Η Τραγωδία και οι Ολυμπιακοί ως Ιδεολογικοί Μηχανισμοί.

Print Friendly, PDF & Email
- Advertisement -

Με αφορμή τη νίκη του ΠΑΟΚ επι του Ολυμπιακού έκανα μια αναφορά στην ανάλυση του Λουί Αλτουσέρ για τους Ιδεολογικούς Μηχανισμούς του Κράτους που περιλαμβάνεται στο βιβλίο του “Θέσεις” το οποίο εκδόθηκε απο το “Θεμέλιο” αν δεν κάνω λάθος.
Παλαιοί αλτουσερικοί με ευχαρίστησαν που τους τον θύμισα.
Στον Αλτουσέρ, όπως και σε άλλους γάλλους διανοητές (Φουκώ, Λακάν κλπ) έκανε συνεχείς αναφορές η ομάδα που διασπάστηκε απο το “Ρήγα”, νεολαία του ΚΚΕ εσ, η οποία ονομάστηκε Β! Πανελλαδική.
Μου έκανε εξαιρετική εντύπωση η ταύτιση της ομάδας αυτής, την οποία στη νεότητά μου είδα με συμπάθεια, με το Συριζα. Εξέχοντα μέλη της, με πλέον γνωστό το Γιάννη Μηλιό πλαισίωσαν την ηγετική ομάδα του Συριζα αλλά απογοητεύτηκαν, φοβάμαι όχι λόγω ιδεολογικής διάψευσης αλλά διανομής της εξουσίας.
Θέλω να επανέλθω στον Αλτουσέρ και να θυμίσω τη θέση του ότι το ποδόσφαιρο, η εκκλησία, τα πανεπιστήμια, ο αθλητισμός γενικά, αποτελούν ιδεολογικούς μηχανισμούς του αστικού κράτους με τους οποίους ενσωματώνει τα άτομα στην κοινωνία που διαμορφώνει, εκτονώνει τις εσωτερικές εντάσεις τους και αλλοτριώνοντάς τα τα καθιστά χωρίς διάθεση να επαναστατήσουν κατά του καθεστώτος.
Ιδεολογικούς μηχανισμούς, βεβαίως, έχουν όλα τα πολιτικά και κοινωνικά συστήματα.
Στη ρωμαϊκή εποχή όπως και στη μεσαιωνική και φεουδαρχική Ευρώπη το ρόλο αυτό έπαιζαν οι αρένες με τις μονομαχίες ή τα άγρια θηρία.
Ο αντίστοιχος ρόλος στην αρχαία Ελλάδα διαδραματιζόταν απο τις θρησκευτικές γιορτές (Ολυμπιακούς αγώνες) αλλά και απο τις τραγωδίες.
Τα γράφω αυτά επειδή έχω μέρες να ακούσω πόσο φασίστες και εθνικιστές είναι όσοι βλέπουν κάτι, πολιτισμικά ξεχωριστό, στην αρχαιοελληνική εμπειρία.

Αναρωτιέμαι ποιοί είναι οι ιδεολογικοί μηχανισμοί της Αριστεράς. Κομμουνιστικής ή μη.

spot_img

6 ΣΧΟΛΙΑ

  1. Μια εκδοχη για τους ιδεολογικους μηχανισμους της κυβερνωσας Αριστερας ειναι οτι διατηρει ο,τι αστικο βρει και την εξυπηρετει , απλως δημιουργει και φωληες διεθνιστικες στις Εθνικες ,τοπικιστικες και οπαδικες εξαρσεις.
    Πως εξαφανισθηκε απο τις κερκιδες της Τουμπας το μονιμο πανό -τεραστιων διαστασεων- στα Ελληνικα και στα Αγγλικα οτι ” η Μακεδονια ειναι μια και ειναι Ελληνικη”,με υπογραφη του κλαμπ των Μακεδονων;;;.
    Μηπως γιατι χαρακτηρισθηκαν ακροδεξιοι , φασιστες και με κατωτερο νοητικο ;;;.

  2. 1) Ή ιδεολογία για τους αριστερούς διανοούμενους δεν υπήρχε πριν από το «κράτος-έθνος» της Νεωτερικότητας!

    Εσείς, το λέτε πολύ σωστά, πάντοτε υπήρχαν ιδεολογικοί μηχανισμοί για τη χειραγώγηση του λαού, σε Ανατολή και Δύση. Όχι όμως στην Ελλάδα!

    Είναι άλλο ο μηχανισμός χειραγώγησης και προπαγάνδας και άλλο θεσμός φαντασιακών σημασιών που κάνει τον άνθρωπο καλύτερο άνθρωπο.

    Μόνον όπου υπάρχει ετερονομία υπάρχει εξουσία και λαουτζίκος σαν Υποκείμενο-αντικείμενο υπάρχει και ιδεολογία.
    Στην ελληνική παράδοση, της κοινωνικής και ατομικής αυτονομίας, υπάρχει το Εμείς και οι θεσμοί για την οντολογική Ελευθερία κατά τον τρόπο των Αρετών.

    2) Η ιδεολογία είναι μέρος των ψυχικών χειρισμών που συνιστούν την κοινωνικοποίηση ως διαμόρφωσης ατόμων συγκεκριμένης ψυχοδιανοητικής δομής και λειτουργίας. Τα «θεάματα» για τους Ρωμαίους ήταν το μέσο για να κρατιέται σε φόρμα ο δουλοπρεπής ανθρωπολογικός τύπος που ταιριάζει στο φαντασιακό της ρωμαϊκής κοινωνίας. Η ρωμαϊκή ιδεολογία ήταν ο στωικισμός.

    Η τεράστια απολιτική μπούρδα των Δυτικών είναι το υποτιθέμενο ελεύθερο και συνειδητό Άτομο (το «Υποκείμενο»). Δεν υπάρχει ελεύθερος άνθρωπος σε φυσική κατάσταση, στο πρώτο οντολογικό επίπεδο της απλώς έμβιας ζωής.
    Υπάρχει στο δεύτερο επίπεδο Ύπαρξης, στο επίπεδο του Όντος (που θα πει όντως Ζωή, αληθινή) το «πολιτικό όν» ή «Πρόσωπο», που είναι αποτέλεσμα οντολογικής μεταμόρφωσης.
    Αυτό το κατόρθωμα του «αληθινού» ανθρώπου, στην ελληνική παράδοση είναι θεσμοθετημένο ως κοινωνικός σκοπός.

    Όλες οι κοινωνίες κατασκευάζουν «λειτουργικά» κοινωνικά άτομα εκτός από την Πολιτική Κοινωνία που τα θέλει πραγματικά, οντολογικά, ελεύθερα. Έτσι διαμορφώνει τον ανθρωπολογικό τύπο του Καλοκάγαθου όντος: του ψυχικά ανοικτού κατά τον τρόπο της Αγάπης.
    Αντί λοιπόν να χειραγωγεί τον λαό, προσφέρει στους πολίτες (σε αληθινούς ανθρώπους) Ποίηση και Αγώνες, θεσμούς που συμβάλλουν στο κατόρθωμα της οντολογικής Αριστείας.

    Δεν ήταν τέτοια η κοινωνία μας μόνο στην αρχαιότητα! Ο κοινωνικός σκοπός και ο τρόπος των Αρετών παραμένει αναλλοίωτος στην ελληνική παράδοση. Μόνο που ο πολιτικός βίος έγινε εκκλησιαστικός γιατί η Πόλη έγινε Ορθοδοξία.

  3. Εξαιρετικά ενδιαφέρον το σχόλιο της Μαρίας Μ.! Θα άξιζε νομίζω η ανάπτυξή του περισσότερο. Θα μας κάνει τη χάρη νο το επιχειρήσει η Μαρία ? Ευχαριστώ και περιμένω.

  4. ευχαρίστως, Στέφανε. Αλλά ποιό συγκεκριμένο σημείο να αναπτύξω; Υπάρχουν ξεχωριστά μεγάλα θέματα:
    1. η κατασκευή του κοινωνικού ατόμου
    2. η οντολογική μεταμόρφωση του ατελούς ανθρώπου σε ολοκληρωμένο άνθρωπο
    3. η διαφορές μεταξύ ανθρωπολογικών τύπων
    4. το γιατί της ελληνικής ιδιαιτερότητας
    5. η ελληνική συνέχεια
    6. η ταύτιση φαντασιακών σημασιών στην ελληνική αρχαιότητα και την Ορθοδοξία.

    7. Πιο συγκεκριμένη απορία σε συνδυασμό μάλιστα με το σχόλιό μου στο “Υπάρχουν Όρια” στις 8/2 βλ. https://www.anixneuseis.gr/?p=202360

  5. Μια θέση του Αριστοτέλη συμπυκνώνει την αλήθεια για τη δημιουργία τριών διαφορετικών ανθρωπολογικών τύπων και για τη συνέχεια των τριών μεγαπολιτισμών.

    Το θέμα του στο κεφάλαιο 7 των Πολιτικών είναι ότι ο άνθρωπος γίνεται ψυχικά αυτεξούσιος και κοινωνικά αυτόνομος μόνον μέσω του οντολογικού επιπέδου της Πόλης επειδή “ευάγωγος” στις Αρετές είναι μόνον αυτός που έχει αφυπνίσει (με τις φαντασιακές σημασίες της Σοφίας και της Φρόνησης) το εν υπνώσει μέρος της ψυχής “που έχει τον Λόγο”, δηλαδή την ελεύθερη ψυχική Ενέργεια που δεν υπάρχει στο επίπεδο των απλώς έμβιων όντων.

    Λέει λοιπόν ότι στην Ανατολή, οι κοινωνίες διαμορφώνουν άτομα δουλοπρεπή για να παραμένουν δεσποτικές. Δεν επιτρέπουν να είναι ενεργό το μέρος της ψυχής όπου εδράζονται τα Πάθη,ο Θυμός από τον οποίον γεννιούνται η Ελευθερία της Βούλησης (το Αυτεξούσιο)και η Αγάπη. Ο τρόπος κοινωνικοποίησης κάνει τα άτομα “άθυμα”.

    Στη Δύση, αντίστροφα, η κοινωνικοποίηση κάνει τα άτομα “ένθυμα” και αυτός είναι ο λόγος όπου οι κοινωνίες εκεί εμφανίζονται “σχετικά ελεύθερες” σε σύγκριση με τις ανατολικές. Αγνοούν όμως το δεύτερο επίπεδο ύπαρξης και το δεύτερο ψυχικό στρώμα, συνεπώς αγνοούν και την Ελευθερία και την Αγάπη. Τα άτομα στη Δύση είναι “φτωχά ως προς τον Νου” δηλαδή ως προς την ψυχική ενέργεια του Λόγου.

    Σπεύδει μάλιστα να διευκρινίσει ο Αριστοτέλης πως και εντός της Ελλάδας δεν είναι οι πάντες “ένθυμοι και διανοητικοί”, αφού η κοινωνικοποίηση δεν είναι ένα απόλυτο κοινωνικό φαινόμενο. Άλλοι προσαρμόζονται απολύτως, άλλοι λίγο ή πολύ, άλλοι καθόλου. Πάντως ο Λόγος, η Ελευθερία και η Αγάπη είναι φαντασιακές σημασίες μόνο της ελληνικής παράδοσης και εξ αιτίας αυτών ο Έλληνας έχει ανοικτή Ψυχή και ανοικτό Νου.

Leave a Reply to Σ.Α.Ν Ακύρωση απάντησης

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
29,800ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
- Advertisement -

Τελευταία Άρθρα