Η Τουρκία επιδιώκει πράγματι μια λύση με την Αίγυπτο και το Ισραήλ; Ποια είναι η πραγματική κατάσταση;

Η Τουρκία θέλει να προσεγγίσει ξανά την Αίγυπτο, μετά από ένα μεγάλο χρονικό διάστημα τεταμένων και κακών σχέσεων μεταξύ τους …

Τα διεθνή μέσα ενημέρωσης, που παρακολουθούν στενά τη Μέση Ανατολή, ερμηνεύουν τα μηνύματα της Άγκυρας με αυτόν τον τρόπο.

Ο υπουργός Εξωτερικών Mevlüt Çavuşoğlu έκανε μια δήλωση που άξιζε αυτό το σχόλιο την περασμένη εβδομάδα. Ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας δήλωσε ότι η Αίγυπτος το τελευταίο διάστημα υιοθετεί μια διαφορετική προσέγγιση για τα όρια της ΑΟΖ στην Αν. Μεσόγειο από την Ελλάδα. Δηλαδή αναγνωρίζει την ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα της Τουρκίας και δεν δίνει επήρεια στο Καστελλόριζο, κάτι που το ερμηνεύει ως πρόθεση του Καΐρου να εξομαλύνει τις σχέσεις με την Άγκυρα.

Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Χουλούσι Ακάρ, έκανε άλλα πιο προχωρημένες δηλώσεις κατά τη διάρκειας ομιλίας που έκανε στην ναυτική άσκηση που παρακολούθησε με ανώτερους διοικητές.

Ας διαβάσουμε τι είπε:

«Έχουμε πολλές κοινές ιστορικές και πολιτιστικές αξίες με την Αίγυπτο. Με την ενεργοποίηση αυτών των κοινών αξιών, θεωρούμε ότι ενδέχεται να υπάρξουν κάποιες εξελίξεις τις επόμενες ημέρες. Θέλω να γίνει γνωστό ότι αυτή η απόφαση που ελήφθη από την Αίγυπτο, με την οποία δείχνει σεβασμό των θαλάσσιων δικαιοδοσιών μας, εξυπηρετεί τόσο τα δικά μας συμφέροντα, όσο και στα συμφέροντα του αιγυπτιακού λαού.

Ο υπουργός Akar αποκάλυψε επίσης ότι τα στελέχη των υπουργείων Εξωτερικών των δύο χωρών συναντιούνται για να φέρουν τις σχέσεις σε θετικό σημείο.

Επίσης μάθαμε ότι οι επαφές μεταξύ των υπηρεσιών πληροφοριών της Αιγύπτου και της Τουρκίας, δεν διακόπηκε ποτέ.

[Η συνεργασία πληροφοριών Αιγύπτου-Τουρκίας είναι παλιά ιστορία. Στη δεκαετία του 1970 έξι χώρες, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών πληροφοριών της Αιγύπτου και της Τουρκίας, είχαν δημιουργήσει μια εταιρική σχέση για την ανταλλαγή πληροφοριών. Το πνευματικό τέκνο αυτού του σχηματισμού με την ονομασία “Safari Club” ήταν ο Kemal Adham, τουρκικής καταγωγής, που ήταν επικεφαλής της μυστικής υπηρεσίας της Σαουδικής Αραβίας. Τις υποδομές ασφάλειας και επικοινωνιών παρείχε επίσης ο Count Alexandre de Marenches, επικεφαλής της γαλλικής υπηρεσίας πληροφοριών.]

Άντε με το καλό…

Μάθαμε επίσης από ελληνική εφημερίδα ότι η Ελλάδα ενοχλείται από την πιθανότητα προσέγγισης της Τουρκίας με την Αίγυπτο. Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κάλεσε τηλεφωνικώς τον Πρόεδρο της Αιγύπτου Σίσι και στέλνει τον Υπουργό Εξωτερικών στο Κάιρο για να μάθει τι συμβαίνει.

Η συνεργασία μεταξύ Αιγύπτου και Ελλάδας δεν είναι διμερής. Η Γαλλία και το Ισραήλ είναι οι χώρες που έχουν γίνει μέρος της ίδιας συνεργασίας σε διάφορους τομείς… Και οι τέσσερις αυτοί προσπαθούν να προσελκύσουν και την Ιταλία.

Η κίνηση της Τουρκίας να γκρεμίσει το τείχος που την χωρίζει από την Αίγυπτο, είναι μια πολύ σωστή κίνηση που μπορεί να δρομολογήσει πολύ θετικά αποτελέσματα.

Εάν επιτύχει η προσέγγιση, όχι μόνο θα εξαλείψει την απομόνωση που έχει περιέλθει η Τουρκία στον τομέα των διεθνών σχέσεων, αλλά αυτή η σύγκλιση θα κάνει τη χώρα μας μέρος μιας νέας ισορροπίας στον τομέα της ενέργειας.

Θα πρέπει να έχετε παρατηρήσει ήδη ότι αμφιβάλλω για την επιτυχία του εγχειρήματος.

Ο λόγος: Ο λόγος για τον οποίον επιδεινώθηκαν οι σχέσεις της Τουρκίας με την Αίγυπτο, δεν ήταν η παρουσία της Αιγύπτου σε κοινό μέτωπο με την Ελλάδα, το Ισραήλ και τη Γαλλία, ούτε οι κινήσεις που έκανε ως μέλος αυτής της τετραμερούς. Υπάρχουν βαθύτεροι λόγοι που κατέστρεψαν τις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών.

Στο στρατιωτικό πραξικόπημα του Abdülfettah el-Sisi με το οποίο κατέλαβε την εξουσία στην Αίγυπτο το 2013, η Τουρκία έδειξε την ισχυρότερη αντίδραση. Ακόμα και την περασμένη εβδομάδα, ο Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν εκδήλωσε την ενόχλησή του στον Σίσι, κάνοντας το σήμα της “Ραμπία” (Μουσουλμανική Αδελφότητα).

Άρα, πίσω από την επιδείνωση των διμερών σχέσεων βρίσκεται η αντίδραση της Τουρκίας στο στρατιωτικό πραξικόπημα …

Εκτός αυτού, η Αίγυπτος λαμβάνει σοβαρά υπ’ όψιν της το γεγονός ότι η Τουρκία και το ΑΚΡ φιλοξενεί τα στελέχη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας που εκδιώχθηκαν από την Αίγυπτο, αλλά και τα δημοσιεύματα που στρέφονται εναντίον του καθεστώτος Σίσι.

Η Σαουδική Αραβία και άλλες χώρες του Κόλπου μένουν μακριά από την Τουρκία για τους ίδιους λόγους.

[Η Μουσουλμανική Αδελφότητα αντιμετωπίζεται ως «τρομοκρατική οργάνωση» στις περισσότερες αραβικές χώρες.]

Στο Ισραήλ, επίσης, δεν βλέπει με καλό μάτι την υποστήριξη που παρέχει η Τουρκία στη Χαμάς, παρακλάδι της Μουσουλμανικής Αδελφότητας.

Το Κατάρ είναι η μόνη χώρα στην περιοχή με την οποία διατηρεί καλές  σχέσεις η Τουρκία …

Το Κατάρ προσπαθεί επίσης να διευθετήσει τις σχέσεις του με τις χώρες της περιοχής που έχουν επιβάλει εμπάργκο για ένα διάστημα. Μετά από τις προσπάθειες αυτές το εμπάργκο άρθηκε.

Ισραηλινές εφημερίδες αναφέρουν ότι το Κατάρ μπορεί να ενταχθεί στις αραβικές χώρες που συνάπτουν διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ.

Η προσέγγιση του Κατάρ με τη Σαουδική Αραβία και τις άλλες χώρες του Κόλπου, αλλά και με την Αίγυπτο και το Ισραήλ, μπορεί να απομονώσουν ακόμα περισσότερο την Τουρκία στην περιοχή.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι προσπάθειες για τη βελτίωση των σχέσεων με την Αίγυπτο είναι σημαντικές.

Ένα παρόμοιο πρόβλημα μεταξύ της χώρας μας και της Αιγύπτου σημειώθηκε επίσης στη δεκαετία του 1950.

Όταν ο Αιγυπτιακός στρατός, υπό τον στρατηγό Necip, με ένα στρατιωτικό πραξικόπημα ανέτρεψε την ηγεσία του Βασιλιά Φαρούκ (1952) η Τουρκία είχε ως πρέσβη στο Κάιρο τον Dr. Hulusi Fuad Tugay. Η σύζυγος του πρέσβη είχε συγγενική σχέση με τον ανατραπέντα βασιλιά. Όταν η πραγματική δύναμη πίσω από τον στρατηγό Necip, ο Gamal Abdel Nasser, ανέλαβε την εξουσία και εφάρμοσε την πολιτική των εθνικοποιήσεων, μαζί με την Αγγλία στοχοποίησαν την Τουρκία. Τότε άρχισε μια επίθεση δια του τύπου, στον πρέσβη της Τουρκίας, Hulusi Fuad Tugay και τη σύζυγό του.

Δεν είναι ξεκάθαρο εάν ο Νάσερ χαρακτήρισε τον πρέσβη της Τουρκίας ‘persona non-grata’ ή εάν η Τουρκία απέσυρε μόνη της τον πρέσβη. Ωστόσο, σε μια δεξίωση που συμμετείχε ο πρέσβης μας, μίλησε προσβλητικά για τον Νάσερ, με αποτέλεσμα την επόμενη ημέρα ο πρέσβης μας να δεχτεί επίθεση στο αεροδρόμιο κατά την αναχώρησή του (1954). Μετά από αυτό πάγωσαν οι σχέσεις  της Τουρκίας με την Αίγυπτο.

Η Τουρκία, κατά την εθνικοποίηση της διώρυγας του Σουέζ, αποφάσισε να υποστηρίξει την επίθεση της Βρετανίας, του Ισραήλ και της Γαλλίας εναντίον της Αιγύπτου (1956). [Η τριπλή επίθεση δεν έφερε αποτέλεσμα όταν οι ΗΠΑ αρνήθηκαν την υποστήριξή τους.]

Ο Νάσερ πήρε το μέρος της Ελλάδας όταν το Κυπριακό ήταν στην ημερήσια διάταξη.

Υπάρχει επίσης μια άλλη περίπτωση ενός πρέσβη της Τουρκίας που χαρακτηρίζεται ως persona non grata από τον Nasir.

Οι σχέσεις που επιδεινώθηκαν κατά το πρώτο μισό της δεκαετίας του 1950 συνέχισαν να είναι ψυχρές μέχρι το 1988. Κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης συνασπισμού του Refahyol, ο Πρωθυπουργός Νετζμέτνιν Ερμπακάν επισκέφθηκε το Κάιρο για να βελτιώσει τις σχέσεις των δύο χωρών (1996).

[Ο Amr Musa, που ήταν τότε υπουργός εξωτερικών της Αιγύπτου, στα απομνημονεύματά του που δημοσιεύθηκαν με το όνομα “Kitabiyye”, εξηγεί ότι οι σχέσεις με τον Erbakan ήταν επίσης προβληματικές. Ο Amr Musa αναφέρει ότι όταν ο Χόσνι Μουμπάρακ ήρθε στην Άγκυρα για να προειδοποιήσει τον Ερμπακάν για τις σχέσεις με το Ισραήλ, όταν ο Ερμπακάν τον συμβούλεψε να απελευθερώσει τους ηγέτες της Μουσουλμανικής Αδελφότητας που φυλακίστηκαν, ο Μουμπάρακ τερμάτισε τη συνάντηση λέγοντας “Αυτή είναι η εσωτερική μας υπόθεση, μην ανακατεύεσαι”.]

Οι σχέσεις που έστω και με δυσκολία διατήρησε το κόμμα του Ερμπακάν (Refah Partisi) με την Αίγυπτο, έπεσαν και πάλι στα επίπεδα της δεκαετίας του 1950 κατά την περίοδο του Κόμματος του Ερντογάν (ΑΚΡ).

Αυτό που βλέπω είναι το εξής: Για να ανανεωθούν οι σχέσεις με την Αίγυπτο, είναι απαραίτητο να βελτιωθούν οι σχέσεις με το Ισραήλ ταυτόχρονα και για να επιτευχθεί αυτό, η Άγκυρα πρέπει να αλλάξει την προσέγγισή της για τη Μουσουλμανική Αδελφότητα.

Πηγή: Ιστοσελίδα του Φεχμί Κορού

infognomonpolitics.gr