Η επιστροφή της βραδύτητας

Γιατί η επάνοδος στην πόλη δεν θα μοιάζει με καμία προηγούμενη.

Μένουν λίγες εβδομάδες μέχρι την επάνοδο στην πόλη. Θα επιστρέψω στο Λονδίνο αεροπορικώς, αλλά οι κανόνες ασφαλείας μού αφαιρούν την προσμονή του ταξιδιού. Εάν υπήρχε ένα μέρος όπου πήγαινα με ευχαρίστηση ήταν τα αεροδρόμια. Εκατοντάδες άγνωστοι να κοντοστέκονται κοιτώντας την ψυχρή οθόνη αναχωρήσεων, που διαχέει μια γκάμα συναισθημάτων, πριν σκορπίσουν στους πολλαπλούς προορισμούς. Η χρήση μάσκας απαγορεύει την ανίχνευση εκφράσεων, δοσοληπτεί μόνο με τη λογική πρακτικότητα.

Προσπαθώ, όμως, να οργανώσω νοητά ένα πλάνο μετακίνησης στην πόλη. Δεν είμαι «η οργανωτική», ούτε «η προνοητική»· μου χρειάζεται η ψευδαίσθηση του ελέγχου και, ακριβώς επειδή δεν τον έχω, ασχολούμαι με το πώς θα μεταβαίνω από το σημείο Α στο σημείο Β με τον πιο ασφαλή ή με όποιον τρόπο κρύβει τους λιγότερους κινδύνους.

Μετρό  Ή με τα πόδια;

Πριν εμφανιστεί ο κωδικός Covid-19 έκανα απρόσκοπτη χρήση του μετρό. Η λέξη χρήση, βέβαια, δεν είναι η κατάλληλη γιατί προσδίδει σκοπό. Κατέβαινα στα έγκατα με φοβερή ευθυμία, με σκοπό, φυσικά, κάποτε να βγω, αλλά ο απώτερος στόχος ήταν να γραφτεί ένα εκτενές υπόγειο διήγημα. Αντιλαμβανόμουν ότι η κάθε γραμμή έχει την ψυχοσύνθεσή της, τη μυρωδιά της, το βάθος και τη θερμοκρασία της. Άλλοι σταθμοί είναι πιο ευάεροι, άλλοι στενοί, άλλοι αποπνέουν επαγγελματισμό και κάποιοι στερούνται κοσμοπολιτισμού. Έμαθα ποιoς συρμός δεν ευθυγραμμίζεται με την πλατφόρμα, και έτσι το πολύ αγγλικό «mind the gap», το χάσμα μεταξύ τρένου και αποβάθρας, απέκτησε πραγματικό νόημα λόγω του κινδύνου να αποτύχει η σταθερότητα του πατήματος στην αποβίβαση ή επιβίβαση. Έμαθα να αποφεύγω τον σταθμό του Κόβεντ Γκάρντεν, καθώς το ανέβασμα 193 σκαλιών είναι μονόδρομος για όσους δεν μπαίνουν σε ανελκυστήρα, και κόλλησα το πρόσωπό μου στο τζάμι, κάνοντας αλλεπάλληλα την ίδια διαδρομή, προσπαθώντας να διακρίνω μέσα στις σκοτεινές σήραγγες την αποβάθρα-φάντασμα του Βρετανικού Μουσείου που έχει κλείσει πλέον στο κοινό. Την τρίτη φορά με πλησίασε η Ασφάλεια και με ρώτησε αυστηρά: «Είναι όλα εντάξει, κυρία;»

Έχω κάνει και γνωριμίες, όπως με την ηλικιωμένη γυναίκα που μένει στην περιοχή μου και έχει έναν σκύλο που αρνείται να κυκλοφορήσει υπογείως και στυλώνει τα πόδια. Τους πετυχαίνω στην είσοδο και ακούω: «Έλα, γλύκα, τα συζητήσαμε αυτά στο σπίτι, προχώρα». Τη μοναδική φορά που βάδισε, έφτασε μέχρι τα εισιτήρια, αλλά πρέπει να τραυματίστηκε ψυχολογικά σφόδρα. Η κυρία καθάριζε το χάος που άφηνε πίσω, και όταν της πρόσφερα την κολλαριστή εφημερίδα, τη δέχτηκε με ευγνωμοσύνη και συνέχισε να μου χαμογελάει ακόμα και όταν της είπα ότι πρέπει να κάνει άλλη μια, πιο σοβαρή συζήτηση με τον γλύκα.

© REUTERS/Henry Nicholls

Σκέφτομαι όλα τα παραπάνω με νοσταλγία. Πώς αλλιώς κυκλοφορεί ένας που δεν οδηγεί σε μια μεγάλη πόλη; Το ποδήλατο είναι το παλιό μέσο που προωθείται ως η νέα ρηξικέλευθη ιδέα που καλύπτει πολλά από τα πεδία των τωρινών εμμονών μας. Τικάρει το πεδίο της οικολογικής συνείδησης, της προστασίας από τα μικρόβια και της καλής φυσικής μας κατάστασης. Μαθαίνω ότι μειώνει το στρες, δυναμώνει τους τετρακέφαλους και τους γλουτιαίους, δεν επιβαρύνει τους συνδέσμους. «Αλλάξτε ταχύτητα και ανεβείτε στα ποδήλατα», προστάζει ο Μπόρις, δίνοντας στην πόλη πολλά χιλιόμετρα προστατευόμενων ποδηλατοδρόμων για να μας πείσει. Ωραία όλα αυτά, αλλά υπάρχει ένα πρόβλημα, ίσως επειδή είμαι παιδί της πόλης, δεν ξέρω να κάνω ποδήλατο.

Η λύση που με καλύπτει είναι το περπάτημα, παρότι εξαντλεί σύντομα τις δυνατότητές του. Πεζοπορώ οικειοθελώς, και το μόνο που εύχομαι τώρα που θα επανέλθω στην πόλη είναι να ισχύει ό,τι ήξερα: οι ριγέ γραμμές στο οδόστρωμα δεν είναι διακοσμητικές και ότι στο κατέβασμα του ποδιού από το κράσπεδο στις ρίγες διάβασης πεζών το σταμάτημα των αυτοκινήτων θα είναι ακαριαίο.

Κατεβάζοντας ταχύτητα

Όσο για τα ταξίδια αναψυχής, με χαρά πληροφορήθηκα ότι η ηπειρωτική Ευρώπη κατεβάζει ταχύτητα σε μια προσπάθεια να αναχαιτίσει το οικολογικό αποτύπωμα που αφήνουν τα τρένα που σπεύδουν με 200 χλμ. την ώρα. Θα επανέλθουν οι νυχτερινοί σιδηρόδρομοι, και με δελεάζει η ιδέα να επιβιβαστώ σε μια αμαξοστοιχία, φυλάσσοντας το πολύτιμο αντισηπτικό μέσα στην κουκέτα. Η βραδύτητά της θα μου επιτρέπει να περνάω δίπλα από κατοικημένες περιοχές, παρατηρώντας τα ανοιχτά φώτα μιας κουζίνας, μια σκιά ξαπλωμένη σε έναν καναπέ, έναν διαβάτη βιαστικό και σκεφτικό να προχωρεί στην αντίθετη κατεύθυνση. Είναι οι εικόνες μιας νυχτερινής καθημερινότητας που, όπως θα αναδεικνύονται, θα καλύπτουν την περιέργεια και τη φαντασία μου, κι ας αποβιβαστώ στη Νίκαια ή στα Πυρηναία. ■