ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΥΠΡΙΑΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ

Του Παντελή Σαββίδη

1.-Οι κυπριακές εκλογές του Α! γύρου δεν πρέπει να προκάλεσαν εκπλήξεις. Η κατάταξη ήταν η αναμενόμενη. Στις αναλύσεις τονίζεται το μεγαλύτερο, από το αναμενόμενο, ποσοστό του υποψηφίου του ΑΚΕΛ Ανδρέα Μαυρογιάννη.

2.-Τον γνωρίζω τον Ανδρέα Μαυρογιάννη. Ως πρόεδρος του Συλλόγου Αποφοίτων ΑΠΘ τον είχα καλέσει και έκανε μια ομιλία στο αμφιθέατρο του Πανεπιστημίου. Γνωρίζει άριστα το κυπριακό. Είναι ρεαλιστής. Έχει αποδεχθεί την πραγματικότητα της εισβολής. Προσπάθησε, ως διαπραγματευτής, να πετύχει ό,τι μπορούσε με βάση τις οδηγίες που έπαιρνε αλλά εδώ που έφθασαν τα πράγματα, οι περαιτέρω εξελίξεις δεν εξαρτώνται από την ελληνική πλευρά. Εξαρτώνται από την Τουρκία. Και τον διεθνή παράγοντα.

3.-Το κυπριακό ως το σημείο που βρίσκεται σήμερα το διαχειρίστηκαν και οι δύο από τους εναπομείναντες υποψηφίους. (Το διαχειρίστηκε και ο αποκλεισθείς Αβέρωφ Νεοφύτου ως πρόεδρος του ΔΗΣΥ). Δεν υπάρχει καμιά διαφορά μεταξύ των υποψηφίων σε ό,τι αφορά το κυπριακό. Είναι και οι δύο υπέρ της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας. Οι εσωτερικές διαφορές αφορούν τους κυπρίους.

4.-Με όσα παραπάνω ανέφερα, το ερώτημα είναι αν το εθνικό θέμα παίζει ή όχι στις εκλογές. Η προφανής και διαφαινόμενη απάντηση είναι όχι. Αν παίξει θα παίξει υπό μία προϋπόθεση. Στην περίπτωση που η Τουρκία και μετά τις εκλογές του Μαϊου (τις δικές της εκλογές) συνεχίσει την πορεία της προς τον Ευρασιατισμό, και το ΝΑΤΟ θελήσει να κάνει ριζοσπαστικές κινήσεις για να διασφαλίσει την ανάσχεση στην περιοχή, δεν αποκλείεται να προτείνει ένταξη της Κύπρου στη Συμμαχία. Τότε, θα τεθεί το ερώτημα στην κυπριακή κυβέρνηση και τον κυπριακό λαό. Στην περίπτωση Χριστοδουλίδη η απάντηση θα είναι θετική, όπως όλα δείχνουν. Στην περίπτωση Μαυρογιάννη που υποστηρίζεται από το κομμουνιστικό ΑΚΕΛ η απάντηση δεν θα είναι δεδομένη. Αν η πρόταση ένταξης στο ΝΑΤΟ συνοδευθεί και από υποστήριξη υπέρ μιας λύσης ευνοϊκής για την Κυπριακή Δημοκρατία, μήπως θα είναι μια ακόμη χαμένη ευκαιρία αν απορριφθεί;.

5.-Η καινοτομία του Χριστοδουλίδη είναι ότι διέρρηξε τα κομματικά δεσμά, βγήκε από την κομματική στάνη και δεν τον έφαγε ο λύκος. θα μπορέσει να σταθεί; Ο ανθυποψήφιός του- και μέλος του ίδιου κόμματος- Αβέρωφ Νεοφύτου έχει έντονες διαφωνίες μαζί του. Οι δυνάμεις που στήριξαν τον Νεοφύτου δεν θα θελήσουν να βοηθήσουν τον Χριστοδουλίδη. Θα προτείνουν συνεργασία με τον υποψήφιο του ΑΚΕΛ;

6.-Δεν αποκλείεται αλλά η κομματική δέσμευση δεν επηρεάζει τους ψηφοφόρους του δεξιού ΔΗΣΥ. Και στο Σχέδιο Ανάν ο Αναστασιάδης και το κόμμα πήραν θέση υπέρ του σχεδίου, ουσιαστικά, αλλά οι ψηφοφόροι ψήφισαν κατά. Αυτή η διάσταση δεν τους απομάκρυνε από το κόμμα. Δεν πρέπει, όμως, να θεωρούνται δεδομένοι.

7.-Επι της ουσίας του εθνικού θέματος, η υπερίσχυση Χριστοδουλίδη θα βοηθήσει και στον εξοπλισμό του νησιού με αμερικανικά και δυτικά οπλικά συστήματα. Κάτι που δεν είναι δεδομένο με την επικράτηση του υποψηφίου που υποστηρίζεται από το κομμουνιστικό ΑΚΕΛ. Για όσους τρέμουν στο άκουσμα της λέξης εξοπλισμοί, οι εξοπλισμοί δεν χρησιμοποιούνται, κατ ανάγκην, ως επιθετικό οπλικό σύστημα. Η επανάκτηση των κατεχομένων με στρατιωτική επιχείρηση έχει αποκλειστεί ως επιλογή και στην Ελλάδα και στην Κύπρο από το 1974. Οι εξοπλισμοί, εν προκειμένω, είναι αποτρεπτική επιλογή. Αλλά και διαπραγματευτική. Σήμερα, η Κύπρος πηγαίνει στις διαπραγματεύσεις ως ικέτης. Για να διαπραγματευτεί σοβαρά πρέπει να μπορεί να υπονοήσει και άλλες επιλογές. Με την βοήθεια ευνοϊκών, για τον ελληνισμό, εξελίξεων στις σχέσεις Δύσης-Τουρκίας, κάτι σημαντικό μπορεί να αλλάξει στην ισορροπία στην περιοχή.

8.-Για πρώτη φορά πρέπει να μας απασχολήσει το σενάριο του τι γίνεται μετά από μια ενδεχόμενη απόσυρση ή αποβολή της Τουρκίας από το ΝΑΤΟ. Όχι διότι θα το επιδιώξουν οι ΗΠΑ. Αλλά διότι η Τουρκία ενώ θα θελήσει να παραμείνει στη Συμμαχία, θα κάνει συνεχή βήματα προς Ανατολάς. Και η Συμμαχία, κάποια στιγμή, θα αναγκαστεί να δει τα πράγματα διαφορετικά.

Ο γνωστός Αμερικανός αναλυτής Michael Rubin είχε ένα ενδιαφέρον άρθρο στο Washington Examiner.  Οι ΗΠΑ είναι σε θέση να στέλνουν πολλά και διφορούμενα μηνύματα στην Τουρκία, μέσω μη κρατικών πηγών και ίσως ένα από αυτά να είναι το άρθρο του Rubin. Προτείνει η Ουάσιγκτον να αφαιρέσει το PKK από τον κατάλογο των τρομοκρατικών οργανώσεων.

Τι γίνεται αν η Τουρκία βρεθεί εκτός ΝΑΤΟ; Θα μπορέσει η Ελλάδα να αποτελέσει την πρώτη γραμμή ανάσχεσης;

Η Ελλάδα μόνη της δεν μπορεί να διαδραματίσει τον ρόλο της πρώτης ανασχετικής δύναμης στην νέα διαχωριστική γραμμή Δύσης Ανατολής με την Τουρκία ανατολικά.

Οι δυνάμεις που θα μπορούσαν να διαδραματίσουν έναν τέτοιο ρόλο είναι εκτός της Ελλάδας, η Κύπρος (που θα μπορούσε να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ), το Ισραήλ και οι Κούρδοι, με ή χωρίς κράτος. Αν σε αυτήν την αμυντική συνεργασία, και όχι απλώς, ενεργειακή, η οποία θα ενθαρρυνθεί από τις ΗΠΑ και την Δύση ως ανασχετικό μέτωπο, προστεθεί και η Αίγυπτος, δημιουργείται μια νέα ισορροπία στην περιοχή την οποία θα έχει προκαλέσει ο μεγαλύτερος, εν ζωή, φιλέλληνας Ταγίπ Ερντογάν.

Αν αυτά είναι μακροπρόθεσμα, η Ουάσιγκτον μπορεί να διαμηνύσει στην Τουρκία σε πρώτη φάση πως θα αφαιρέσει από τον κατάλογο των τρομοκρατικών οργανώσεων το PKK (όπως πρότεινε ο Rubin) και παρασκηνιακά να βοηθήσει τους Κούρδους να συγκροτήσουν πιο συμπαγή υπόσταση στο Ιράκ και τη Συρία και θα παράσχουν υποστήριξη και στο PKK αν τα πράγματα οδηγηθούν στα άκρα. Στην εποχή μας η ποιότητα των όπλων μπορεί να κάνει τη διαφορά.

Υπάρχουν τρόποι η Τουρκία από στρίγγλα να γίνει αρνάκι.

Οι ημέτεροι των Αθηνών θα πρέπει να κάνουν σαφές στους Αμερικανούς πως η χώρα μπορεί- μαζί με άλλους- να ανταπεξέλθει σε τέτοιας μορφής σχέδια (άλλωστε αν οδηγηθούν προς τα εκεί τα πράγματα δεν θα έχει άλλη επιλογή) αλλά δεν είναι διατεθειμένη για οποιαδήποτε παραχώρηση στην περίπτωση που οι ΗΠΑ θελήσουν να εξευμενίσουν την Τουρκία.

Εδώ βρισκόμαστε. Σε ένα ρευστό πεδίο με δύσκολους παίκτες και μεγάλα διακυβεύματα.