του Παντελή Σαββίδη
Το τελευταίο διάστημα το διαδίκτυο κοσμεί η αναλυτική παρουσία του κ. Μάνου Λαμπράκη με τις εύστοχες, κατ εμέ, κοινωνιολογικοφιλοσοφικές προσεγγίσεις του.
Η τελευταία αφορά στην παρεκτροπή του Εραστή της λαίδης D και της αποκαθήλωσής του. Το σχόλιό του είναι ενδιαφέρον και όσοι μπορείτε επισκεφθείτε την σελίδα του να το διαβάσετε. (https://www.facebook.com/francomanouil).
Εδώ θα σχολιάσουμε μια παράγραφό του που μας προβληματίζει, διαρκώς, και εμάς. Είναι το ένα απο τα δύο θέματα που μας απασχολούν στο γιατί. Το άλλο είναι γιατί εξελίχθηκε, όπως την βιώνουμε σήμερα, η Επανάσταση του 1821.
Αλλά ας μείνουμε στο θέμα.
Γράφει ο κ. Λαμπράκης:
“Δεν είναι ο Μπισμπίκης απλώς ένας παραστρατημένος ηθοποιός. Είναι το καθρέφτισμα μιας κοινωνίας που έχει εκπαιδευτεί να φαντασιώνεται την ελευθερία μέσω της εκτροπής, και να βιώνει την κάθαρση μέσω του δημόσιου εξευτελισμού”.
Ο πρωταγωνιστής του δράματος δεν μας απασχολεί. Μας απασχολεί η συμπεριφορά της κοινωνίας και, κυρίως, εκείνο το “καθρέφτισμα μιας κοινωνίας που έχει εκπαιδευτεί να φαντασιώνεται την ελευθερία μέσω της εκτροπής”.
Γιατί συμπεριφέρεται έτσι η ελληνική κοινωνία;
Μια εξήγηση που θα μπορούσαμε να δώσουμε είναι οι ρίζες της συμπεριφοράς. Μια κρυφή, για να μην τιμωρηθεί, διάθεση αντίστασης στην οθωμανική σκλαβιά και η αποθέωση του Κλέφτη και του Αρματολού που διερρήγνυε τα δεσμά του φόβου και της σιωπής.
Έτσω και αν η συμπεριφορά του έβλαπτε, πολλές φορές, και τους ίδιους τους σκλαβωμένους.
Αυτήν την γενετική καταγραφή θα την διαχειριζόταν το νεοελληνικό κράτος του 1830. Την διαχειρίστηκε;
Όχι προς όφελος της κοινωνίας αλλά της εξουσίας.
Νομοθετούσε ένα ελεγχόμενο σώμα και πολλές φορές οι νόμοι έρχονταν σε αντίθεση και με την λαϊκή αίσθηση και με τις λαϊκές ανάγκες.
Αυτή η νομοθετική νοοτροπία διέτρεξε τον βίο του κράτους ως σήμερα. Και σήμερα είναι κυρίαρχη.
Σήμερα, λοιπόν, κομμματικοί λόχοι στη βουλή, τυπικά νομιμοποιημένοι αλλά ουσιαστικά μετέωροι, αποφασίζουν νόμους σε βάρος της κοινωνίας στο όνομα του “αυτοί γνωρίζουν και η κοινωνία πρέπει να αποδεχθεί”.
Η φιλοσοφική αναφορά αυτής της άποψης ανάγεται στον Σωκράτη. Λησμονούν, όμως, πως ο Σωκράτης ζητούσε την αποδοχή ενός νομικού πλαισίου που αποφάσιζε ο Δήμος με τις ανοικτές διαδικασίες της αθηναϊκής-τότε- δημοκρατίας.
Σήμερα, οι νόμοι που πνίγουν τον λαό και θεωρούνται άδικοι είναι πολλοί. Και ψηφίζονται απο αντπροσώπους που είναι υποτελείς στον αρχηγό, όχι στους ψηφοφόρους.
Μια τέτοια συνταγματική διάταξη είναι το άρθρο 86 για τα πολιτικά πρόσωπα που η ευρωπαία εισαγγελέας Λάουρα Κοβέσι έθεσε στον υπουργό δικαιοσύνης. Και πήρε την απάντηση ότι θα αναθεωρηθεί.
Το άρθρο, λοιπόν, αυτό θεωρείται απο την ευρωπαία εισαγγελέα ότι εμποδίζει την δικαστική διερεύνηση κατηγορούμενων πολιτικών προσώπων (άρα όχι, μόνο, αχρείαστο αλλά και επικίνδυνο) και η κυβερνητική δήλωση ότι θα αλλάξει δείχνει ότι και η κυβέρνηση θεωρεί ότι δεν έπρεπε να υπάρχει.
Η ψήφισή του, επομένως, ήταν καταχρηστική. Έπρεπε να υποταχθεί η κοινωνία σε αυτό;
Μια κοινωνική αντίδραση κατά του άρθρου θα έπαιρνε την απάντηση ότι νόμοι και σύνταγμα πρέπει να τηρούνται και αν η κοινωνία δεν τα αποδέχεται ας ψηφίσει στις επόμενες εκλογές πολιτικούς φορείς που θα τα αλλάξουν.
Πέραν του γεγονότος ότι το σύστημα φρόντισε να μην υπάρχουν τέτοιοι πολιτικοί φορείς, το ερώτημα είναι τι γίνεται όχι με το άρθρο 86 αλλά με νόμους που επηρεάζουν την καθημερινή επιβίωση των πολιτών; Που πολλές φορές τους οδηγούν σε τραγικά αδιέξοδα;
Πρέπει να τηρούνται είναι το αφήγημα διότι, αν δεν τηρούνται θα περάσουμε σε ένα καθεστώς αναρχίας.
Σε αυτό δεν μπορεί να αντιτάξει και πολλά η κριτική στάση. Αν οι νόμοι και το σύνταγμα δεν τηρούνται τότε η κοινωνία θα οδηγηθεί σε μια ανεξέλεγκτη κατάσταση. Με το περιεχόμενό τους τι γίνεται;
Την κοινωνική εντροπία, όμως, την επηρεάζει καθοριστικά και η μη επίλυση αυτού του προβλήματος: της αναντιστοιχίας, δηλαδή, νόμου και κοινωνικών αναγκών.
Και εδω είναι που ο άνθρωπος ενσωματώνει αναγκαστικά την καταπίεση, διότι δεν μπορεί να αντιδράσει και να πετύχει κάτι καλύτερο. Ενσωματώνει μια οδυνηρή αντίφαση.
Εσωτερικοποιεί, την καταπίεση, δηλαδή, του νόμου και, κυρίως, αυτών που τους ψηφίζουν. Που είναι όλο το πολιτικό σύστημα. Και αν κάποιος αποκλίνει και προτείνει αλλαγές, η άποψή του δεν θα γίνει γνωστή στους ψηφοφόρους. Θα φροντίσουν τα Μέσα Ενημέρωσης να θαφτεί.
Αυτήν την εσωτερική καταπίεση εκδηλώνει ασυνείδητα ο πολίτης με τον εκθειασμό του παραβάτη. Ή την αναζήτηση ενός προτύπου που κινείται στα όρια του νόμου και των κρατικών κανόνων.
Λύση στο πρόβλημα δεν θα υπάρξει. Διότι κανείς δεν ενδιαφέρεται. Το πολιτικό καθεστώς έχει πάψει προ πολλού να είναι δημοκρατικό. Δεν είναι ούτε αντιπροσωπευτικό, διότι οι εντολοδόχοι ακούν τον αρχηγό και όχι τους εντολείς τους. Και ο αρχηγός ακούει ένα σύστημα διαπλοκής που για το μόνο που ενδιφέρεται είναι η κατοχή και η νομή της εξουσίας.
ΥΓ: για την Επανάσταση θα γράψω άλλη φορά ευκαιρίας δοθείσης.
Ο κόσμος για να ζήσει υποτάσσεται σε αυτό το σύστημα εξουσίας και διαπλοκής προκειμένου να βρίσκει τα απαραίτητα.
Ελπίδα υπάρχει πάντα για αυτό οι διανοούμενοι και οι δημοσιογράφοι θα πρέπει να υπηρετούν τον λαό και να τον διαφωτίζουν με τα κακώς κείμενα και τα απαιτούμενα να διορθωθούν.
Η Ελλάδα θα βρει την ευκαιρία της, αρκεί να προετοιμαστεί κατάλληλα.
Λόγια μάλλον τού αέρα. Τι εννοείς με το “Η Ελλάδα θα βρει την ευκαιρία της, αρκεί να προετοιμαστεί κατάλληλα”; Πότε θα την βρεί, στην άλλη ζωή; Και πότε, πώς και από ποιούς θα προετοιμαστεί κατάλληλλα και τι θα γίνει μετά;
“Ελπίδα υπάρχει πάντα για αυτό οι διανοούμενοι και οι δημοσιογράφοι θα πρέπει να…”, θα πρέπει να, αλλά δεν το κάνουν. Και πώς να το κάνουν, όταν ταΐζονται από σύστημα; Χθες, ο ελεεινός Πρετεντέρης έδινε αγώνα υπέρ τού άρθρου 86 από τον MEGA.
”Η ειδική διάταξη για την ποινική ευθύνη των υπουργών εισήχθη στην ελληνική έννομη τάξη με το Σύνταγμα του 1864 και εξειδικεύτηκε με τον εκτελεστικό νόμο του 1877.
Το 2001 ψηφίστηκες από 268 βουλευτές, ο δε εκτελεστικός νόμος 126 /2003 ψηφίστηκε ομόφωνα -και από τα ΚΚΕ και τον τότε Συνασπισμό.
Το άρθρο 86 δεν παρεμποδίζει την ποινική δίωξη πολιτικών ενώπιον των κοινών ποινικών δικαστηρίων για όποια υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις χρηματισμού και όχι πολιτικές συκοφαντίες ή ωμές σκευωρίες”.
Επιστολή Ευάγγελου Βενιζέλου στις 27/11/2018 προς την εφημερίδα Καθημερινή.
Υ.Γ
Το άρθρο 86 ψήφισαν όλοι οι βουλευτές της Ν.Δ, πλην Κων/νου Μητσοτάκη και Ντόρας Μπακογιάννη, ενώ οι βουλευτές του ΚΚΕ και του τότε Συνασπισμού ΔΕΝ ΚΑΤΕΨΗΦΙΣΑΝ αλλά απείχαν από την ψηφοφορία. Έκτοτε δεν ετέθη από κανένα κόμμα καταργήσεως του .
Η σημερινή κυβέρνηση υπόσχεται να προτείνει την κατάργησή του ,αλλά δεν γνωρίζουμε αν ψηφισθεί από τις δύο Βουλές.
Αν καταργηθεί πλήρως το άρθρο 86 , θα δούμε στη Βουλή συνηθισμένους και από φυλακή.
ΤΕΛΟΣ,
‘ΜΠΙΣΜΠΙΚΗΔΕΣ ” ΔΕΝ ΕΙΧΑΜΕ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ .ΤΩΡΑ ΚΑΠΟΙΟΥΣ ”ΗΓΕΤΕΣ” ΜΙΜΟΥΝΤΑΙ ΑΥΤΟΙ .
ΔΙΟΡΘΩΣΗ . ΝΌΜΟΣ 3126/2003 αντί 126/2003.
Δεν μπορώ να διαβάσω fb και δεν καταλαβαίνω τι εννοείτε με την φράση “Η τελευταία αφορά στην παρεκτροπή του Εραστή της λαίδης D και της αποκαθήλωσής του”.
Κύριε Σαββίδη, έχει στην Ελλάδα επιβληθεί ένα σύστημα (τα έχομε πολλάκις πει αυτά), το οποίο διαχωρίζει τον λαό σε πολιτικούς (=άρχουσα τάξη) και κοινούς πολίτες (=πληβείους). Οι Έλληνες έμαθαν να ζουν έτσι και ελάχιστοι αντιδρούν. Το σύστημα λειτουργεί με συμμορίες, που αυτοαποκαλούνται κόμματα, κι έχουν τα γνωστά κομματόσκυλα για να γαβγίζουν υπέρ, είτε επειδή ταϊζονται, είτε επειδή είναι απλώς ζώα. Ναι, οι Έλληνες πολίτες είναι πάρα πολύ χαμηλού πολιτικού επιπέδου, έτοιμοι ν’ αποδεχτούν οποιαδήποτε αδικία (βλέπε άρθρο 86 Συντάγματος, που παρόμοιό του έχω ακούσει μόνο στην Αργεντινή τού τέλους τού περασμένου, με αρχές τού τρέχοντος αιώνος), αρκεί να βολεύονται, άρα είναι υπάιτιοι για την επικράτηση τού διεφθαρμένου πολιτικιού συστήματος. Ο Κολοκοτρώνης έλεγε ότι “τώρα που διώξαμε τον Οθωμανό, πρέπει να διώξομε και τον ραγιά”, αλλά ο ίδιος ηγούνταν κόμματος με επίσημο όνομα “Ρωσσικόν”! Ο ραγιάς έμεινε και ποτέ δεν έφυγε.
Καλημέρα, όλη αυτήν την ιδιαίτερη και παράξενη σχέση των νεοελλήνων με το κράτος, αλλά και την διαφορετική πρόσληψη “κράτους” και “πατρίδος”, την είχε περιγράψει με εκπληκτική ευστοχία ο Ε. Παπανούτσος, στο δοκίμιό του “Το κράτος και οι νεοέλληνες”.
https://e-keimena.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=170:2010-05-29-18-45-25
Χαρακτηριστική η εναρκτήρια παράγραφος:
“Το Κράτος, όχι ως αφηρημένη ιδέα, αλλά ως συγκεκριμένο βίωμα, σαν ένα κομμάτι από την ίδια τη ζωή μας, λείπει από τους σημερινούς Έλληνες. Το αισθάνονται σαν ξένο, όχι δικό τους, και δεν το πονούν. Τη χώρα τους την αγαπούν με πάθος. Για μια χούφτα από το χώμα της είναι άξιοι να πεθάνουν με την πιο μεγάλη ευκολία. Άλλο Πατρίδα, όμως και άλλο Πολιτεία. Με την Πατρίδα είμαστε στενότατα δεμένοι˙ την έχουμε βάλει μέσα στο αίμα μας, γιατί και με το αίμα μας την έχουμε κρατήσει. Την Πολιτεία όμως, δηλαδή αυτό τον ορισμένο τρόπο με τον οποίο έχει οργανωθεί και διοικείται ο τόπος, αυτήν την απρόσωπη δύναμη που λειτουργεί στο όνομα, όλων για να εξασφαλίζει με τα όργανα και τους θεσμούς της τη ζωή και την ελευθερία μας, δεν μπορούμε να τη νιώσουμε σαν κάτι εντελώς δικό μας. Είναι ξένο σώμα για το αίσθημα μας.”
Τί είχαμε στην Ελλάδα μας όταν εγράφη το υπέροχο άρθρο ”Το κράτος και οι νεοέλληνες” από τον αείμνηστο Παπανούτσο στις 22 Ιουλίου 1948;;.
Για τους αγέννητους και τους ανιστόρητους είχαμε την ανταρσία από το 1946 του ΚΚΕ , που μετά το 1989 τον ονομάσαμε εμφύλιο πόλεμο και τους τότε αντάρτες σε ”δημοκρατικό στρατό” .
Τότε αυτό το άρθρο ήταν πολύ εύστοχο ως επίκαιρο .
Ίσως ο Παπανούτσος να το έγραφε και μετά το 1982 -που πέθανε-γιατί μετά τις καταλήψεις ”οδών και οδοστρωμάτων ” -που άρχισαν από τότε- και ειδικά τις καταλήψεις των σχολείων ,-όλων των βαθμίδων-έχουμε κόμματα και ”συλλογικότητες”, οι ‘φαν” των οποίων ”γεννήθηκαν για την καταστροφή ” κάθε ελληνικού, που το χαρακτηρίζουν ως αστικό και το οποίο πρέπει να το εξαφανίσουν ,ασχέτως αν πολλοί είναι παιδιά αστών.
Ιδεοληψία αλλά επικράτησε και έγινε έξις δευτέρα φύσις όσων ”υπεραγαπούν ” την Πατρίδα ,στην οποίαν ”όλα τους ενοχλούν ” και της οποίας όλα τα προβλήματα θα τα λύσουν αυτοί , με τα μαγικά του Χουντίνι έστω και στην άλλη ζωή. Θεέ και Κύριε.
Κρυφο-ταγματασφαλιτης…..
Ὄχι μόνο κοινωνιολογικοφιλοσοφικὲς προσεγγίσεις τοῦ Μάνου Λαμπράκη ἀλλὰ καὶ θεολογικές.
Ἀπὸ ἕνα ἄλλο ἄρθρο του χθεσινὸ ποὺ ἴσως ἀξίζει νὰ ἀναρτήσετε σταχυολογῶ
«Η Ελλάδα βρίσκεται σ’ ένα τέτοιο σταυροδρόμι: μια μετά-δημοκρατική κοινωνία εξουθενωμένη από την ίδια της την ιστορικότητα, αδυνατώντας πλέον να παραγάγει κοινό παρόν, πολλώ δε μάλλον κοινό μέλλον.
Η λέξη λαός δεν δηλώνει πια δυναμική ολότητα, αλλά στατιστική συνάθροιση.
Σε έναν κόσμο απόλυτης εξατομίκευσης, η μόνη επαναστατική πράξη είναι η εκ νέου επινόηση του «μαζί».»
Ἀλλὰ πιὸ «μαζί».
Ὅταν αὐτό το «μαζὶ» δὲν ἔγινε ἐφικτὸ μετὰ τὴν Ἐπανάσταση τοῦ ‘21, τὸ ὁριακὸ σημεῖο κατὰ τὸν Μ.Λ. ἦταν ἡ δολοφονία τοῦ Καποδίστρια
«Ήταν η πράξη ακύρωσης του ίδιου του ενδεχομένου του ελληνικού πολιτικού ως αυτοτελούς συγκρότησης.»
Στὰ νεώτερα χρόνια ἡ πληγὴ τοῦ ἐμφυλίου ἔγινε προσπάθεια νὰ ἐπουλωθεῖ γιὰ αὐτό το «μαζὶ» γιὰ νὰ προχωρήσουμε ὡς ἑνιαῖο `σῶμα `. Ἡ ἀποδόμηση ἀκόμα δὲν γνωρίζουμε τί ἐπιπτώσεις φέρνει. Ἀλλὰ πόσο ἰσχύει τώρα τὸ λεχθὲν γιὰ τούς `Ἕλληνες ἀπὸ τὸν Ε.Π. Παπανοῦτσο «Τη χώρα τους την αγαπούν με πάθος. Για μια χούφτα από το χώμα της είναι άξιοι να πεθάνουν με την πιο μεγάλη ευκολία.» ὅταν ἔχουν ἀποξενωθεῖ ἀπὸ αὐτὸ τὸ χῶμα καὶ ἀπὸ τὴν συνέχεια τῆς ἱστορίας τους.
Καὶ μὴν ξεχνᾶμε ὅτι ἔχουμε καὶ κατοίκους ἀπὸ ἄλλες χῶρες κυρίως Ἀλβανία, μὲ ἄλλες πληγές.
Αὐτό το «μαζὶ» τί εἶναι σήμερα; κάποιοι πολὺ πλούσιοι μὲ πισίνες πίσω ἀπὸ ψηλὲς μάντρες, κάποιοι ποὺ νοικιάζουν σπίτια μὲ πισίνες γιὰ τουρισμό, καὶ πολλοὶ ποὺ παλεύουν γιὰ τὸν ἐπιούσιο. Ἡ κοινωνικὴ μόρφωση εἶναι ζητούμενο γιὰ ὅλους γιὰ αὐτό το «μαζὶ» ἀλλὰ καὶ τὸ ἀτομικὰ καὶ δὲν καλύπτεται ἀπὸ τὴν σύγχρονη παιδεία, οὔτε ἀπὸ τὴν θρησκεία ποὺ ἀπαιτοῦν οἱ καιροί, οὔτε ἀπὸ τοὺς τρόπους τῶν πνευματικῶν, διανοούμενων, πλουσίων ἀνθρώπων ποὺ κάποτε δίδασκαν μὲ τὸν τρόπο ζωῆς τους.
Εἶναι σημαντικὸ ὅτι ὑπάρχουν ἄνθρωποι σὰν τὸν Μάνο Λαμπράκη μὲ πολυεπίπεδη μόρφωση, ποὺ ἐκτίθενται μὲ δημόσιο λόγο, νὰ διεγείρουν ἕνα «μαζί», νὰ φωτίσουν ἐλπίδες καὶ ἀνησυχίες.
Πάντα ὑπάρχει ἡ διαφορετικότητά μας, ἡ γλῶσσα μας, ποὺ ὁρίζει τὸν τρόπο μας καὶ ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ ἀφομοιωθεῖ ἀπὸ ἄλλους ποὺ δὲν μποροῦν νὰ διαβάσουν καὶ νὰ κατανοήσουν αὐτὴ τὴ γλῶσσα, καὶ ποὺ πάντα θὰ ζητάει αὐθεντικὴ ἔκφραση. Εἶναι ἡ γλώσσα τοῦ «μαζί».
Εἶναι ἡ γλώσσα τοῦ «μαζί», «μαζί τα φάγαμε»;…..
Καὶ μαζὶ χρεωθήκαμε; Καὶ μαζὶ δὲν φτιάξαμε τίποτα;
Κάθε φορὰ κάτι φτιάχνουμε.
Τί ἔχουμε φτιάξει σήμερα;
Παλιὰ οἱ κτίστες μάθαιναν ὅτι τὸ μαζὶ εἶναι μὲ τὴ γῆ, ἡ πέτρα ἦταν ἀπὸ τὴν γῆ. Ἦταν συνδιαμορφωτὲς τοῦ τοπίου, σήμερα εἶναι καταναλωτὲς τοῦ μεροκάματου.
Πῶς εἶναι ἡ πραγματικὴ φυσικὴ ὀμορφιὰ τοῦ Ἑλληνικοῦ τοπίου γράφει σήμερα σὲ ἕνα ἄρθρο ὁ Μάνος Λαμπράκης
«Στο ελληνικό τοπίο, ο άνθρωπος δεν κυριαρχεί – υφίσταται. Είναι τμήμα του τοπίου, όχι χρήστης του.»
καί πῶς κατάντησε
«κάθε τοπίο έχει μετατραπεί σε χαλί για το εγώ».
Γι αὐτό το μαζὶ τὰ φάγαμε ἢ μαζὶ τὰ φτιάξαμε.
Ξαναπαίχθηκε σήμερα στὶς 11:00 στὴν σειρά `τὸ κάλεσμα τῶν μαρμάρων` τῆς Cosmotetv μία σημαντικὴ ἐκπομπὴ Ἑλλήνων καὶ ξένων εἰδικῶν ποὺ ἐρευνᾶ, μὲ ἱστορικὲς ἀναφορὲς, πῶς ξεκίνησε τὸ εὐρωπαϊκὸ ἐνδιαφέρον γιὰ τὴν κλασσικὴ ἀρχαιότητα, ἀπὸ τὸ 1204 ποὺ κατέκτησαν οἱ δυτικοὶ τὴν Κωνσταντινούπολη καὶ κατοίκησαν στὴν Πελοπόννησο καὶ στὴν κεντρικὴ Ἑλλάδα, σὲ περιοχὲς ποὺ διατηροῦντο ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα καὶ γνώρισαν ἀπὸ κοντὰ τὰ ἀρχαῖα μνημεῖα, ἐκτὸς ἀπὸ τὰ Βυζαντινά. Τὰ ἀποτύπωσαν, μάζεψαν χειρόγραφα, μελέτησαν καὶ ἔτσι ξεκίνησε ἡ ἀνάπτυξη τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ πολιτισμοῦ. Τὸ Βυζάντιο δὲν τὸ κατανοοῦσαν, εἶχαν ἄλλη θεοκρατικὴ ἀντίληψη. Ὁ ἴδιος ὁ Μωάμεθ ὁ Πορθητής, ὅπως ἀναφέρεται στὴν ἐκπομπή, πίστεψε ὅτι ἐκδικήθηκε γιὰ τὴν Τροία. Ὅμως δέν γνωρίζουν ὅτι ἡ Κωνσταντινούπολη δὲν κτίσθηκε στὴν περιοχὴ τῆς Τροίας καὶ ὅπως ἔγραψε ὁ Ἐλύτης ` Ὅ βήχας του Ἰουστινιανοῦ δὲν ἔχει μεταφραστεῖ ἀκόμη. Ἐξ οὗ καὶ ἡ δυσκολία νὰ κατανοηθεῖ ὡς τὶς μέρες μας ἡ δημιουργία τοῦ Βυζαντίου `. Στὴν ἐκπομπὴ ἀναφέρεται ὅτι τὴν ἐποχὴ ποὺ ἐρευνᾶ ἦταν διαδεδομένη στὴν δυτικὴ Εὐρώπη ἡ ἐκμάθηση τῆς Ἑλληνικῆς γλώσσας ὡς γλώσσας ἀπαραίτητης γιὰ τὴν κατανόηση τοῦ κόσμου. ᾿Επίσης φαίνεται καθαρά πῶς ἦταν ἡ περιοχή τῆς ῾Ελλάδας τήν ἐποχή ἐκείνη.
Έγραψα στο σχόλιο μου ότι το άρθρο 86 που εισηγήθηκε ο κ. Βενιζέλο δεν το ψήφισαν τότε ο αείμνηστος Κων/νος Μητσοτάκης και η κύριά Ντόρα Μπακογιάννη .
Αυτό δεν θα το σχολιάσει κάποιος;;;.