Michael Rubin
August 5, 2025 6:00 am
Η Τουρκία βρίσκεται στα ύψη. Η σχέση του προέδρου Recep Tayyip Erdoğan με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Donald Trump αποδίδει καρπούς, καθώς η κυβέρνηση Trump επιδιώκει να επιταχύνει την πώληση του μαχητικού F‑35 Joint Strike Fighter στην Τουρκία. Η πολεμική βιομηχανία της Τουρκίας, που διευθύνεται από τον γαμπρό του προέδρου, αναλύει αντίστροφα στρατιωτική τεχνολογία και αποκομίζει δισεκατομμύρια δολάρια, συχνά πωλώντας drones και άλλα όπλα σε μερικά από τα πλέον απεχθή καθεστώτα του κόσμου.
Παράλληλα, η Hay’at Tahrir al Sham, μία αντικαθεστωτική οργάνωση υποστηριζόμενη από την Τουρκία, η οποία ανέτρεψε τον Σύρο πρόεδρο Bashar al Assad στις 8 Δεκεμβρίου 2024, κυβερνά τώρα εκείνη τη χώρα. Ενώ η Συρία αποτελούσε ιστορικά απειλή για την Τουρκία — οι δύο χώρες σχεδόν ήρθαν σε πόλεμο το 1997 — σήμερα η Τουρκία είναι η κυρίαρχη διπλωματική και οικονομική δύναμη στη Συρία. Μόνο από την ανοικοδόμηση της Συρίας, τουρκικές εταιρείες που ανήκουν σε φίλα προσκείμενα στον Erdoğan στελέχη αναμένεται να κερδίσουν δισεκατομμύρια δολάρια μέσω συμβολαίων.
Στο εσωτερικό, η φυλάκιση των κορυφαίων αντιπάλων του Erdoğan χωρίς συνέπειες τον ενισχύει. Ολοκληρώνοντας η προφανούς χαρακτήρα νίκη του είναι το γεγονός ότι, μετά από χρόνια βομβαρδισμών, η Τουρκία εξανάγκασε επίσης τους Κούρδους να αποδεχθούν εκεχειρία και να καταθέσουν τα όπλα.
Τα φαινόμενα μπορεί να είναι εξαπατητικά. Ενώ ο Erdoğan ίσως φαντάζεται τον εαυτό του σουλτάνο που ανασταίνει την Οθωμανική Αυτοκρατορία, οι Τούρκοι πιθανότατα θα τον θυμούνται ως τον άνθρωπο του οποίου ο αλαζονικός χαρακτήρας οδήγησε στην κατάρρευση της χώρας. Με τον πληθωρισμό στα ύψη και το τουρκικό νόμισμα σε κατρακύλα, η τουρκική ευημερία είναι φάντασμα. Όπως τα ιρανικά βιοτικά επίπεδα κατέρρευσαν πολύ πέρα από εκείνα ομότιμων χωρών μετά την Ισλαμική Επανάσταση, έτσι και η βραδυκίνητη Ισλαμική Επανάσταση του Erdoğan θα σηματοδοτήσει την κατάρρευση της τουρκικής μεσαίας τάξης.
Σκεφτείτε: ενώ ο Trump ενδέχεται να πιέζει το Κογκρέσο για την έγκριση της πώλησης του πλέον προηγμένου αμερικανικού μαχητικού, η μοναδική εστίαση του Erdoğan στον Trump εις βάρος του Κογκρέσου έχει ρίξει κατακόρυφα την επιρροή της Τουρκίας στην Ουάσιγκτον. Μετά την αποτυχία του δημάρχου της Νέας Υόρκης Eric Adams, πολλοί πολιτικοί πιστεύουν ότι η διαπραγμάτευση με τους Τούρκους είναι απλώς υπερβολικά ριψοκίνδυνη. Ενώ κάποτε η Τουρκική Ομάδα (Caucus) στο Κογκρέσο αριθμούσε μερικές εκατοντάδες μέλη, πλέον αριθμεί μόνο το ένα τρίτο αυτού του αριθμού.
Ο Trump ίσως διατηρεί προσωρινά τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, αλλά τα αμοιβαία συμφέροντα πάνω στα οποία οικοδομήθηκαν οι διμερείς σχέσεις έχουν καταρρεύσει. Το διεθνές προφίλ της Τουρκίας είναι τοξικό· ούτε οι Ρεπουμπλικάνοι ούτε οι Δημοκρατικοί θα σπεύσουν να την υπερασπιστούν.
Το στοίχημα της Τουρκίας στη Συρία θα γυρίσει επίσης μπούμερανγκ. Χωρίς εξαίρεση, κάθε χώρα που ενίσχυσε ισλαμιστές στο εξωτερικό ως εργαλείο εξωτερικής πολιτικής υπέστη αντίποινα — όπως η Σαουδική Αραβία, το Πακιστάν και η Συρία είναι τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα. Ο προσωρινός πρόεδρος της Συρίας Ahmad al Sharaa αποτυγχάνει ήδη, όμως οι εξτρεμιστές που ενίσχυσε ο Erdoğan θα τρομοκρατούν την περιοχή, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας, για δεκαετίες.
Η νίκη της Τουρκίας επί των Κούρδων υπήρξε επίσης πύρρειος. Ο Erdoğan επιδιώκει να ταπεινώσει τους Κούρδους και αρνείται να διαπραγματευτεί ουσιαστική ειρήνη από τότε που τέθηκε σε ισχύ η εκεχειρία. Καθώς η υποστηριζόμενη από την Τουρκία συριακή κυβέρνηση επιδιώκει την εξάλειψή τους, οι Κούρδοι δεν έχουν άλλη επιλογή από το να καταφύγουν στα βουνά της Τουρκίας ή στις αστικές παραγκουπόλεις της Κωνσταντινούπολης. Όταν οι συγκρούσεις ξαναρχίσουν — ίσως με τους Κούρδους να απολαμβάνουν ξένη υποστήριξη — το επίκεντρο θα είναι εντός της ίδιας της Τουρκίας. Η ηρεμία που απολάμβανε η Τουρκία για χρόνια, αν όχι για δεκαετίες, θα λάβει τέλος.
Είναι όμως η προσκόλληση της Τουρκίας στη Χαμάς που αποτελεί τη χαριστική βολή. Η σφοδρή υπεράσπιση της παλαιστινιακής ανεξαρτησίας από τον Erdoğan δημιουργεί ένα προηγούμενο που θα επιστρέψει ως μπούμερανγκ στην ίδια την Τουρκία. Αποκαλεί την τρομοκρατία της Χαμάς «νόμιμη»; Ε, τότε, κατ’ αναλογίαν, και η κουρδική τρομοκρατία θα ήταν επίσης νόμιμη. Υποστηρίζει την ανεξαρτησία παρά τα διεθνώς αναγνωρισμένα σύνορα; Με την ίδια λογική, οι Ηνωμένες Πολιτείες, το Ισραήλ και ο αυξανόμενος αριθμός αραβικών χωρών που εξοργίζονται από την ανάμειξη του Erdoğan στις υποθέσεις τους θα μπορούσαν να αναγνωρίσουν την κουρδική ανεξαρτησία, χαράσσοντας τον χάρτη όπως εκείνοι θεωρούν σωστό. Οι αντιρρήσεις της Τουρκίας ενδέχεται να μην έχουν σημασία.
Οι περιπτώσεις των Παλαιστινίων και των Κούρδων δεν είναι πλήρως ανάλογες: υπάρχουν 5 εκατομμύρια Παλαιστίνιοι στη Δυτική Όχθη και στη Γάζα, αλλά τουλάχιστον πέντε φορές περισσότεροι Κούρδοι στην Τουρκία.
Όταν ο Erdoğan αποχωρήσει από την εξουσία, θα αφήσει πίσω του μια χώρα που καταρρέει επάνω στα εξασθενημένα θεμέλιά της. Είναι απίθανο να αναδειχθεί αυταρχικός διάδοχος, οπότε όταν οι Κούρδοι αξιοποιήσουν το προηγούμενο της Παλαιστίνης, οι Τούρκοι θα δυσκολευτούν να αποτρέψουν τη διαίρεση. Πράγματι, αν η Άγκυρα διαμαρτυρηθεί, οι Κούρδοι απλώς θα απαιτήσουν δημοψήφισμα, το αποτέλεσμα του οποίου θα επιβεβαιώσει ότι μια ενιαία Τουρκία είναι τόσο παρωχημένη όσο και η ενωμένη Γιουγκοσλαβία.
Ο Michael Rubin είναι συνεργάτης του Beltway Confidential της Washington Examiner. Είναι διευθυντής ανάλυσης στο Middle East Forum και ανώτερος συνεργάτης στο American Enterprise Institute.
Τι γράφει ο Αμερικανός αναλυτής για την Μέση Ανατολή -αυτή που μας ενδιαφέρει-για τον κ .Έρντογαν.
”Ο Έρντογαν ίσως φαντάζεται τον εαυτό του σουλτάνο , που ανασταίνει την Οθωμανική Αυτοκρατορία . Οι Τούρκοι θα τον θυμούνται ως τον άνθρωπο ,του οποίου ο αλαζονικός χαρακτήρας οδήγησε στην κατάρρευση της χώρας ”.
Και οι φίλοι αναλυτές και πολίτες του κ. Έρντογαν στην Ελλάδα , που τον περιμένουν ”να φοβερίσει” τον ενδοτικό πρωθυπουργό μας κ. Μητσοτάκη ,για να παραιτηθεί ,τι θα απογίνουν;.
Χρόνια τώρα η αφεντιά μου εκτιμά ότι ”περικυκλώνεται” επικίνδυνα ο Ιανός κ. Έρντογαν και μετά το Ιράν -που σε 12 ημέρες τα ”κακάρωσε”- κινδυνεύει και ο ίδιος αν απλώσει ”την χατζάρα του ” σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο .
Θα τη βρει από τους τρεις αρχαιότερους λαούς της Μεσογείου .