Προφανώς και είναι χρήσιμο να προσπαθούμε να κατανοήσουμε τις στρατηγικές στοχεύσεις μιας Υπερδύναμης, η οποία επιχειρεί να τροποποιήσει τους κανόνες του παιγνιδιού και ιδιαίτερα αυτούς που διέπουν την κορυφαία συστημική σύγκρουση, προσβλέποντας σε συγκεκριμένα τακτικά ή και ευρύτερα στρατηγικά οφέλη…
του Κ. ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Είναι όμως απαραίτητο να συνυπολογίζουμε ότι, το έδαφος επί του οποίου ξεδιπλώνεται η συγκεκριμένη στρατηγική, δεν είναι παρθένο. Υπάρχουν δυνάμεις στρατηγικά ανταγωνιστικές. Με τις δικές τους στοχεύσεις. Με το δικό τους πλαίσιο αξιολόγησης της στρατηγικής του αντιπάλου. Με ευρύτερες φιλοδοξίες για ρόλους που φαντασιώνονται ή και διεκδικούν να διαδραματίσουν, στο πλαίσιο του διεθνούς συστήματος…
Επομένως, οι στρατηγικές στοχεύσεις μιας υπερδύναμης, δεν είναι ένα μέγεθος στατικό, αμετάβλητο και ανεπηρέαστο, το οποίο αρκεί και μόνο να κατανοήσουμε, για να έχουμε την ψευδαίσθηση ότι έχουμε κάνει σωστά την δουλειά μας…
Κάθε στρατηγική επιδίωξη που στοχεύει να αλλάξει την διαφαινόμενη τάση στο διεθνές σύστημα, ενεργοποιεί δυνάμεις συνεργατικές, ανταγωνιστικές αλλά και μια πλειάδα παράπλευρων ρόλων και φιλοδοξιών από μικρότερους δρώντες, που δεν μπορούν να αγνοηθούν και δεν βγαίνουν με επιπόλαιους ετσιθελισμούς από το παιγνίδι…
Να κατανοήσουμε λοιπόν τα νέα επίπεδα ισορροπίας στα οποία επιδιώκει να σύρει το διεθνές σύστημα η διοίκηση Τραμπ. Αλλά θα πρέπει να συμφωνήσουμε ότι τόσο οι παραδοσιακοί σύμμαχοι των ΗΠΑ, όσο και οι στρατηγικοί ανταγωνιστές τους, κατανοούν ότι αυτές οι επιδιώξεις, προσβλέπουν σε συγκεκριμένα στρατηγικά και άλλα οφέλη για λογαριασμό των ΗΠΑ. Και τα ερωτήματα είναι σαφή:
- Γιατί να το επιτρέψουν;;;
- Στο όνομα ποιών αντισταθμισμάτων να διευκολύνουν την υλοποίηση των συγκεκριμένων ανατροπών;;;
Οι χαμένοι, που είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν εξ αιτίας αυτής της διεργασίας, διαχέονται σε όλο το εύρος των διαμορφωθέντων συστημικών στρατοπέδων. Γιατί να το αποδεχτούν;;; Γιατί δεν θα αντιδράσουν;;;
Ένας πιθανός επιμερισμός συστημικών ωφελημάτων, θα πρέπει να θεωρείται κατά το μάλλον ή ήττον βέβαιος, προκειμένου να θεμελιώσει με την ύπαρξη του το επιδιωκώμενο νέο επίπεδο ισορροπίας… Αλλά από που προκύπτει ότι το νέο γεωπολιτικό και γεωοικονομικό ταμείο θα διαμορφώσει αυτάρκεις και ικανοποιημένους συστημικούς ανταγωνιστές;;;
Και εν πάση περιπτώσει…
Οι ΗΠΑ έχουν δικαίωμα να σχεδιάζουν και να προωθούν λύσεις επ’ ωφελεία τους. Οι ανταγωνιστές τους;;; Από που προκύπτει ότι έχουν παραιτηθεί από αυτό το δικαίωμα;;;
Οι ΗΠΑ επίσης, έχουν το δικαίωμα να ιεραρχούν συγκεκριμένα κριτήρια, κατά την επεξεργασία και διαμόρφωση της διεθνούς τους στρατηγικής… Οι ανταγωνιστές των ΗΠΑ, δεν διατηρούν άραγε το ίδιο δικαίωμα για τις δικές τους συστημικές επεξεργασίες;;;
Από που προκύπτει ότι όλοι αυτοί, μεγαλύτεροι και μικρότεροι δρώντες, θα παραιτηθούν από συγκεκριμένα γεωοικονομικά, πολιτισμικοκοινωνικά και άλλα κριτήρια, για να καταστήσουν ευκολότερο τον στρατηγικό σχεδιασμό των ΗΠΑ;;; Από που προκύπτει ότι όλοι αυτοί θα αποδεχτούν συνειδητά να κοιτάζουν με δέος το τυρί και να μην βλέπουν την φάκα στο περιβάλλον της διαρκούς γεωστρατηγικής αντιπαράθεσης;;;
Ας είμαστε λοιπόν ξεκάθαροι ως προς το εξής:
Το γεγονός ότι η νέα Αμερικανική διοίκηση ανασχεδιάζει εκ θεμελίων την συστημική της στρατηγική, αυτό σημαίνει ότι: Α) Υπάρχουν αδιέξοδα που συνειδητοποιούνται. Και ότι… Β) Υπάρχει αναγκαιότητα διαφυγής από τον φαύλο κύκλο που δυνητικά τα ανατροφοδοτεί αυτά τα αδιέξοδα και επιλέγεται ένας συγκεκριμένος δρόμος για την επίτευξή της.
Όλοι οι υπόλοιποι, προφανώς οφείλουν να πάρουν υπ’ όψιν τους τις διαφαινόμενες ανατροπές, αλλά θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι θα το πράξουν προσβλέποντας σε συγκεκριμένες στοχεύσεις όπως: Να επενδύσουν στον χρόνο… Να καρπωθούν οι ίδιοι οφέλη που τους «παραχωρούνται»… Να ανασχεδιάσουν τους δικούς τους προσεταιρισμούς στο νέο ανταγωνιστικό περιβάλλον… Να επαναπροσδιορίσουν στρατηγικές και τακτικές που θα τους δώσουν την δυνατότητα να διατηρήσουν ή να ανακτήσουν την πρωτοβουλία των κινήσεων… Να οργανώσουν την δική τους συστημική ανταπάντηση, αξιοποιώντας στο έπακρο τα ιδιαίτερα τακτικά και στρατηγικά πλεονεκτήματα που έχουν ή που μπορούν να έχουν στην διάθεσή τους.
Συμπέρασμα…
Η ανάγκη κατανόησης του στρατηγικού βηματισμού τον οποίο υιοθετεί η διοίκηση Τραμπ (και το οποίο προωθεί και ο ίδιος επιστρατεύοντας την προσωπική του ιδιορρυθμία), είναι απαραίτητη και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί και δεν πρέπει να υποτιμηθεί. Εάν όμως συνεχίσουμε να την αντιμετωπίζουμε ως την μοναδική πρόκληση με την οποία έχουμε υποχρέωση να ασχοληθούμε κατ’ αποκλειστικότητα, τότε είναι βέβαιο ότι πάρα πολύ σύντομα θα βρεθούμε προ εκπλήξεων, διότι όσο οι ΗΠΑ ανασχεδιάζουν την στρατηγική τους, μικροί και μεγάλοι συστημικοί ανταγωνιστές, αλλά και άλλοι περιφερειακοί δρώντες, δεν έχουν παραιτηθεί από τον σχεδιασμό της δικής τους στρατηγικής προσέγγισης. Ούτε η Ρωσία… Ούτε η Κίνα… Ούτε η Ινδία… Ούτε το Ισραήλ… Ούτε ακόμη και αυτή η ΕΕ, είναι αφελείς…
Ορισμένοι αντιδρούν… Ορισμένοι σιωπούν… Κάποιοι χαμογελούν ικανοποιημένοι… Υπάρχουν και εκείνοι που συνεχίζουν να πελαγοδρομούν… Αλλά είναι βέβαιο ότι ΟΙ ΠΑΝΤΕΣ σχεδιάζουν…
Η Ρωσία για παράδειγμα, θα αξιοποιήσει στο έπακρο τις ευκαιρίες που της εξασφαλίζει η νέα Αμερικανική διοίκηση, προκειμένου να περιχαρακώσει ασφαλώς τον εγγύς της γεωπολιτικό περίγυρο, αλλά το στοίχημα της δυναμικής επανόδου στην πίτα της αγοράς με ένα ευρύτερο γεωπολιτικό καλάθι προϊόντων και φιλοδοξιών, αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα στην στρατηγική της και για την επιτυχημένη προώθηση αυτής της επιδίωξης, όσο οι άλλοι θα προσπαθούν να «ξύσουν» τις πληγές των ιστορικών διαφορών, η ίδια θα επιμένει να επενδύει σε λογικές όπως αυτή της πολιτισμικής εγγύτητας, των ιστορικών δικαιωμάτων, της συμπληρωματικότητας της ισχύος κλπ…
Η Κίνα, θορυβημένη μεταξύ άλλων ΚΑΙ από τον μπαμπούλα της διαφαινόμενης παραγωγικής συρρίκνωσης, είναι βέβαιο πως θα διερευνήσει πολύ σοβαρά κάθε δυνατότητα για περιφερειακές γεωπολιτικές συμφύσεις, που θα μπορούσαν να προσδώσουν μονιμότητα και ισχύ σε συγκεκριμένα συγκριτικά πλεονεκτήματα. Έτσι, μια επιπρόσθετη δυναμική στην αμφίδρομα συμφέρουσα σχέση της και με το Ιράν και με την Ινδία, αλλά και με τα γεωπολιτικά της πατήματα στην Αφρικανική Ήπειρο, θα πρέπει να θεωρείται σχεδόν σίγουρο ότι αναβαθμίζει το ειδικό της βάρος στον σχεδιασμό των επιτελείων.
Το Ισραήλ, ευρισκόμενο αντιμέτωπο με κρίσιμες προκλήσεις στρατηγικής επιβίωσης, δεν έχει την πολυτέλεια να παίζει με τις αλαφροΐσκιωτες περιφερειακές πολιτικές Τραμπ, που επιμένουν να σπρώχνουν τα προβλήματα κάτω από το χαλί και είναι βέβαιο ότι θα αναζητήσει τρόπους διεξόδου, οι οποίοι με την σειρά τους, θα ενεργοποιήσουν αντιθέσεις στα κέντρα των αποφάσεων των ΗΠΑ.
Τέλος, ακόμη και οι πανηγυρτζήδες της ΕΕ, αργά ή γρήγορα θα βρουν περπατησιά ή θα παραχωρήσουν την θέση τους σε μια νέα κρίσιμη μάζα φωτισμένων ηγετών, που θα βρει τον τρόπο να ενσωματώσει κρίσιμες φυσιογνωμικές προτεραιότητες της νέας Αμερικανικής διοίκησης, στην δυναμική ενός πλήρως αναθεωρημένου ομοσπονδιακού μοντέλου, που θα επιλέξει συνειδητά και κυρίως στοχευμένα, να επενδύσει στην ισχύ.
Εάν όλα αυτά τα παραβλέψουμε σήμερα… Εάν σήμερα αρκεστούμε στο να ερμηνεύουμε περιφερειακές ανατροπές και συγκεκριμένες συμπεριφορές αποκλειστικά και μόνο από την σκοπιά της Αμερικανικής στρατηγικής, υποτιμώντας τις διεργασίες τις οποίες τροφοδοτεί η δυναμική τους και αδιαφορώντας για το που οδηγούν συγκεκριμένοι χειρισμοί ή αλληλουχία χειρισμών σε ένα εξαιρετικά πολύπλοκο και ανταγωνιστικό περιβάλλον, τότε θα πρέπει να θεωρείται παραπάνω από βέβαιο ότι σύντομα θα αναγκαστούμε να τρέχουμε και πάλι πίσω από τις εξελίξεις, ενδεχομένως και με κόστος για την πατρίδα μας.
