Η πώληση της GEDI υπό πίεση: Ο ελληνικός όμιλος Antenna, οι κυβερνητικές εγγυήσεις και οι φόβοι για το μέλλον των ιταλικών ιστορικών μέσων
Η διαδικασία πώλησης του ομίλου GEDI, ενός από τους σημαντικότερους πυλώνες του ιταλικού μιντιακού τοπίου, εξελίσσεται σε μια από τις πιο φορτισμένες και πολιτικά ευαίσθητες επιχειρηματικές υποθέσεις των τελευταίων ετών στην Ιταλία. Στο επίκεντρο βρίσκεται η πρόταση εξαγοράς από τον ελληνικό όμιλο Antenna Group, συμφερόντων του επιχειρηματία Theodore Kyriakou, η οποία αποτιμάται –σύμφωνα με τα ιταλικά δημοσιεύματα– στα περίπου 140 εκατ. ευρώ.
Η υπόθεση δεν αφορά μόνο μια εταιρική συναλλαγή. Αγγίζει τον πυρήνα της δημόσιας συζήτησης για τον πλουραλισμό, την εκδοτική ανεξαρτησία και το μέλλον της δημοσιογραφίας σε μια χώρα όπου ιστορικοί τίτλοι, όπως η La Repubblica και η La Stampa, θεωρούνται μέρος του εθνικού πληροφοριακού οικοσυστήματος.
Η θέση της GEDI και της Exor
Η GEDI ελέγχεται από την Exor, το επενδυτικό όχημα της οικογένειας Έλκαν–Ανιέλι. Η διοίκηση του ομίλου, δια στόματος του προέδρου Πάολο Τσερέτι και του διευθύνοντος συμβούλου Γκαμπριέλε Κομούτσο, έχει καταστήσει σαφές ότι η απόφαση πώλησης συνδέεται με τη μακροχρόνια οικονομική πίεση που υφίσταται ο όμιλος. Παρά τα προγράμματα αναδιάρθρωσης, οι ετήσιες ζημίες της GEDI φέρονται να ξεπερνούν τα 30 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με την εταιρεία, η προσφορά του Antenna Group θεωρείται η πιο «στέρεη από βιομηχανική άποψη», τόσο ως προς το τίμημα όσο και ως προς το επιχειρηματικό προφίλ του υποψήφιου αγοραστή. Αυτός είναι, κατά την ίδια γραμμή επιχειρηματολογίας, και ο λόγος για τον οποίο απορρίφθηκε εναλλακτική πρόταση που κατατέθηκε από τον Ιταλό επιχειρηματία Λεονάρντο Μαρία Ντελ Βέκιο.
Το προφίλ του Antenna Group
Ο όμιλος Antenna δραστηριοποιείται σε περισσότερες από 20 χώρες, με παρουσία στην τηλεόραση, το ραδιόφωνο, τα ψηφιακά μέσα και τον κινηματογράφο. Πηγές προσκείμενες στον όμιλο τονίζουν ότι έχει επιδείξει, σε άλλες αγορές, σεβασμό στην εκδοτική ανεξαρτησία και μακροπρόθεσμη στρατηγική ανάπτυξης.
Η GEDI, σε επίσημη ανακοίνωσή της, υπογράμμισε ότι έχει «πάντοτε εγγυηθεί τον πλουραλισμό στο ιταλικό ενημερωτικό οικοσύστημα» και ότι στο ίδιο πνεύμα επέλεξε να εμβαθύνει τις διαπραγματεύσεις με το Antenna Group. Ιταλικά μέσα ενημέρωσης αναφέρουν, ωστόσο, ότι εξετάζεται και το ενδεχόμενο το Antenna να ενδιαφέρεται, μεσοπρόθεσμα, για περαιτέρω επέκταση στην ιταλική τηλεοπτική αγορά.
Κυβερνητικός ρόλος και “golden power”
Η πολιτική διάσταση της υπόθεσης αναδείχθηκε έντονα με την παρέμβαση του υφυπουργού
παρά τω Πρωθυπουργώ, αρμόδιου για την ενημέρωση, Alberto Barachini. Ο Ιταλός αξιωματούχος ζήτησε επίσημη ενημέρωση για τυχόν συμφωνίες μεταβίβασης, επιμένοντας ότι σε αυτές πρέπει να ενσωματωθούν ρήτρες προστασίας των θέσεων εργασίας και εγγυήσεις για την εκδοτική ανεξαρτησία των τίτλων.
Ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε και στο ζήτημα της μετοχικής διαφάνειας, με αναφορές σε ενδεχόμενες συμμετοχές εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο πλαίσιο αυτό, ο Barachini άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο ενεργοποίησης των μηχανισμών κρατικής εποπτείας, γνωστών ως “golden power”, που επιτρέπουν στο ιταλικό κράτος να παρεμβαίνει σε στρατηγικούς τομείς.
Διεθνή μέσα, όπως το Reuters, επισημαίνουν πάντως ότι οι συγκεκριμένες εξουσίες δεν μπορούν από μόνες τους να εγγυηθούν τη διατήρηση όλων των θέσεων εργασίας, αλλά λειτουργούν κυρίως ως εργαλείο ελέγχου της ιδιοκτησιακής δομής και της εθνικής ασφάλειας στον τομέα της πληροφόρησης.
Οι αντιδράσεις των δημοσιογράφων
Παρά τις διαβεβαιώσεις της GEDI και του Antenna Group, οι συντακτικές ενώσεις των La Repubblica και La Stampa έχουν εκφράσει έντονη ανησυχία. Οι εργαζόμενοι ζητούν σαφείς και δεσμευτικές εγγυήσεις τόσο για την απασχόληση όσο και για τη διατήρηση της εκδοτικής ταυτότητας των μέσων.
Ιδιαίτερα έντονος είναι ο προβληματισμός στη La Stampa, καθώς ιταλικά ρεπορτάζ αναφέρουν ότι το Antenna Group δεν αποκλείει τη μεταπώληση του τίτλου σε δεύτερο χρόνο. Πιθανός αγοραστής εμφανίζεται ο όμιλος NEM (Nord Est Multimedia), γεγονός που ενισχύει τους φόβους για «τεμαχισμό» της GEDI μετά την εξαγορά.
Σε ένδειξη συμπαράστασης, και το συντακτικό συμβούλιο της Corriere della Sera εξέφρασε δημόσια αλληλεγγύη προς τους εργαζομένους των δύο εφημερίδων, επισημαίνοντας ότι το ζήτημα αφορά συνολικά το μέλλον της ιταλικής δημοσιογραφίας.
Πλαίσιο και προοπτικές
Η υπόθεση GEDI αντικατοπτρίζει τις βαθύτερες μεταβολές στον ευρωπαϊκό μιντιακό χώρο: την κρίση του έντυπου Τύπου, την ανάγκη ψηφιακού μετασχηματισμού και τη συγκέντρωση ιδιοκτησίας. Τα διεθνή μέσα αντιμετωπίζουν την πιθανή εξαγορά όχι μόνο ως μια ελληνοϊταλική επιχειρηματική συναλλαγή, αλλά ως μέρος μιας ευρύτερης τάσης αναδιάταξης των media στην Ευρώπη.
Το αν η συμφωνία θα ολοκληρωθεί ως ενιαίο πακέτο ή αν θα οδηγήσει σε μελλοντική διάσπαση των τίτλων παραμένει ανοιχτό ερώτημα. Το ίδιο ισχύει και για το κατά πόσο οι κυβερνητικές εγγυήσεις και οι δεσμεύσεις του υποψήφιου αγοραστή θα αρκέσουν για να κατευνάσουν τις ανησυχίες των δημοσιογράφων.
Σε κάθε περίπτωση, η εξέλιξη της υπόθεσης θα αποτελέσει σημείο αναφοράς για το πώς αντιμετωπίζονται, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι εξαγορές μέσων ενημέρωσης που συνδυάζουν οικονομικό βάρος, πολιτική σημασία και ισχυρό συμβολικό φορτίο.
Gedi, πώληση υπό υψηλή ένταση: για την εταιρεία η ελληνική προσφορά είναι η καλύτερη, οι εργαζόμενοι ζητούν «εγγυήσεις για εργασία και διαφάνεια»
του Andrea Ducci
Η προσφορά του Antenna Group του Έλληνα επιχειρηματία Κυριακού, ύψους περίπου 140 εκατ. ευρώ. Ο ρόλος της κυβέρνησης.
Η διαδικασία πώλησης της Gedi συνεχίζεται μέσα σε κλίμα έντασης, ανάμεσα στις διαβεβαιώσεις του Antenna Group —που προτίθεται να προχωρήσει στην εξαγορά—, στις πολυάριθμες εκδηλώσεις πολιτικής και συνδικαλιστικής αλληλεγγύης προς τις εφημερίδες La Repubblica και La Stampa, και στις απαιτήσεις του υφυπουργού παρά τω Πρωθυπουργώ, αρμόδιου για την ενημέρωση, Αλμπέρτο Μπαρακίνι, ο οποίος ζητά πλήρη ορατότητα ως προς τις δεσμεύσεις για τη διασφάλιση των επιπέδων απασχόλησης και τη διαφάνεια της μετοχικής σύνθεσης των αγοραστών.
Τα μέσα που πωλούνται
Το χρονικό μιας μακράς ημέρας ξεκινά με τη συνάντηση της διοίκησης της Gedi με τον υφυπουργό αρμόδιο για τον εκδοτικό τομέα. Εκεί, ο πρόεδρος Πάολο Τσερέτι και ο διευθύνων σύμβουλος Γκαμπριέλε Κομούτσο του ομίλου που ελέγχεται από την Exor επανέλαβαν ότι, παρά την πορεία αναδιάρθρωσης, οι ζημίες της Gedi ξεπερνούν πλέον τα 30 εκατ. ευρώ ετησίως. Από εκεί προκύπτει —όπως λένε— η απόφαση για πώληση και η διαπίστωση ότι στην Ιταλία δεν βρέθηκε κανένας αγοραστής πρόθυμος να καταθέσει συγκεκριμένη πρόταση. Πέρα από τη Repubblica και τη Stampa, προς πώληση είναι και οι Radio Deejay, Radio Capital, M2o και One Podcast.
Στο πλαίσιο αυτό, τους προηγούμενους μήνες εμφανίστηκε ο όμιλος Antenna Group, που ελέγχεται από τον Έλληνα επιχειρηματία Θεόδωρο Κυριακού, με προσφορά περίπου 140 εκατ. ευρώ, έναντι αποτίμησης 118 εκατ. ευρώ στον ισολογισμό της Exor. Σύμφωνα με την εξήγηση των Τσερέτι και Κομούτσο, πρόκειται για την πιο ισχυρή πρόταση από βιομηχανικής άποψης, γεγονός που —όπως υποστηρίζουν— εξηγεί την απόρριψη από την Exor της πρότασης που είχε καταθέσει λίγες ημέρες νωρίτερα ο Λεονάρντο Μαρία Ντελ Βέκιο.
Ο Μπαρακίνι ζήτησε ενημέρωση για «τυχόν συμφωνίες μεταβίβασης και τη δέσμευση να ενταχθεί σε αυτές η προστασία των επιπέδων απασχόλησης και η εγγύηση της εκδοτικής ανεξαρτησίας μέσων που αποτελούν περιουσιακό στοιχείο του εθνικού πληροφοριακού οικοσυστήματος». Το δεύτερο αίτημα του υφυπουργού είναι —όπως έχει ήδη αναφερθεί— να ενημερωθεί για «ενδεχόμενες εξωευρωπαϊκές συμμετοχές της εταιρείας που ενδιαφέρεται για την εξαγορά», δηλώνοντας έτοιμος να ασκήσει τις αρμοδιότητες εποπτείας που διαθέτει.
Η ιδιοκτησία ευνοϊκή προς τον όμιλο Antenna
Η Gedi, σε ανακοίνωσή της, επισημαίνει ότι «έχει πάντοτε εγγυηθεί τον πλουραλισμό στο ιταλικό ενημερωτικό οικοσύστημα. Ως εκ τούτου, η ιδιοκτησία αποφάσισε να εμβαθύνει τις διαπραγματεύσεις με τον όμιλο Antenna, ο οποίος δραστηριοποιείται σε 22 χώρες και διαθέτει στο χαρτοφυλάκιό του πολυτομεακά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων της τηλεόρασης, των ψηφιακών μέσων, του κινηματογράφου και του ραδιοφώνου». Μάλιστα, σύμφωνα με φήμες, καταγράφεται ενδιαφέρον του ομίλου και για τηλεοπτικό κανάλι στην Ιταλία. Από την πλευρά τους, πηγές κοντά στους Έλληνες αναφέρουν ότι ο όμιλος Antenna «έχει πάντοτε επιδείξει σεβασμό στην ανεξαρτησία της δημοσιογραφίας και στον πλουραλισμό, καθώς και μακροπρόθεσμη δέσμευση στη βιώσιμη ανάπτυξη των δομών στις οποίες δραστηριοποιείται».
Οι διαβεβαιώσεις αυτές κρίνονται ανεπαρκείς από τα συντακτικά συμβούλια (cdr) των δύο εφημερίδων που έγιναν δεκτά χθες από τον Μπαρακίνι. Οι περισσότερο ανήσυχοι είναι οι δημοσιογράφοι της Stampa, καθώς ο όμιλος Antenna δεν κρύβει την πρόθεσή του να μεταπωλήσει το τορινέζικο φύλλο. Πιθανός αγοραστής θα μπορούσε να είναι ο όμιλος Nem (Nord Est Multimedia). Παράλληλα, και το συντακτικό συμβούλιο της Corriere della Sera εξέφρασε «αλληλεγγύη στις συναδέλφισσες και στους συναδέλφους που βρίσκονται σε κατάσταση κινητοποίησης».
