Θεόδωρος Γεωργίου 20/11/2025, 18:47
Στη νέα εποχή που ζούμε, επανασχεδιάζονται ολόκληρες περιοχές του πλανήτη στη βάση του νέου δόγματος της ισχύος. Πράγματι διανύουμε ως παγκόσμια πολιτική κοινωνία μια μεταβατική ιστορική φάση, στην οποία αναγορεύεται ως «πρώτη αρχή» συγκρότησης του κόσμου η ισχύς (Macht). Και επιπλέον συμβαίνει και κάτι άλλο: η οικονομία όχι μόνο αποκτά τα «πρωτεία» έναντι της πολιτικής (αυτό συνέβαινε μέχρι πρόσφατα), αλλά καθίσταται η στρατηγική οντολογική αρχή του κόσμου μας.
Εάν πράγματι στον αναδυόμενο κόσμο μας αυτά τα δύο συμβάντα συγκροτούν την ανθρώπινη δραστηριότητα, τότε αξίζει τον κόπο (θεωρητικό και πολιτικό) να σκιαγραφήσουμε έστω και σε γενικές γραμμές πώς η Ανατολική Μεσόγειος θα γίνει θεματικό αντικείμενο στην επικείμενη πενταήμερη συνδιάσκεψη. Υπενθυμίζω ότι πέντε παράκτια κράτη, Ελλάδα, Τουρκία, Κύπρος, Αίγυπτος και Λιβύη, έχουν αποδεχθεί την πρόσκληση της Αθήνας για να συνομιλήσουν και να διαπραγματευθούν την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου ως επενδυτικό μέγεθος στο κεφάλαιο της ενέργειας.
Διευκρινίζω και επιμένω σε αυτή τη διευκρίνιση, ότι ζούμε σε μια νέα εποχή, η οποία ονομάζεται εποχή της «γεω-οικονομίας». Αυτή η συνθήκη της ανθρώπινης δραστηριότητας εάν συγκριθεί με την προγενέστερη ιστορική φάση, δηλαδή με τη συνθήκη της πολιτικής, του δικαίου και της επικοινωνίας (με αυτή την εποχή που ήδη αποτελεί ιστορικό παρελθόν), τείνει να θεσμοθετήσει νέο αξιακό πλαίσιο και νέες κοινωνικο-πολιτικές συνθήκες. Οι διαφορές ανάμεσα στις δύο αυτές ιστορικές φάσεις (εποχές) είναι ριζικές. Η ιστορική εξέλιξη θα τις καταστήσει με τον καιρό εμφανείς και προσβάσιμες στον κοινό νου. Αυτό όμως που μας ενδιαφέρει επί του προκειμένου είναι το ερώτημα που διατυπώνεται:
Τα παράκτια κράτη της Ανατολικής Μεσογείου θα προσέλθουν στη συνδιάσκεψη ως εθνικά κράτη (δηλαδή ως εκπρόσωποι του παλιού καθεστώτος) ή θα υιοθετήσουν την ημερήσια διάταξη της νέας τάξης πραγμάτων (θα εργαστούν σε επίπεδο συνείδησης και πράξης με τους όρους και τις προϋποθέσεις της «γεω-οικονομίας»);
Αυτό το ερώτημα είναι θεμελιώδες για τη σύγκλιση της πενταμερούς. Οποιο συμβαλλόμενο μέλος εμφανιστεί με τη μάσκα του «παλιού καθεστώτος», δηλαδή ως εθνική οντότητα, τορπιλίζει εκ των προτέρων τις διαβουλεύσεις. Διαβάζω στον ελληνικό Τύπο αναλύσεις του τύπου όπως π.χ. πώς μπορούν οι δύο πρωτεύουσες να διεξάγουν διάλογο όταν η Αθήνα έχει υπογράψει το «Δίκαιο της Θάλασσας», ενώ η Άγκυρα όχι.
Οσοι πολιτικοί αναλυτές διαιωνίζουν απόψεις, θέσεις και επιχειρήματα της πολιτικής νεωτερικότητας είναι εκπρόσωποι του απηρχαιωμένου πολιτικού πνεύματος.
Δυστυχώς για την ελληνική πολιτική σφαίρα, οι «διαμορφωτές γνώμης» έχουν εκπαιδευτεί σε αυτό το έργο, σε αυτή τη δουλειά. Τα πράγματα όμως στο παγκόσμιο πλανητικό στερέωμα έχουν αλλάξει ριζικά. Με άλλα λόγια, εάν η Αθήνα που πήρε τη σχετική πρωτοβουλία προσέλθει στον «γεω-οικονομικό διάλογο» με τους όρους της εθνικής ιδεολογίας, τότε η ίδια θα έχει υπονομεύσει το έργο της (Aufgabe). Το ίδιο ισχύει και για τους άλλους συνομιλητές στη συνδιάσκεψη.
Συνοψίζοντας λέω πολύ απλά ότι ενώ έχουμε εισέλθει σε μια νέα εποχή και ενώ έχει καταρρεύσει το απηρχαιωμένο καθεστώς της πολιτικής και του δικαίου, η Ελλάδα επιμένει να ζει με τα φαντάσματα της εθνικής κοσμογένεσής της. Χρειάζεται τόλμη από όλους μας να φθάσουμε στο επιδιωκόμενο «τέλος» μας. Με όλες τις σημασίες του όρου.
O Θεόδωρος Γεωργίου είναι καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας
