Η δημογραφική παραμόρφωση του κυπριακού κράτους, η σύνθλιψη της κυπριακής οικονομίας, αλλά και η είσοδος της Τουρκίας στην Ε.Ε. «από την πίσω πόρτα» σχηματίζουν το παζλ των δραματικών συνεπειών ενδεχόμενης αποδοχής των τεσσάρων ελευθεριών στην Κύπρο για 75 εκατομμύρια Τούρκους πολίτες, όπως τις περιγράφει ο ίδιος ο Πρόεδρος Αναστασιάδης στην επιστολή που απέστειλε προς τον Πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ.

Γράφει: Παύλος Ξανθούλλης

Στην επιστολή, την οποία εξασφάλισε ο «Φ», ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θέτει, εμμέσως πλην σαφώς, θέμα επιβίωσης της Κύπρου και της οικονομίας της. Χαρακτηρίζει ως «μη διαπραγματεύσιμο» το τουρκικό αίτημα και ζητά τη στήριξη του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, υπογραμμίζοντας τις πολύ αρνητικές επιπτώσεις «για την επανενωμένη Κύπρο και για τον δημογραφικό της χαρακτήρα», καθώς θα δημιουργήσει συνθήκες μόνιμης παραμονής τεράστιου αριθμού Τούρκων πολιτών, ενώ παράλληλα η ελεύθερη διακίνηση αγαθών «θα είχε τεράστιες επιβλαβείς συνέπειες», δεδομένου του δυσανάλογου μεγέθους της τουρκικής οικονομίας, σε σύγκριση με την κυπριακή οικονομία.
Εν κατακλείδι, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναφέρει:
«Για τους προαναφερθέντες λόγους, η Κύπρος θεωρεί ότι αυτό το θέμα δεν είναι διαπραγματεύσιμο και απαιτεί μια συλλογική απάντηση (this issue is non negotiable and requires a collective support). Από αυτή την άποψη και δεδομένου ότι οι διαπραγματεύσεις για τη συνολική επίλυση του Κυπριακού βρίσκονται σε εξέλιξη, ζητώ τη στήριξή σας (I am requesting your support) για αυτό το ζήτημα, το οποίο επηρεάζει κάθε ένα και όλα τα κράτη-μέλη της Ένωσής μας», καταλήγει ο Πρόεδρος Αναστασιάδης στην επιστολή του προς τον Πρόεδρο της Κομισιόν.
Τα βασικά σημεία της επιστολής Αναστασιάδη προς τον κ. Γιούνκερ, ημερομηνίας 30 Ιανουαρίου, αναφέρουν:
• «Ειδικά, σε σχέση με την ελεύθερη διακίνηση προσώπων, η τουρκική απαίτηση αφορά στην ελεύθερη διακίνηση Τούρκων πολιτών, περιλαμβανομένης της ελεύθερης διακίνησης εργατών, η οποία θα δημιουργούσε την προοπτική για χορήγηση καθεστώτος μόνιμης παραμονής στους Τούρκους πολίτες. Είμαι βέβαιος ότι μπορείτε να εκτιμήσετε μια τέτοια εξέλιξη που έχει τεράστιες επιπτώσεις τόσο για την επανενωμένη Κύπρο και για τον δημογραφικό χαρακτήρα της χώρας, όσο και για την υπόλοιπη Ε.Ε.».
• «Για την ελεύθερη διακίνηση αγαθών, ένα ζήτημα αποκλειστικής αρμοδιότητας της Ε.Ε., η τουρκική απαίτηση αφορά στη χορήγηση ενός καθεστώτος για τα τουρκικά προϊόντα, το οποίο υπερβαίνει αυτό που παρέχεται στο πλαίσιο της συμφωνίας Τελωνειακής Ένωσης Ε.Ε. – Τουρκίας. Η τουρκική θέση περιλαμβάνει την επέκταση του υφιστάμενου ειδικού καθεστώτος τουρκικών προϊόντων, μεταξύ των οποίων και των γεωργικών προϊόντων, από τις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου στο σύνολο του νησιού, μετά την επανένωση. Δεδομένου του δυσανάλογα μεγάλου μεγέθους της τουρκικής οικονομίας, ειδικά σε σύγκριση με το μέγεθος της κυπριακής οικονομίας, μια τέτοια εξέλιξη θα είχε τεράστιες επιβλαβείς συνέπειες».
• «Επιπλέον, η Τουρκία απαιτεί τη χορήγηση ελεύθερης διακίνησης υπηρεσιών και κεφαλαίων χωρίς καμιά μορφή περιορισμών».
• «Είναι επιτακτική ανάγκη να είμαστε προσεκτικοί για το γεγονός ότι οποιαδήποτε συζήτηση για τις συνομιλίες στην Κύπρο, σε σχέση με το τουρκικό αίτημα για χορήγηση των τεσσάρων ελευθεριών, θα προκαταλάμβανε επικίνδυνα τη θέση των κρατών-μελών στις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις για τον εκσυγχρονισμό της Τελωνειακής Σύνδεσης Ε.Ε.-Τουρκίας».
• «Είμαι βέβαιος ότι μπορείτε να εκτιμήσετε ότι αυτή η τουρκική απαίτηση έχει σημαντικές και χωρίς προηγούμενο επιπτώσεις όχι μόνο για την Κύπρο, αλλά και για την Ε.Ε. και όλα τα κράτη-μέλη της, και ως εκ τούτου απαιτεί την άμεση και συλλογική προσοχή μας».
• «Είναι μια θέση που θα έχει ως αποτέλεσμα τη χορήγηση προς την Τουρκία ενός καθεστώτος που υπερβαίνει το υφιστάμενο, που παρέχεται στο πλαίσιο της σχέσης Ε.Ε. – Τουρκίας».
• «Ειδικά, θα μπορούσε να ισοδυναμεί με το άνοιγμα της πίσω πόρτας της Ε.Ε. προς την Τουρκία, ένα κράτος που δεν είναι μέλος της Ε.Ε., με 75 εκατομμύρια πληθυσμό. Μέσω της Κύπρου, μιας χώρας με στενή γεωγραφική εγγύτητα προς την Τουρκία με πληθυσμό λίγο κάτω από 1 εκατομμύριο και με μικρή οικονομία».
• «Σε εξαιρετικά δύσκολες στιγμές για την Ένωσή μας, θα δημιουργούσε ένα επικίνδυνο προηγούμενο, σε αντίθεση με τις ευρωπαϊκές Συνθήκες και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με βεβαιότητα πώς θα μπορούσε να τύχει επίκλησης στο μέλλον, από άλλες τρίτες χώρες…».
Προϋπόθεση οι 4 ελευθερίες 
Στην επιστολή του, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης επισημαίνει ότι το τουρκικό αίτημα για τις τέσσερις θεμελιώδεις ελευθερίες, έχει τεθεί ως προϋπόθεση από την Άγκυρα για τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων, στα κεφάλαια της ασφάλειας και των εγγυήσεων. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναφέρει χαρακτηριστικά: «…η τουρκική πλευρά έχει τώρα εμφαντικά θέσει ως προϋπόθεση για τη συνέχιση των συζητήσεων, στα ζωτικής σημασίας κεφάλαια της ασφάλειας και των εγγυήσεων τις απαιτήσεις της για επέκταση, στην Τουρκία, των τεσσάρων θεμελιωδών ελευθεριών της Ε.Ε.».

Από την προεδρική αναφορά προκύπτει ευθέως ότι η Άγκυρα εξαρτά την ουσιαστική της συμμετοχή στις συζητήσεις για την ασφάλεια και τις εγγυήσεις, από την ικανοποίηση του αιτήματος για τις τέσσερις ελευθερίες. Υπό αυτή την έννοια, προκύπτουν εύλογα ερωτηματικά για την έκκληση των δύο ηγετών, Αναστασιάδη και Ακιντζί, προς τα Ηνωμένα Έθνη να δρομολογήσουν τη σύγκληση νέας διεθνούς διάσκεψης, σε πολιτικό επίπεδο, τον Μάρτιο. Είναι προφανές ότι για να υπάρξουν προοπτικές επιτυχίας, θα πρέπει είτε να υπαναχωρήσει η Άγκυρα από το εν λόγω αίτημά της, που σύμφωνα με τον ίδιο τον Πρόεδρο Αναστασιάδη «έχει τώρα εμφαντικά θέσει ως προϋπόθεση», είτε να ικανοποιηθεί με κάποιο τρόπο.

Ενισχύονται τα ερωτηματικά 

 
Η επιστολή του Προέδρου Αναστασιάδη προς τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και τα πολιτικά μηνύματα που εκπέμπει, ξεκαθαρίζοντας στο ανώτατο δυνατόν επίπεδο ότι «δεν είναι διαπραγματεύσιμο» το τουρκικό αίτημα για τις τέσσερις ελευθερίες, ζητώντας μάλιστα και τη στήριξη του Προέδρου της Κομισιόν, ενισχύουν ακόμη περισσότερο τα ερωτηματικά γύρω από τους λόγους που οδήγησαν τον Ελληνοκύπριο διαπραγματευτή Ανδρέα Μαυρογιάννη να συζητήσει το ζήτημα με τη Νομική Υπηρεσία της Κομισιόν.

Πόσω μάλλον αφού είναι γνωστή η στάση των Βρυξελλών, οι οποίες διεμήνυσαν, επισήμως, ενώπιον της Ευρωβουλής, ότι είναι έτοιμες ακόμη και να τετραγωνίσουν τον κύκλο, προκειμένου να υπάρξει κατάληξη σε συμφωνία στο κυπριακό πρόβλημα. Σημειώνεται ότι κύκλοι που διαδραματίζουν ρόλο στο Κυπριακό επιχειρούν να πλασάρουν επικίνδυνες ιδέες περί κυπροποίησης του τουρκικού αιτήματος για τις τέσσερις θεμελιώδεις ελευθερίες, ώστε να αφορά αποκλειστικά στην Κύπρο, κάτι που θα καταστήσει τη νήσο κράτος δεύτερης κατηγορίας στην ΕΕ.

Διπλή αξιολόγηση Κομισιόν

Πληροφορίες του «Φ» αναφέρουν ότι η επιστολή του Προέδρου Αναστασιάδη θα αξιολογηθεί σε δύο επίπεδα, από την Ε.Ε. Τόσο πολιτικά, από συνεργάτες του Προέδρου της Κομισιόν και αρμοδίους των υπηρεσιών που έχουν επιφορτιστεί με την παρακολούθηση του Κυπριακού, όσο και από τη Νομική Υπηρεσία του Σώματος, ενώ παράλληλα, όπως πληροφορούμαστε, οι Βρυξέλλες αναμένεται να ζητήσουν από την Άγκυρα διευκρινίσεις επί του αιτήματος που έχει διατυπώσει, καθώς «δεν φαίνεται να είναι απόλυτα καθαρό».
Κοινοτικοί κύκλοι άφηναν να εννοηθεί ότι, εκ πρώτης όψεως, η Κομισιόν είναι «μάλλον διστακτική» στην ικανοποίηση του τουρκικού αιτήματος και βλέπει να υπάρχουν αρκετά προβλήματα. Κυρίως γιατί δεν θα επιθυμούσε η περίπτωση των τεσσάρων θεμελιωδών ελευθεριών για τους Τούρκους πολίτες, στην Κύπρο, να καταστεί προηγούμενο και να τύχει επίκλησης στο μέλλον, κυρίως ενόψει της προσπάθειας που καταβάλλει η Βρετανία για διασφάλιση του εν λόγω καθεστώτος για όλους τους Βρετανούς πολίτες, στο πλαίσιο των διαβουλεύσεων για το Brexit, μετά την έξοδο της χώρας από την Ε.Ε.
Ωστόσο, παρά τα προβλήματα που εκ πρώτης όψεως υπάρχουν, η νομική επεξεργασία του ζητήματος, από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Κομισιόν, δεν αποκλείεται να γεννήσει κάποιες εναλλακτικές ιδέες, όπως είχε γίνει και στο παρελθόν, με τις ευφάνταστες προτάσεις της εν λόγω νομικής υπηρεσίας για ταϊβανοποίηση του κατεχόμενου τμήματος της Κύπρου (Κανονισμός για το απευθείας εμπόριο).
Σε κάθε περίπτωση, η Κομισιόν και ο κ. Γιούνκερ οφείλουν πλέον επίσημη απάντηση προς τη Λευκωσία. Το κατά πόσον θα είναι ξεκάθαρη ή πυθιακή, αυτό θα φανεί στην πορεία. Σημειώνουμε πάντως ότι ο Εκπρόσωπος Τύπου της Κομισιόν, Μαργαρίτης Σχοινάς, επιλέγει το πυθιακό μοντέλο. Σε διαδοχικές ερωτήσεις που υποβλήθηκαν, απέφυγε να απαντήσει επί της ουσίας, λέγοντας «δεν σχολιάζουμε εν εξελίξει διαπραγματεύσεις».
http://www.philenews.com