Η Ευρώπη έχασε μια ακόμη ευκαιρία

Print Friendly, PDF & Email
- Advertisement -

 

Ε. Κ. Πολυχρονιάδης, Ομότιμος Καθηγητής Φυσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Η Ευρώπη έχασε μια ακόμη ευκαιρία για ενότητα. Πόσες ακόμη μπορεί να χάσει προτού διαλυθεί;

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν ένα καινοτόμο πείραμα που πέτυχε, ήταν μια μεγάλη ιδέα που υλοποιήθηκε, ήταν ένα πλέγμα θεσμών που έδρασαν ως καταλύτης και βοήθησαν λαούς και κοινωνίες να συνθέσουν ένα νέο σύνολο κρατών. Ένα παράδειγμα, που το ζήλεψαν πολλοί σε όλο τον κόσμο.

«Δεν θα υπάρξει ειρήνη για την Ευρώπη, αν τα κράτη συνεχίζουν να βασίζονται στην εθνική κυριαρχία. Οι χώρες της Ευρώπης είναι πολύ μικρές για να εγγυηθούν στους πολίτες τους την αναγκαία ευημερία και την κοινωνική πρόοδο. Τα κράτη της Ευρώπης θα πρέπει να επιλέξουν τη συνεργασία και την  ομοσπονδιακή μορφή…», έλεγε ο Robert Schuman, που μαζί με τον Jean Monnet οραματίστηκαν και έβαλαν τον θεμέλιο λίθο για την ενωμένη Ευρώπη.

Μπορεί η αρχική αυτή ένωση των έξι πρώτων χωρών να είχε ως βασικό αιτιολογικό το τέλος των συχνών και αιματηρών πολέμων, αλλά το όνειρο των ιδρυτών στηρίχτηκε σε αρχές, όπως αυτές, που με δικά τους λόγια, αναφέρθηκαν προηγουμένως. Οι αρχές αυτές, αναμφισβήτητης αξίας, δημιούργησαν σιγά-σιγά τους θεσμούς, για να διαμορφωθεί το περιβάλλον μέσα στο οποίο αναπτύχθηκε η συνεργασία των κρατών μελών και η ως εκ τούτου ευημερία των πολιτών τους.

Όσο η οικονομία αναπτυσσόταν και το βιοτικό επίπεδο των πολιτών ανέβαινε, όλοι ήταν ευχαριστημένοι. Να όμως που νομοτελειακά, αυτό δεν μπορεί να συνεχίζεται επ’ άπειρον. Έρχονται δυστυχώς και δύσκολες στιγμές, όπου οι ηγέτες των κρατών μελών πρέπει να διαχειριστούν δύσκολες καταστάσεις.  Σ’ αυτές τις περιπτώσεις τρίζουν οι θεσμοί και δοκιμάζονται οι προτεραιότητες των ηγετών. Δυστυχώς η ευημερία και η καλοπέραση είχε ήδη αδυνατίσει την έννοια του Ευρωπαϊκού συνόλου έναντι της εθνικής ιδιοτέλειας, κυρίως στην οικονομία. Συγχρόνως η τυπολατρία των αριθμών, χωρίς το πνεύμα της αλληλεγγύης, στρέβλωσε τις αρχικές ωραίες ιδέες. Και αντί το ενιαίο νόμισμα να φέρει μαζί με την κεντρική τράπεζα και τον ένα και μόνο Υπουργό Οικονομικών, άρχισαν όλοι, όλο και περισσότερο, να κοιτούν, ο καθείς για τον εαυτό του, το δικό του εθνικό οικονομικό συμφέρον. Αντί της εμβάθυνσης προς την κατεύθυνση της Ενωμένης Ευρώπης, επελέγη η διεύρυνση, με τη συμμετοχή κρατών με άλλες οικονομικές, κοινωνικές, ακόμη και δημοκρατικές συνήθειες. Έτσι, χωρίς καλά-καλά να το καταλάβουμε ξεπήδησαν ομάδες και κόμματα, που όχι μόνο φλέρταραν με την διάσπαση, αλλά ακόμη προπαγάνδιζαν ανοικτά την αποχώρηση από την Ένωση.  Το ένα έφερνε το άλλο και όσο αύξανε η αδυναμία των Βρυξελών για γρήγορες και ενωτικές αποφάσεις, τόσο οι δυνάμεις των ευρωσκεπτικιστών και των ακραίων εθνικιστών έφθασαν να διεκδικούν ακόμη και την εξουσία.

Οπότε εμφανίστηκαν τα πολύ δύσκολα: δύο εξωγενείς κρίσεις, για τις οποίες κανείς πλέον δεν μπορούσε να ψέξει εθνικές κυβερνήσεις. Το προσφυγικό/μεταναστευτικό και η πανδημία. Δύο κρίσεις που θα μπορούσαν να αποτελέσουν ευκαιρία για επανάκαμψη στις αρχικές ιδέες και αρχές των ιδρυτών, θέματα με τα οποία αναδεικνύονται ή απαξιώνονται οι ηγέτες. Ηγέτες που ενστερνίζονται τις αξίες της αγάπης και αλληλεγγύης μεταξύ των λαών και είναι έτοιμοι να εκπαιδεύσουν με το παράδειγμά τους, τους λαούς τους. Μια εκπαίδευση με επίκεντρο την ευρωπαϊκή ιδέα, τη συμφιλίωση των θρησκευτικών και κοινωνικών ιδιαιτεροτήτων, την παγκόσμια κατανόηση και την αδελφοσύνη. Αλλά πόσο ξένες μας φαίνονται τώρα οι λέξεις αυτές, που αποτελούν όμως τα οράματα, αυτών που δημιούργησαν την σημερινή (κατ’ όνομα) Ευρωπαϊκή Ένωση.

Και τι έγινε στην πράξη; Στην πρώτη κιόλας κρίση όλοι έκλεισαν τα σύνορά τους. Και επιπλέον όταν ο Ερντογάν έστειλε (στην κυριολεξία) τους ταλαίπωρους ανθρώπους (με τη βοήθεια της Τουρκικής στρατοφυλακής) να διασπάσουν τα Ελληνικά σύνορα του Έβρου, θα έπρεπε να βρει ένα καλά οργανωμένο σώμα Ευρωπαίων συνοροφυλάκων, αντί να βρει τους Έλληνες αστυνομικούς και τους κατοίκους των παραμεθορίων περιοχών. Και όταν ενέσκηψε ο ιός και πριν ακόμη εμφανιστεί το πρώτο κρούσμα στην Ευρώπη έπρεπε να βγει από το συρτάρι το πρωτόκολλο της διαχείρισης της κρίσης με όλα τα αναγκαία μέτρα, που επαναπροσδιοριζόμενα καθημερινά και εφαρμοζόμενα χωρικά και χρονικά, θα προστάτευαν την δημόσια υγεία των Ευρωπαίων πολιτών. Ακόμη, μέσα στον αρχικό σχεδιασμό και εφ’ όσον τα σενάρια είναι γνωστά στους ειδικούς,  συγχρόνως με την αναζήτηση του καλύτερου  αλγόριθμου, που θα συμβίβαζε την υγεία των πολιτών με την διάσωση της οικονομίας, θα έπρεπε να εκδοθεί άμεσα και το ευρωομόλογο που θα έδινε την επιθυμητή ρευστότητα. Γιατί πριν ξεκινήσει η κρίση ήταν γνωστό ότι η οικονομία θα απαιτούσε μέτρα, που δεν ήταν άλλα παρά η άμεση ρευστότητα (αυτό άλλωστε λένε όλοι οι οικονομολόγοι). Θα έπρεπε να απελευθερωθεί το αντίστοιχο «πακέτο», χωρίς μεμψιμοιρίες και μικροπολιτικές. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έδειξαν το δρόμο, παρέχοντας τάχιστα στην εθνική τους οικονομία, τα δικά της τρισεκατομμύρια δολάρια. Όταν φθάνει το Γερμανικό περιοδικό Der Spiegel να χαρακτηρίζει την Γερμανικά πολιτική «μη-αλληλέγγυα, μικρόψυχη και δειλή» δεν χρειάζεται καμιά άλλη μαρτυρία για του τι έπρεπε να γίνει.

Η Ευρώπη ακόμη συζητά. Είναι σίγουρο ότι κάτι θα αποφασίσει, μέσω συμβιβασμών, όπως άλλωστε έμαθε να κάνει τόσα χρόνια. Ότι όμως και να αποφασίσει η ευκαιρία χάθηκε, όπως χάθηκε και στο μεταναστευτικό, παρά την απόκρουση των σχεδιασμών του Τούρκου ηγέτη.

Η γραφειοκρατία των Βρυξελλών (όπως συνηθίζεται να λέγεται) έδωσε και πάλι την εικόνα μιας αναποφάσιστης και αναποτελεσματικής ηγεσίας, ανικάνου να αντιληφθεί την κρισιμότητα των καταστάσεων και την ανάγκη της ιστορικής στιγμής. Όπως πολύ σωστά επεσήμανε και ο πρωθυπουργός της Ιταλίας: «Δεν γράφουμε εγχειρίδιο οικονομίας, αλλά μια σελίδα βιβλίου Ιστορίας». Οι Βρυξέλλες έδωσαν τα καλύτερα επιχειρήματα στους Ευρωσκεπτικιστές και τα χειρότερα μαθήματα στους Ευρωπαίους νέους, που ονειρεύτηκαν μια διαφορετική Ευρώπη. Δεν είμαι οικονομολόγος, επιδημιολόγος, στρατιωτικός, ειδικός των διπλωματικών σχέσεων ή της εξωτερικής πολιτικής. Είμαι ένας Ευρωπαίος δάσκαλος που έζησε μια Ευρώπη άριστη στα λόγια, μέτρια στην πράξη και δεν θα ήθελε, τώρα που γέρασε, να την δει να διαλύεται.

Θεσσαλονίκη, 4 Απριλίου 2020

spot_img

3 ΣΧΟΛΙΑ

  1. Εφόσον δεν εξελίχθηκε -και εξ αιτίας μερικών κρατών μελών της ,μεταξύ των οποίων και η Ελλάς,που ήταν στην 10ετία του 1980 και κυρίως στο α’6μηνο του 2015 ευρωακεπτικίστρια-σε Ομοσπονδιακή Ευρωπαική Ένωση -για να είναι οι πρωθυπουργοί των χωρών μελών κυβερνήτες ,αν όχι Νομάρχες των μικρών ,δεν μπορούμε να έχουμε απαιτήσεις να λειτουργήσει και τώρα ως ΗΠΑ ,για να ”πετάξει χρήμα”αφειδώς χωρίς να μετρήσει καλά τα οικονομικά δεδομένα ,που θα δημιουργηθούν μετά την πανδημία σε όλους τους γεωπολιτικούς παίκτες ,τους οποίους ανταγωνίζεται-και πρέπει – για να επιβιώσει ως πολιτική και οικονομική οντότητα.
    Και οι ιδρυτές το 1957 και ο δικός μας πεισματάρης Μακεδών Καραμανλής , που μας έβαλε μέσα το 1979- με αντίθετη όλη την τότε αντιπολίτευση -δεν μας υποσχέθηκε ότι ”θα τρώμε με χρυσά κουτάλια” (όπως φάγαμε μέχρι το 2009),αλλά ότι δεν θα έχουμε ανάγκη προστατών και για να ανοιχθούμε με εξωστρέφεια ως Ελληνισμός σαυτήν την Ευρώπη ,για να την κατακτήσουμε-και την ”κατακτήσαμε”τώρα με τον αντιπρόεδρο μας κ.Σχοινά και με χιλιάδες επιστήμονες ,που είναι στελέχη της και εργάζονται παντού-.
    Τώρα -με κατοχυρωμένο το ΒΕΤΟ μας σε όλες τις αποφάσεις της- θα πρέπει να αποδεχθούμε χωρίς μυκτηρισμούς και κλαυθημηρισμούς και την εκλεγμένη ηγεσία της ,αλλά και την”φυσική-Γερμανική- ηγεσίας της” ,που εξαρχής ”προειδοιποίησε” ότι θα ξεκινήσουμε την ανοικοδόμηση των πάντων ,όπως μετά την Β΄Παγκόσμιο πόλεμο.
    Μήπως είναι νωρίς να ”προφητεύουμε” την διάλυσή της ,προτού ξεκινήσει αυτή η προσπάθεια της ειρηνικής ”ανοικοδόμησης” που θα απαιτήσει πίστη στον κοινό σκοπό ,αλλά και θυσίες;;;
    Δεν αποκλείεται πάντως τώρα να επισπευσθεί η Ομοσπονδοποίησή της ,για να επιτευχθούν το ταχύτερον οι στόχοι της νέας πορείας της .
    Ας ελπίσουμε η πατρίδα μας να μη μετακινηθεί σε επίπεδο ηγεσιών της από την φιλοευρωπαική στάση της σε ευρωσκεπτικιστική ,-μέχρι να φύγει και από το ”μαντρί” της -,γιατί τότε θα παύσουμε να υπάρχουμε ,η, θα μας ”ζώσουν΄΄ οι προστάτες,όπως παληά..

    • Καλά τα λες (ανωνύμως), απλά τώρα θα μπορούσε να είναι η χρυσή ευκαιρία για να ξεκινήσει η όποια διαδικασία ομοσπονδοποίησης (στη βράση κολλάει το σίδερο). Δυστυχώς μας λείπουν οι μπροστάρηδες.

      • Μη απελπίζεσθε κ. καθηγητά .Θα βρεθούν και οι μπροστάρηδες μετά απ’αυτό το σοκ .
        Ποιος περίμενε αυτήν την εξαιρετική συγκυρία στην μεταμνημονιακή Ελλάδα μας και μετά την 5ετία της πάντα αντίθετης με την Ευρώπη Ελληνικής Αριστεράς;;;.
        ΚΑΙ μή ξεχνάτε ότι δεν έχει καταργηθεί το ΒΕΤΟ του κάθε μέλους κράτους ,ούτε το δημοψήφισμα της Γαλλίας και την αρνητική απόφαση του Κοινοβουλίου της Ολλανδίας ,γιαυτήν την Ομοσπονοποίηση της Ευρώπης ΜΑΣ. Ευχαριστώ για την απάντηση σας και ζητώ την κατανόηση του ανωνυμογραάφου ,που δεν είμαι ο πρώτος.

Leave a Reply to Σ.Α.Ν. Ακύρωση απάντησης

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
29,900ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
- Advertisement -

Τελευταία Άρθρα