ΗΠΑ: Ο τραμπισμός είναι λαϊκισμός ή ολοκληρωτισμός;

του Αlexandre Devecchio

H δήλωση Έρικα, της χήρας του Τσάρλι Κερκ, ότι συγχωρεί το δολοφόνο, σπάνια ακούστηκε σε πολιτική δολοφονία όχι μόνο στην Αμερική αλλά και παγκόσμια.

Αρκετοί παρατηρητές έχουν συγκρίνει την κηδεία του Τσάρλι Κερκ με μεγάλες ναζιστικές συγκεντρώσεις. Μια άσεμνη και εκτυφλωτική σύγκριση. Από τον θάνατο του Τσάρλι Κερκ, ακούνε τον ήχο από τις μπότες περισσότερο από ποτέ.

Σύμφωνα με πολλούς παρατηρητές και πολιτικούς, η δολοφονία του Τραμπιστή influencer σηματοδοτεί μια καμπή στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών, χρησιμεύοντας ως πρόσχημα για τον Ντόναλντ Τραμπ να εγκαταστήσει ένα ολοκληρωτικό καθεστώς.

Ήταν η δημοσιογράφος και δοκιμιογράφος Τζούντιθ Περινιόν που δήλωσε στο κανάλι France 5 ότι η κηδεία του Τσάρλι Κερκ της θύμισε «μεγάλες ναζιστικές συγκεντρώσεις». Ήταν η Ορελί Φιλιπέτι που, στο France Info, εξήγησε: «Όλα τα φασιστικά κινήματα έχουν το χαρακτηριστικό να αυτοθυματοποιούνται και να εκμεταλλεύονται τους λεγόμενους ήρωές τους που πέθαναν στη μάχη». Ήταν η εφημερίδα Humanité – όργανο του ΚΚΓαλλίας – που, στο κύριο άρθρο της, έγραψε ότι «με τη δολοφονία του Τσάρλι Κερκ, ο Τραμπ κρατάει το Ράιχσταγκ πυρπολημένο».

Για μια ορισμένη αριστερά, η δεκαετία του 1930 επέστρεψε. Στην πραγματικότητα, αυτή η αναφορά στην περίοδο του Μεσοπολέμου δεν είναι κάτι καινούργιο. Πέρα από τον Τραμπ, η επίκληση συχνά της αναλογίας με τη δεκαετία του 1930 φανερώνει μια προσπάθεια να δυσφημίσει τους «λαϊκισμούς». Τον Ιούνιο του 2018, ο Εμανουέλ Μακρόν επέκρινε έτσι την «εθνικιστική λέπρα» που απειλούσε την Ευρώπη. Θα χρειαζόταν ένα ολόκληρο βιβλίο για να καταρριφθεί αυτή η σύγκριση, αλλά ας θυμηθούμε μερικές προφανείς διαφορές με τη δεκαετία του 1930.

Η πρώτη ιστορική παρερμηνεία είναι ότι οι συνθήκες υπό τις οποίες οι «λαϊκιστές» ήρθαν στην εξουσία σήμερα είναι ριζικά διαφορετικές από εκείνες της δεκαετίας του 1930. Τα ολοκληρωτικά καθεστώτα, συμπεριλαμβανομένου του Ναζισμού, που παρέμεινε μειοψηφία στη Γερμανία το 1932, κατέλαβαν την εξουσία με τη βία, μερικές φορές με τη συνενοχή των ελίτ, και όχι δημοκρατικά, σε αντίθεση με τον λαϊκισμό. Ο ολοκληρωτισμός επέβαλε στη συνέχεια τον απόλυτο έλεγχο του κράτους, της κοινωνίας και των ατόμων: ένα μόνο κόμμα, η καταστρατήγηση των ελευθεριών και του καθολικού δικαιώματος ψήφου, η φυλάκιση ή η εξόντωση πολιτικών αντιπάλων, Εβραίων και μειονοτήτων στην περίπτωση του Ναζισμού, στρατόπεδα συγκέντρωσης, υπερστρατιωτικοποίηση, η δημιουργία ενός τρομερού αστυνομικού μηχανισμού, η συνταγματοποίηση των νέων σε παραστρατιωτικούς σχηματισμούς και η δημιουργία μιας επίσημης κουλτούρας. Κάποιος μπορεί να σκεφτεί ό,τι θέλει για τις εκδικητικές αποχρώσεις του Τραμπ, αλλά είμαστε ακόμα πολύ μακριά από αυτή την πολιτική τρόμου.

Όπως δηλώνει ο Ζαν-Υβ Καμύ: «Η ρήξη με τη φασιστική γενεαλογία είναι προφανής: η ακροδεξιά δεν θέλει πλέον να κατακτήσει την εξουσία μέσω των δρόμων, δεν έχει πλέον κόμμα πολιτοφυλακής και ενδιαφέρεται περισσότερο για την επαναρύθμιση του ατόμου παρά για τη σφυρηλάτηση ενός νέου ανθρώπου».

Μια άλλη ιστορική παραξενιά είναι η σύγκριση μεταξύ των σημερινών μεταναστών και των χθεσινών Εβραίων. Ποια είναι η σύνδεση μεταξύ της επιθυμίας των λαϊκιστών να ελέγχουν τα σύνορα και τις μεταναστευτικές ροές και των αντιεβραϊκών πογκρόμ που έλαβαν χώρα στη Γερμανία και την Ανατολική Ευρώπη τη δεκαετία του 1930;

Η σύγκριση μεταξύ Τραμπ και Μουσολίνι ή Χίτλερ δεν είναι μόνο άσεμνη, είναι και εκτυφλωτική. Λειτουργεί ως προπέτασμα καπνού που καλύπτει τους πραγματικούς κινδύνους της εποχής. Ας μην ξεχνάμε ότι αντιφασιστικά μηνύματα βρέθηκαν στα πυρομαχικά του δολοφόνου του Τσάρλι Κερκ. Ή, το 39% των νέων που ανήκουν στην Αριστερά πιστεύει ότι η καταφυγή στη βία εναντίον ενός ιδεολογικού αντιπάλου είναι αποδεκτή. Ο Παζολίνι προέβλεψε: «Ο φασισμός μπορεί να επιστρέψει στο προσκήνιο, αρκεί να ονομάζεται αντιφασισμός».

Πηγή: https://www.lefigaro.fr/vox/politique/alexandre-devecchio-le-trumpisme-est-il-un-fascisme-la-comparaison-est-obscene-et-aveuglante-20250925