ΕΜ. ΤΟΝΤ: Γιατί ο Μακρόν δεν είναι φασίστας!…

Print Friendly, PDF & Email
- Advertisement -

Εμμανουέλ Τοντ (αριστερά): To μόνο που έχει να επιδείξει η προεδρία Μακρόν είναι η κατασταλτική δράση…

του Hadrien Mathoux

[Μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση μεταξύ δύο κορυφαίων, μη ενταγμένων στο σύστημα, λογίων, του φιλόσοφου-ιστορικού Μαρσέλ Γκωσέ* και του δημογράφου-ανθρωπολόγου Εμμανουέλ Τοντ**, οργάνωσε στο Παρίσι ο σύλλογος φοιτητών Πολιτικών Επιστημών «Κριτική του ευρωπαϊκού λόγου». Κρίναμε σκόπιμο να μεταφέρουμε στα ελληνικά μια περίληψη αυτής της συζήτησης, γιατί, όπως είπε και στην εισαγωγή του ο αντιπρόεδρος του συλλόγου, θέλουμε και μεις «να ακούσουμε μια εναλλακτική φωνή στα δόγματα που κυριαρχούν ακόμα στη δημόσια συζήτηση». Ε.Δ.Ν.  ]

Η εχθρότητα του Εμμανουέλ Toντ έναντι του Eμμανουέλ Mακρόν δεν αποτελεί έκπληξη. Με το χαρακτηριστικό ύφος του, ένα μείγμα αναίδειας, φλέγματος και χιούμορ, ο συν-συγγραφέας του Γαλλικού μυστηρίου έκανε κάποιες προβλέψεις χωρίς να πει πού τις στηρίζει: «Ο Mακρόν ήρθε ως μια φιλελεύθερη, ευρωπαϊκή κυβέρνηση, ιδιαίτερα συμβατική, η οποία άλλωστε φαινόταν να φέρνει ένα μέρος της ανώτερης τάξης σε αλλόφρονα κατάσταση, εκτιμά. Αλλά αυτή η εικόνα θρυμματίστηκε από τα κίτρινα γιλέκα. Σε αυτό το στάδιο, το πρόγραμμα του μακρονισμού είναι να σταματήσει τα κίτρινα γιλέκα, η διατήρηση της τάξης. Ο μακρονισμός εξαντλείται πλέον σε μια αυταρχική λειτουργία.”

Περισσότερο εκπληκτικό είναι ότι και ο Mαρσέλ Γκωσέ ήταν άκρως επικριτικός. “Η ισχυρή προσωποποίησης της εξουσίας καταλήγει να την κάνει ασαφή στο μυαλό των πολιτών, κρίνει ο αρχισυντάκτης του περιοδικού Le Débat. Στη μάζα του πληθυσμού, αυτός ο λόγος δημιουργεί ένα είδος κενού στη θέση της εξουσίας : δεν ξέρουμε τι σκέφτεται, δεν ξέρουμε τι θέλει, δεν ξέρουμε πού πηγαίνει ». Και για τους δύο λογίους, η κρίση των κίτρινων γιλέκων σηματοδοτεί μια καμπή: αποκαλύπτει, κατά τον Τοντ,  την αυταρχική τροπή του μακρονισμού. Αυτό θέτει υπό αμφισβήτηση τα πιο στέρεα πολιτικά αντανακλαστικά, ενόψει των προεδρικών του 2022:

Σε ένα δεύτερο γύρο Mακρόν-Λεπέν, θα βρεθούμε μπροστά στην ίδια κατάσταση για δεύτερη φορά: “προσοχή, ο Εθνικός Συναγερμός [Λε Πεν] είναι απειλή για την Δημοκρατία”. Συμφωνώ πολύ με αυτό. Προειδοποιούμε τους ανθρώπους για μια μελλοντική απειλή. Αντίπαλος σε αυτό είναι ένας υποψήφιος που συνιστά αποδεδειγμένη απειλή για τη Δημοκρατία! Ο οποίος άρχισε να δίνει αποδείξεις κατάργησης της Δημοκρατίας. Αυτό θα μπερδέψει τους ψηφοφόρους …”. Και ο λόγιος γίνεται υπερπροκλητικός:”Θα σας αποκαλύψω γιατί ο Μακρόν δεν είναι φασίστας. Ο Mακρόν δεν είναι φασίστας γιατί ο Μουσολίνι, είχε οικονομικό πρόγραμμα!”

 Κίτρινα Γιλέκα: Οι Αβράκωτοι στους δρόμους!

Οι Γκωσέ και Toντ αναφέρθηκαν στη συνέχεια το κίνημα των κίτρινων γιλέκων. Ο πρώτος διακρίνει σ’αυτό κάτι «το απροσδόκητο και το εκπληκτικό»: αν και η ύπαρξη μιας «πολύ βαθιάς ρήξης έτοιμης να εκδηλωθεί» στους κόλπους της «γαλλικής επαρχίας» είχε διαγνωσθεί προ πολλού χρόνου, ο ιστορικός “αιφνιδιάστηκε πλήρως” από τη μορφή των κινητοποιήσεων. Για τον Mαρσέλ Γκωσέ, τα κίτρινα γιλέκα πιστοποιούν την κατάρρευση μιας πολιτικής κουλτούρας που διαμορφώθηκε από το εργατικό κίνημα, και την εγκατάλειψη των παραδοσιακών κωδίκων της «αριστερής» κοινωνικής πάλης. Αντίστροφα, επανεμφανίζεται “η κουλτούρα των Αβράκωτων, των ανθρώπων που κινητοποιούνται στο όνομα των δικαιωμάτων τους“. Περίεργο παράδοξο: «Η πλέον πατρογονική κουλτούρα στον ορισμό του γαλλικού πολιτικού χώρου [Δεξιά – Αριστερά] είναι αυτή που επανεμφανίστηκε μεταξύ των ενεργών πολιτών οι οποίοι, χάρις και στην κατάρευση του εκπαιδευτικού συστήματος, είχαν πιθανώς μόνο εξαιρετικά προσεγγιστική ιδέα αυτής», σημειώνει ο Γκωσέ.

Για τον Toντ και τον Γκωσέ, τα κίτρινα γιλέκα δεν συνιστούν αναμάσημα της ταξικής πάλης: την επαναφέρουν με νέους όρους. «Αρχίζω να σκέφτομαι ότι η εθνική συνείδηση και η ταξική συνείδηση είναι μάλλον συμπληρωματικές παρά αντίθετες», σημειώνει ο Toντ, για τον οποίο το «μακρονικό όνειρο» είναι « η ελπίδα του ότι οι Γάλλοι θα αποκάμουν», χωρίς να αντιδράσει «θα αποσυρθούν». “Αν δεν βρεθεί μια βάση διαπραγμάτευσης, βαδίζουμε σε εμφύλιο πόλεμο“, προειδοποιεί.

Απέναντι στα κίτρινα γιλέκα βρίσκεται μια εχθρική ελίτ έναντι της οποίας οι δύο διανοούμενοι μας είναι πολύ αυστηροί. Για τον Mαρσέλ Γκωσέ, η κρίση και οι συχνά βίαιες αντιδράσεις των κυρίαρχων τάξεων επέτρεψαν να δούμε “την εμφάνιση μιας αναζωπύρωσης ενός ιδιαίτερου γαλλικού χαρακτηριστικού που είναι ο πολιτικός αγώνας με αντικείμενο την κοινωνική περιφρόνηση“. Αλλά για τον ιστορικό, αυτή η κοινωνική περιφρόνηση “έχει αναμορφωθεί μέσω του πτυχίου“. Στο εξής, η διαφορά μεταξύ των “κυρίαρχων” και των “κυριαρχούμενων”, και η υπεροψία των πρώτων έναντι των δεύτερων, χαλκεύεται γύρω από αυτή την έννοια της εξειδίκευσης. “Ό,τι συνιστούσε τη μεγάλη δύναμη της δημοκρατίας, η αξιοκρατία, τινάχτηκε στον αέρα υπέρ μιας βαθιά άνισης δυναμικής εξειδίκευσης στη διαχείριση των δημόσιων πραγμάτων», λέει ο Γκωσέ. «Η κυρίαρχη τάξη είναι πρωτίστως αυτή των ανθρώπων που θεωρούν τον εαυτό τους ότι λόγω της κοινωνικής θέσης είναι ικανοί να διαχειρίζονται καλύτερα μια συλλογικότητα

ΕΕ: Η καινούρια θρησκεία!

Όσο για την ιδεολογία που υπερασπίζεται αυτή η άρχουσα τάξη, οι δύο ερευνητές κατανάλωσαν πολύ χρόνο προσπαθώντας να κατανοήσουν τα κίνητρά της. Γιατί τα ανώτερα στρώματα της κοινωνίας υποστηρίζουν τόσο την ΕΕ, τη φιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση, την συμπόρευση με τη Γερμανία; Το ερώτημα αιφνιδιάζει τον Εμμανουέλ Τοντ: “Δεν καταλαβαίνω τι κάνει μια άρχουσα τάξη να επιμένει στην καταστροφή της χώρας της. Αυτό είναι ένα πραγματικό ζήτημα.“. Θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι η άρχουσα τάξη έχει «τις ιδέες των συμφερόντων της», για να παραφράσουμε τον Φρανσουά Μιτεράν.

Μια υπόθεση που δεν ικανοποιεί τον Mαρσέλ Γκωσέ, ο οποίος αγωνίζεται χρόνια “ενάντια στην ιδέα ότι τα συμφέροντα διαμορφώνουν τη συνείδηση των ενεργών πολιτών“. Κατά τη γνώμη του η στήριξη στην υπάρχουσα ΕΕ είναι ένα «φαινόμενο πίστης. Σε έναν ιδανικό κόσμο, η Ευρώπη θα είναι το σωστό πλαίσιο για να έχει σημαντική επιρροή στην παγκόσμια αγορά. Σε έναν ιδανικό κόσμο, αυτό ισχύει. Εκτός και αν δεν ζούμε σε αυτόν τον ιδανικό κόσμο (…) Η συλλογιστική είναι πολύ απλή, βασίζεται στο μέγεθος: είμαστε μικροί εναντίον μεγάλων κακών οπότε αν ενώσουμε τις δυνάμεις μας, όλα θα είναι καλύτερα. Στη βάση αυτού του αξιώματος, τα προικισμένα μυαλά είναι έτοιμα να καταπιούν οτιδήποτε φαίνεται να εντάσσεται σε αυτό το πλαίσιο ». Και ο φιλόσοφος καταλήγει στο συμπέρασμα ότι στην Ευρώπη, “η ένωση αποτελεί αδυναμία απέναντι στον υπόλοιπο κόσμο“.

Μαρσέλ Γκωσέ (δεξιά): Τα Κίτρινα γιλέκα – επανεμφάνιση των Αβράκωτων – πιστοποίησαν την εγκατάλειψη των παραδοσιακών κωδίκων της αριστερής ‘’κοινωνικής πάλης’’…

Αυτό που καταλάβαμε είναι ότι Γκωσέ και Τοντ δεν είναι μεγάλοι θαυμαστές των γαλλικών ελίτ. Αλλά αντί να επικρίνουν τα άτομα, οι δύο διανοούμενοι κατηγορούν τις σχολές οι οποίες διαμορφώνουν τα στελέχη του έθνους. “Έχουμε ανώτατες σπουδές που παράγουν συμμόρφωση, της οποίας τις ρίζες αγνοώ σε μεγάλο βαθμό, λέει ο Γκωσέ. Δεν δημιουργούμε  καθόλου  ελεύθερα πνεύματα – έστω και αν είναι τεχνικά πολύ ανώτερου επιπέδου – αλλά τελείως προσαρμοσμένα….’’ Αυτό το φαινόμενο, το οποίο ο Τοντ ονομάζει« κρετινοποίηση των πιο μορφωμένων », θα οδηγήσει, σύμφωνα με τον ίδιο, στο «θάνατο του πνεύματος. Η αύξηση του επιπέδου των εκπαιδευτικών απαιτήσεων προκάλεσε  πτώση της δημιουργικότητας.» Η επιτυχία της ημερίδας, ίσως αποτελέσει κίνητρο ελπίδας στους δύο ομιλητές.

*Μαρσέλ Γκωσέ (1946). Φιλόσοφος και ιστορικός, διηύθυνε την Ανώτατη Σχολή Κοινωνικών Επιστημών και σήμερα το σοβαρότερο περιοδικό ιδεών Le Debat. Συμμετείχε στον Μάη του ’68, συνεργάστηκε με τον Κορνήλιο Καστοριάδη, υποστήριξε την Αριστερά αλλά, απογοητευμένος από έναν αποστεωμένο μαρξισμό, την εγκατέλειψε. Θεωρεί τη χριστιανική πίστη αποφασιστικό παράγοντα της ανάπτυξης της Δύσης. Τελευταίο του έργο Ροβεσπιέρος, ο άνθρωπος που μας διαιρεί περισσότερο (2018)

** Εμμανουέλ Τοντ (1951). Δημογράφος, ανθρωπολόγος, ιστορικός και δοκιμιογράφος, καθηγητής στη Σορβόνη και στο Καίμπριτζ. Με το έργο του Η τελική πτώση (1976), κάνοντας χρήση δημογραφικών στοιχείων, προείπε τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης. Από τα υπόλοιπα έργα του ξεχωρίζει Η Επινόηση της Ευρώπης (1990), στο οποίο μέσα από τη μεταβολή των οικογενειακών δομών περιγράφει ουσιαστικά τον αποχριστιανισμό της.

Μετάφραση: Ευάγγελος Δ. Νιάνιος

Πηγή: https://www.marianne.net/politique/le-macronisme-n-plus-qu-une-fonction-autoritaire-quand-marcel-gauchet-et-emmanuel-todd

spot_img

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
29,900ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
- Advertisement -

Τελευταία Άρθρα