Στην τελική ευθεία εισέρχονται οι προετοιμασίες της κυβέρνησης για την τριμερή σύνοδο κορυφής Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ, που προγραμματίζεται να διεξαχθεί στις 22 Δεκεμβρίου στην Ιερουσαλήμ.
Παρά τις κάποιες συναντήσεις σε επίπεδο υπουργών (Εξωτερικών, Ενέργειας κ.λπ.), λογικό επακόλουθο των εχθροπραξιών ήταν να ατονήσει το τριμερές σχήμα συνεργασίας σε επίπεδο κορυφής, δεδομένου ότι τα μέρη είχαν διαφορετικές προτεραιότητες.
Τούτο δεν έπληξε τον πυρήνα ούτε το στρατηγικό επίπεδο των ελληνοϊσραηλινών σχέσεων. Παρότι, κατά τη διάρκεια του πολέμου, η Αθήνα αρκετές φορές επιχείρησε να ισορροπήσει αφενός ανάμεσα στα συμφέροντα και την περιφερειακή της συναντίληψη με το εβραϊκό κράτος και αφετέρου στις αρχές του ανθρωπιστικού δικαίου και τις «φωνές» των εταίρων της σε ΕΕ και ΟΗΕ.
Στο περιθώριο της τριμερούς, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα συναντηθεί με τον Ισραηλινό ομόλογό του, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ενώ νωρίτερα το πρωί της Δευτέρας αναμένεται να μεταβεί στη Ραμάλα, προκειμένου να βρεθεί με τον Πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούντ Αμπάς.
Ανεξάρτητα από τις πτυχές που άπτονται αμιγώς των συμφερόντων ασφαλείας, η Αθήνα επιχειρεί να διαδραματίσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο ρόλο στα τεκταινόμενα της Μέσης Ανατολής και ειδικότερα στη Γάζα.
Προχθές, κατά την παρουσίαση της τελευταίας τριμηνιαίας έκθεσης για την εφαρμογή της απόφασης 2334 στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, η μόνιμη αντιπρόσωπος, πρέσβης Αγλαΐα Μπαλτά, υπογράμμισε ότι η Ελλάδα παραμένει ακλόνητη στην πεποίθησή της «ότι η λύση των δύο κρατών είναι ο μόνος βιώσιμος δρόμος».
Ταυτόχρονα, κατήγγειλε τις επιθέσεις κατά των Εβραίων ανά τον κόσμο, σημειώνοντας ότι η χώρα μας «καταδικάζει με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο κάθε μορφή αντισημιτισμού».
Η Ελλάδα στη Γάζα;
Για το ζήτημα της εμπλοκής στη Γάζα, χθες ανώτατες διπλωματικές πηγές του υπουργείου Εξωτερικών υπογράμμιζαν ότι η θέση της Ελλάδας είναι «ισχυρή και αισθητή». Ωστόσο, δεν διεφάνη προς ώρας πρόθεση συμμετοχής της χώρας στη Διεθνή Δύναμη Σταθεροποίησης (ISF), η οποία θα δρα επί του πεδίου στη Λωρίδα.
Οι αρμόδιοι συσχέτισαν την έλλειψη ενδιαφέροντος με τον μη πλήρη καθορισμό των καθηκόντων της ISF, επισημαίνοντας ότι οι χώρες που θα αποστείλουν δυνάμεις πρέπει να έχουν την έγκριση Ισραηλινών, Παλαιστινίων και των λοιπών εμπλεκομένων (stakeholders).
Αντιθέτως, η συμμετοχή στο Συμβούλιο Ειρήνης (Board of Peace), που θα ασχοληθεί με την ανθρωπιστική βοήθεια, την ανοικοδόμηση και την ανάκαμψη της Γάζας, θεωρείται πιο εφικτό σενάριο.
Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η πρωτοβουλία που αναμένεται να αναλάβει η Ελλάδα το 2026 για την προστασία των χριστιανών στη Μέση Ανατολή και την Αφρική, ιδέα του υπουργείου Εξωτερικών που είχε ανακοινωθεί από τον Γιώργο Γεραπετρίτη στο φόρουμ της Ντόχα.
Καλώδιο – Ελληνοτουρκικά
Αίσθηση προκάλεσαν οι αναφορές ανώτατων διπλωματικών πηγών για τα ελληνοτουρκικά, με αιχμή την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας–Κύπρου. Οι αρμόδιοι υποστήριξαν ότι δεν συντρέχει «γεωπολιτικό ζήτημα», δηλαδή τουρκική απειλή, αλλά ότι η μόνη προβληματική πτυχή είναι οικονομικοτεχνική.
Εκφράστηκε, δε, η άποψη ότι η Άγκυρα δεν θα παρεμποδίσει επικείμενες έρευνες για το καλώδιο, το οποίο «πρέπει να γίνει και θα γίνει».
Οι σχέσεις Αθήνας και Άγκυρας περιγράφηκαν ως ικανοποιητικές και λειτουργικές, με την επισήμανση ότι το ζήτημα οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ δεν έχει ανοίξει «λόγω της διαφοράς εύρους», αν και, όπως σημειώθηκε, «κάποια στιγμή θα πρέπει να επιλυθεί».
Θετικά αποτιμήθηκε και το γεγονός ότι τα δύο μέρη βρήκαν «κοινό βηματισμό» σε ένα σύνθετο και ρευστό περιβάλλον, ενώ εκτιμάται ως θετική η πραγματοποίηση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας, πιθανότατα τον Φεβρουάριο, ακόμη και χωρίς «βαριά» πολιτική κατάληξη, όπως η Διακήρυξη των Αθηνών.
Τέλος, αναφορικά με την κυβερνητική πρωτοβουλία για Πενταμερή διάσκεψη στην Ανατολική Μεσόγειο, με πέντε θεματικές –μεταξύ των οποίων και η οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών–, οι ανώτατοι διπλωματικοί αξιωματούχοι υποστήριξαν ότι πρόκειται για αμιγώς ελληνικό εγχείρημα, χωρίς επιρροές από τρίτα μέρη, όπως οι ΗΠΑ. Ενδεικτική ήταν η αποστροφή ότι «τα ελληνοτουρκικά ή τα ελληνολιβυκά πρέπει να λύνονται διμερώς».
