμένες Πολιτείες. Δεν είναι όμως πιο ακριβές να χαρακτηριστεί η στροφή στην εταιρική διακυβέρνηση σύμπτωμα βαθύτερων μεταβολών (παγκοσμιοποίηση, αυτοματοποίηση της παραγωγής), όπως και η ανισότητα, αντί για κύρια πηγή της τελευταίας;

Για τον διαπρεπή καθηγητή, οι διανεμητικές συνέπειες των ιστορικών αυτών αλλαγών είναι θέμα επιλογής: «Πρέπει να συγκρουστούμε με τα μεγαλοστελέχη και τους διαχειριστές των hedge funds. Οι σχετικές μελέτες δείχνουν ότι η παραγωγή καινοτομίας και η διάχυση των οφελών της σε εργαζομένους και φορολογουμένους πάνε μαζί. Μπορούμε να δομήσουμε την οικονομία και την κοινωνία με τέτοιον τρόπο, ώστε η καινοτομία και η παραγωγικότητας να γίνουν φιλικές προς το κοινωνικό σύνολο και όχι εχθρικές».

Σαθρά θεμέλια

Ως ένας από τους πιο σκληρούς πολέμιους των νεοκλασικών οικονομικών θεωριών, ο Λαζόνικ θεωρεί ότι οι «παράλογες» παραδοχές τους ευθύνονται κατά κύριο λόγο για τη δημιουργία μιας οικονομίας που λειτουργεί μόνο για τους λίγους. «Κάθε χρόνο, εκατομμύρια φοιτητές ανά τον κόσμο διδάσκονται ότι η πιο μη παραγωγική εταιρεία –η εταιρεία σε συνθήκες τέλειου ανταγωνισμού– είναι το θεμέλιο της πιο αποτελεσματικής οικονομίας», λέει. «Αυτό», όπως εξηγεί, «σημαίνει ότι σε θεωρητικό επίπεδο οι “καλά εκπαιδευμένοι” οικονομολόγοι, ακόμα και οι πιο προοδευτικοί ανάμεσά τους, δεν γνωρίζουν τίποτα για το πώς λειτουργούν οι επιχειρήσεις που βρίσκονται στον πυρήνα της οικονομίας και δεν μπορούν να δουν τη λεηλασία που συντελείται εδώ και τρεις δεκαετίες, με στόχο τη “μεγιστοποίηση της αξίας των μετόχων”. Δεν έχουν τίποτα να πουν για το ζήτημα της εταιρικής διακυβέρνησης και για το πώς μπορεί να στηρίξει τη σταθερή και δίκαιη ανάπτυξη. Εχω γράψει πολλά κείμενα για την ανάγκη η νεοκλασική θεωρία της μη παραγωγικής εταιρείας να αντικατασταθεί από τη θεωρία της καινοτόμου επιχείρησης στη διδασκαλία των νέων οικονομολόγων. Γι’ αυτό το ζήτημα θα μιλήσω και στο Globelics».

Οι αλλαγές στην εταιρική διακυβέρνηση, τις οποίες ο Λαζόνικ θεωρεί απαραίτητες για να αποκατασταθεί η ευρέως διεσπαρμένη ευημερία της μεταπολεμικής περιόδου, «απαιτούν επαναστατικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο ερμηνεύουμε τη σύγχρονη “καπιταλιστική” οικονομία. Είναι μια νέα θεώρηση, στην οποία οι ανεπτυγμένες αγορές είναι το αποτέλεσμα, όχι η αιτία της οικονομικής ευημερίας».

“Καθημερινή”

spot_img

1 ΣΧΟΛΙΟ

  1. Ο Βέμπερ και Κέυνς τα είχαν βάλει καλά .
    Ο καπιταλισμός λειτουργεί καλύτερα με την σοσιαλδημοκρατία και τις κοινωνικές παροχές.
    Πώς καταλήξαμε στο γκαγκστερισμό του νεοφιλελευθερισμού ?

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
29,900ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
- Advertisement -

Τελευταία Άρθρα